پرش به محتوا

اصحاب کساء: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
تمیزکاری
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (تمیزکاری)
خط ۲۴: خط ۲۴:
این پنج تن معصوم روزی با هم بودند و همه زیر یک ردا و پوششی قرار گرفتند. پیامبر خدا درباره آنان دعا کرد. سپس [[آیه تطهیر|آیه قرآن]] نازل شد و اراده الهی را بر پاکی و [[طهارت]] این خاندان بیان کرد ﴿وَقَرْنَ فِی بُیُوتِکُنَّ وَلا تَبَرَّجْنَ تَبَرُّجَ الْجَاهِلِیَّةِ الأُولَی وَأَقِمْنَ الصَّلاةَ وَآتِینَ الزَّکَاةَ وَأَطِعْنَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ إِنَّمَا یُرِیدُ اللَّهُ لِیُذْهِبَ عَنکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَیُطَهِّرَکُمْ تَطْهِیرًا﴾. <ref>سوره احزاب، آیه: ۳۳</ref>
این پنج تن معصوم روزی با هم بودند و همه زیر یک ردا و پوششی قرار گرفتند. پیامبر خدا درباره آنان دعا کرد. سپس [[آیه تطهیر|آیه قرآن]] نازل شد و اراده الهی را بر پاکی و [[طهارت]] این خاندان بیان کرد ﴿وَقَرْنَ فِی بُیُوتِکُنَّ وَلا تَبَرَّجْنَ تَبَرُّجَ الْجَاهِلِیَّةِ الأُولَی وَأَقِمْنَ الصَّلاةَ وَآتِینَ الزَّکَاةَ وَأَطِعْنَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ إِنَّمَا یُرِیدُ اللَّهُ لِیُذْهِبَ عَنکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَیُطَهِّرَکُمْ تَطْهِیرًا﴾. <ref>سوره احزاب، آیه: ۳۳</ref>


چون این پنج نفر زیر یک عبا و ردا خفته بودند به [[اصحاب کساء]]، [[اصحاب عبا]]، [[پنج تن آل عبا]] و [[آل عبا]] هم مشهور شدند. [[حدیث]] مفصّلی که این واقعه و فضایل این پنج [[معصوم]] را بیان می‌کند و به خواندن آن در مجالس توصیه شده، "حدیث کساء" نام دارد. آیه‌ای که درباره آنان نازل شد، دلیل [[عصمت]]<ref>ر.ک:مقاله عصمت</ref> آنان است.<ref>محدثی، جواد، فرهنگ‌نامه دینی، ص۲۷</ref>
چون این پنج نفر زیر یک عبا و ردا خفته بودند به [[اصحاب کساء]]، [[اصحاب عبا]]، [[پنج تن آل عبا]] و [[آل عبا]] هم مشهور شدند. [[حدیث]] مفصّلی که این واقعه و فضایل این پنج [[معصوم]] را بیان می‌کند و به خواندن آن در مجالس توصیه شده، "حدیث کساء" نام دارد. آیه‌ای که درباره آنان نازل شد، دلیل [[عصمت]]<ref>ر. ک:مقاله عصمت</ref> آنان است.<ref>محدثی، جواد، فرهنگ‌نامه دینی، ص۲۷</ref>


=ماجرای اصحاب کساء=
=ماجرای اصحاب کساء=
خط ۳۴: خط ۳۴:
«اللّهم هؤلاء اهل بیتی فاذهب عنهم الرّجس و طهّرهم تطهیرا».
«اللّهم هؤلاء اهل بیتی فاذهب عنهم الرّجس و طهّرهم تطهیرا».


حدیث کساء نیز در مقام و فضیلت این پنج تن وارد شده است. <ref> دربارۀ اصحاب کساء و مناقب و فضایلشان،ر.ک:بحار الأنوار:ج ۳۷،ص ۳۵ تا ۱۰۷</ref>
حدیث کساء نیز در مقام و فضیلت این پنج تن وارد شده است. <ref> دربارۀ اصحاب کساء و مناقب و فضایلشان، ر.ک:بحار الأنوار:ج ۳۷،ص ۳۵ تا ۱۰۷</ref>


=تعداد اصحاب کساء=
=تعداد اصحاب کساء=


احادیثی که از طرق [[شیعه]] درباره حدیث کساء وارد شده است همه دلالت دارند که اصحاب کساء پنچ نفر هستند: رسول خدا(ص)، حضرت علی(ع)، [[فاطمه(س)]]، [[امام حسن(ع)]] و [[امام حسین(ع)]]. طبق این روایات، ام سلمه نیز از [[پیامبر(ص)]] اجازه خواست که به جمع آنان بپیوندد، اما پیامبر(ص) به وی اجازه نداد.
احادیثی که از طرق [[شیعه]] درباره حدیث کساء وارد شده است همه دلالت دارند که اصحاب کساء پنچ نفر هستند: رسول خدا(ص)، حضرت علی(ع)، [[فاطمه(س)]]، [[امام حسن(ع)]] و [[امام حسین(ع)]]. طبق این روایات، ام سلمه نیز از [[پیامبر(ص)]] اجازه خواست که به جمع آنان بپیوندد، اما پیامبر(ص) به وی اجازه نداد.


 
[[امام صادق(ع)]] <ref>ر. ک:مقاله امام صادق(ع)</ref> در حدیثی صریحاً می‌فرماید:
[[امام صادق(ع)]] <ref>ر.ک:مقاله امام صادق(ع)</ref> در حدیثی صریحاً می‌فرماید:


اصحاب کساء که کریم‌ترین مخلوقات و شریف‌ترین آنها نزد [[خدا]] بوده پنج تن می‌باشند. و در ادامه این پنج نفر را نام می‌برد. <ref> صدوق، علل الشرائع، ۱۳۸۰ش، ج۱، ص۷۳۳</ref>
اصحاب کساء که کریم‌ترین مخلوقات و شریف‌ترین آنها نزد [[خدا]] بوده پنج تن می‌باشند. و در ادامه این پنج نفر را نام می‌برد. <ref> صدوق، علل الشرائع، ۱۳۸۰ش، ج۱، ص۷۳۳</ref>
خط ۴۹: خط ۴۸:
پیامبر نزول آیه تطهیر را در پنج تن منحصر کرده است. <ref>حر عاملی، اثبات الهداة، ۱۴۲۵ق، ج۲، ص۲۰۱</ref>
پیامبر نزول آیه تطهیر را در پنج تن منحصر کرده است. <ref>حر عاملی، اثبات الهداة، ۱۴۲۵ق، ج۲، ص۲۰۱</ref>


[[علامه حلی]] در مورد آیه تطهیر می‌گوید:
[[علامه حلی]] در مورد آیه تطهیر می‌گوید:


نزول [[آیه تطهیر]] در مورد پنج نفر اصحاب کساء از مُتواتِرات است و در مورد این مطلب کسی شک نمی‌کند؛ مگر اینکه معاند و مغرض باشد. <ref>علامه حلی، نهج الحق، ۱۹۸۲م، ص۲۳۰</ref>
نزول [[آیه تطهیر]] در مورد پنج نفر اصحاب کساء از مُتواتِرات است و در مورد این مطلب کسی شک نمی‌کند؛ مگر اینکه معاند و مغرض باشد. <ref>علامه حلی، نهج الحق، ۱۹۸۲م، ص۲۳۰</ref>


اصطلاح «اصحاب کِساء» بین مفسران و راویان معروف بود؛ یعنی به جای اینکه نام تک تک پنج تن را بیاورند، می‌گفتند این آیه در حق اصحاب کساء نازل شده است؛ برای نمونه در مورد‌ شأن نزول آیه وَیطْعِمُونَ الطَّعَامَ عَلَیٰ حُبِّهِ مِسْکینًا وَیتِیمًا وَأَسِیرًا <ref>آیه 8 سوره انسان</ref> [[علامه مجلسی]] می‌گوید:
اصطلاح «اصحاب کِساء» بین مفسران و راویان معروف بود؛ یعنی به جای اینکه نام تک تک پنج تن را بیاورند، می‌گفتند این آیه در حق اصحاب کساء نازل شده است؛ برای نمونه در مورد‌ شأن نزول آیه وَیطْعِمُونَ الطَّعَامَ عَلَیٰ حُبِّهِ مِسْکینًا وَیتِیمًا وَأَسِیرًا <ref>آیه 8 سوره انسان</ref> [[علامه مجلسی]] می‌گوید:


[[مفسرین]] و [[محدثین]] اجماع دارند که این سوره درباره اصحاب کساء نازل شده است. <ref>مجلسی، بحار الأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۳۵، ص۲۵۶</ref>
[[مفسرین]] و [[محدثین]] اجماع دارند که این سوره درباره اصحاب کساء نازل شده است. <ref>مجلسی، بحار الأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۳۵، ص۲۵۶</ref>
خط ۶۷: خط ۶۶:
اهلُ العباءِ و انّنی بِوِلائهم
اهلُ العباءِ و انّنی بِوِلائهم


اَرجُو السّلامَة و النّجا فیِ الآخرة <ref>الحسین فی طریقه الی الشهادة،ص ۱۱۲</ref>
اَرجُو السّلامَة و النّجا فیِ الآخرة <ref>الحسین فی طریقه الی الشهادة، ص ۱۱۲</ref>


=اصحاب کساء در کتب اهل سنت=
=اصحاب کساء در کتب اهل سنت=


این روایت در کتب حدیثی اهل سنت نیز نقل شده است. حدیث کساء در [[صحیح مسلم]] این چنین آمده است: [[عایشه]] گوید: روزی رسول خدا بیرون آمد و عبائی نقشدار که از موی سیاه بافته شده بود، بر دوش داشت. ابتداحسن(ع) آمد، او را به زیر عبا جای داد؛ پس از او حسین(ع) آمد، او را هم به زیر عبا جای داد سپس فاطمه آمد و در زیر عبا قرار گرفت، بعد علی(ع) آمد و او را هم همراه دیگران زیر عبا؛ جای داد و فرمود: «إنّما یُریدُ اللّه لِیُذْهِبَ عَنْکُم الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَ یُطَهِّرَکُم تَطْهِیراً» <ref>مسلم، صحیح مسلم، ۱۴۲۳ق، ج۱۵، ص۱۹۰</ref>
این روایت در کتب حدیثی اهل سنت نیز نقل شده است. حدیث کساء در [[صحیح مسلم]] این چنین آمده است: [[عایشه]] گوید: روزی رسول خدا بیرون آمد و عبائی نقشدار که از موی سیاه بافته شده بود، بر دوش داشت. ابتداحسن(ع) آمد، او را به زیر عبا جای داد؛ پس از او حسین(ع) آمد، او را هم به زیر عبا جای داد سپس فاطمه آمد و در زیر عبا قرار گرفت، بعد علی(ع) آمد و او را هم همراه دیگران زیر عبا؛ جای داد و فرمود: «إنّما یُریدُ اللّه لِیُذْهِبَ عَنْکُم الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَ یُطَهِّرَکُم تَطْهِیراً» <ref>مسلم، صحیح مسلم، ۱۴۲۳ق، ج۱۵، ص۱۹۰</ref>


[[ابن حجر]] در [[صواعق المحرقه]] می گوید: به سند صحیح رسیده که [[پیامبر(ص)]] کسائی را بر روی آن چهار نفر انداخت. آن گاه عرض کرد: بارخدایا! اینان [[اهل بیت]] من و خاصه من هستند، پلیدی را از آنان دور ساز و آنان را پاک گردان.. <ref>ابن حجر، صواعق المحرقه، ۱۳۸۵ق، ص۱۴۳</ref>
[[ابن حجر]] در [[صواعق المحرقه]] می گوید: به سند صحیح رسیده که [[پیامبر(ص)]] کسائی را بر روی آن چهار نفر انداخت. آن گاه عرض کرد: بارخدایا! اینان [[اهل بیت]] من و خاصه من هستند، پلیدی را از آنان دور ساز و آنان را پاک گردان.. <ref>ابن حجر، صواعق المحرقه، ۱۳۸۵ق، ص۱۴۳</ref>


[[ابن اثیر]] در اسدالغابه <ref>ابن الأثیر، أسد الغابة، ۱۳۷۷ق، ج۴، ص۲۹</ref> و [[احمد بن حنبل]] در مسند خود <ref>احمد بن حنبل، مسند احمد بن حنبل، ۱۴۱۲ق، ج۷، ص۴۱۵</ref> این حدیث را آورده اند و [[ابن تیمیه]] در [[منهاج السنة]] می گوید: «حدیث کسا از احادیث صحیح السندی است که احمد، ترمذی از ام سلمه نقل کرده و نیز مسلم در صحیح خود از عایشه نقل نموده است.» <ref> ابن تیمیه، منهاج السنه، ۱۴۰۶ق، ج۵، ص۱۳</ref>
[[ابن اثیر]] در اسدالغابه <ref>ابن الأثیر، أسد الغابة، ۱۳۷۷ق، ج۴، ص۲۹</ref> و [[احمد بن حنبل]] در مسند خود <ref>احمد بن حنبل، مسند احمد بن حنبل، ۱۴۱۲ق، ج۷، ص۴۱۵</ref> این حدیث را آورده اند و [[ابن تیمیه]] در [[منهاج السنة]] می گوید: «حدیث کسا از احادیث صحیح السندی است که احمد، ترمذی از ام سلمه نقل کرده و نیز مسلم در صحیح خود از عایشه نقل نموده است.» <ref> ابن تیمیه، منهاج السنه، ۱۴۰۶ق، ج۵، ص۱۳</ref>


این روایت در کتب تفسیری اهل سنت نیز آمده است. [[زمخشری]] در[[الکشاف]]، <ref>زمخشری، الکشاف، دارالکتاب العربی، ج۱، ص۳۶۸-۳۷۰</ref> [[فخر رازی]] در [[التفسیر الکبیر]] <ref>فخرالرازی، التفسیر الکبیر، ۱۴۲۰ق، ج۸، ص ۲۴۷</ref> و هر یک از [[قرطبی]] <ref> قرطبی، الجامع لاحکام القرآن، ۱۴۰۵ق، ج۱۴، ص۱۸۳</ref>، [[ابن کثیر]] <ref>ر.ک:مقاله ابن کثیر</ref> <ref>ابن کثیر، تفسیر القرآن العظیم، ۱۴۱۹ق، ج۶، ص ۳۶۹</ref> و [[سیوطی]] <ref>سیوطی، الدرالمنثور، ۱۴۲۱ق، ج۵، ص۳۷۶</ref> در تفسیرهایشان حدیث کساء را نقل کرده‌اند. قُرطُبیّ <ref>قرطبی، الجامع لاحکام القرآن، ۱۴۰۵ق، ج۱۴، ص۱۸۳</ref> در تفسیر آیه تطهیر از امّ سلمه چنین نقل نموده‌اند: هنگامی که آیه تطهیر نازل شد، رسول خدا، علی(ع) و فاطمه(س) و حسن(ع) و حسین(ع) را فراخواند و بر آنان کسائی خیبری پوشاند.
این روایت در کتب تفسیری اهل سنت نیز آمده است. [[زمخشری]] در[[الکشاف]]، <ref>زمخشری، الکشاف، دارالکتاب العربی، ج۱، ص۳۶۸-۳۷۰</ref> [[فخر رازی]] در [[التفسیر الکبیر]] <ref>فخرالرازی، التفسیر الکبیر، ۱۴۲۰ق، ج۸، ص ۲۴۷</ref> و هر یک از [[قرطبی]] <ref> قرطبی، الجامع لاحکام القرآن، ۱۴۰۵ق، ج۱۴، ص۱۸۳</ref>، [[ابن کثیر]] <ref>ر. ک:مقاله ابن کثیر</ref> <ref>ابن کثیر، تفسیر القرآن العظیم، ۱۴۱۹ق، ج۶، ص ۳۶۹</ref> و [[سیوطی]] <ref>سیوطی، الدرالمنثور، ۱۴۲۱ق، ج۵، ص۳۷۶</ref> در تفسیرهایشان حدیث کساء را نقل کرده‌اند. قُرطُبیّ <ref>قرطبی، الجامع لاحکام القرآن، ۱۴۰۵ق، ج۱۴، ص۱۸۳</ref> در تفسیر آیه تطهیر از امّ سلمه چنین نقل نموده‌اند: هنگامی که آیه تطهیر نازل شد، رسول خدا، علی(ع) و فاطمه(س) و حسن(ع) و حسین(ع) را فراخواند و بر آنان کسائی خیبری پوشاند.


=پانویس=
=پانویس=
۴٬۹۳۳

ویرایش