اذان: تفاوت میان نسخه‌ها

<div class="wikiInfo">

[[پرونده: اذان.jpg |جایگزین=مسجد|بندانگشتی|]]

</div>

صدای اذان همانند ندای آزادی و نسیم حیات بخش استقلال و عظمت، گوش‌های [[مسلمانان]] راستین را نوازش می‌دهد و بر جان بدخواهان اضطراب می‌افکند. یکی از رمزهای بقای [[اسلام]] است; چنان که ((گلادستون)) ـ یکی از رجال معروف [[انگلستان]] ـ در برابر جمعی از [[مسیحیان]] اظهار داشت: ((تا زمانی که نام محمد صلی الله علیه و آله در مإذنه‌ها بلند است و کعبه پابرجاست و [[قرآن]] رهنما و پیشوای [[مسلمانان]] است، امکان ندارد که پایه‌های سیاست ما در سرزمین‌های اسلامی استوار و برقرار گردد.))<ref>داعی السمإ، عباس محمود عقاد، ص 437 و 438.</ref>

پس از هجرت [[رسول اکرم]] صلی الله علیه و آله به [[مدینه]]، [[مهاجران|مهاجر]] و [[انصار]]، کم کم در اطراف [[پیامبر اکرم]] صلی الله علیه و آله اجتماع کرده و [[حکومت اسلامی]] را برپا نمودند; [[مسجد]] ساختند و نماز جماعت برپا نمودند.  

اگرچه در آن روزگار، کسانی بودند که صوتی دل نشین‌تر و لهجه‌ای فصیح‌تر از [[بلال]] داشتند، اما پاک دلی، ایمان و خلوص [[بلال]] او را تا آن منزلت رفیع بالا برد. از آن پس [[بلال]] همواره همراه پیامبر اکرم بود و اذان می‌گفت.

اذان یکی از ابزارهای تبلیغ است که در دعوت به [[اسلام]] سهم مهمی‌دارد. اذان مشتمل است بر مسائلی مانند: تکبیر، [[توحید]]، شهادت به یگانگی و عظمت خداوند، گواهی به رسالت پیامبر اکرم، توصیه به نماز و رستگاری و بهترین اعمال و بالاخره با ((لا اله الا الله)) تمام می‌شود.

طبق این دو روایت باید اذان به گونه‌ای در صحنه باشد که از یک سو موجب طرد [[شیطان]] و نابودی مظاهر شیطانی گردد و از سوی دیگر [[انسان]] را در [[ملکوت]] اعلی سیر دهد و روحیه عرفانی و معنوی او را آن چنان به [[معراج]] ببرد که گویی [[آسمان]]<nowiki/>‌هاندای او را می‌شنوند و از آن ندا لذت برده و به شور و شوق می‌افتند.

همه [[مذاهب اسلامی]]، اذان گفتن را ((مستحب مؤکد)) می‌دانند، به جز [[حنبلی]]<nowiki/>‌هاکه می‌گویند: ((واجب کفایی)) است. دایره المعارف جامع اسلامی، حسینی دشتی، ج 2، ص 62. اذان بر دو قسم است: اذان اعلام و اذان نماز (اقامه) که اذان اعلام بایستی اول وقت گفته شود و اذان نماز، متصل به آن ادا شود; هرچند آخر وقت باشد.

عمرو بن ابی نصر گوید: به امام صادق ‌علیه‌السلام عرض کردم: آیا مؤذن می‌تواند بدون وضو اذان بگوید؟ فرمود: آری، ولی اقامه را با وضو بگوید. عرض کردم: نشسته می‌تواند اذان بگوید؟ فرمود: آری، ولی اقامه را ایستاده بگوید.<ref>دایره المعارف جامع اسلامی، ج 2، ص 66.</ref>

اذان دارای هیجده جمله است که بدون کم و زیاد توسط [[جبرئیل]] نازل شد که در عصر رسول خدا صلی الله علیه و آله، [[ابوبکر]] و آغاز [[خلافت]] [[عمر]] به همین شکل گفته می‌شد، ولی اهل تسنن ([[شافعی]]، [[حنبلی]]، [[حنفی]] و [[مالکی]]) اذان را پانزده جمله می‌دانند، یعنی جمله ((حی علی خیر العمل)) جزء اذان نیست. جمله ((لا اله الا الله)) نیز یک بار گفته می‌شود.<ref>الفقه علی المذاهب الخمسه، محمد جواد مغنیه، ص 119.</ref>

ایشان فرمود: ((علت ظاهری آن این بود که مبادا مردم با تکیه به [[نماز]]، [[جهاد]] را رها کنند اما علت باطنی آن این بود که عبارت ((خیرالعمل)) ولایت امامان (علیهم السلام) بر حق است))<ref>اهمیت اذان و اقامه، ص 37.</ref> لذا کسی که دستور داد تا جمله ((حی علی خیر العمل)) در اذان حذف شود، (عمر) به این منظور بود که مردم به سوی [[ولایت]] [[امام]] حق توجه نکرده و احساساتشان به نفع ولایت تحریک نشود.

اذان عبادتی است که دارای ابعاد مختلفی بوده و هر یک از جملات آن دارای آثار و فواید تربیتی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی‌ای است که مهم‌ترین آنها بدین شرح است:

بنابراین شهادت به ولایت حضرت علی ‌علیه‌السلام در اذان، [[انسان]] را در مسیر ((صراط مستقیم)) ثابت قدم نگاه می‌دارد.

{{پانویس|2}}