پرش به محتوا

احزاب سیاسی الجزایر: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
تمیزکاری
جز (جایگزینی متن - 'رئیس جمهور' به 'رئیس‌جمهور')
جز (تمیزکاری)
خط ۳۵: خط ۳۵:


نخستین حزب سیاسی الجزایر که در چارچوب قانون به مبارزه سیاسی با استعمار فرانسه پرداختند، «جبهه دمکراتیک بیانیه الجزایر» و «جنبش برای پیروزی آزادی‌های دمکراتیک» بود. این دو حزب که دارای گرایشات ملی‌گرایانه بودند با جمع‌آوری امکانات و سلاح‌های دست‌ساز سازمان ویژه برای آغاز جنگ مسلحانه علیه استعمارگران فرانسوی را تأسیس کردند.
نخستین حزب سیاسی الجزایر که در چارچوب قانون به مبارزه سیاسی با استعمار فرانسه پرداختند، «جبهه دمکراتیک بیانیه الجزایر» و «جنبش برای پیروزی آزادی‌های دمکراتیک» بود. این دو حزب که دارای گرایشات ملی‌گرایانه بودند با جمع‌آوری امکانات و سلاح‌های دست‌ساز سازمان ویژه برای آغاز جنگ مسلحانه علیه استعمارگران فرانسوی را تأسیس کردند.


تعدادی از عناصر این سازمان، شورای انقلابی برای اتحاد و عمل را ایجاد کردند. این شورا با صدور بیانیه‌ای هدف از مبارزه مردم الجزایر علیه استعمار فرانسه را برقراری حکومتی دمکراتیک در چارچوب اصول اسلامی عنوان کردند.
تعدادی از عناصر این سازمان، شورای انقلابی برای اتحاد و عمل را ایجاد کردند. این شورا با صدور بیانیه‌ای هدف از مبارزه مردم الجزایر علیه استعمار فرانسه را برقراری حکومتی دمکراتیک در چارچوب اصول اسلامی عنوان کردند.
خط ۴۶: خط ۴۵:
پس از انجام اصلاحات در قانون اساسی الجزایر در فوریه ۱۹۸۹، جریانات فعال اسلامی توانستند در چارچوب قانونی با تأسیس احزاب اسلامی عملاً در روند تحولات سیاسی - اجتماعی جامعه الجزایر ایفاءِ نقش نمایند.
پس از انجام اصلاحات در قانون اساسی الجزایر در فوریه ۱۹۸۹، جریانات فعال اسلامی توانستند در چارچوب قانونی با تأسیس احزاب اسلامی عملاً در روند تحولات سیاسی - اجتماعی جامعه الجزایر ایفاءِ نقش نمایند.


==جبهه نجات اسلامی (FIS)==
== جبهه نجات اسلامی (FIS)==
این جبهه در پی ائتلاف ۳۰۰ سازمان اسلامی، خیریه و فرهنگی پس از گردهمائی رهبران این گروه‌ها در مسجد السنه ‌بالعود عملاً پا به عرصه صحنه سیاسی الجزایر گذاشت. به‌طور کلی چها جناح عمده و متمایز در این جبهه حضور فکری دارند که دیلاً به آن اشاره می‌شود:
این جبهه در پی ائتلاف ۳۰۰ سازمان اسلامی، خیریه و فرهنگی پس از گردهمائی رهبران این گروه‌ها در مسجد السنه ‌بالعود عملاً پا به عرصه صحنه سیاسی الجزایر گذاشت. به‌طور کلی چها جناح عمده و متمایز در این جبهه حضور فکری دارند که دیلاً به آن اشاره می‌شود:


خط ۶۳: خط ۶۲:
جبهه نجات اسلامی در اولین انتخابات آزاد الجزایر که در دسامبر ۱۹۹۱ برگزار گردید، شرکت نمود. این جبهه در اولین دور انتخابات پارلمانی ۱۸۸ کرسی از مجموعه ۲۳۱ کرسی پارلمان را به‌خود اختصاص داد.
جبهه نجات اسلامی در اولین انتخابات آزاد الجزایر که در دسامبر ۱۹۹۱ برگزار گردید، شرکت نمود. این جبهه در اولین دور انتخابات پارلمانی ۱۸۸ کرسی از مجموعه ۲۳۱ کرسی پارلمان را به‌خود اختصاص داد.


جبهه نجات اسلامی مصمم بود در دومین انتخابات پارلمانی که قرار بود در ۱۶ ژانویه ۱۹۹۲ برگزار شود، برای تعیین تکلیف ۱۹۹ کرسی باقی‌مانده شرکت نماید. با قطعیت یافتن پیروزی طرفداران این جبهه در انتخابات، ارتش انتخابات، ارتش انتخابات پارلمانی الجزایر را ملغی کرد. پس از استعفای بن جدید و تشکیل شورای عالی حکومتی الجزایر، جبهه نجات اسلامی در ۴ مارس ۱۹۹۲ غیر قانونی اعلام گردید. در ۱۵ ژوئیه ۱۹۹۲ عباس مدنی و علی بلحاج به دوازده سال زندان محکوم شدند. شورای‌عالی حکومتی همچنین با انحلال ۱۲۳ شهرداری و ۲۰۰ شورای شهر که تحت کنترل جبهه نجات اسلامی بود و بازداشت و سرکوب فعالان این جبهه به مبارزات همه جانبه با موج اسلام‌گرائی در الجزایر پرداخت. پس از این مرحله درگیری‌ها و ناآرامی‌ها در الجزایر تشدید گردید که بنا به برخی تخمین‌ها بین یکصد تا یکصد و پنجاه هزار تن از شهروندان الجزایر کشته و مجروح شده‌اند.
جبهه نجات اسلامی مصمم بود در دومین انتخابات پارلمانی که قرار بود در ۱۶ ژانویه ۱۹۹۲ برگزار شود، برای تعیین تکلیف ۱۹۹ کرسی باقی‌مانده شرکت نماید. با قطعیت یافتن پیروزی طرفداران این جبهه در انتخابات، ارتش انتخابات، ارتش انتخابات پارلمانی الجزایر را ملغی کرد. پس از استعفای بن جدید و تشکیل شورای عالی حکومتی الجزایر، جبهه نجات اسلامی در ۴ مارس ۱۹۹۲ غیر قانونی اعلام گردید. در ۱۵ ژوئیه ۱۹۹۲ عباس مدنی و علی بلحاج به دوازده سال زندان محکوم شدند. شورای‌عالی حکومتی همچنین با انحلال ۱۲۳ شهرداری و ۲۰۰ شورای شهر که تحت کنترل جبهه نجات اسلامی بود و بازداشت و سرکوب فعالان این جبهه به مبارزات همه جانبه با موج اسلام‌گرائی در الجزایر پرداخت. پس از این مرحله درگیری‌ها و ناآرامی‌ها در الجزایر تشدید گردید که بنا به برخی تخمین‌ها بین یکصد تا یکصد و پنجاه هزار تن از شهروندان الجزایر کشته و مجروح شده‌اند.  


اگر چه پس از به قدرت رسیدن [[عبدالعزیز بوتفلیقه|عبدالعزیز بوتفلیقه]] موج ناآرامی‌ها به شکل محسوسی در الجزایر کاهش یافته است؛ اما آرامش و ثبات به شکل کامل به الجزایر باز نگشته است.
اگر چه پس از به قدرت رسیدن [[عبدالعزیز بوتفلیقه|عبدالعزیز بوتفلیقه]] موج ناآرامی‌ها به شکل محسوسی در الجزایر کاهش یافته است؛ اما آرامش و ثبات به شکل کامل به الجزایر باز نگشته است.


==حزب اسلامی النهضة==
== حزب اسلامی النهضة ==
رهبر این حزب لحبیب آدمی است. وی از طرفداران تشکیل حکومت اسلامی می‌باشد. این حزب از نظر فکری متأثر از [[اخوان‌المسلمین مصر|اخوان‌المسلمین مصر]] است. حزب النهضه در انتخابات پارلمانی سال ۱۹۹۷، ۳۴ کرسی را در اختیار داشت که در انتخابات می ۲۰۰۲ تنها یک کرسی به‌دست آورد.
رهبر این حزب لحبیب آدمی است. وی از طرفداران تشکیل حکومت اسلامی می‌باشد. این حزب از نظر فکری متأثر از [[اخوان‌المسلمین مصر|اخوان‌المسلمین مصر]] است. حزب النهضه در انتخابات پارلمانی سال ۱۹۹۷، ۳۴ کرسی را در اختیار داشت که در انتخابات می ۲۰۰۲ تنها یک کرسی به‌دست آورد.


==حزب جنبش اصلاح ملی==
== حزب جنبش اصلاح ملی ==
این حزب در آستانه انتخابات ریاست جمهوری در سال ۱۹۹۹ تأسیس گردید. عبدالله رهبر وقت حزب النهضه که قصد داشت در انتخابات ریاست جمهوری این کشور شرکت کند، با مخالفت اکثریت اعضاءِ حزب روبه‌رو شد. علت مخالفت آنان حمایت سیاسی از بوتفلیقه بود. برخی تحلیل‌گران مسائل الجزایر معتقدند علاوه بر موضوع یاد شده، از دیگر دلایل بروز انشعاب در حزب النهضه، اختلاف دیدگاه اعضاء حزب در مورد نحوه اداره حزب و مواضع حزب در قبال مسائل داخلی الجزایر است.
این حزب در آستانه انتخابات ریاست جمهوری در سال ۱۹۹۹ تأسیس گردید. عبدالله رهبر وقت حزب النهضه که قصد داشت در انتخابات ریاست جمهوری این کشور شرکت کند، با مخالفت اکثریت اعضاءِ حزب روبه‌رو شد. علت مخالفت آنان حمایت سیاسی از بوتفلیقه بود. برخی تحلیل‌گران مسائل الجزایر معتقدند علاوه بر موضوع یاد شده، از دیگر دلایل بروز انشعاب در حزب النهضه، اختلاف دیدگاه اعضاء حزب در مورد نحوه اداره حزب و مواضع حزب در قبال مسائل داخلی الجزایر است.


جاب الله پس از کناره‌‌گیری از حزب به‌همراه طرفدارانش، حزب جدید جنبش اصلاح ملی را بنیانگذاری کرد. جاب الله از سوی حزب جدید برای نامزدی ریاست جمهوری معرفی و مورد حمایت قرار گرفت. این حزب در انتخابات می ۲۰۰۲، ۴۳ کرسی به‌دست آورد.
جاب الله پس از کناره‌‌گیری از حزب به‌همراه طرفدارانش، حزب جدید جنبش اصلاح ملی را بنیانگذاری کرد. جاب الله از سوی حزب جدید برای نامزدی ریاست جمهوری معرفی و مورد حمایت قرار گرفت. این حزب در انتخابات می ۲۰۰۲، ۴۳ کرسی به‌دست آورد.


==حکومت جامعه صلح‌آمیز (حمس) MSP==
== حکومت جامعه صلح‌آمیز (حمس) MSP==
رهبر این حزب محفوظ نحناح است. این حزب خواستار آزادی رهبران جبهه نجات اسلامی، انجام اصلاحات در ارتش، حمایت از روند خصوصی‌سازی در اقتصاد کشور و اعطای امتیازاتی به قبایلی‌ها و برسمیت شناختن زبان آمازیغی و حفظ یکپارچگی کشور است. این حزب در انتخابات پارلمانی ۱۹۹۷، ۶۹ کرسی پارلمان را به‌خود اختصاص داده بود ولی در انتخابات می ۲۰۰۲ تعداد کرسی‌های این حزب به ۳۸ کاهش یافت.
رهبر این حزب محفوظ نحناح است. این حزب خواستار آزادی رهبران جبهه نجات اسلامی، انجام اصلاحات در ارتش، حمایت از روند خصوصی‌سازی در اقتصاد کشور و اعطای امتیازاتی به قبایلی‌ها و برسمیت شناختن زبان آمازیغی و حفظ یکپارچگی کشور است. این حزب در انتخابات پارلمانی ۱۹۹۷، ۶۹ کرسی پارلمان را به‌خود اختصاص داده بود ولی در انتخابات می ۲۰۰۲ تعداد کرسی‌های این حزب به ۳۸ کاهش یافت.


خط ۸۱: خط ۸۰:
احزاب ملی الجزایر به‌طور سنتی دارای نقش مؤثر در ساختار سیاسی الجزایر پس از استقلال این کشور بوده‌اند. جبهه آزادی‌بخش ملی الجزایر قبل و پس از استقلال این کشور نقش تعیین کننده‌ای در روند تحولات سیاسی الجزایر ایفاء نمود که در مقدمه این مبحث به آن پرداخته شد به‌همین دلیل از تکرار آن خودداری می‌گردد.
احزاب ملی الجزایر به‌طور سنتی دارای نقش مؤثر در ساختار سیاسی الجزایر پس از استقلال این کشور بوده‌اند. جبهه آزادی‌بخش ملی الجزایر قبل و پس از استقلال این کشور نقش تعیین کننده‌ای در روند تحولات سیاسی الجزایر ایفاء نمود که در مقدمه این مبحث به آن پرداخته شد به‌همین دلیل از تکرار آن خودداری می‌گردد.


==جبهه آزادی‌بخش ملی (FLN)==
== جبهه آزادی‌بخش ملی (FLN)==
این حزب که طلیعه‌دار انقلاب الجزایر بود، تا سال ۱۹۸۸ به عنوان تنها حزب سیاسی الجزایر در این کشور ایفاءِ نقش می‌کرد. پس از ناآرامی‌های این سال شاذلی بن جدید رئیس‌جمهور وقت با ایجاد اصلاحاتی در قانون اساسی الجزایر امکان تشکیل احزاب سیاسی رقیب را فراهم آورد. جبهه آزادی‌بخش ملی پس از این دوره بتدریج جایگاه خود را به عنوان حزب حاکم از دست داد. این حزب در انتخابات پارلمانی و شهرداری‌ها که در سال ۱۹۹۱ در الجزایر برگزار گردی، شکست سختی را در برابر حزب نو خواسته نجات اسلامی متحمل شد. پس از کودتای ارتش این حزب به‌طور عملی در حاشیه قدرت قرار گرفت. پس از به قدرت رسیدن بوتفلیقه در سال ۱۹۹۹ و انتخاب علی بن فلیس به عنوان رهبر این حزب، جایگاه آسیب دیده جبهه آزادی‌بخش ملی تقویت گردید. در انتخابات پارلمانی سال ۱۹۹۷ این حزب جایگاه سوم را پس از دو حزب RND و حزب جامعه صلح‌آمیز (حمس) احراز نموده بود ولی در انتخابات می ۲۰۰۲ با کسب ۱۹۹ کرسی به اکثریت مطلق رسید.
این حزب که طلیعه‌دار انقلاب الجزایر بود، تا سال ۱۹۸۸ به عنوان تنها حزب سیاسی الجزایر در این کشور ایفاءِ نقش می‌کرد. پس از ناآرامی‌های این سال شاذلی بن جدید رئیس‌جمهور وقت با ایجاد اصلاحاتی در قانون اساسی الجزایر امکان تشکیل احزاب سیاسی رقیب را فراهم آورد. جبهه آزادی‌بخش ملی پس از این دوره بتدریج جایگاه خود را به عنوان حزب حاکم از دست داد. این حزب در انتخابات پارلمانی و شهرداری‌ها که در سال ۱۹۹۱ در الجزایر برگزار گردی، شکست سختی را در برابر حزب نو خواسته نجات اسلامی متحمل شد. پس از کودتای ارتش این حزب به‌طور عملی در حاشیه قدرت قرار گرفت. پس از به قدرت رسیدن بوتفلیقه در سال ۱۹۹۹ و انتخاب علی بن فلیس به عنوان رهبر این حزب، جایگاه آسیب دیده جبهه آزادی‌بخش ملی تقویت گردید. در انتخابات پارلمانی سال ۱۹۹۷ این حزب جایگاه سوم را پس از دو حزب RND و حزب جامعه صلح‌آمیز (حمس) احراز نموده بود ولی در انتخابات می ۲۰۰۲ با کسب ۱۹۹ کرسی به اکثریت مطلق رسید.


==تجمع دمکراتیک ملی (RND)==
== تجمع دمکراتیک ملی (RND)==
رهبر این حزب احمد اویحیی است. وی در دولت بوتفلیقه وزیر دادگستری بود. حزب تجمع پس از بروز انشعاب در حزب جبهه آزادی‌بخش ملی و در آستانه انتخابات پارلمانی کشور پا به عرصه رقابت‌های انتخاباتی گذاشت. این حزب ملی و متمایل به گرایشات پارلمانی کشور پا به عرصه رقابت‌های انتخاباتی گذاشت. این حزب ملی و متمایل به گرایشات سکولا و غیر مذهبی است و در همین راستا با انجام گفتگوهای سیاسی میان جبهه آزادی‌بخش ملی و جبهه نجات اسلامی مخالف است. این حزب در انتخابات پارلمانی سال ۱۹۹۷ بیشترین کرسی‌ها را (۵۶ کرسی) به خود اختصاص داد، اکثریت را رد پارلمان الجزایر در اختیار گرفته بود ولی در انتخابات می ۲۰۰۲ دچار شکست سختی شده و تعداد کرسی‌های این حزب به ۴۸ کاهش یافت.
رهبر این حزب احمد اویحیی است. وی در دولت بوتفلیقه وزیر دادگستری بود. حزب تجمع پس از بروز انشعاب در حزب جبهه آزادی‌بخش ملی و در آستانه انتخابات پارلمانی کشور پا به عرصه رقابت‌های انتخاباتی گذاشت. این حزب ملی و متمایل به گرایشات پارلمانی کشور پا به عرصه رقابت‌های انتخاباتی گذاشت. این حزب ملی و متمایل به گرایشات سکولا و غیر مذهبی است و در همین راستا با انجام گفتگوهای سیاسی میان جبهه آزادی‌بخش ملی و جبهه نجات اسلامی مخالف است. این حزب در انتخابات پارلمانی سال ۱۹۹۷ بیشترین کرسی‌ها را (۵۶ کرسی) به خود اختصاص داد، اکثریت را رد پارلمان الجزایر در اختیار گرفته بود ولی در انتخابات می ۲۰۰۲ دچار شکست سختی شده و تعداد کرسی‌های این حزب به ۴۸ کاهش یافت.


خط ۹۰: خط ۸۹:
این احزاب طیف وسیعی از جریانات سیاسی الجزایر، معتقدان به جدایی دین از سیاست و احزاب چپ‌گرا و ضد مذهبی را دربر می‌گیرد.
این احزاب طیف وسیعی از جریانات سیاسی الجزایر، معتقدان به جدایی دین از سیاست و احزاب چپ‌گرا و ضد مذهبی را دربر می‌گیرد.


==حزب جبهه نیروهای سوسیالیستی (FFS)==
== حزب جبهه نیروهای سوسیالیستی (FFS)==
رهبر حزب آیت احمد است. وی در سال ۱۹۶۳ این حزب را تأسیس کرد. آیت احمد به‌دلیل دست داشتن در شورش علیه حکومت بن‌بلا به مرگ محکوم شد اما با توجه به محبوبیت و شهرت وی در میان مردم و طیف سیاسی الجزایر حکم اعدام وی به حالت تعلیق درآمد.
رهبر حزب آیت احمد است. وی در سال ۱۹۶۳ این حزب را تأسیس کرد. آیت احمد به‌دلیل دست داشتن در شورش علیه حکومت بن‌بلا به مرگ محکوم شد اما با توجه به محبوبیت و شهرت وی در میان مردم و طیف سیاسی الجزایر حکم اعدام وی به حالت تعلیق درآمد.


این حزب بار دیگر در ۲۹ نوامبر ۱۹۸۹ م مقام دوم را در انتخابات پارلمانی کسب کرد (۲۰ کرسی). این حزب مخالف قدرت یافتن احزاب اسلامی در الجزایر است.
این حزب بار دیگر در ۲۹ نوامبر ۱۹۸۹ م مقام دوم را در انتخابات پارلمانی کسب کرد (۲۰ کرسی). این حزب مخالف قدرت یافتن احزاب اسلامی در الجزایر است.


==حزب تجمع برای فرهنگ و دمکراسی (RCD)==
== حزب تجمع برای فرهنگ و دمکراسی (RCD)==
رهبر این حزب سعید سعدی است، گرایش این حزب قومی بربر و لیبرال می‌باشد. حزب تجمع با قدرت یافتن احزاب مذهبی مخالف است. حزب تجمع با طرح آشتی ملی بوتفلیقه که براساس آن شاخه نظامی ارتش نجات اسلامی (AIS) مورد عفو قرار گرفت، مخالفت نمود. این حزب از حقوق بربرها بویژه به رسمیت شناخته شدن زبان آمازیغی حمایت می‌کند و مخالف سرکوب جنبش قبایلی است. حزب تجمع دارای ۲۰ نماینده در پارلمان است.
رهبر این حزب سعید سعدی است، گرایش این حزب قومی بربر و لیبرال می‌باشد. حزب تجمع با قدرت یافتن احزاب مذهبی مخالف است. حزب تجمع با طرح آشتی ملی بوتفلیقه که براساس آن شاخه نظامی ارتش نجات اسلامی (AIS) مورد عفو قرار گرفت، مخالفت نمود. این حزب از حقوق بربرها بویژه به رسمیت شناخته شدن زبان آمازیغی حمایت می‌کند و مخالف سرکوب جنبش قبایلی است. حزب تجمع دارای ۲۰ نماینده در پارلمان است.


==حزب کارگران==
== حزب کارگران ==
رهبر این حزب خانم لویزه حنون است. این حزب دارای گرایش کمونیستی تروریستی می‌باشد. حزب کارگران خواستار توقف خصوصی‌سازی اقتصاد، اصلاح ساختار ارتش و اعطای امتیاز به قبایلی‌ها و آزادی رهبران جبهه نجات اسلامی می‌باشد.  
رهبر این حزب خانم لویزه حنون است. این حزب دارای گرایش کمونیستی تروریستی می‌باشد. حزب کارگران خواستار توقف خصوصی‌سازی اقتصاد، اصلاح ساختار ارتش و اعطای امتیاز به قبایلی‌ها و آزادی رهبران جبهه نجات اسلامی می‌باشد.  
<ref>رستم ادبی نیا، کارشناس ادارهٔ دوم خاورمیانه عربی و شمال آفریقا، وزارت امور خارجه</ref>
<ref>رستم ادبی نیا، کارشناس ادارهٔ دوم خاورمیانه عربی و شمال آفریقا، وزارت امور خارجه</ref>
خط ۱۰۵: خط ۱۰۴:
{{پانویس|1}}
{{پانویس|1}}


 
[[رده:احزاب و گروه‌ها]]
[[رده: احزاب و گروه‌ها]]
[[رده:الجزایر]]
[[رده: الجزایر]]
۴٬۹۳۳

ویرایش