پرش به محتوا

ابوبکر باقلانی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
تمیزکاری
جز (جایگزینی متن - '[[رده: ' به '[[رده:')
جز (تمیزکاری)
خط ۸۸: خط ۸۸:
معتزله در حضور عضدالدوله یکی از مسائل مشکل و جنجالی علم کلام را با باقلاّنی در میان گذاشتند و از او خواستند که به آن پاسخ دهد و این در حقیقت دامی بود که برای او گسترده بودند.
معتزله در حضور عضدالدوله یکی از مسائل مشکل و جنجالی علم کلام را با باقلاّنی در میان گذاشتند و از او خواستند که به آن پاسخ دهد و این در حقیقت دامی بود که برای او گسترده بودند.


==تکلیف مالایطاق==
== تکلیف مالایطاق ==


مسئله این بود که «آیا [[خداوند]] می‌تواند انسان را به چیزی که فوق تاب و توانایی اوست مُکلَّف سازد؟» [[اشاعره]]، که برای قدرت خداوند حدّ و مرزی قائل نبودند، پاسخشان به این سؤال مثبت بود؛ ولی [[معتزله]] می‌گفتند که پس مسئله [[عدل]] الهی چه می‌شود و از نظر حسن و قبح عقلیِ امور چه توضیحی داده می‌شود؟ معتزله می‌خواستند با پاسخ مثبتی که باقلاّنی اشعری به این سؤال می‌دهد او را در نظر عضدالدوله ناچیز گردانند.
مسئله این بود که «آیا [[خداوند]] می‌تواند انسان را به چیزی که فوق تاب و توانایی اوست مُکلَّف سازد؟» [[اشاعره]]، که برای قدرت خداوند حدّ و مرزی قائل نبودند، پاسخشان به این سؤال مثبت بود؛ ولی [[معتزله]] می‌گفتند که پس مسئله [[عدل]] الهی چه می‌شود و از نظر حسن و قبح عقلیِ امور چه توضیحی داده می‌شود؟ معتزله می‌خواستند با پاسخ مثبتی که باقلاّنی اشعری به این سؤال می‌دهد او را در نظر عضدالدوله ناچیز گردانند.
خط ۱۰۰: خط ۱۰۰:
پس از گفتگوی مختصری باقلاّنی مسئله را بتفصیل جواب داد و گفت: در شرع ما بر کسی که ناتوان و عاجز باشد تکلیفی نشده است؛ اما اگر هم می‌شد درست بود، زیرا خداوند از زبان کسانی که او را می‌خوانند می‌فرماید: «و لا تُحَمِّلْنا مالاطاقَهَ لنا به، آنچه به آن توانایی نداریم بر ما تحمیل مفرما.»
پس از گفتگوی مختصری باقلاّنی مسئله را بتفصیل جواب داد و گفت: در شرع ما بر کسی که ناتوان و عاجز باشد تکلیفی نشده است؛ اما اگر هم می‌شد درست بود، زیرا خداوند از زبان کسانی که او را می‌خوانند می‌فرماید: «و لا تُحَمِّلْنا مالاطاقَهَ لنا به، آنچه به آن توانایی نداریم بر ما تحمیل مفرما.»


==رؤیت خداوند==
== رؤیت خداوند ==


سؤال دیگری هم که شیوخ معتزله در آن مجلس از باقلاّنی کردند، درباره روئیت خداوند در روز رستاخیز بود که از معتقدات اصلی اشاعره است و معتزله سخت آن را منکرند.
سؤال دیگری هم که شیوخ معتزله در آن مجلس از باقلاّنی کردند، درباره روئیت خداوند در روز رستاخیز بود که از معتقدات اصلی اشاعره است و معتزله سخت آن را منکرند.
خط ۱۴۲: خط ۱۴۲:
در‌باره سفارت باقلاّنی در قسطنطنیه از قول خود او در ترتیب المدارک مطالبی آمده است که بعضی راجع به اقدامات او در حوزه مناسبات سیاسی و بعضی راجع به مجادلات دینی اوست.
در‌باره سفارت باقلاّنی در قسطنطنیه از قول خود او در ترتیب المدارک مطالبی آمده است که بعضی راجع به اقدامات او در حوزه مناسبات سیاسی و بعضی راجع به مجادلات دینی اوست.


==انشقاق قمر==
== انشقاق قمر ==


در سرِخوان شاهی، فرمانروا از او درباره معجزه «[[انشقاق قمر]]» پرسید.
در سرِخوان شاهی، فرمانروا از او درباره معجزه «[[انشقاق قمر]]» پرسید.
باقلاّنی گفت: این مطلب درست است و کسانی که در آن زمان نزد [[حضرت رسول (ص)]] حاضر بوده‌اند آن را به چشم خود دیده‌اند.
باقلاّنی گفت: این مطلب درست است و کسانی که در آن زمان نزد [[حضرت رسول (ص)]] حاضر بوده‌اند آن را به چشم خود دیده‌اند.
فرمانروا پرسید: پس چرا همه مردم جهان آن را ندیده‌اند؟ باقلاّنی گفت: برای آن‌که دیگران آماده نبوده‌اند و کسی از ایشان برای دیدن انشقاق قمر دعوت نکرده بوده است.
فرمانروا پرسید: پس چرا همه مردم جهان آن را ندیده‌اند؟ باقلاّنی گفت: برای آن‌که دیگران آماده نبوده‌اند و کسی از ایشان برای دیدن انشقاق قمر دعوت نکرده بوده است.
فرمانروا پرسید: شما را با ماه نسبت و خویشاوندی هست ؟ چرا رومیان و مردم دیگر جهان آن را ندیدند و تنها شما توانستید ببینید؟ باقلاّنی گفت: میان آن مائده که خداوند از آسمان برای [[عیسی]] فرستاد و شما خویشاوندی بود؟ چرا [[یهود]] و مجوس و برهمنان و همسایگان شما (یونانیان) آن را ندیدند و تنها شما آن را دیدید؟ فرمانروا در پاسخ درماند و یکی کشیشیان معروف را فراخواند.
فرمانروا پرسید: شما را با ماه نسبت و خویشاوندی هست؟ چرا رومیان و مردم دیگر جهان آن را ندیدند و تنها شما توانستید ببینید؟ باقلاّنی گفت: میان آن مائده که خداوند از آسمان برای [[عیسی]] فرستاد و شما خویشاوندی بود؟ چرا [[یهود]] و مجوس و برهمنان و همسایگان شما (یونانیان) آن را ندیدند و تنها شما آن را دیدید؟ فرمانروا در پاسخ درماند و یکی کشیشیان معروف را فراخواند.


باقلاّنی از آن [[کشیش]] پرسید: اگر ماه گرفته شود همه مردم روی زمین آن را می‌بینند یا کسانی که در محاذات آن باشند؟ کشیش گفت: فقط کسانی می‌بینند که در محاذات آن باشند.
باقلاّنی از آن [[کشیش]] پرسید: اگر ماه گرفته شود همه مردم روی زمین آن را می‌بینند یا کسانی که در محاذات آن باشند؟ کشیش گفت: فقط کسانی می‌بینند که در محاذات آن باشند.
خط ۱۶۱: خط ۱۶۱:
از میان‌ انبوه‌ شاگردان‌ باقلانی‌ باید اینان‌ را نام‌ برد:
از میان‌ انبوه‌ شاگردان‌ باقلانی‌ باید اینان‌ را نام‌ برد:


#ابوذر هروی‌ که‌ کلام‌ اشعری‌ را از باقلانی‌ فراگرفت‌ و آن‌ را در [[حجاز]] منتشر کرد
# ابوذر هروی‌ که‌ کلام‌ اشعری‌ را از باقلانی‌ فراگرفت‌ و آن‌ را در [[حجاز]] منتشر کرد
#قاضی‌ ابومحمد عبدالوهاب‌ بن‌ نصر بغدادی‌ مالکی‌
# قاضی‌ ابومحمد عبدالوهاب‌ بن‌ نصر بغدادی‌ مالکی‌
#ابوعمران‌ فاسی‌
# ابوعمران‌ فاسی‌
#محمد بن‌ علی‌ بن‌ حسن‌ شافعی‌ رؤاسی‌
# محمد بن‌ علی‌ بن‌ حسن‌ شافعی‌ رؤاسی‌
#قاضی‌ ابوجعفر سمنانی‌ که‌ مهم‌ترین‌ شاگرد باقلانی‌ بود
# قاضی‌ ابوجعفر سمنانی‌ که‌ مهم‌ترین‌ شاگرد باقلانی‌ بود
#ابوطاهر واعظ، معروف‌ به‌ ابن‌ انباری‌ که‌ در قیروان‌ کلام‌ اشعری‌ را گسترش‌ داد
# ابوطاهر واعظ، معروف‌ به‌ ابن‌ انباری‌ که‌ در قیروان‌ کلام‌ اشعری‌ را گسترش‌ داد
#ابوعبدالله‌ ازدی‌ که‌ در [[دمشق‌]] از سوی‌ باقلانی‌ کلام‌ اشعری‌ را تدریس‌ می‌کرد و سپس‌ به‌ [[مغرب‌]] رفت‌ و در قیروان‌ درگذشت‌
# ابوعبدالله‌ ازدی‌ که‌ در [[دمشق‌]] از سوی‌ باقلانی‌ کلام‌ اشعری‌ را تدریس‌ می‌کرد و سپس‌ به‌ [[مغرب‌]] رفت‌ و در قیروان‌ درگذشت‌
#قاضی‌ ابومحمد عبدالله‌، معروف‌ به‌ ابن‌ لبان‌ اصفهانی‌
# قاضی‌ ابومحمد عبدالله‌، معروف‌ به‌ ابن‌ لبان‌ اصفهانی‌
#ابوالحسن‌ رافع‌ بن‌ نصر بغدادی‌
# ابوالحسن‌ رافع‌ بن‌ نصر بغدادی‌
#ابوحاتم‌ قزوینی‌
# ابوحاتم‌ قزوینی‌
#ابن‌ معتمر رقّی‌
# ابن‌ معتمر رقّی‌


اینان‌ به‌ عنوان‌ شاگردان‌ باقلانی‌ و مروجان‌ اندیشه اشعری‌ آن‌ را در پهنه‌ای‌ از خراسان‌ تا مغرب‌ سرزمین‌های‌ اسلامی‌ توسعه‌ دادند. در واقع‌ باید گفت‌ که‌ با کوشش‌ باقلانی‌ و شاگردانش‌، به‌ تدریج‌ اعتزال‌ در بغداد و در دیگر نقاط از رونق‌ افتاد.  
اینان‌ به‌ عنوان‌ شاگردان‌ باقلانی‌ و مروجان‌ اندیشه اشعری‌ آن‌ را در پهنه‌ای‌ از خراسان‌ تا مغرب‌ سرزمین‌های‌ اسلامی‌ توسعه‌ دادند. در واقع‌ باید گفت‌ که‌ با کوشش‌ باقلانی‌ و شاگردانش‌، به‌ تدریج‌ اعتزال‌ در بغداد و در دیگر نقاط از رونق‌ افتاد.  
خط ۱۸۰: خط ۱۸۰:
از مناظرات‌ او با این‌ دانشمندان‌ گزارش‌هایی‌ در دست‌ است‌:
از مناظرات‌ او با این‌ دانشمندان‌ گزارش‌هایی‌ در دست‌ است‌:


#ابوالحسن‌ احدب‌ معتزلی‌ (د ۳۷۰ق‌/۹۸۰م‌) در محضر عضدالدوله‌
# ابوالحسن‌ احدب‌ معتزلی‌ (د ۳۷۰ق‌/۹۸۰م‌) در محضر عضدالدوله‌
#ابواسحاق‌ نصیبینی‌ معتزلی‌ در محضر عضدالدوله‌
# ابواسحاق‌ نصیبینی‌ معتزلی‌ در محضر عضدالدوله‌
#ابوالقاسم‌ بستی‌
# ابوالقاسم‌ بستی‌
#متکلمان‌ مسیحی‌ در دربار امپراتور [[بیزانس‌]]
# متکلمان‌ مسیحی‌ در دربار امپراتور [[بیزانس‌]]
#[[شیخ مفید]] متکلم‌ برجسته امامی‌.
# [[شیخ مفید]] متکلم‌ برجسته امامی‌.


=مرگ ابوبکر باقلانی=
=مرگ ابوبکر باقلانی=
خط ۱۹۳: خط ۱۹۳:


[http://drmostafavi.blogfa.com/post/3217 برگرفته از سایت ابوبکر باقلانی - علوم قرآن و حدیث]
[http://drmostafavi.blogfa.com/post/3217 برگرفته از سایت ابوبکر باقلانی - علوم قرآن و حدیث]


[[رده:عالمان]]
[[رده:عالمان]]
   
   
[[رده:عالمان اهل سنت]]
[[رده:عالمان اهل سنت]]
۴٬۹۳۳

ویرایش