۴٬۹۳۳
ویرایش
تحولات سیاسی در عربستان: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
تمیزکاری
جز (جایگزینی متن - 'ى' به 'ی') |
جز (تمیزکاری) |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
| خط ۴۹: | خط ۴۸: | ||
به‌غیراز دلایل و اهداف رسمی و اعلامی مطرح‌شده ازسوی [[عربستان سعودی]]، تغییرات به‌وجودآمده در کابینه را می‌توان محصول یک سری از دلایل و اهداف دانست که شناخت آن برای تحلیل و بررسی شرایط حاکم بر این کشور مؤثر است. برخی از مهم‌ترین این دلایل و اهداف عبارت‌اند از: | به‌غیراز دلایل و اهداف رسمی و اعلامی مطرح‌شده ازسوی [[عربستان سعودی]]، تغییرات به‌وجودآمده در کابینه را می‌توان محصول یک سری از دلایل و اهداف دانست که شناخت آن برای تحلیل و بررسی شرایط حاکم بر این کشور مؤثر است. برخی از مهم‌ترین این دلایل و اهداف عبارت‌اند از: | ||
==بازسازی وجهه بین‌المللی [[عربستان سعودی]]== | == بازسازی وجهه بین‌المللی [[عربستان سعودی]] == | ||
در میان تغییرات کابینه عربستان، تغییر [[عادل الجبیر]]، وزیر امور خارجه، بیشتر نمود یافته است. وی از آوریل 2015، به‌جای سعود الفیصل، وزیر خارجه کهنه‌کار [[عربستان سعودی]]، سکان وزارت خارجه عربستان را به‌دست گرفت و به‌عنوان یکی از مهره‌های [[محمد بن سلمان]] شروع به فعالیت کرد. براساس فرمان جدید، [[عادل الجبیر]] جای خود را در وزارت خارجه به ابراهیم العساف داد و به مقام وزیر کابینه در امور خارجی منصوب شد که بیشتر عنوانی تشریفاتی است. در چند سال اخیر، الجبیر از هیچ اقدام ضد ایرانی دریغ نکرد و نقش فعالی در ضربه به توافق هسته‌ای ایران با غرب داشت. | در میان تغییرات کابینه عربستان، تغییر [[عادل الجبیر]]، وزیر امور خارجه، بیشتر نمود یافته است. وی از آوریل 2015، به‌جای سعود الفیصل، وزیر خارجه کهنه‌کار [[عربستان سعودی]]، سکان وزارت خارجه عربستان را به‌دست گرفت و به‌عنوان یکی از مهره‌های [[محمد بن سلمان]] شروع به فعالیت کرد. براساس فرمان جدید، [[عادل الجبیر]] جای خود را در وزارت خارجه به ابراهیم العساف داد و به مقام وزیر کابینه در امور خارجی منصوب شد که بیشتر عنوانی تشریفاتی است. در چند سال اخیر، الجبیر از هیچ اقدام ضد ایرانی دریغ نکرد و نقش فعالی در ضربه به توافق هسته‌ای ایران با غرب داشت. | ||
به نظر کارشناسان حاضر در نشست، [[محمد بن سلمان]]، [[عادل الجبیر]] را مقصر تخریب چهره خود در سطح بین‌المللی می‌داند و اعتقاد دارد که پس از طرح پرونده قتل [[جمال خاشقجی]]، الجبیر نتوانسته وجهه عربستان را در سطح بین‌المللی بهبود ببخشد. به نظر [[محمد بن سلمان]]، العساف نیز چهره فرمان‌برداری خواهد بود؛ اما می‌توان گفت که وی می‌تواند نقشی در بهبود وجهه تخریب‌‌شده عربستان در سطح بین‌المللی ایفا کند؛ به‌عبارت‌دیگر می‌توان گفت که محمد بن | به نظر کارشناسان حاضر در نشست، [[محمد بن سلمان]]، [[عادل الجبیر]] را مقصر تخریب چهره خود در سطح بین‌المللی می‌داند و اعتقاد دارد که پس از طرح پرونده قتل [[جمال خاشقجی]]، الجبیر نتوانسته وجهه عربستان را در سطح بین‌المللی بهبود ببخشد. به نظر [[محمد بن سلمان]]، العساف نیز چهره فرمان‌برداری خواهد بود؛ اما می‌توان گفت که وی می‌تواند نقشی در بهبود وجهه تخریب‌‌شده عربستان در سطح بین‌المللی ایفا کند؛ به‌عبارت‌دیگر می‌توان گفت که محمد بن سلمان با این تغییرات تظاهر به تغییر و نوسازی ساختار سیاسی سعودی می‌کند؛ اما درحقیقت، خبر خاصی نخواهد بود. درحالحاضر، [[عربستان سعودی]] به فردی در حوزه سیاست خارجی نیاز دارد که بتواند چهره تخریب‌‌شده آنها را ترمیم، و البته اعتماد سایر کشورها را هم به خود جلب کند. العساف گزینه مناسبی برای این امر است. درواقع، عربستان با این تغییرات سعی دارد به دنیا وانمود کند که تغییراتی در عربستان حاصل شده است تا فشارهای خارجی علیه ریاض با توجه به رسوایی‌ها و پرونده‌های موجود ازجمله قتل [[جمال خاشقجی]] و جنگ یمن و سیاست خارجی عربستان درقبال همسایگان دور و نزدیک که عامل بی‌ثباتی منطقه است کاسته شود. به نظر برخی دیگر از کارشناسان حاضر در نشست، اگر بپذیریم که [[عادل الجبیر]] از قتل [[جمال خاشقجی]] باخبر نبوده باشد، واقعیت این است که کنسولگری در حوزه مسئولیتی وزارت خارجه بوده و جنایت نیز در جایی رخ داده که وزیر خارجه مسئول اتفاقات درون آن است. در چنین شرایطی، [[محمد بن سلمان]] باید نشان می‌داد که او را بابت این اقدام مؤاخذه کرده است. | ||
==اختلافات میان [[محمد بن سلمان]] و [[عادل الجبیر]]== | == اختلافات میان [[محمد بن سلمان]] و [[عادل الجبیر]] == | ||
به نظر برخی دیگر از کارشناسان حاضر در نشست، [[عادل الجبیر]] در چند ماه اخیر به اختلاف‌های جدی با [[محمد بن سلمان]] برخورده بود. گفتنی است در هفته‌های نخست قتل [[خاشقجی]]، [[عادل الجبیر]] مدتی سکوت سؤال‌برانگیز داشت و حتی گفته می‌شود [[خاشقجی]] از دوستان وی بوده است؛ برای مثال، در مصاحبه‌ای که در ماه اکتبر با فاکس نیوز داشت تأکید کرده بود که قتل [[خاشقجی]] یک اشتباه بزرگ بود؛ همین‌طور به‌این‌علت که الجبیر کارگزار سیاست‌های شکست‌خورده عربستان ازجمله قطر و یمن بوده و دولت عربستان را کاملاً از واکنش آمریکا به‌خصوص کنگره آگاه نکرده بود. | به نظر برخی دیگر از کارشناسان حاضر در نشست، [[عادل الجبیر]] در چند ماه اخیر به اختلاف‌های جدی با [[محمد بن سلمان]] برخورده بود. گفتنی است در هفته‌های نخست قتل [[خاشقجی]]، [[عادل الجبیر]] مدتی سکوت سؤال‌برانگیز داشت و حتی گفته می‌شود [[خاشقجی]] از دوستان وی بوده است؛ برای مثال، در مصاحبه‌ای که در ماه اکتبر با فاکس نیوز داشت تأکید کرده بود که قتل [[خاشقجی]] یک اشتباه بزرگ بود؛ همین‌طور به‌این‌علت که الجبیر کارگزار سیاست‌های شکست‌خورده عربستان ازجمله قطر و یمن بوده و دولت عربستان را کاملاً از واکنش آمریکا به‌خصوص کنگره آگاه نکرده بود. | ||
==تلاش برای تقویت رویکرد اقتصادی در وزارت خارجه [[عربستان سعودی]]== | == تلاش برای تقویت رویکرد اقتصادی در وزارت خارجه [[عربستان سعودی]] == | ||
به نظر برخی از کارشناسان حاضر در نشست، روند حاکم بر جهان نشان‌دهنده این است که رویکرد اقتصادی درحال غلبه بر رویکرد سیاسی است. علاوه‌براین، عربستان در شرایط کنونی با مشکلات اقتصادی مواجه است و کسری بودجه سال 2019 این کشور 36 میلیارد دلار برآورد شده است. شاید بتوان یکی از دلایل انتخاب ابراهیم العساف به مقام وزیر خارجه عربستان، درحالی‌که دو دهه سابقه وزارت در حوزه اقتصادی داشته را این مسئله دانست که [[محمد بن سلمان]] به‌دنبال بهبود وجهه عربستان در عرصه کسب‌وکار و اقتصاد است؛ زیرا روند سرمایه‌گذاری خارجی در عربستان در سال‌های اخیر با مشکل مواجه شده است. از زمانی که العساف در کنفرانس داووس نقش فعالی را ایفا کرد، مقامات عربستان به این نتیجه رسیدند که العساف بهترین گزینه برای چالش جدید یعنی بی‌اعتمادی سرمایه‌گذاران خارجی به عربستان است و او تنها کسی است که می‌تواند تجار و بازرگانان را به عربستان بازگرداند. سازمان ملل پیش‌ازاین گفته بود که سرمایه‌گذاری خارجی مستقیم به 23 درصد در عربستان کاهش یافته و به میزان 1/4 میلیارد دلار رسیده است؛ یعنی پایین‌ترین سطح در چهارده سال اخیر بوده است. ازسوی‌دیگر، عربستان برای پیشبرد برنامه‌های خود به‌شدت به نفت هفتاد دلاری نیاز دارد، درحالی‌که قیمت نفت در شرایط فعلی در کانال پنجاه دلار است؛ اما تا آن زمان بن سلمان به سرمایه‌گذاری خارجی برای تقویت اقتصاد با هدف اجرای سند 2030 نیاز دارد. | به نظر برخی از کارشناسان حاضر در نشست، روند حاکم بر جهان نشان‌دهنده این است که رویکرد اقتصادی درحال غلبه بر رویکرد سیاسی است. علاوه‌براین، عربستان در شرایط کنونی با مشکلات اقتصادی مواجه است و کسری بودجه سال 2019 این کشور 36 میلیارد دلار برآورد شده است. شاید بتوان یکی از دلایل انتخاب ابراهیم العساف به مقام وزیر خارجه عربستان، درحالی‌که دو دهه سابقه وزارت در حوزه اقتصادی داشته را این مسئله دانست که [[محمد بن سلمان]] به‌دنبال بهبود وجهه عربستان در عرصه کسب‌وکار و اقتصاد است؛ زیرا روند سرمایه‌گذاری خارجی در عربستان در سال‌های اخیر با مشکل مواجه شده است. از زمانی که العساف در کنفرانس داووس نقش فعالی را ایفا کرد، مقامات عربستان به این نتیجه رسیدند که العساف بهترین گزینه برای چالش جدید یعنی بی‌اعتمادی سرمایه‌گذاران خارجی به عربستان است و او تنها کسی است که می‌تواند تجار و بازرگانان را به عربستان بازگرداند. سازمان ملل پیش‌ازاین گفته بود که سرمایه‌گذاری خارجی مستقیم به 23 درصد در عربستان کاهش یافته و به میزان 1/4 میلیارد دلار رسیده است؛ یعنی پایین‌ترین سطح در چهارده سال اخیر بوده است. ازسوی‌دیگر، عربستان برای پیشبرد برنامه‌های خود به‌شدت به نفت هفتاد دلاری نیاز دارد، درحالی‌که قیمت نفت در شرایط فعلی در کانال پنجاه دلار است؛ اما تا آن زمان بن سلمان به سرمایه‌گذاری خارجی برای تقویت اقتصاد با هدف اجرای سند 2030 نیاز دارد. | ||
| خط ۶۷: | خط ۶۶: | ||
به نظر کارشناسان حاضر در نشست، سیاست خارجی ائتلاف‌محور و سیاست خارجی اقتصادمحور همواره دو روی سکه سیاست خارجی [[عربستان]] بوده‌اند؛ یعنی بدون سیاست خارجی اقتصادمحور [[عربستان]] نمی‌تواند موفقیت در سیاست خارجی خود داشته باشد. با انتصاب ابراهیم العساف مقامات سعودی شاید بخواهند نقش اقتصاد و منابع مالی را در سیاست خارجی [[عربستان]] پررنگ‌تر کنند. به نظر کارشناسان حاضر در نشست، هرچند وزیر خارجه جدید به نسل قدیم تعلق دارد، از مدافعان اصلاحاتی بوده که [[محمد بن سلمان]] در چند سال گذشته شعار آن را سر داده است. وی به‌عنوان چهره اقتصادی از سند چشم‌انداز 2030 به‌دلیل کاستن از وابستگی اقتصادی [[عربستان سعودی]] به نفت حمایت می‌کرد. این امر را باید در کنار رکود سرمایه‌گذاری خارجی حاصل از رسوایی‌های به‌بارآمده از بحران یمن و قتل [[جمال خاشقجی]] نیز ارزیابی کرد. | به نظر کارشناسان حاضر در نشست، سیاست خارجی ائتلاف‌محور و سیاست خارجی اقتصادمحور همواره دو روی سکه سیاست خارجی [[عربستان]] بوده‌اند؛ یعنی بدون سیاست خارجی اقتصادمحور [[عربستان]] نمی‌تواند موفقیت در سیاست خارجی خود داشته باشد. با انتصاب ابراهیم العساف مقامات سعودی شاید بخواهند نقش اقتصاد و منابع مالی را در سیاست خارجی [[عربستان]] پررنگ‌تر کنند. به نظر کارشناسان حاضر در نشست، هرچند وزیر خارجه جدید به نسل قدیم تعلق دارد، از مدافعان اصلاحاتی بوده که [[محمد بن سلمان]] در چند سال گذشته شعار آن را سر داده است. وی به‌عنوان چهره اقتصادی از سند چشم‌انداز 2030 به‌دلیل کاستن از وابستگی اقتصادی [[عربستان سعودی]] به نفت حمایت می‌کرد. این امر را باید در کنار رکود سرمایه‌گذاری خارجی حاصل از رسوایی‌های به‌بارآمده از بحران یمن و قتل [[جمال خاشقجی]] نیز ارزیابی کرد. | ||
==اعمال برخی از تغییرات در سیاست خارجی== | == اعمال برخی از تغییرات در سیاست خارجی == | ||
[[عربستان سعودی]] در دهه‌های گذشته همواره با تکیه بر راهبرد محافظه‌کارانه، سیاست خارجی خود را به‌پیش برده است. درواقع، تا پیش از به‌قدرت رسیدن [[ملک سلمان]] در سال 2015 سیاست محافظه‌کارانه تدافعی حاکم بر رفتار منطقه‌ای [[عربستان]] بود و ازجمله ویژگی‌های این سیاست عدم حمله مستقیم به کشورهای دیگر، اتخاذ سیاست صبر و مدارا در منطقه و عدم ورود فعالانه در بحران‌های بین‌المللی است. درواقع، [[عربستان]] از بحران‌های بزرگ منطقه‌ای و حتی جهانی به‌نوعی خود را کنار کشیده بود و درصورت ورود، بسیار کنترل‌شده رفتار می‌کرد. | [[عربستان سعودی]] در دهه‌های گذشته همواره با تکیه بر راهبرد محافظه‌کارانه، سیاست خارجی خود را به‌پیش برده است. درواقع، تا پیش از به‌قدرت رسیدن [[ملک سلمان]] در سال 2015 سیاست محافظه‌کارانه تدافعی حاکم بر رفتار منطقه‌ای [[عربستان]] بود و ازجمله ویژگی‌های این سیاست عدم حمله مستقیم به کشورهای دیگر، اتخاذ سیاست صبر و مدارا در منطقه و عدم ورود فعالانه در بحران‌های بین‌المللی است. درواقع، [[عربستان]] از بحران‌های بزرگ منطقه‌ای و حتی جهانی به‌نوعی خود را کنار کشیده بود و درصورت ورود، بسیار کنترل‌شده رفتار می‌کرد. | ||
| خط ۸۳: | خط ۸۲: | ||
البته دراین‌میان، یکی از کارشناسان حاضر در نشست بر این باور بود که کاهش تهدیدات جمهوری اسلامی ایران به‌دلیل راهبرد فشار حداکثری و اثرگذاری نسبی تحریم‌ها نسبت به [[عربستان سعودی]]، مقامات این کشور را بر آن داشته است که دیگر نیازی به تمرکز بر سیاست‌های خارجی و امنیتی تهاجمی نیست؛ بلکه با توجه به شرایط اقتصادی و بین‌المللی [[عربستان سعودی]]، این سیاست‌ها نیاز به بازبینی دارد. دراین‌راستا، این تغییرات کنونی را باید حاصل این بازبینی سیاست‌ها دانست. | البته دراین‌میان، یکی از کارشناسان حاضر در نشست بر این باور بود که کاهش تهدیدات جمهوری اسلامی ایران به‌دلیل راهبرد فشار حداکثری و اثرگذاری نسبی تحریم‌ها نسبت به [[عربستان سعودی]]، مقامات این کشور را بر آن داشته است که دیگر نیازی به تمرکز بر سیاست‌های خارجی و امنیتی تهاجمی نیست؛ بلکه با توجه به شرایط اقتصادی و بین‌المللی [[عربستان سعودی]]، این سیاست‌ها نیاز به بازبینی دارد. دراین‌راستا، این تغییرات کنونی را باید حاصل این بازبینی سیاست‌ها دانست. | ||
==تقویت و تثبیت جایگاه [[محمد بن سلمان]]== | == تقویت و تثبیت جایگاه [[محمد بن سلمان]] == | ||
برخی از کارشناسان حاضر در نشست، تغییرات کنونی را به‌نوعی تقویت جایگاه [[محمد بن سلمان]] می‌دانند و بر این باورند که این تغییرات بیشتر از قبل اهرم‌های قدرت را در دستان [[محمد بن سلمان]] متمرکز می‌کند. به نظر این کارشناسان، تعدادی از مقامات برکنارشده در چند ماه اخیر، هدف بیشترین انتقادات بودند؛ اما به همین افراد مناصب دیگری داده شده است. این نشان می‌دهد که بیشتر یک جابجایی اتفاق افتاده است تا تغییری اساسی. چهره‌هایی که درنتیجۀ این تغییرات همچون ریاست گارد ملی، امنیت عمومی و وزارت اطلاع‌رسانی به قدرت رسیده‌اند، به وی نزدیک هستند یا بیشتر برکنارشده‌ها از سمت‌های فعلی به مناصب دیگری، چه هم‌سطح و چه با درجه‌ای کم‌اهمیت‌تر منتقل شده‌اند؛ برای مثال، ترکی الشیخ که از مشاوران بسیار نزدیک به [[محمد بن سلمان]] بود و برخی وی را متهم به همکاری در قتل [[جمال خاشقجی]] می‌کنند و یا سیاست‌ها و مواضعش به‌ویژه درقبال برخی از باشگاه‌های مصر (الاهلی) یا به‌طور علنی رأی ندادن به مراکش در زمینه انتخاب کشور برگزارکننده جام جهانی فوتبال در سال ۲۰۲۶ سبب بروز بحران‌هایی با مصر و مراکش در دو عرصه رسمی و مردمی شد، به جایگاه بهتری در این تغییرات دست یافته است. به نظر کارشناسان حاضر در نشست، در میان تغییرات کابینه، وزیر آموزش به‌شدت مورد انتقاد داخلی بود و وزیر اطلاع‌رسانی هم با درجه‌ای کمتر چنین وضعی داشت. پادشاه قصد داشت با تغییرات پیام اطمینان بخشی بفرستد که به خواسته‌های مردم توجه می‌کند. | برخی از کارشناسان حاضر در نشست، تغییرات کنونی را به‌نوعی تقویت جایگاه [[محمد بن سلمان]] می‌دانند و بر این باورند که این تغییرات بیشتر از قبل اهرم‌های قدرت را در دستان [[محمد بن سلمان]] متمرکز می‌کند. به نظر این کارشناسان، تعدادی از مقامات برکنارشده در چند ماه اخیر، هدف بیشترین انتقادات بودند؛ اما به همین افراد مناصب دیگری داده شده است. این نشان می‌دهد که بیشتر یک جابجایی اتفاق افتاده است تا تغییری اساسی. چهره‌هایی که درنتیجۀ این تغییرات همچون ریاست گارد ملی، امنیت عمومی و وزارت اطلاع‌رسانی به قدرت رسیده‌اند، به وی نزدیک هستند یا بیشتر برکنارشده‌ها از سمت‌های فعلی به مناصب دیگری، چه هم‌سطح و چه با درجه‌ای کم‌اهمیت‌تر منتقل شده‌اند؛ برای مثال، ترکی الشیخ که از مشاوران بسیار نزدیک به [[محمد بن سلمان]] بود و برخی وی را متهم به همکاری در قتل [[جمال خاشقجی]] می‌کنند و یا سیاست‌ها و مواضعش به‌ویژه درقبال برخی از باشگاه‌های مصر (الاهلی) یا به‌طور علنی رأی ندادن به مراکش در زمینه انتخاب کشور برگزارکننده جام جهانی فوتبال در سال ۲۰۲۶ سبب بروز بحران‌هایی با مصر و مراکش در دو عرصه رسمی و مردمی شد، به جایگاه بهتری در این تغییرات دست یافته است. به نظر کارشناسان حاضر در نشست، در میان تغییرات کابینه، وزیر آموزش به‌شدت مورد انتقاد داخلی بود و وزیر اطلاع‌رسانی هم با درجه‌ای کمتر چنین وضعی داشت. پادشاه قصد داشت با تغییرات پیام اطمینان بخشی بفرستد که به خواسته‌های مردم توجه می‌کند. | ||
| خط ۹۳: | خط ۹۲: | ||
از نظر این کارشناسان، یکی از اهداف تغییرات در کابینه [[عربستان]] این است که کشورهای اروپایی و آمریکایی را قانع کنند که ریاض پس از ماجرای [[خاشقجی]] می‌خواهد نظم بیشتری در حکومت ایجاد کند تا نظیر قتل [[خاشقجی]] اتفاق نیفتد. درحالحاضر، موقعیت [[محمد بن سلمان]] در خطر نیست؛ زیرا نه اروپا و نه آمریکا و نه فعلاً شاهزاده‌های دیگر مایل‌اند که تشنج بیشتر در کشور حاصل نشود و [[ملک سلمان]] نیز همچنان از پسر محبوب خود حمایت می‌کند؛ برای مثال می‌توان گفت علی‌رغم صحبت‌هایی که در چند ماه گذشته شده، نمی‌توان تغییر اساسی در روابط آمریکا و [[عربستان]] را انتظار داشت. آمریکا و [[عربستان]] همچنان روابط امنیتی و اقتصادی بسیار نزدیکی دارند. درحالحاضر، آمریکا جانشین دیگری برای [[عربستان]] ندارد. ایران به‌عنوان تهدید مشترک می‌تواند این نقش را بازی، و اختلافات بین طرفین را برطرف کند. | از نظر این کارشناسان، یکی از اهداف تغییرات در کابینه [[عربستان]] این است که کشورهای اروپایی و آمریکایی را قانع کنند که ریاض پس از ماجرای [[خاشقجی]] می‌خواهد نظم بیشتری در حکومت ایجاد کند تا نظیر قتل [[خاشقجی]] اتفاق نیفتد. درحالحاضر، موقعیت [[محمد بن سلمان]] در خطر نیست؛ زیرا نه اروپا و نه آمریکا و نه فعلاً شاهزاده‌های دیگر مایل‌اند که تشنج بیشتر در کشور حاصل نشود و [[ملک سلمان]] نیز همچنان از پسر محبوب خود حمایت می‌کند؛ برای مثال می‌توان گفت علی‌رغم صحبت‌هایی که در چند ماه گذشته شده، نمی‌توان تغییر اساسی در روابط آمریکا و [[عربستان]] را انتظار داشت. آمریکا و [[عربستان]] همچنان روابط امنیتی و اقتصادی بسیار نزدیکی دارند. درحالحاضر، آمریکا جانشین دیگری برای [[عربستان]] ندارد. ایران به‌عنوان تهدید مشترک می‌تواند این نقش را بازی، و اختلافات بین طرفین را برطرف کند. | ||
==تضعیف جایگاه [[محمد بن سلمان]]== | == تضعیف جایگاه [[محمد بن سلمان]] == | ||
برخی از کارشناسان حاضر در نشست برخلاف نظر فوق بر این باورند که تغییرات کنونی به‌نوعی نشان‌دهنده تضعیف [[محمد بن سلمان]] محسوب می‌شود. به نظر این کارشناسان، پس از قتل [[خاشقجی]] و فشار گسترده بین‌المللی بر روی [[عربستان سعودی]] به‌نظر می‌رسد خاندان حاکم بر [[عربستان سعودی]] تغییراتی را در شیوه حکمرانی در دستور کار قرار داده است که از مهم‌ترین آنها، فعال شدن بیشتر [[ملک سلمان]] در امور حکومتی و کاهش محسوس قدرت [[محمد بن سلمان]] ولیعهد و نیز برکنار کردن برخی مقامات و مشاوران نزدیک به [[محمد بن سلمان]] و جایگزین کردن آنها با شاهزاده‌های مستقل‌تر سعودی باشد. [[ملک سلمان]] وارد میدان شده تا از نفوذ فرزندش و سیاست‌های ناموفق وی بکاهد، همان‌طور که تغییراتی که توسط [[ملک سلمان]] صورت گرفت، به نظر می‌رسد با هدف راضی کردن داخل [[عربستان]] و آمریکایی‌ها انجام شد. | برخی از کارشناسان حاضر در نشست برخلاف نظر فوق بر این باورند که تغییرات کنونی به‌نوعی نشان‌دهنده تضعیف [[محمد بن سلمان]] محسوب می‌شود. به نظر این کارشناسان، پس از قتل [[خاشقجی]] و فشار گسترده بین‌المللی بر روی [[عربستان سعودی]] به‌نظر می‌رسد خاندان حاکم بر [[عربستان سعودی]] تغییراتی را در شیوه حکمرانی در دستور کار قرار داده است که از مهم‌ترین آنها، فعال شدن بیشتر [[ملک سلمان]] در امور حکومتی و کاهش محسوس قدرت [[محمد بن سلمان]] ولیعهد و نیز برکنار کردن برخی مقامات و مشاوران نزدیک به [[محمد بن سلمان]] و جایگزین کردن آنها با شاهزاده‌های مستقل‌تر سعودی باشد. [[ملک سلمان]] وارد میدان شده تا از نفوذ فرزندش و سیاست‌های ناموفق وی بکاهد، همان‌طور که تغییراتی که توسط [[ملک سلمان]] صورت گرفت، به نظر می‌رسد با هدف راضی کردن داخل [[عربستان]] و آمریکایی‌ها انجام شد. | ||
| خط ۹۹: | خط ۹۸: | ||
به نظر این کارشناسان، دولت سعودی پس از قتل [[خاشقجی]] سیاست کنار گذاشتن شاهزاده‌های متنفذ از مناصب حکومتی و به حاشیه راندن آنها را متوقف کرده است و تلاش دارد تسامح بیشتری با آنها داشته باشد و طیفی از آنها را هم وارد نقش‌آفرینی حکومتی کند. درواقع، وحشتی بزرگ از فشارهای بین‌المللی بر خاندان سلطنتی حاکم شده و این برداشت وجود دارد که اگر خاندان حاکم متحد نباشند سقوط خواهند کرد و رمز بقای آنها در اتحاد دوباره آنهاست. | به نظر این کارشناسان، دولت سعودی پس از قتل [[خاشقجی]] سیاست کنار گذاشتن شاهزاده‌های متنفذ از مناصب حکومتی و به حاشیه راندن آنها را متوقف کرده است و تلاش دارد تسامح بیشتری با آنها داشته باشد و طیفی از آنها را هم وارد نقش‌آفرینی حکومتی کند. درواقع، وحشتی بزرگ از فشارهای بین‌المللی بر خاندان سلطنتی حاکم شده و این برداشت وجود دارد که اگر خاندان حاکم متحد نباشند سقوط خواهند کرد و رمز بقای آنها در اتحاد دوباره آنهاست. | ||
==گذار نسلی در خاندان [[آل سعود]] با افراد باتجربه‌تر== | == گذار نسلی در خاندان [[آل سعود]] با افراد باتجربه‌تر == | ||
[[عربستان سعودی]] در چند سال اخیر درگیر گذار اجتناب‌ناپذیر از نسل اول خاندان آل سعود یعنی فرزندان ملک عبدالعزیز به نسل دوم و سوم بوده است و دراین‌بین، به‌دلیل ماجراجویی و برخوردهای تند [[محمد بن سلمان]] این روند موجب نارضایتی شده بود. [[محمد بن سلمان]] با ایجاد تغییرات گسترده در سطوح مختلف ازجمله در مناصب سیاسی، امنیتی و نظامی اقدام به روی‌کار آوردن افراد نزدیک به خود و به‌حاشیه راندن افراد پرنفوذ خاندان آل سعود کرده بودند؛ برای مثال، می‌توان به‌حاشیه راندن محمد بن نایف، ولیعهد و وزیر کشور؛ متعب بن عبدالله، وزیر گارد ملی؛ بندر بن سلطان، رئیس سازمان امنیت؛ و سلمان بن سلطان معاون وزیر دفاع؛ و خانواده ملک فیصل اشاره کرد. به نظر کارشناسان حاضر در نشست، این تندروی [[محمد بن سلمان]] روند این گذار نسلی را با مشکل روبه‌رو کرده بود و [[ملک سلمان]] با توجه به سابقه و تجربه بیشتر سعی دارد با دخیل کردن افراد و شاهزادگان مؤثر این امر را تسهیل کند که انسجام داخلی خاندان به‌خطر نیفتد. | [[عربستان سعودی]] در چند سال اخیر درگیر گذار اجتناب‌ناپذیر از نسل اول خاندان آل سعود یعنی فرزندان ملک عبدالعزیز به نسل دوم و سوم بوده است و دراین‌بین، به‌دلیل ماجراجویی و برخوردهای تند [[محمد بن سلمان]] این روند موجب نارضایتی شده بود. [[محمد بن سلمان]] با ایجاد تغییرات گسترده در سطوح مختلف ازجمله در مناصب سیاسی، امنیتی و نظامی اقدام به روی‌کار آوردن افراد نزدیک به خود و به‌حاشیه راندن افراد پرنفوذ خاندان آل سعود کرده بودند؛ برای مثال، می‌توان به‌حاشیه راندن محمد بن نایف، ولیعهد و وزیر کشور؛ متعب بن عبدالله، وزیر گارد ملی؛ بندر بن سلطان، رئیس سازمان امنیت؛ و سلمان بن سلطان معاون وزیر دفاع؛ و خانواده ملک فیصل اشاره کرد. به نظر کارشناسان حاضر در نشست، این تندروی [[محمد بن سلمان]] روند این گذار نسلی را با مشکل روبه‌رو کرده بود و [[ملک سلمان]] با توجه به سابقه و تجربه بیشتر سعی دارد با دخیل کردن افراد و شاهزادگان مؤثر این امر را تسهیل کند که انسجام داخلی خاندان به‌خطر نیفتد. | ||
==ارسال پیام به شاهزادگان و خاندان‌های قدرتمند آسیب‌دیده از اقدامات [[محمد بن سلمان]]== | == ارسال پیام به شاهزادگان و خاندان‌های قدرتمند آسیب‌دیده از اقدامات [[محمد بن سلمان]] == | ||
[[محمد بن سلمان]] در راستای تلاش‌های خود در تثبیت پایه‌های قدرت و به‌اصطلاح مبارزه با فساد با برخی از شاهزادگان مؤثر و خاندان‌های قدرتمند سعودی، برخوردهای خشن داشت و زمینه نارضایتی ایشان را فراهم کرده بود. به نظر برخی از کارشناسان حاضر در نشست، روی‌کار آمدن ابراهیم العساف و همچنین ترکی بن طلال بن عبدالعزیز آل سعود، برادر ولید بن طلال و خالد بن طلال به‌عنوان یکی از آسیب‌دیدگان روندهای افراطی [[محمد بن سلمان]] می‌تواند این پیام را برای شاهزادگان و سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی در [[عربستان سعودی]] داشته باشد که از این پس، دولت این کشور برخورد مناسب‌تری با ایشان خواهد داشت. | [[محمد بن سلمان]] در راستای تلاش‌های خود در تثبیت پایه‌های قدرت و به‌اصطلاح مبارزه با فساد با برخی از شاهزادگان مؤثر و خاندان‌های قدرتمند سعودی، برخوردهای خشن داشت و زمینه نارضایتی ایشان را فراهم کرده بود. به نظر برخی از کارشناسان حاضر در نشست، روی‌کار آمدن ابراهیم العساف و همچنین ترکی بن طلال بن عبدالعزیز آل سعود، برادر ولید بن طلال و خالد بن طلال به‌عنوان یکی از آسیب‌دیدگان روندهای افراطی [[محمد بن سلمان]] می‌تواند این پیام را برای شاهزادگان و سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی در [[عربستان سعودی]] داشته باشد که از این پس، دولت این کشور برخورد مناسب‌تری با ایشان خواهد داشت. | ||
==تغییرات در ساختار امنیتی [[عربستان سعودی]]== | == تغییرات در ساختار امنیتی [[عربستان سعودی]] == | ||
یکی از شکست‌های [[عربستان سعودی]] در سال‌های اخیر، شکست‌های امنیتی در پرونده‌های مختلف داخلی، منطقه‌ای و بین‌المللی بوده است. شاید قتل [[جمال خاشقجی]] و رسوایی دستگاه امنیتی [[عربستان]] در این قضیه، زمینه را برای بازنگری در ساختار امنیتی [[عربستان سعودی]] فراهم کرد. با توجه به تغییرات اخیر در ساختار امنیتی و روی‌کار آمدن شخص باتجربه‌ای همچون مساعد بن محمد العیبان، فرزند محمد العیبان (یکی از بنیان‌گذاران استخبارات [[عربستان سعودی]] در زمان ملک سعود) و همچنین دارای سابقه کار در دوران چند پادشاه به‌نوعی می‌توان بازگشت [[عربستان]] به رویکردهای سابق امنیتی خود را عنوان کرد. به نظر برخی از کارشناسان حاضر در نشست، امکان تضعیف موقعیت نیروهای امنیتی با رویکردهای تهاجمی وجود دارد و لایه‌هایی که در گذشته در ساختار امنیتی [[عربستان سعودی]] اثرگذار بوده‌اند توانسته‌اند مجدد در دستگاه امنیتی [[عربستان سعودی]] قدرت یابند. | یکی از شکست‌های [[عربستان سعودی]] در سال‌های اخیر، شکست‌های امنیتی در پرونده‌های مختلف داخلی، منطقه‌ای و بین‌المللی بوده است. شاید قتل [[جمال خاشقجی]] و رسوایی دستگاه امنیتی [[عربستان]] در این قضیه، زمینه را برای بازنگری در ساختار امنیتی [[عربستان سعودی]] فراهم کرد. با توجه به تغییرات اخیر در ساختار امنیتی و روی‌کار آمدن شخص باتجربه‌ای همچون مساعد بن محمد العیبان، فرزند محمد العیبان (یکی از بنیان‌گذاران استخبارات [[عربستان سعودی]] در زمان ملک سعود) و همچنین دارای سابقه کار در دوران چند پادشاه به‌نوعی می‌توان بازگشت [[عربستان]] به رویکردهای سابق امنیتی خود را عنوان کرد. به نظر برخی از کارشناسان حاضر در نشست، امکان تضعیف موقعیت نیروهای امنیتی با رویکردهای تهاجمی وجود دارد و لایه‌هایی که در گذشته در ساختار امنیتی [[عربستان سعودی]] اثرگذار بوده‌اند توانسته‌اند مجدد در دستگاه امنیتی [[عربستان سعودی]] قدرت یابند. | ||
| خط ۱۷۶: | خط ۱۷۵: | ||
https://tisri.org/?id=j3wpu2xb | https://tisri.org/?id=j3wpu2xb | ||
[[رده:عربستان]] | |||
[[رده: عربستان]] | |||