آرامگاه‌های افغانستان: تفاوت میان نسخه‌ها

آرامگاه خواجه غلتان ولی یا به اختصار خواجه غلتان یکی از آرامگاه‌های تاریخی شهر هرات است.

در مورد پیشینه این آرامگاه و خود خواجه غلتان روایت‌های متعددی در بین مردم وجود دارد. اما مشهورترین آنها این است که خواجه غلطان وقتی به سمت هرات می‌آمد از جانب کوهی وارد شهر هرات شد درین حال گفت که این شهر شهر اولیا است و هر چند قدم آن آن اولیایی خفته‌است پس من نمی‌توانم روی آن گام بگذارم که توهین به آنان خواهد شد. پس تصمیم گرفت که غلت‌زنان وارد شهر شود تا به گفته خودش گام بر خاک اولیا نگذارد؛ و او در همین چرخش نیز درگذشت<ref>[https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A2%D8%B1%D8%A7%D9%85%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%AE%D9%88%D8%A7%D8%AC%D9%87_%D8%BA%D9%84%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%88%D9%84%DB%8C خواجه غلتان]</ref>.

=آرامگاه سلطان محمود غزنوی=

[[پرونده:آرامگاه سلطان محمود.jpg|جایگزین=|بندانگشتی|]]

یکی از اقدامات ارتش [[بریتانیا]] هنگام عقب‌نشینی از افغانستان در سال ۱۸۴۲ میلادی این بود که در روستای روضه در غزنی، اقدام به برداشتن درهای آرامگاه سلطان محمود غزنوی کردند چون به اشتباه فکر می‌کردند این درها به دستور سلطان محمود از معبد سومنات هند به غارت رفته و به افغانستان آورده شده بودند. سرگرد هنری راولینسون، نمایندهٔ بریتانیا در قندهار هر چند به اشتباه بودن این مسئله باور داشت اما چون دستور از مقامات بالا آمده بود، اطاعت کرد و در را به [[هندوستان]] برگرداند<ref>[https://archive.org/details/memoirofmajorgen00rawlrich/page/132/mode/1up سلطان محمود]</ref>.

=آرامگاه شریف خان=

[[پرونده:آرامگاه شریف خان.jpg|جایگزین=|بندانگشتی|آرامگاه شریف خان]]

=آرامگاه محمد نادرشاه=

[[پرونده:نادری.jpg|جایگزین=|بندانگشتی|آرامگاه محمد نادرشاه]]

=آرامگاه ملک سبزعلی صاحب=

شهریان آن زمان کابل مردم همه بت‌پرست بودند. پس از زمان کوتاه که معامله‌گری تجارتی و روابط بین کابلیان و اعراب آغاز شد مسلمانان درجنب مقبره یک [[مسلمان]] مسجد غرض ادای نماز اعمار نمودند. عده ای می‌نویسند که قبل از مسجد این محل جایگاه بت آسمایی بوده امکان دارد زیرا کابلشاه پایتخت را با شمول بت‌ها و خزانه بطرف هند انتقال دادند. [[مسلمانان]] عادت داشتند بت خانه را خراب و به عوض آن مسجد آباد کنند. امکان دارد مسجد طور مجلل‌تر در زمان یعقوب لیث اعمار گردیده باشد.

در مرکز پرتردد شهر کابل، در فضائی مملو از ازدحام جمعیت و وسائل نقلیه، در کنار بسیاری از ساختمان نوساز و قدیمی، بنایی به چشم می‌خورد که متفاوت می‌باشد. گنبدی آبی رنگ با دو مناره در نزدیکی دریای خشک کابل که چشم را مجذوب می‌کند و آن اولین مسجد در شهرکابل می‌باشد. "مسجد شاه دو شمشیره" مسجد و زیارتگاهی است که اکثراً روزهای چهارشنبه مملو از جمعیت نیازمند می‌گردد. مسجد " شاه دوشمشیره " مکانی تاریخی است که به شکوه کابل افزوده و طی سال‌های جنگ و درگیری‌های داخلی اخیر افغانستان آسیبی ندیده‌است. این مسجد در قلب شهر کابل قرار دارد و در اصل زیارتگاهی است که به مسجد تبدیل شده و اکنون اهالی کابل از آن به عنوان مکانی برای [[نماز]] و برگزاری مراسم عبادت استفاده می‌کنند.

میر علی ولی فرزند میر سید جلال‌الدین بخارایی [[صوفی]] [[شیعه]] اهل افغانستان قرن هفتم قمری و داماد معین الدین شاهرخ تیموری بود<ref>[https://article.tebyan.net/130576/%D8%B9%D9%84%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%B4%D9%87%DB%8C%D8%AF-%D8%B3%DB%8C%D8%AF-%D8%A7%D8%B3%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C%D9%84-%D8%A8%D9%84%D8%AE%DB%8C-1 سایت تبیان]</ref><ref>[https://www.avapress.com/fa/article/6955/%D8%A8%D9%84%D8%AE%D8%A7%D8%A8-%DA%86%D8%B1%D8%A7-%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%B4-%D8%B4%D8%AF%D9%87-%D9%82%D8%B3%D9%85%D8%AA-%DA%86%D9%87%D8%A7%D8%B1%D9%85 صدای افغان]</ref>. او در ولسوالی بلخاب، در شمال غرب افغانستان به فعالیت پرداخت و اکنون نسلی از [[سادات افغانستان]] به او منسوب هستند.

میر سید علی ولی بنا به قولی در حدود سال ۸۱۰ ق؛ و بنا به قولی دیگر در سدۀ هفتم از مسیر [[مشهد]] و سپس هرات وارد افغانستان می‌شود. وی در منطقۀ بلخاب که اکنون در ولایت سرپل افغانستان قرار دارد ساکن شده، ازدواج می‌کند و به تبلیغ دین و احکام اسلامی می‌پردازد.

آغاز گسترش دین و دانش در بلخاب و نواحی اطراف آن به‌طور جدی به همین تاریخ بازمی‌گردد. از آن پس بلخاب به رغم دورافتادگی و محرومیت از همۀ امکانات زندگی، به‌عنوان یکی از مراکز مهم فرهنگی، علمی و دینی در کل افغانستان و به‌ویژه در شمال افغانستان عرض اندام می‌کند و تأثیرات بسیاری بر دیگر مناطق همجوار خود می‌گذارد که نقش مفید علمی و دینی خود را تاکنون نیز همچنان حفظ کرده‌است.

[[پرونده: میر سید ولی علی.jpg|جایگزین=|بندانگشتی|مزار جناب میر سید علی ولی در بلخاب]]

=یحیی بن زید=

یحیی بن زید بن علی بن [[حسین بن علی]]، امام ششم [[شیعیان]] [[زیدیه]] و نوه بلافصل [[زین‌العابدین|سجاد]] و یکی از چهار پسر [[زید بن علی]](پیشوای زیدیه) که نسبش با سه واسطه هم پدری و هم مادری به [[علی بن ابی‌طالب]] می‌رسد. بنا به نقل مشهور وی در سال ۱۰۷ هجری قمری در محلهٔ [[بنی‌هاشم]] شهر [[مکه]] به دنیا آمد. مادرش ریطه دختر ابوهاشم عبدالله بن [[محمد حنفیه]] است. یحیی بن زید در سال ۱۲۵ هجری قمری در جوزجان کشته شد. مقبره وی در شهر سرپل در ولایت سرپل افغانستان است ولی در [[ایران]] مقبره‌هایی به وی منسوب است مانند مقبرهٔ وی در شهر گنبدکاووس <ref>[http://www.emamzadegan.ir/emamzadehbank/show-12386.aspx سایت امامزادگان]</ref>.<ref>[https://www.irna.ir/news/83049399/%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D9%87-%D9%8A%D8%AD%D9%8A%D9%8A-%D8%A8%D9%86-%D8%B2%D9%8A%D8%AF-%D8%B9-%DA%AF%D9%86%D8%A8%D8%AF%D9%83%D8%A7%D9%88%D9%88%D8%B3-%D8%B5%D8%A7%D8%AD%D8%A8-%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%84%D8%B4%D9%81%D8%A7-%D9%85%D9%8A-%D8%B4%D9%88%D8%AF خبرگزاری جمهوری اسلامی]</ref><ref>[https://hawzah.net/fa/Magazine/View/4180/4737/38271/%DB%8C%D8%AD%DB%8C%DB%8C-%D8%A8%D9%86-%D8%B2%DB%8C%D8%AF%D8%8C-%D8%A2%D9%81%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D8%AC%D9%88%D8%B2%D8%AC%D8%A7%D9%86-%221%22 آفتاب جوزجان]</ref>

[[پرونده: یحیی بن زید.jpg|جایگزین=|بندانگشتی|مزار جناب یحیی بن زید در سرپل نزدیک بلخ]]

مزار «یحیی بن زید» در سر پل از زیارتگاه‌های مهم مردم افغانستان بخصوص شیعیان این کشور است که همه ساله مشتاقان فروانی از تمام نقاط کشور برای زیارت به آنجا سفر می‌کنند.

ساختمان این حرم در مساحت 3600 متر مربع دارای 60 ستون و چهار درب ورودی اصلی است.

گنبدی کوچک که بالای مزار بنا شده است بر اساس خط کوفی که در داخل حرم بکار برده شده، نشانگر آن است که این گنبد قدمت 900 ساله دارد.