۴٬۹۳۳
ویرایش
اخوان المسلمین شمال آفریقا: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
تمیزکاری
جز (جایگزینی متن - 'فعال سازی' به 'فعال‌سازی') |
جز (تمیزکاری) |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
<div class="wikiInfo"> | <div class="wikiInfo"> | ||
[[پرونده: | [[پرونده: Images000000.jpg |بندانگشتی|وسط]] | ||
{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:right" |+ | | {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:right" |+ | | ||
!نام جریان | !نام جریان | ||
| خط ۲۴: | خط ۲۴: | ||
روند تکمیل و رشد اخوان‌المسلمین سودان از مراحل تاریخی زیر گذشته است: | روند تکمیل و رشد اخوان‌المسلمین سودان از مراحل تاریخی زیر گذشته است: | ||
==دوران پایه‌گذاری (۱۹۵۵ ۱۹۴۹)== | == دوران پایه‌گذاری (۱۹۵۵ ۱۹۴۹)== | ||
در این دوران این تشکیلات از لحاظ سیاسی مجوز فعالیت نداشته و دولت انگلیس که سودان را اداره می‌کرده با تأسیس این گروه مخالف بود و تا سال ۱۹۴۵ اجازه فعالیت رسمی به آنها نداد. [[جمال الدین سنهوری|جمال السنهوری]] اولین سودانی بود که به عضویت اخوان‌المسلمین درآمده و نقش مؤثری در تشکیل هسته اولیه اخوان سودان داشت. در این دوره اخوانی‌های سودان تحت اشراف اخوان مصر رهبری و هدایت می‌شدند. این تشکیلات در سال ۱۹۴۵ در کنگره الجامع به طور آشکارا مواضع و تشکل گروه خود را اعلام نمود. | در این دوران این تشکیلات از لحاظ سیاسی مجوز فعالیت نداشته و دولت انگلیس که سودان را اداره می‌کرده با تأسیس این گروه مخالف بود و تا سال ۱۹۴۵ اجازه فعالیت رسمی به آنها نداد. [[جمال الدین سنهوری|جمال السنهوری]] اولین سودانی بود که به عضویت اخوان‌المسلمین درآمده و نقش مؤثری در تشکیل هسته اولیه اخوان سودان داشت. در این دوره اخوانی‌های سودان تحت اشراف اخوان مصر رهبری و هدایت می‌شدند. این تشکیلات در سال ۱۹۴۵ در کنگره الجامع به طور آشکارا مواضع و تشکل گروه خود را اعلام نمود. | ||
==دوران حضور (۱۹۵۹ ۱۹۵۶)== | == دوران حضور (۱۹۵۹ ۱۹۵۶)== | ||
در این دوران سودانی‌ها خود به طور تدریجی به سوی تشکل و اداره تشکیلات اخوان گام برداشته و در این دوره شاخص ترین اقدام آنها نقد قانون اساسی اولیه سودان پس از استقلال و ارائه قانون اساسی اسلامی از سوی رهبران تشکیلاتی بود. | در این دوران سودانی‌ها خود به طور تدریجی به سوی تشکل و اداره تشکیلات اخوان گام برداشته و در این دوره شاخص ترین اقدام آنها نقد قانون اساسی اولیه سودان پس از استقلال و ارائه قانون اساسی اسلامی از سوی رهبران تشکیلاتی بود. | ||
==دوران فعالیت زیرزمینی (۱۹۶۴ ۱۹۵۹)== | == دوران فعالیت زیرزمینی (۱۹۶۴ ۱۹۵۹)== | ||
ژنرال عبود در اولین کودتای تاریخ معاصر سودان حکومت را به دست گرفت و با فعالیت‌های سیاسی و صنفی احزاب و سندیکاهای کارگری به مقابله برخاست، اخوانی‌ها به دلیل ضعف‌های تشکیلاتی به فعالیت زیرزمینی پرداختند. | ژنرال عبود در اولین کودتای تاریخ معاصر سودان حکومت را به دست گرفت و با فعالیت‌های سیاسی و صنفی احزاب و سندیکاهای کارگری به مقابله برخاست، اخوانی‌ها به دلیل ضعف‌های تشکیلاتی به فعالیت زیرزمینی پرداختند. | ||
| خط ۴۰: | خط ۴۰: | ||
ج) در کنگره سازمان تشکیلات اخوان در اوت ۱۹۵۴ محمد خیر عبدالقادر به دبیرکلی اخوان سودان رسید. | ج) در کنگره سازمان تشکیلات اخوان در اوت ۱۹۵۴ محمد خیر عبدالقادر به دبیرکلی اخوان سودان رسید. | ||
==دوران فعالیت علنی مجدد (۱۹۶۹ ۱۹۶۴)== | == دوران فعالیت علنی مجدد (۱۹۶۹ ۱۹۶۴)== | ||
سرنگونی حکومت ژنرال عبود در سال ۱۹۶۴، و حکومت غیرنظامی‌ها به رهبری الازهری فضای سیاسی سودان را برای رشد جریانات سیاسی و فعالیت گروه‌ها و احزاب فراهم نمود. | سرنگونی حکومت ژنرال عبود در سال ۱۹۶۴، و حکومت غیرنظامی‌ها به رهبری الازهری فضای سیاسی سودان را برای رشد جریانات سیاسی و فعالیت گروه‌ها و احزاب فراهم نمود. | ||
در سال سقوط ژنرال عبود، حسن ترابی پس از اخذ مدرک دکترای حقوق از دانشگاه سوربن به سودان بازگشت و رهبری اخوان‌المسلمین را بر عهده گرفت و این دوره با آغاز درخشش ترابی همزمان بوده است. ترابی پس از تدریس و مدریت دانشکده حقوق دانشگاه خارطوم، نقش خود را در رشد افکار جریان اخوان‌المسلمین در مراکز علمی و دانشگاهی توسعه داد و از این رهگذر جایگاه خود را در صحنه سیاسی سودان تحکیم بخشید و پایه استوار روند رشد و آینده سیاسی خود را پی ریزی کرد. | در سال سقوط ژنرال عبود، حسن ترابی پس از اخذ مدرک دکترای حقوق از دانشگاه سوربن به سودان بازگشت و رهبری اخوان‌المسلمین را بر عهده گرفت و این دوره با آغاز درخشش ترابی همزمان بوده است. ترابی پس از تدریس و مدریت دانشکده حقوق دانشگاه خارطوم، نقش خود را در رشد افکار جریان اخوان‌المسلمین در مراکز علمی و دانشگاهی توسعه داد و از این رهگذر جایگاه خود را در صحنه سیاسی سودان تحکیم بخشید و پایه استوار روند رشد و آینده سیاسی خود را پی ریزی کرد. | ||
==دوران مقابله با رژیم (۷۷ ۱۹۶۹)== | == دوران مقابله با رژیم (۷۷ ۱۹۶۹)== | ||
در سال ۱۹۶۹ افسران آزاد سودان به رهبری سرهنگ نمیری حکومت غیرنظامی و دموکرات سودان را سرنگون کرده و به پیروی از افکار و اندیشه‌های ناصرالگوی سوسیالیستی ناصریستی در سودان پایه گذاری می‌کنند. نمیری به پیروی از تشکیلات حزبی ناصر اتحادیه سوسیالیستی سودان و شالوده افکارش در کتابش المیثاق الوطنی گردآوری می‌کند (ناصر اندیشه‌های خود را در کتاب فلسفه الثوره جمع آوری نمود). | در سال ۱۹۶۹ افسران آزاد سودان به رهبری سرهنگ نمیری حکومت غیرنظامی و دموکرات سودان را سرنگون کرده و به پیروی از افکار و اندیشه‌های ناصرالگوی سوسیالیستی ناصریستی در سودان پایه گذاری می‌کنند. نمیری به پیروی از تشکیلات حزبی ناصر اتحادیه سوسیالیستی سودان و شالوده افکارش در کتابش المیثاق الوطنی گردآوری می‌کند (ناصر اندیشه‌های خود را در کتاب فلسفه الثوره جمع آوری نمود). | ||
نمیری به پیروی از ناصر جریانات مذهبی از جمله اخوانی‌های سودان را تحت فشار و پیگرد اطلاعاتی امنیتی قرار داد. حسن ترابی در این دوره به خاطر مخالفت‌های سیاسی و عقیدتی با رژیم کودتایی، زندانی و چند سال در زندان‌های مختلف سودان سپری کرد. | نمیری به پیروی از ناصر جریانات مذهبی از جمله اخوانی‌های سودان را تحت فشار و پیگرد اطلاعاتی امنیتی قرار داد. حسن ترابی در این دوره به خاطر مخالفت‌های سیاسی و عقیدتی با رژیم کودتایی، زندانی و چند سال در زندان‌های مختلف سودان سپری کرد. | ||
==دوره سازش و آشتی (۱۹۸۵ ۱۹۷۷)== | == دوره سازش و آشتی (۱۹۸۵ ۱۹۷۷)== | ||
سرهنگ نمیری تحت شرایط و تحولات جدید منطقه‌ای از جمله مرگ ناصر و به قدرت رسیدن سادات و تغییر رویکردهای سیاسی مصر و کودتای نافرجام کمونیست‌ها به رهبری سرگرد عطاالله علیه رژیم خارطوم، تحولاتی در سیاست سودان به وجود آورد و از سیاست‌های سوسیالیستی روی گرداند. لذا در این دوران به گروه‌ها و جریانات مذهبی فرصت ظهور و فعالیت داد و حسن الترابی این فرصت را مغتنم شمرده و خود را به سرهنگ نمیری نزدیک کرد. مقابله گروه [[اخوان‌المسلمین|اخوان‌المسلمین]] با جریانات ناصریستی و [[کمونیست|کمونیستی]] در نهادها و محافل علمی و دانشگاهی پاداشی برای الترابی داشت و از این رهگذر وی توانست پست وزارت دادگستری سرهنگ نمیری را به دست آورد. | سرهنگ نمیری تحت شرایط و تحولات جدید منطقه‌ای از جمله مرگ ناصر و به قدرت رسیدن سادات و تغییر رویکردهای سیاسی مصر و کودتای نافرجام کمونیست‌ها به رهبری سرگرد عطاالله علیه رژیم خارطوم، تحولاتی در سیاست سودان به وجود آورد و از سیاست‌های سوسیالیستی روی گرداند. لذا در این دوران به گروه‌ها و جریانات مذهبی فرصت ظهور و فعالیت داد و حسن الترابی این فرصت را مغتنم شمرده و خود را به سرهنگ نمیری نزدیک کرد. مقابله گروه [[اخوان‌المسلمین|اخوان‌المسلمین]] با جریانات ناصریستی و [[کمونیست|کمونیستی]] در نهادها و محافل علمی و دانشگاهی پاداشی برای الترابی داشت و از این رهگذر وی توانست پست وزارت دادگستری سرهنگ نمیری را به دست آورد. | ||
==دوره ائتلاف‌های سیاسی (۸۹ ۱۹۸۵)== | == دوره ائتلاف‌های سیاسی (۸۹ ۱۹۸۵)== | ||
با سقوط دولت سرهنگ نمیری به وسیله کودتای ژنرال سوارالذهب و بازگشت قدرت به حکومت‌های غیرنظامی همچون دولت الصادق المهدی، حسن الترابی و گروه اخوان فعالیت‌های سیاسی و حزبی خود را دوچندان نمودند و در دولت‌های ائتلافی حضور داشتند. | با سقوط دولت سرهنگ نمیری به وسیله کودتای ژنرال سوارالذهب و بازگشت قدرت به حکومت‌های غیرنظامی همچون دولت الصادق المهدی، حسن الترابی و گروه اخوان فعالیت‌های سیاسی و حزبی خود را دوچندان نمودند و در دولت‌های ائتلافی حضور داشتند. | ||
==دوره حاکمیت (۲۰۰۰ ۱۹۸۹)== | == دوره حاکمیت (۲۰۰۰ ۱۹۸۹)== | ||
نظامیان به رهبری ژنرال [[عمرالبشیر|عمر حسن البشیر]] دولت غیرنظامی را سرنگون کردند. حسن الترابی مغز متفکر این کودتا بوده و طی یازده سال شریک و متحد نظامیان در قدرت بود و به عنوان رئیس پارلمان سودان به تحکیم پایه‌های قدرت خویش پرداخت. | نظامیان به رهبری ژنرال [[عمرالبشیر|عمر حسن البشیر]] دولت غیرنظامی را سرنگون کردند. حسن الترابی مغز متفکر این کودتا بوده و طی یازده سال شریک و متحد نظامیان در قدرت بود و به عنوان رئیس پارلمان سودان به تحکیم پایه‌های قدرت خویش پرداخت. | ||
==دوره عقب‌نشینی (از سال ۲۰۰۰ تاکنون)== | == دوره عقب‌نشینی (از سال ۲۰۰۰ تاکنون) == | ||
شرایط داخلی سودان و تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی به ویژه فشارهای بازیگران منطقه‌ای مصر و لیبی و قدرت‌های فرا منطقه‌ای همچون آمریکا تداوم [[اتحاد]] و ائتلاف سیاسی میان البشیر و الترابی را ناممکن ساخت. ژنرال البشیر با بسیج تمام جناح‌ها و شخصیت‌های مخالف سیاست‌های رهبری اخوان‌المسلمین با یک اقدام وسیع، الترابی را از دایره قدرت دور ساخت و نقش رهبری او در هیأت حاکمه را حذف کرد.پس از برکناری الترابی از ریاست پارلمان در فوریه ۲۰۰۰، وی به خاطر تحرکات سیاسی توسط البشیر چندین بار بازداشت شده است. | شرایط داخلی سودان و تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی به ویژه فشارهای بازیگران منطقه‌ای مصر و لیبی و قدرت‌های فرا منطقه‌ای همچون آمریکا تداوم [[اتحاد]] و ائتلاف سیاسی میان البشیر و الترابی را ناممکن ساخت. ژنرال البشیر با بسیج تمام جناح‌ها و شخصیت‌های مخالف سیاست‌های رهبری اخوان‌المسلمین با یک اقدام وسیع، الترابی را از دایره قدرت دور ساخت و نقش رهبری او در هیأت حاکمه را حذف کرد. پس از برکناری الترابی از ریاست پارلمان در فوریه ۲۰۰۰، وی به خاطر تحرکات سیاسی توسط البشیر چندین بار بازداشت شده است. | ||
در سودان طی سه دهه اخیر دو گروه اخوان در صحنه سیاست این کشور فعال بوده‌اند. گروه اخوان‌المسلمین به رهبری صادق عبدالله عبدالماجد (که از مؤسسین هسته‌های اولیه اخوان سودان است). این گروه از سوی مجامع اخوان‌المسلمین به رسمیت شناخته شده، گروه بعدی گروه الجبهه القومیه الاسلامیه به رهبری حسن ترابی است که در سال‌های نیمه دوم دهه هشتاد تأسیس شده و به خاطر اجتهادات و اندیشه‌های ترابی از سوی سازمان بین‌المللی اخوان‌المسلمین به رسمیت شناخته نمی شد. | در سودان طی سه دهه اخیر دو گروه اخوان در صحنه سیاست این کشور فعال بوده‌اند. گروه اخوان‌المسلمین به رهبری صادق عبدالله عبدالماجد (که از مؤسسین هسته‌های اولیه اخوان سودان است). این گروه از سوی مجامع اخوان‌المسلمین به رسمیت شناخته شده، گروه بعدی گروه الجبهه القومیه الاسلامیه به رهبری حسن ترابی است که در سال‌های نیمه دوم دهه هشتاد تأسیس شده و به خاطر اجتهادات و اندیشه‌های ترابی از سوی سازمان بین‌المللی اخوان‌المسلمین به رسمیت شناخته نمی شد. | ||
حسن الترابی دارای تألیفات متعددی است و در جریان‌های اخوان‌المسلمین [[بدعت]]<nowiki/>ها گذاشته است. وی همیشه صاحب افکار جدید و اجتهادات نوینی بوده است. این اجتهادات با جریانات اخوانی و نئوسلفی برخورد حادی داشت، لذا الترابی همیشه از سوی محافل وابسته به دو جریان فوق مورد انتقاد قرار گرفته است. | حسن الترابی دارای تألیفات متعددی است و در جریان‌های اخوان‌المسلمین [[بدعت]]<nowiki/>ها گذاشته است. وی همیشه صاحب افکار جدید و اجتهادات نوینی بوده است. این اجتهادات با جریانات اخوانی و نئوسلفی برخورد حادی داشت، لذا الترابی همیشه از سوی محافل وابسته به دو جریان فوق مورد انتقاد قرار گرفته است. | ||
| خط ۷۲: | خط ۷۲: | ||
هسته اولیه جماعت [[اخوان‌المسلمین لیبی|اخوان‌المسلمین لیبی]] در اواخر دهه چهل در این کشور شکل گرفت و از سه راه، افکار و ساختار سازمانی اخوان‌المسلمین مصر در این کشور رواج یافت: | هسته اولیه جماعت [[اخوان‌المسلمین لیبی|اخوان‌المسلمین لیبی]] در اواخر دهه چهل در این کشور شکل گرفت و از سه راه، افکار و ساختار سازمانی اخوان‌المسلمین مصر در این کشور رواج یافت: | ||
==ساختار تشکیلاتی== | == ساختار تشکیلاتی == | ||
۱) بسیاری از خانواده‌های مبارزان و مجاهدان لیبی از جور و ستم استعمار [[ایتالیا]]، فرار و در شهرهای مصری پناه گرفته و اقامت گزیدند. اکثر جوانان لیبیایی مقیم مصر در دانشگاه‌های مصر به ویژه دانشگاه الازهر به تحصیل پرداختند و از این رهگذر با جریانات فکری و سیاسی مصر از جمله افکار و عقاید حسن البنا مرشد اول و مؤسس اخوان‌المسلمین، آشنا شده و تحت تأثیر آن قرار گرفتند. آنها پس از استقلال کشورشان در اوایل دهه پنجاه به کشورشان بازگشتند و افکار اخوان‌المسلمین مصر را به دیارشان منتقل کردند. | ۱) بسیاری از خانواده‌های مبارزان و مجاهدان لیبی از جور و ستم استعمار [[ایتالیا]]، فرار و در شهرهای مصری پناه گرفته و اقامت گزیدند. اکثر جوانان لیبیایی مقیم مصر در دانشگاه‌های مصر به ویژه دانشگاه الازهر به تحصیل پرداختند و از این رهگذر با جریانات فکری و سیاسی مصر از جمله افکار و عقاید حسن البنا مرشد اول و مؤسس اخوان‌المسلمین، آشنا شده و تحت تأثیر آن قرار گرفتند. آنها پس از استقلال کشورشان در اوایل دهه پنجاه به کشورشان بازگشتند و افکار اخوان‌المسلمین مصر را به دیارشان منتقل کردند. | ||
| خط ۸۰: | خط ۸۰: | ||
۳) حوادث و تحولات سیاسی همچون ترور حسن البنا در اواخر دهه چهل و آتش سوزی بزرگ [[قاهره]] در اوایل دهه پنجاه و پیروزی کودتای افسران آزاد مصر به رهبری سرهنگ [[جمال عبدالناصر]] و درگیری میان افسران آزاد و اخوانی‌ها، عرصه و صحنه حیات سیاسی و اجتماعی مصر را بر اخوانی‌ها و کادرهای فعال آنها تنگ کرد و برخی از آنها مجبور به جلاء وطن و به کشورهای همسایه همچون لیبی و سودان پناه بردند. | ۳) حوادث و تحولات سیاسی همچون ترور حسن البنا در اواخر دهه چهل و آتش سوزی بزرگ [[قاهره]] در اوایل دهه پنجاه و پیروزی کودتای افسران آزاد مصر به رهبری سرهنگ [[جمال عبدالناصر]] و درگیری میان افسران آزاد و اخوانی‌ها، عرصه و صحنه حیات سیاسی و اجتماعی مصر را بر اخوانی‌ها و کادرهای فعال آنها تنگ کرد و برخی از آنها مجبور به جلاء وطن و به کشورهای همسایه همچون لیبی و سودان پناه بردند. | ||
==تاریخچه== | == تاریخچه == | ||
عزالدین ابراهیم، جلال سعده و محمود شریبتی از جمله جوانان فعال اخوانی مصر بودند که در اوایل دهه پنجاه تحت تعقیب دستگاه امنیتی مصر به لیبی پناه بردند. برخی از آگاهان به مسائل لیبی و مورخان جنبش‌های اسلامی و سیاسی لیبی بر این باورند که عزالدین ابراهیم مؤسس حقیقی اخوان‌المسلمین لیبی بوده است. | عزالدین ابراهیم، جلال سعده و محمود شریبتی از جمله جوانان فعال اخوانی مصر بودند که در اوایل دهه پنجاه تحت تعقیب دستگاه امنیتی مصر به لیبی پناه بردند. برخی از آگاهان به مسائل لیبی و مورخان جنبش‌های اسلامی و سیاسی لیبی بر این باورند که عزالدین ابراهیم مؤسس حقیقی اخوان‌المسلمین لیبی بوده است. | ||
| خط ۸۷: | خط ۸۷: | ||
در دوره سرکوب اخوانی‌های مصر توسط سرهنگ ناصر در پی حادثه المنشیه (توطئه ترور سرهنگ ناصر در شهر اسکندریه)، اخوانی‌های لیبی از اخوانی‌های فراری مصری به خوبی استقبال کرده و به آنها پناه دادند و وسایل و اسباب معیشتی و رفاهی آنان را فراهم نمودند. به قدرت رسیدن افسران آزاد لیبی به رهبری سرهنگ قذافی در اوایل سپتامبر ۱۹۶۹، دوران محنت‌ها و سختی‌ها و فشارها علیه گروه اخوان‌المسلمین لیبی را به همراه داشت. | در دوره سرکوب اخوانی‌های مصر توسط سرهنگ ناصر در پی حادثه المنشیه (توطئه ترور سرهنگ ناصر در شهر اسکندریه)، اخوانی‌های لیبی از اخوانی‌های فراری مصری به خوبی استقبال کرده و به آنها پناه دادند و وسایل و اسباب معیشتی و رفاهی آنان را فراهم نمودند. به قدرت رسیدن افسران آزاد لیبی به رهبری سرهنگ قذافی در اوایل سپتامبر ۱۹۶۹، دوران محنت‌ها و سختی‌ها و فشارها علیه گروه اخوان‌المسلمین لیبی را به همراه داشت. | ||
==دوران قذافی== | == دوران قذافی == | ||
سرهنگ قذافی که خود را شاگرد و امانتدار افکار و اندیشه‌های ناصر می‌داند، تجربه تلخ رفتار خشن با اخوانی‌های مصر را، در لیبی تکرار نمود. با وجود اینکه این گروه در مقابل نظام سوسیالیستی و جماهیری سرهنگ قذافی خط مشی مسالمت آمیزی داشته، ولی طی سی و شش سال اخیر، این گروه از سوی دستگاه اطلاعاتی امنیتی نظام حاکم لیبی، انواع فشارها و مضایقه سیاسی معیشتی را متحمل شدند. | سرهنگ قذافی که خود را شاگرد و امانتدار افکار و اندیشه‌های ناصر می‌داند، تجربه تلخ رفتار خشن با اخوانی‌های مصر را، در لیبی تکرار نمود. با وجود اینکه این گروه در مقابل نظام سوسیالیستی و جماهیری سرهنگ قذافی خط مشی مسالمت آمیزی داشته، ولی طی سی و شش سال اخیر، این گروه از سوی دستگاه اطلاعاتی امنیتی نظام حاکم لیبی، انواع فشارها و مضایقه سیاسی معیشتی را متحمل شدند. | ||
| خط ۱۰۰: | خط ۱۰۰: | ||
اخوانی‌های مصر، اقدام لیبی را در این خصوص ستودند. حضور احمد قذاف الدم از نزدیکان سرهنگ قذافی و هماهنگ کننده سیاست خارجی لیبی و مناسبات مصر و لیبی در مهمانی افطار سالانه اخوان‌المسلمین مصر در ماه [[رمضان]] ۱۴۲۶ هـ. ق با یک تحول در رویکرد سیاست لیبی در قبال جریانات اسلام‌گرا به ویژه گروه‌های اخوان‌المسلمین بوده است. اخوانی‌های لیبی همچون گروه‌های اخوان مصر، [[سوریه]] و [[اردن]] طرح‌هایی برای اجرای اصلاحات فراگیر و همه جانبه در کشورشان مطرح کردند. | اخوانی‌های مصر، اقدام لیبی را در این خصوص ستودند. حضور احمد قذاف الدم از نزدیکان سرهنگ قذافی و هماهنگ کننده سیاست خارجی لیبی و مناسبات مصر و لیبی در مهمانی افطار سالانه اخوان‌المسلمین مصر در ماه [[رمضان]] ۱۴۲۶ هـ. ق با یک تحول در رویکرد سیاست لیبی در قبال جریانات اسلام‌گرا به ویژه گروه‌های اخوان‌المسلمین بوده است. اخوانی‌های لیبی همچون گروه‌های اخوان مصر، [[سوریه]] و [[اردن]] طرح‌هایی برای اجرای اصلاحات فراگیر و همه جانبه در کشورشان مطرح کردند. | ||
==ابعاد و زمینه‌های اصلاحات از دید اخوانی‌های لیبی== | == ابعاد و زمینه‌های اصلاحات از دید اخوانی‌های لیبی == | ||
۱) مبارزه با مفاسد سیاسی و مالی و منابع آن. | ۱) مبارزه با مفاسد سیاسی و مالی و منابع آن. | ||
| خط ۱۱۷: | خط ۱۱۷: | ||
گرچه اندیشه‌ها و فعالیت‌های این تشکیلات اسلامی به رهبری الغنوشی مسالمت‌آمیز و دور از هرگونه خشونت بوده ولی حکومت‌های تونس از گسترش فعالیت این گروه در میان جوانان هراسان بودند. دستگاه‌های اطلاعاتی امنیتی ضربات مهلکی بر پیکره و بدنه این تشکیلات وارد نمود و به طور رسمی آن را منحل و فعالیتشان را ممنوع کرده است. اکنون برخی از رهبران النهضه در زندان‌های تونس به سر می‌برند و راشدالغنوشی در لندن در حال تبعید زندگی می‌کند. اخیراً دولت تونس در یک اقدام زندانیان سیاسی از جمله برخی از چهره‌ها و شخصیت‌های النهضه را آزاد کرده است. | گرچه اندیشه‌ها و فعالیت‌های این تشکیلات اسلامی به رهبری الغنوشی مسالمت‌آمیز و دور از هرگونه خشونت بوده ولی حکومت‌های تونس از گسترش فعالیت این گروه در میان جوانان هراسان بودند. دستگاه‌های اطلاعاتی امنیتی ضربات مهلکی بر پیکره و بدنه این تشکیلات وارد نمود و به طور رسمی آن را منحل و فعالیتشان را ممنوع کرده است. اکنون برخی از رهبران النهضه در زندان‌های تونس به سر می‌برند و راشدالغنوشی در لندن در حال تبعید زندگی می‌کند. اخیراً دولت تونس در یک اقدام زندانیان سیاسی از جمله برخی از چهره‌ها و شخصیت‌های النهضه را آزاد کرده است. | ||
==انعشعاب در النهضه== | == انعشعاب در النهضه == | ||
طی دهه هفتاد و هشت گروه‌ها و شخصیت‌هایی از تشکیلات النهضه جدا شده از جمله صلاح الجورشی، احمیده النیفر و زیاد کریشان، آنها پس از جدایی به تشکیل گروه اصلاح‌طلب و تجددگرای اسلامی پرداختند. نام این گروه الاسلامیین التقدمیین که ارگان آنها مجله روشنفکری مذهبی به نام (۱۵ + ۲۱) اشاره به آغاز قرن ۱۵ هجری و ۲۱ میلادی گروه دیگری شیوه سیاسی و مسالمت آمیزی رها کرده و به مبارزه قهرآمیز علیه رژیم تونس پرداختند، طلائع الفدای (پیشگامان فدا) به رهبری الحبیب الاسود، بخشی از النهضه بودند و توسط نیروهای امنیتی سرکوب شدند. | طی دهه هفتاد و هشت گروه‌ها و شخصیت‌هایی از تشکیلات النهضه جدا شده از جمله صلاح الجورشی، احمیده النیفر و زیاد کریشان، آنها پس از جدایی به تشکیل گروه اصلاح‌طلب و تجددگرای اسلامی پرداختند. نام این گروه الاسلامیین التقدمیین که ارگان آنها مجله روشنفکری مذهبی به نام (۱۵ + ۲۱) اشاره به آغاز قرن ۱۵ هجری و ۲۱ میلادی گروه دیگری شیوه سیاسی و مسالمت آمیزی رها کرده و به مبارزه قهرآمیز علیه رژیم تونس پرداختند، طلائع الفدای (پیشگامان فدا) به رهبری الحبیب الاسود، بخشی از النهضه بودند و توسط نیروهای امنیتی سرکوب شدند. | ||
| خط ۱۳۵: | خط ۱۳۵: | ||
غناح گروه خود را در ۳۰ مه ۱۹۹۱ تحت عنوان حرکه المجتمع الاسلامی (حماس) سازماندهی کرد و از دولت مجوز فعالیت سازمانی و حزبی گرفت. بعدها نام گروه اخوان‌الجزایر به حرکت المجتمع السلم (حمس) تغییر یافت. غناح در انتخابات ریاست جمهوری الجزایر نوامبر ۱۹۹۵ شرکت جست و پس از ژنرال الامین زروال قرار گرفت. | غناح گروه خود را در ۳۰ مه ۱۹۹۱ تحت عنوان حرکه المجتمع الاسلامی (حماس) سازماندهی کرد و از دولت مجوز فعالیت سازمانی و حزبی گرفت. بعدها نام گروه اخوان‌الجزایر به حرکت المجتمع السلم (حمس) تغییر یافت. غناح در انتخابات ریاست جمهوری الجزایر نوامبر ۱۹۹۵ شرکت جست و پس از ژنرال الامین زروال قرار گرفت. | ||
==حمس یا اخوانی‌های الجزایری== | == حمس یا اخوانی‌های الجزایری == | ||
اسلام طی ۱۴ قرن در الجزایر بر تمامی شؤون ملت مسلمان الجزایر جریان دارد و حیات الجزایری متأثر از پرتوهای دین مبین اسلام است. نقش اسلام در بیرون راندن استعمار فرانسه و جهاد ملت مسلمان الجزایر علیه حاکمیت ۱۲۰ ساله استعمار برجسته است. | اسلام طی ۱۴ قرن در الجزایر بر تمامی شؤون ملت مسلمان الجزایر جریان دارد و حیات الجزایری متأثر از پرتوهای دین مبین اسلام است. نقش اسلام در بیرون راندن استعمار فرانسه و جهاد ملت مسلمان الجزایر علیه حاکمیت ۱۲۰ ساله استعمار برجسته است. | ||
| خط ۱۵۷: | خط ۱۵۷: | ||
اندیشه‌های این گروه متحول شده و شیوه دموکراتیک پارلمانتاریسم را برای حضور در صحنه سیاست این کشور اتخاذ نموده است. این حزب، یک نوع پیروی و تقلید از خط مشی و سیاست حزب اسلام‌گرا حاکم [[ترکیه]] به رهبری [[رجب طیب اردوغان]] در پی گرفته است. | اندیشه‌های این گروه متحول شده و شیوه دموکراتیک پارلمانتاریسم را برای حضور در صحنه سیاست این کشور اتخاذ نموده است. این حزب، یک نوع پیروی و تقلید از خط مشی و سیاست حزب اسلام‌گرا حاکم [[ترکیه]] به رهبری [[رجب طیب اردوغان]] در پی گرفته است. | ||
==احزاب اسلام‌گرای مراکش== | == احزاب اسلام‌گرای مراکش == | ||
۱) حزب عدالت و توسعه که در پارلمان جایگاه ممتازی دارد. | ۱) حزب عدالت و توسعه که در پارلمان جایگاه ممتازی دارد. | ||
| خط ۱۶۷: | خط ۱۶۷: | ||
{{پانویس|1}} | {{پانویس|1}} | ||
[[رده:آفریقا]] | [[رده:آفریقا]] | ||
[[رده: اخوان‌المسلمین]] | [[رده:اخوان‌المسلمین]] | ||