پرش به محتوا

تصوف در بالکان (مقاله): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
تمیزکاری
جز (جایگزینی متن - ']]↵<references />' به ']]')
جز (تمیزکاری)
خط ۴۰: خط ۴۰:


اکثریت مسلمانان در آنجا تحت امر مشیخت آنجا هستند. مثلاً غالب مسلمانان بوسنی تحت امر مشیخت [[بوسنی]] قرار دارند که در [[سارایوو]] مستقر است.
اکثریت مسلمانان در آنجا تحت امر مشیخت آنجا هستند. مثلاً غالب مسلمانان بوسنی تحت امر مشیخت [[بوسنی]] قرار دارند که در [[سارایوو]] مستقر است.


مسلمانان صربستان اقلیتی در قبال اکثریت مسیحی ارتدوکس این کشورند و صوفیان هم اقلیتی پراکنده در میان مسلمانان این کشور محسوب می‌شوند.
مسلمانان صربستان اقلیتی در قبال اکثریت مسیحی ارتدوکس این کشورند و صوفیان هم اقلیتی پراکنده در میان مسلمانان این کشور محسوب می‌شوند.
خط ۵۶: خط ۵۵:
امروزه هشت فرقه درویشی در کوسوو فعالیت دارند. فرقه «[[نقشبندیه|نقشبندیه]]» در منطقه کوسوو طرفداران چندانی نداشته است ولی فرقه‌های [[رفاعیه]] و [[خلوتیه]] در این منطقه رشد چشمگیری یافتند.  
امروزه هشت فرقه درویشی در کوسوو فعالیت دارند. فرقه «[[نقشبندیه|نقشبندیه]]» در منطقه کوسوو طرفداران چندانی نداشته است ولی فرقه‌های [[رفاعیه]] و [[خلوتیه]] در این منطقه رشد چشمگیری یافتند.  


==فرقه رفاعیه در بالکان==
== فرقه رفاعیه در بالکان ==
پیروان فرقه رفاعیه از مشهورترین فرق اهل تصوف در بالکان هستند که مرکزیتشان در شهرهای پریزیرن و اوراخوواتس در ایالت کوزوو می‌باشد. هر ساله از اول تا دهم ماه محرم با نصب پارچه‌های سیاه رنگ در تکیه‌های ویژه خود مراسم سوگواری و عزاداری بر پا می‌کنند. پیروان فرقه مذکور در طول دهه اول ماه محرم علاوه بر روزه داری، شبها نماز را به جماعت اقامه می‌کنند و سپس تا پاسی از شب رفته به نوحه خوانی و ماتم سرایی و بیان روایت واقعه کربلا می پردازند.در روز عاشورا با قربانی کردن گوسفند، سوگواران با آداب خاصی اطعام می‌شوند و مراسم سوگواری برای سرور شهیدان [[حسین بن علی|حسین بن علی]] (ع) بدینسان پایان می یابد.اقامه مراسم سوگواری دهه اول ماه محرم که در نزد طریقت رفاعیه به مراسم ماتم مشهور است، بر پیروان این طریقت واجب می‌باشد، گرچه مراسم ماتم چیزی جز نوحه خوانی و مرثیه سُرایی و سوگواری برای امام حسین (ع) نیست، امّا گفته می‌شود اهمیّت خاصی که پیروان این فرقه به برپایی مراسم «ماتم» و عزاداری می‌دهند از آن جهت است که شجره‌نامه احمد رفاعی مؤسس این فرقه که از حکیمان و عالمان قرن دوازدهم هجری قمری بوده است.به حضرت [[امام حسین|امام حسین]] (ع) می‌رسد.
پیروان فرقه رفاعیه از مشهورترین فرق اهل تصوف در بالکان هستند که مرکزیتشان در شهرهای پریزیرن و اوراخوواتس در ایالت کوزوو می‌باشد. هر ساله از اول تا دهم ماه محرم با نصب پارچه‌های سیاه رنگ در تکیه‌های ویژه خود مراسم سوگواری و عزاداری بر پا می‌کنند. پیروان فرقه مذکور در طول دهه اول ماه محرم علاوه بر روزه داری، شبها نماز را به جماعت اقامه می‌کنند و سپس تا پاسی از شب رفته به نوحه خوانی و ماتم سرایی و بیان روایت واقعه کربلا می پردازند. در روز عاشورا با قربانی کردن گوسفند، سوگواران با آداب خاصی اطعام می‌شوند و مراسم سوگواری برای سرور شهیدان [[حسین بن علی|حسین بن علی]] (ع) بدینسان پایان می یابد. اقامه مراسم سوگواری دهه اول ماه محرم که در نزد طریقت رفاعیه به مراسم ماتم مشهور است، بر پیروان این طریقت واجب می‌باشد، گرچه مراسم ماتم چیزی جز نوحه خوانی و مرثیه سُرایی و سوگواری برای امام حسین (ع) نیست، امّا گفته می‌شود اهمیّت خاصی که پیروان این فرقه به برپایی مراسم «ماتم» و عزاداری می‌دهند از آن جهت است که شجره‌نامه احمد رفاعی مؤسس این فرقه که از حکیمان و عالمان قرن دوازدهم هجری قمری بوده است. به حضرت [[امام حسین|امام حسین]] (ع) می‌رسد.


اعتقاد به مراسم «ماتم» و اقامه آن برای دراویش اهل طریقت رفاعیه که در سال 1281 هجری قمری به کوزوو آمده اند رکنی از ارکان دین به شمار می‌آید و از این رو هرساله این مراسم را با جدیتی خاص برگزار می‌کنند.در حال حاضر شیخ باقی شهو به عنوان چهارمین خلیفه فرقه رفاعیه در شهر اوراخوواتس که در سی کیلومتری شهر پریزرن واقع است رهبری و هدایت این فرقه را بر عهده دارد.
اعتقاد به مراسم «ماتم» و اقامه آن برای دراویش اهل طریقت رفاعیه که در سال 1281 هجری قمری به کوزوو آمده اند رکنی از ارکان دین به شمار می‌آید و از این رو هرساله این مراسم را با جدیتی خاص برگزار می‌کنند. در حال حاضر شیخ باقی شهو به عنوان چهارمین خلیفه فرقه رفاعیه در شهر اوراخوواتس که در سی کیلومتری شهر پریزرن واقع است رهبری و هدایت این فرقه را بر عهده دارد.


وی بر این نکته تأکید دارد که رفاعیه‌ای‌ها جزء [[مذهب جعفری|مذهب جعفری]] به شمار می آیند و ضمن اعتقاد به الله، [[رسول الله]](ص) و [[قرآن]] به [[اهل بیت عصمت و طهارت|اهل بیت عصمت و طهارت]] (ع) و چهار ده معصوم و امامت دوازده ستاره پرفروغ خاندان پیامبر (ص) اعتقاد راسخ دارند.
وی بر این نکته تأکید دارد که رفاعیه‌ای‌ها جزء [[مذهب جعفری|مذهب جعفری]] به شمار می آیند و ضمن اعتقاد به الله، [[رسول الله]](ص) و [[قرآن]] به [[اهل بیت عصمت و طهارت|اهل بیت عصمت و طهارت]] (ع) و چهار ده معصوم و امامت دوازده ستاره پرفروغ خاندان پیامبر (ص) اعتقاد راسخ دارند.


===شیخ باقی شهو، چهارمین خلیفه فرقه رفاعیه===
=== شیخ باقی شهو، چهارمین خلیفه فرقه رفاعیه ===
فرقه رفاعیه در یوگسلاوی سابق از قرن دوازدهم تا کنون به شعب و شاخه‌های متعددی تقسیم شده است که شاخه «سعیدیه» یکی از این شعب می‌باشد و‌ بیشترین پیروان این فرقه در شهر پریزیرن و اوراخوواتس متمرکز هستند، و به عنوان یکی از مهم‌ترین شاخه‌های فرقه رفاعیه از طریقت‌های مختلف اهل تصوف به شمار می‌رود.
فرقه رفاعیه در یوگسلاوی سابق از قرن دوازدهم تا کنون به شعب و شاخه‌های متعددی تقسیم شده است که شاخه «سعیدیه» یکی از این شعب می‌باشد و‌ بیشترین پیروان این فرقه در شهر پریزیرن و اوراخوواتس متمرکز هستند، و به عنوان یکی از مهم‌ترین شاخه‌های فرقه رفاعیه از طریقت‌های مختلف اهل تصوف به شمار می‌رود.


==دراویش فرقه رفاعیه در پریزیرن==
== دراویش فرقه رفاعیه در پریزیرن ==
برگزاری مراسم سنتی میلاد امیر المؤمنان علی (ع) و اعتقاد به ورود عمیق تر به اعتقادات اسلامی و عرفان از مهم‌ترین رسوم و تفکرات پیروان این فرقه در پریزیرن می‌باشد. آنان که تکیه شان در خیابان «بیهاچکا» واقع است معتقدند که حضرت علی(ع) داماد و پسر عموی حضرت رسول(ص) و همچنین بزرگترین سردار عالم به قرآن می‌باشد. از مراسم اینان در سال روز ولادت حضرت امیر می‌توان به:‌ رقص شمشیر (رقص درویش به همراه خنجر) انجام اعمال غیر عادی مانند سوراخ نمودن صورت و حرکت برروی تیغه شمشیر را نام برد.
برگزاری مراسم سنتی میلاد امیر المؤمنان علی (ع) و اعتقاد به ورود عمیق تر به اعتقادات اسلامی و عرفان از مهم‌ترین رسوم و تفکرات پیروان این فرقه در پریزیرن می‌باشد. آنان که تکیه شان در خیابان «بیهاچکا» واقع است معتقدند که حضرت علی(ع) داماد و پسر عموی حضرت رسول(ص) و همچنین بزرگترین سردار عالم به قرآن می‌باشد. از مراسم اینان در سال روز ولادت حضرت امیر می‌توان به:‌ رقص شمشیر (رقص درویش به همراه خنجر) انجام اعمال غیر عادی مانند سوراخ نمودن صورت و حرکت برروی تیغه شمشیر را نام برد.


خط ۷۳: خط ۷۲:
به اعتقاد دراویش این فرقه که خود را «مسلمان واقعی» می‌دانند: درویش فردی است که تسلیم محض اراده خداوند است. رهبریت این فرقه را «حاجی شیخ جملئیل شهو با 72 سال سن بر عهده دارد و به اعتقاد وی پیروان این فرقه در ایالت کوزوو وپنج هزار نفر می‌باشند.
به اعتقاد دراویش این فرقه که خود را «مسلمان واقعی» می‌دانند: درویش فردی است که تسلیم محض اراده خداوند است. رهبریت این فرقه را «حاجی شیخ جملئیل شهو با 72 سال سن بر عهده دارد و به اعتقاد وی پیروان این فرقه در ایالت کوزوو وپنج هزار نفر می‌باشند.


==فرقه خلوتیه در بالکان==
== فرقه خلوتیه در بالکان ==
شیخ محمد در قرن 16 با قرار دادن مرکز تبلیغات خود در شهر اوژیتسا شروع به تأسیس فرقه درویشی خلوتی نمود و با تلاش خود این تبلیغات را در تمام صربستان انتشار داد و شبکه‌ای از مریدان خود را بنیاد گذاشت.
شیخ محمد در قرن 16 با قرار دادن مرکز تبلیغات خود در شهر اوژیتسا شروع به تأسیس فرقه درویشی خلوتی نمود و با تلاش خود این تبلیغات را در تمام صربستان انتشار داد و شبکه‌ای از مریدان خود را بنیاد گذاشت.


خط ۸۸: خط ۸۷:
فرقه درویشی خلوتی‌ها نشانه ترکی دارد و از صوفی عمر خلوتیان اسم خود را گرفته است. او در سال (1397-1398) در تبریز در گذشت.
فرقه درویشی خلوتی‌ها نشانه ترکی دارد و از صوفی عمر خلوتیان اسم خود را گرفته است. او در سال (1397-1398) در تبریز در گذشت.


این فرقه اصل تصوف خود را به مانند فرقه زنوبی که پایه گزارش سعید یحیی شیروانی، وفات 1464 در باکو بوده، بر چهل روز ریاضت قرار داده است.در فرقه خلوتیان مهم است که هر سال چهل روز در تنهایی به سر برده شود و فقط نماز جماعت است که این خلوت را می شکند، چنین استنباط می‌شود که خلوت جهاد مهمی است و پایه زهد و تمرکز حواس عملاً بر اساس ذکر است.فرقه خلوتیها نه تنها در منطقه سنجاک، بلکه در ایالت بوسنی و دیگر جاهایی که بوشنیاکها زندگی می‌کردند و خصوصاً مابین آلبانی‌ها طرفداران فراوانی داشته است؛ با یک تحلیل ساده پی می بریم که اکنون اوضاع سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و محیطی که در گذشته شیخ محمد و امثالهم در آن زندگی و کار می‌کرده‌اند.خیلی فرق کرده است و اجتماعی زندگی کردن انسانها (حدّ اقل برای گذراندن زندگی) اجتناب ناپذیر شده است.
این فرقه اصل تصوف خود را به مانند فرقه زنوبی که پایه گزارش سعید یحیی شیروانی، وفات 1464 در باکو بوده، بر چهل روز ریاضت قرار داده است. در فرقه خلوتیان مهم است که هر سال چهل روز در تنهایی به سر برده شود و فقط نماز جماعت است که این خلوت را می شکند، چنین استنباط می‌شود که خلوت جهاد مهمی است و پایه زهد و تمرکز حواس عملاً بر اساس ذکر است. فرقه خلوتیها نه تنها در منطقه سنجاک، بلکه در ایالت بوسنی و دیگر جاهایی که بوشنیاکها زندگی می‌کردند و خصوصاً مابین آلبانی‌ها طرفداران فراوانی داشته است؛ با یک تحلیل ساده پی می بریم که اکنون اوضاع سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و محیطی که در گذشته شیخ محمد و امثالهم در آن زندگی و کار می‌کرده‌اند. خیلی فرق کرده است و اجتماعی زندگی کردن انسانها (حدّ اقل برای گذراندن زندگی) اجتناب ناپذیر شده است.


=آداب و رسوم فرقه‌های متصوفه بوسنی=
=آداب و رسوم فرقه‌های متصوفه بوسنی=
خط ۱۰۸: خط ۱۰۷:
=منابع=
=منابع=


[[رده: تصوف]]
[[رده:تصوف]]
۴٬۹۳۳

ویرایش