۴٬۹۳۳
ویرایش
جز (جایگزینی متن - '==پانویس==↵<references />↵↵↵[[رده:' به '== پانویس == {{پانویس}} [[رده:') |
جز (تمیزکاری) |
||
خط ۷: | خط ۷: | ||
اسلام در قرن نهم هجری (پانزدهم میلادی)، با تصرف بخشهایی از خاک سودان به دست لشکریان [[اسلام]]، به این سرزمین راه پیدا کرد. هم اکنون 7/74 درصد ساکنان سودان مسلمان و بقیه [[مسیحی]] و [[بت پرست]] هستند.<ref>[http://pajuhesh.irc.ir/ برگرفته شده از مقاله // کتاب / رسانه و جنبشهای اسلامی معاصر]</ref> | اسلام در قرن نهم هجری (پانزدهم میلادی)، با تصرف بخشهایی از خاک سودان به دست لشکریان [[اسلام]]، به این سرزمین راه پیدا کرد. هم اکنون 7/74 درصد ساکنان سودان مسلمان و بقیه [[مسیحی]] و [[بت پرست]] هستند.<ref>[http://pajuhesh.irc.ir/ برگرفته شده از مقاله // کتاب / رسانه و جنبشهای اسلامی معاصر]</ref> | ||
<br> | <br> | ||
==جنبش مهدی سودانی== | == جنبش مهدی سودانی == | ||
تاریخ [[جنبش مهدی سودانی]] به سالهای 1820 ـ 1824 برمیگردد که سودان مورد تجاوز نظامی مصریان قرار گرفت. هدف از حمله «[[محمدعلی پاشا]]» به سودان، این بود که بر منابع طبیعی و اقتصادی این کشور چیره شود. مصریان بعد از وارد شدن به سودان افزون بر در اختیار گرفتن ثروتهای ملی و وضع مالیاتهای سنگین بر مردم، بردهگیری و تجارت آن به اروپا را آغاز کردند. این وضعیت برای مردم سودان قابل تحمل نبود؛ از این رو اولین شورشهای مردمی بین سالهای 1823 ـ 1824 شروع شد؛ ولی به دلیل نبود همبستگی بین قبایل اطراف سودان، سرکوب گردید. | تاریخ [[جنبش مهدی سودانی]] به سالهای 1820 ـ 1824 برمیگردد که سودان مورد تجاوز نظامی مصریان قرار گرفت. هدف از حمله «[[محمدعلی پاشا]]» به سودان، این بود که بر منابع طبیعی و اقتصادی این کشور چیره شود. مصریان بعد از وارد شدن به سودان افزون بر در اختیار گرفتن ثروتهای ملی و وضع مالیاتهای سنگین بر مردم، بردهگیری و تجارت آن به اروپا را آغاز کردند. این وضعیت برای مردم سودان قابل تحمل نبود؛ از این رو اولین شورشهای مردمی بین سالهای 1823 ـ 1824 شروع شد؛ ولی به دلیل نبود همبستگی بین قبایل اطراف سودان، سرکوب گردید. | ||
<br> | <br> | ||
«[[خدیو مصر]]» و «محمدعلی پاشا»، از نظر اقتصادی، سیاسی و فرهنگی وابسته به غرب بودند و از خود هیچ ارادهای نداشتند. این امر باعث شد که اروپاییان به بهانه تجارت و... وارد سودان شوند و از طریق اهداف استعماری خود، به غارت و چپاول مردم این سرزمین بپردازند. | «[[خدیو مصر]]» و «محمدعلی پاشا»، از نظر اقتصادی، سیاسی و فرهنگی وابسته به غرب بودند و از خود هیچ ارادهای نداشتند. این امر باعث شد که اروپاییان به بهانه تجارت و... وارد سودان شوند و از طریق اهداف استعماری خود، به غارت و چپاول مردم این سرزمین بپردازند. | ||
<br> | <br> | ||
بر این اساس، مردم سودان تا اواخر قرن نوزدهم از ناحیه استعمارگران انگلیسی، فرمانروایان و مأموران ترک مورد ظلم و ستمهای فراوان واقع شدند. فشارهای روزافزون آنها موجب شد که مردم سودان برای رهایی خود از چنگ مصریان و اروپاییان قیام کنند. به این ترتیب جنبش اصلاحی، استعمارستیز و سیاسی «مهدی سودانی» در سال 1881 شکل گرفت. رهبری این جنبش را «[[محمد احمد بن عبداللّ]] | بر این اساس، مردم سودان تا اواخر قرن نوزدهم از ناحیه استعمارگران انگلیسی، فرمانروایان و مأموران ترک مورد ظلم و ستمهای فراوان واقع شدند. فشارهای روزافزون آنها موجب شد که مردم سودان برای رهایی خود از چنگ مصریان و اروپاییان قیام کنند. به این ترتیب جنبش اصلاحی، استعمارستیز و سیاسی «مهدی سودانی» در سال 1881 شکل گرفت. رهبری این جنبش را «[[محمد احمد بن عبداللّ]]ه» بر عهده داشت، او که فرزند یک قایقرآن ساده و معمولی بود، بعد از تحصیلات مذهبی مدتی در [[خارطوم]] به مسلک درویشان درآمد و پیروانی را جلب کرد. بعد از آنکه سودان مورد تجاوز اروپاییان و ترکان مصری قرار گرفت، او پرچم مبارزه را برافراشت. اهدافی که «احمد بن عبداللّه» دنبال میکرد، عبارت بودند از: | ||
<br> | <br> | ||
1. بازگشت به اصول اولیه اسلام؛ | 1. بازگشت به اصول اولیه اسلام؛ | ||
خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
«[[محمد احمد]]»، معروف به «[[مهدی سودانی]]»، برای برآورده شدن این خواستهها، مردم را به قیام فرا خواند. از آنجایی که متجاوزان، پایگاه مردمی نداشتند و مردم نیز از آنها بیزار بودند، عده زیادی به جنبش پیوستند. در سالهای 1882 ـ 1883، جنبش، گسترش یافت و با حمله به «کردفان» نیروهای مصری و انگلیسی را تارومار کردند و مرکز آن، «العُبید» را تصرف نمودند. این پیروزی سبب شد که حملات جنبش در سراسر سودان گسترش پیدا کند و در سال 1884، مبارزان وارد خارطوم شدند و در ژانویه 1885 پایگاه نظامی انگلیسیها در خارطوم را تصرف و فرمانده آن «ژنرال گوردون» را به قتل رساندند. | «[[محمد احمد]]»، معروف به «[[مهدی سودانی]]»، برای برآورده شدن این خواستهها، مردم را به قیام فرا خواند. از آنجایی که متجاوزان، پایگاه مردمی نداشتند و مردم نیز از آنها بیزار بودند، عده زیادی به جنبش پیوستند. در سالهای 1882 ـ 1883، جنبش، گسترش یافت و با حمله به «کردفان» نیروهای مصری و انگلیسی را تارومار کردند و مرکز آن، «العُبید» را تصرف نمودند. این پیروزی سبب شد که حملات جنبش در سراسر سودان گسترش پیدا کند و در سال 1884، مبارزان وارد خارطوم شدند و در ژانویه 1885 پایگاه نظامی انگلیسیها در خارطوم را تصرف و فرمانده آن «ژنرال گوردون» را به قتل رساندند. | ||
<br> | <br> | ||
«مهدی»، اولین دولت خود را بعد از تصرف خارطوم، در «ام درمان» و در سال 1885 تشکیل داد، ولی خود او در ژوئن همان سال درگذشت. بعد از «مهدی» رهبری جنبش به یار وفادارش «عبداللّه بن محمد» سپرده شد. در دوران حکومت عبداللّه که از سال 1885 تا 1898 ادامه داشت، جنبش با مشکلات داخلی و خارجی فراوان روبه رو گردید. در صفوف داخلی بین پیروان مهدی اختلافهای شدید بروز کرد و آنها برای به دست گرفتن قدرت، به جدال با یکدیگر پرداختند. اما در جبهه خارجی، جنبش از سوی انگلیسیها تحت فشار قرار داشت و این امر به همراه قحطی و گرسنگی حاکم بر سودان و اختلافهای داخلی جنبش، سبب شد که دولت | «مهدی»، اولین دولت خود را بعد از تصرف خارطوم، در «ام درمان» و در سال 1885 تشکیل داد، ولی خود او در ژوئن همان سال درگذشت. بعد از «مهدی» رهبری جنبش به یار وفادارش «عبداللّه بن محمد» سپرده شد. در دوران حکومت عبداللّه که از سال 1885 تا 1898 ادامه داشت، جنبش با مشکلات داخلی و خارجی فراوان روبه رو گردید. در صفوف داخلی بین پیروان مهدی اختلافهای شدید بروز کرد و آنها برای به دست گرفتن قدرت، به جدال با یکدیگر پرداختند. اما در جبهه خارجی، جنبش از سوی انگلیسیها تحت فشار قرار داشت و این امر به همراه قحطی و گرسنگی حاکم بر سودان و اختلافهای داخلی جنبش، سبب شد که دولت «عبداللّه» در سال 1898 با حمله مشترک فرانسه و انگلیس سرنگون شود و بسیاری از رهبران جنبش «مهدی»، به دست نیروهای فاتح کشته و یا زندانی شوند. | ||
<br> | <br> | ||
متجاوزان استعمارگر، بعد از چیرگی بر سودان به کشمکش باهم پرداختند. سرانجام فرانسه پس از گرفتن امتیازاتی، سودان را به انگلیس سپرد. انگلیسیها در مدت تسلط بر سودان، تلاشهای زیادی انجام دادند تا جنبش «مهدی» را از این کشور ریشه کن نمایند، ولی در اجرای این سیاست خود، چندان موفق نبودند و جنبش «مهدی سودان» بین سالهای 1900 ـ 1927 شورشهایی را علیه آنها رهبری و هدایت کرد. انگلیس اگرچه این شورشها را با سنگ دلی تمام سرکوب و دعوت «مهدی» را ممنوع و خانواده اش را زندانی کرد، اما تفکر و اندیشه آزادی خواهی «مهدی» در قلبهای مردم سودان باقی ماند و سرانجام موجب قیام «محمد المهدی» در اوایل قرن بیستم گردید. | متجاوزان استعمارگر، بعد از چیرگی بر سودان به کشمکش باهم پرداختند. سرانجام فرانسه پس از گرفتن امتیازاتی، سودان را به انگلیس سپرد. انگلیسیها در مدت تسلط بر سودان، تلاشهای زیادی انجام دادند تا جنبش «مهدی» را از این کشور ریشه کن نمایند، ولی در اجرای این سیاست خود، چندان موفق نبودند و جنبش «مهدی سودان» بین سالهای 1900 ـ 1927 شورشهایی را علیه آنها رهبری و هدایت کرد. انگلیس اگرچه این شورشها را با سنگ دلی تمام سرکوب و دعوت «مهدی» را ممنوع و خانواده اش را زندانی کرد، اما تفکر و اندیشه آزادی خواهی «مهدی» در قلبهای مردم سودان باقی ماند و سرانجام موجب قیام «محمد المهدی» در اوایل قرن بیستم گردید. | ||
خط ۳۶: | خط ۳۶: | ||
در انتخابات 1986 حزب امت و دموکراتیک موفق شدند یک دولت ائتلافی را با نخستوزیری «صادق المهدی» به وجود بیاورند. دولت ائتلافی «صادق المهدی» در ژوئن 1989 در یک اقدام نظامی، توسط ژنرال «عمر حسین البشیر» که یک اسلامگرا و عضو جنبش [[اخوانالمسلمین|اخوانالمسلمین]] در سودان بود، سرنگون شد. او پس از گرفتن قدرت با برچیدن احزاب سیاسی، اولین دولت اسلامگرای سنی را تشکیل داد و خواستار اجرای دقیق شریعت اسلام در این کشور شد. | در انتخابات 1986 حزب امت و دموکراتیک موفق شدند یک دولت ائتلافی را با نخستوزیری «صادق المهدی» به وجود بیاورند. دولت ائتلافی «صادق المهدی» در ژوئن 1989 در یک اقدام نظامی، توسط ژنرال «عمر حسین البشیر» که یک اسلامگرا و عضو جنبش [[اخوانالمسلمین|اخوانالمسلمین]] در سودان بود، سرنگون شد. او پس از گرفتن قدرت با برچیدن احزاب سیاسی، اولین دولت اسلامگرای سنی را تشکیل داد و خواستار اجرای دقیق شریعت اسلام در این کشور شد. | ||
<br> | <br> | ||
===ویژگیها و مواضع فکری و سیاسی=== | === ویژگیها و مواضع فکری و سیاسی === | ||
ریشههای جنبش «مهدی سودانی» از نظر فکری به شیوههای تصوف، با گرایشهای اصلاحی در جامعه و خطوط فکری «سید جمال الدین» برمیگردد و همچنین از جنبش سنوسیه در لیبی متأثر بود. دکتر «سید احمد موثقی» دراینباره مینویسد: «او با توجه به پیوند و ارتباطش با المهدی، جانشین محمد بن علی سنوسی، به احتمال قوی از جنبش اصلاحی و ضد استعماری سنوسی نیز الهام گرفته بود. به علاوه محمد احمد و تعدادی از اصحاب و پیروانش، مستقیم یا غیرمستقیم و از طریق مصر تحت تأثیر مکتب و نهضت سید جمال الدین قرار گرفته بودند؛ به حدی که میرزا لطف | ریشههای جنبش «مهدی سودانی» از نظر فکری به شیوههای تصوف، با گرایشهای اصلاحی در جامعه و خطوط فکری «سید جمال الدین» برمیگردد و همچنین از جنبش سنوسیه در لیبی متأثر بود. دکتر «سید احمد موثقی» دراینباره مینویسد: «او با توجه به پیوند و ارتباطش با المهدی، جانشین محمد بن علی سنوسی، به احتمال قوی از جنبش اصلاحی و ضد استعماری سنوسی نیز الهام گرفته بود. به علاوه محمد احمد و تعدادی از اصحاب و پیروانش، مستقیم یا غیرمستقیم و از طریق مصر تحت تأثیر مکتب و نهضت سید جمال الدین قرار گرفته بودند؛ به حدی که میرزا لطف اللّه، مؤلف شرح حال و آثار سید، مینویسد که مهدی سودانی در مصر به مدت چهار سال در خدمت سید مشغول تحصیل بوده است.» | ||
<br> | <br> | ||
پس آنچه درباره جنبش «مهدی سودانی» میتوان گفت این است که این جنبش از نظر فکری تحت تأثیر افکار «سید جمال الدین» و جنبش وهابیت و سنوسیه شکل گرفت؛ با وجود این، تفاوتهای زیادی با آنها داشت، نه مثل وهابیون به قشری گرایی رو آورد و نه خود را به یک جنبش سیاسی محدود کرد؛ بلکه جنبش مهدی سعی نمود که افزون بر انجام اصلاحات فکری و دینی، به اصلاحات اجتماعی و سیاسی نیز توجه ویژه داشته باشد. «هرایر دکمجیان» دراینباره مینویسد: «جنبش مهدویه تفاوتهای مهمی با وهابیت و سنوسیه داشت. در حالی که پیکارجویی این جنبش نظیر تعصب وهابی بود، اما یک جنبش معتقد به ظهور منجی (مهدی) محسوب میشد که در آن قدرت مذهبی، سیاسی و نظامی در اختیار یک فرد، یعنی محمد بن عبداللّه که خود را بر طبق معیار مهدویت سنی «مهدی موعود» میخواند، قرار داشت. مهدی سودانی به عنوان یک جنگجوی زاهد، نیروهای مصری تحت رهبری ژنرال گوردون انگلیسی را شکست داد و با تأسیس حکومت اسلامی آرزوی فتح قلمرو عثمانی را در سر میپروراند.» | پس آنچه درباره جنبش «مهدی سودانی» میتوان گفت این است که این جنبش از نظر فکری تحت تأثیر افکار «سید جمال الدین» و جنبش وهابیت و سنوسیه شکل گرفت؛ با وجود این، تفاوتهای زیادی با آنها داشت، نه مثل وهابیون به قشری گرایی رو آورد و نه خود را به یک جنبش سیاسی محدود کرد؛ بلکه جنبش مهدی سعی نمود که افزون بر انجام اصلاحات فکری و دینی، به اصلاحات اجتماعی و سیاسی نیز توجه ویژه داشته باشد. «هرایر دکمجیان» دراینباره مینویسد: «جنبش مهدویه تفاوتهای مهمی با وهابیت و سنوسیه داشت. در حالی که پیکارجویی این جنبش نظیر تعصب وهابی بود، اما یک جنبش معتقد به ظهور منجی (مهدی) محسوب میشد که در آن قدرت مذهبی، سیاسی و نظامی در اختیار یک فرد، یعنی محمد بن عبداللّه که خود را بر طبق معیار مهدویت سنی «مهدی موعود» میخواند، قرار داشت. مهدی سودانی به عنوان یک جنگجوی زاهد، نیروهای مصری تحت رهبری ژنرال گوردون انگلیسی را شکست داد و با تأسیس حکومت اسلامی آرزوی فتح قلمرو عثمانی را در سر میپروراند.» | ||
خط ۵۵: | خط ۵۵: | ||
مورخان سودانی درباره این طرز فکر «محمد احمد» مینویسند: «او مدعی مقامی یگانه برای خود بود که در سه عنوان همراه با نامش انعکاس داشت: امام، جانشین رسول خدا و مهدی موعود. در مقام امام، وی ادعای پیشوایی جامعه مسلمانان راستین را داشت؛ همانند جانشین رسول خدا با اصلاح جامعهای که حضرت محمد صلی الله علیه و آله وسلم مؤسس آن بود، در نظر داشت وظیفه پیامبر را تکرار کند؛ و همچون مهدی موعود، وی شخصی وابسته به رستاخیز بود که ظهورش خبر از پایان زمان میداد.» | مورخان سودانی درباره این طرز فکر «محمد احمد» مینویسند: «او مدعی مقامی یگانه برای خود بود که در سه عنوان همراه با نامش انعکاس داشت: امام، جانشین رسول خدا و مهدی موعود. در مقام امام، وی ادعای پیشوایی جامعه مسلمانان راستین را داشت؛ همانند جانشین رسول خدا با اصلاح جامعهای که حضرت محمد صلی الله علیه و آله وسلم مؤسس آن بود، در نظر داشت وظیفه پیامبر را تکرار کند؛ و همچون مهدی موعود، وی شخصی وابسته به رستاخیز بود که ظهورش خبر از پایان زمان میداد.» | ||
<br> | <br> | ||
===نقد و ارزیابی=== | === نقد و ارزیابی === | ||
جنبش «مهدی سودانی» در مبارزه مردم مسلمان سودان با ترکان مصری و استعمارگران انگلیسی نقش بزرگی بر عهده داشت و در راه کسب آزادی و استقلال این کشور افتخارات فراموش نشدنی از خود بر جای گذاشت. گذشته از این، نقش مهدیون در تشکیل هستههای اولیه بنیادگرایی اسلامی در سالهای 1946 ـ 1952 که با نام «اخوانالمسلمین» فعالیت خود را آغاز کرد، بر هیچ کسی پوشیده نیست. | جنبش «مهدی سودانی» در مبارزه مردم مسلمان سودان با ترکان مصری و استعمارگران انگلیسی نقش بزرگی بر عهده داشت و در راه کسب آزادی و استقلال این کشور افتخارات فراموش نشدنی از خود بر جای گذاشت. گذشته از این، نقش مهدیون در تشکیل هستههای اولیه بنیادگرایی اسلامی در سالهای 1946 ـ 1952 که با نام «اخوانالمسلمین» فعالیت خود را آغاز کرد، بر هیچ کسی پوشیده نیست. | ||
<br> | <br> | ||
خط ۶۶: | خط ۶۶: | ||
3 ـ بعد از مرگ «مهدی» جنبش دچار تفرقه شد و اختلاف پیروانش بر سر به دست آوردن قدرت بالا گرفت و به درگیریهای داخلی منجر گردید. | 3 ـ بعد از مرگ «مهدی» جنبش دچار تفرقه شد و اختلاف پیروانش بر سر به دست آوردن قدرت بالا گرفت و به درگیریهای داخلی منجر گردید. | ||
<br> | <br> | ||
4 ـ در حکومت | 4 ـ در حکومت «عبداللّه» اشتباهات زیادی دامن گیر جنبش شد و تمام آنچه که «مهدی» برای از بین بردن آن مبارزه کرد، مانند امتیازهای قومی، قبیله ای، طبقاتی و اعمال زور و ستم، در حکومت «عبداللّه» بازگشت و مردم سودان فشارهای زیادی را از این بابت متحمل شدند. | ||
<br> | <br> | ||
5 ـ بسیاری از دیدگاههای جنبش مهدویت با اسلام سنتی و کلاسیک در تضاد بود و به این دلیل دعوت او واکنشهایی را در جهان اهل سنت در پی داشت. «سلطان عبدالحمید عثمانی» اعلامیهای پرشمار بر ضد او منتشر کرد و علمای [[دانشگاه الازهر]] نیز فتوایی در همان زمینه صادر و منتشر کردند. بعضی از علمای سودان نیز رسالههایی در ردّ ادعاهای «مهدی» نوشتند. «شیخ احمد الازهری بن اسماعیل»، مفتی غرب سودان در سال 1882 رسالهای در رد ادعای مهدویت منتشر کرد.» | 5 ـ بسیاری از دیدگاههای جنبش مهدویت با اسلام سنتی و کلاسیک در تضاد بود و به این دلیل دعوت او واکنشهایی را در جهان اهل سنت در پی داشت. «سلطان عبدالحمید عثمانی» اعلامیهای پرشمار بر ضد او منتشر کرد و علمای [[دانشگاه الازهر]] نیز فتوایی در همان زمینه صادر و منتشر کردند. بعضی از علمای سودان نیز رسالههایی در ردّ ادعاهای «مهدی» نوشتند. «شیخ احمد الازهری بن اسماعیل»، مفتی غرب سودان در سال 1882 رسالهای در رد ادعای مهدویت منتشر کرد.» | ||
<br> | <br> | ||
==بازتاب اسلامگرایی در سودان== | == بازتاب اسلامگرایی در سودان == | ||
سودان در دهه 1970، با وجود فشارهای «جعفر نمیری»، شاهد خیزش گروههای سیاسی و رشد چشم گیر بنیادگرایی اسلامی بود. احزابی که در این دهه در صحنه سیاسی این کشور نمایان شدند، دارای گرایشهای متفاوت سوسیالیستی، ناسیونالیستی، اسلامی و قومی و قبیلهای بودند. با این همه گروههای اسلامی تمام جناحهای دیگر را تحت الشعاع خود قرار داده و حرف اول را در عرصه سیاست و اجتماع میزدند. | سودان در دهه 1970، با وجود فشارهای «جعفر نمیری»، شاهد خیزش گروههای سیاسی و رشد چشم گیر بنیادگرایی اسلامی بود. احزابی که در این دهه در صحنه سیاسی این کشور نمایان شدند، دارای گرایشهای متفاوت سوسیالیستی، ناسیونالیستی، اسلامی و قومی و قبیلهای بودند. با این همه گروههای اسلامی تمام جناحهای دیگر را تحت الشعاع خود قرار داده و حرف اول را در عرصه سیاست و اجتماع میزدند. | ||
<br> | <br> | ||
خط ۸۵: | خط ۸۵: | ||
در پی حملات 11 سپتامبر 2001 به نیویورک و [[واشنگتن]] بسیاری از کشورها و از جمله سودان به عنوان پشتیبان اصلی تروریستها مورد تهدید امریکا قرار گرفتند و سردمداران امریکا خواستار پایان دادن به پشتیبانی دولت سودان از اسلامگرایان شدند. دولت سودان تا کنون در برابر این زورگوییهای دولتمردان امریکایی تسلیم نشده و اسلامگرایان همچنان در این کشور بر سر قدرت هستند. | در پی حملات 11 سپتامبر 2001 به نیویورک و [[واشنگتن]] بسیاری از کشورها و از جمله سودان به عنوان پشتیبان اصلی تروریستها مورد تهدید امریکا قرار گرفتند و سردمداران امریکا خواستار پایان دادن به پشتیبانی دولت سودان از اسلامگرایان شدند. دولت سودان تا کنون در برابر این زورگوییهای دولتمردان امریکایی تسلیم نشده و اسلامگرایان همچنان در این کشور بر سر قدرت هستند. | ||
<br> | <br> | ||
==جنبش سودان و انقلاب اسلامی== | == جنبش سودان و انقلاب اسلامی == | ||
جمهوری اسلامی ایران همواره با سودان رابطه خوبی داشته و سطح این روابط پس از سال 1989 که اسلامگرایان قدرت را در اختیار گرفتند، تا حد قابل توجهی افزایش پیدا کرده است. روابط ایران و سودان اگرچه در ابتدای روی کار آمدن «ژنرال عمر حسن احمد البشیر»، به علت عدم شناخت دقیق انقلابیون از جمهوری اسلامی و تبلیغات سوء که علیه آن میشد چندان گسترده نبود، ولی به تدریج با روشن شدن مواضع سیاسی ایران روابط دو کشور اسلامی گسترش پیدا کرد؛ به طوری که بسیاری از کشورهای عربی از روابط دوستانه ایران و سودان اظهار نارضایتی کرده و کمکهای اقتصادی و نظامی شان را به سودان قطع کردند. با همه این فشارها، روابط دو کشور روز به روز مستحکم تر میشود. آنچه که بیش از همه در روابط دوستانه دو کشور تأثیر داشته، چند مورد است: | جمهوری اسلامی ایران همواره با سودان رابطه خوبی داشته و سطح این روابط پس از سال 1989 که اسلامگرایان قدرت را در اختیار گرفتند، تا حد قابل توجهی افزایش پیدا کرده است. روابط ایران و سودان اگرچه در ابتدای روی کار آمدن «ژنرال عمر حسن احمد البشیر»، به علت عدم شناخت دقیق انقلابیون از جمهوری اسلامی و تبلیغات سوء که علیه آن میشد چندان گسترده نبود، ولی به تدریج با روشن شدن مواضع سیاسی ایران روابط دو کشور اسلامی گسترش پیدا کرد؛ به طوری که بسیاری از کشورهای عربی از روابط دوستانه ایران و سودان اظهار نارضایتی کرده و کمکهای اقتصادی و نظامی شان را به سودان قطع کردند. با همه این فشارها، روابط دو کشور روز به روز مستحکم تر میشود. آنچه که بیش از همه در روابط دوستانه دو کشور تأثیر داشته، چند مورد است: | ||
<br> | <br> | ||
خط ۱۲۷: | خط ۱۲۷: | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده: جنبش ها]] | [[رده:جنبش ها]] | ||
[[رده:جنبش های اسلامی]] | |||
[[رده: جنبش های اسلامی]] | [[رده:سودان]] | ||
[[رده: سودان]] |