۴٬۹۳۳
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
جز (تمیزکاری) |
||
خط ۳: | خط ۳: | ||
حنفیان به وجود حرم برای مدینه به گونهای که احکام خاصی داشته باشد قائل نیستند. <ref>ابن عابدین، ردّالمحتار علی الدرّالمختار، ج۲، ص۲۵۶، چاپ سنگی مصر ۱۲۷۱ـ۱۲۷۲، چاپ افست بیروت ۱۴۰۷/۱۹۸۷.</ref><ref>ابراهیم رفعتباشا، مرآةالحرمین، ج۱، ص۴۴۷، او، الرحلات الحجازیة و الحج و مشاعره الدینیة، بیروت: دارالمعرفة، (بیتا).</ref> | حنفیان به وجود حرم برای مدینه به گونهای که احکام خاصی داشته باشد قائل نیستند. <ref>ابن عابدین، ردّالمحتار علی الدرّالمختار، ج۲، ص۲۵۶، چاپ سنگی مصر ۱۲۷۱ـ۱۲۷۲، چاپ افست بیروت ۱۴۰۷/۱۹۸۷.</ref><ref>ابراهیم رفعتباشا، مرآةالحرمین، ج۱، ص۴۴۷، او، الرحلات الحجازیة و الحج و مشاعره الدینیة، بیروت: دارالمعرفة، (بیتا).</ref> | ||
==حرم نبوی در دیدگاه فقهای شیعه== | == حرم نبوی در دیدگاه فقهای شیعه == | ||
برخی فقهای معاصر شیعه نیز در حرم بودن مدینه به گونهای که در مورد مکه تعریف شده است تردید دارند و این حدیث مشهور پیامبر اکرم را که حرم مدینه به شخص ایشان و حرم مکه به حضرت ابراهیم منتسب است <ref>محمد بن اسماعیل بخاری، صحیحالبخاری، ج۵، ص۴۰، (چاپ محمد ذهنیافندی)، استانبول ۱۴۰۱/۱۹۸۱.</ref><ref>مسلم بن حجاج، صحیح مسلم، ج۴، ص۱۱۳، چاپ محمد فؤاد عبدالباقی، استانبول ۱۴۰۱/ ۱۹۸۱.</ref> به معنای لزوم حفظ حرمت نسبی این شهر یا حرمت مرقد مطهر آن حضرت تفسیر کردهاند. | برخی فقهای معاصر شیعه نیز در حرم بودن مدینه به گونهای که در مورد مکه تعریف شده است تردید دارند و این حدیث مشهور پیامبر اکرم را که حرم مدینه به شخص ایشان و حرم مکه به حضرت ابراهیم منتسب است <ref>محمد بن اسماعیل بخاری، صحیحالبخاری، ج۵، ص۴۰، (چاپ محمد ذهنیافندی)، استانبول ۱۴۰۱/۱۹۸۱.</ref><ref>مسلم بن حجاج، صحیح مسلم، ج۴، ص۱۱۳، چاپ محمد فؤاد عبدالباقی، استانبول ۱۴۰۱/ ۱۹۸۱.</ref> به معنای لزوم حفظ حرمت نسبی این شهر یا حرمت مرقد مطهر آن حضرت تفسیر کردهاند. | ||
این فقها برای احتیاط برخی احکامِ حرم را برای مدینه قائل شدهاند <ref>محسن حکیم، دلیل الناسک، ج۱، ص۴۹۳، چاپ محمد قاضی طباطبایی، (بیجا):مؤسسةالمنار، (بیتا). | این فقها برای احتیاط برخی احکامِ حرم را برای مدینه قائل شدهاند <ref>محسن حکیم، دلیل الناسک، ج۱، ص۴۹۳، چاپ محمد قاضی طباطبایی، (بیجا):مؤسسةالمنار، (بیتا). </ref> <ref>رضاخلخالی، معتمد العروة الوثقی، محاضرات آیتاللّه خویی، ج ۵، ص ۵۱۳، قم ۱۴۰۵ـ۱۴۱۰.</ref> | ||
==حرم نبوی از نظر فقهای اهل سنت== | == حرم نبوی از نظر فقهای اهل سنت == | ||
برخی مالکیان و شافعیان از جمله [[مالک بن انس]] | برخی مالکیان و شافعیان از جمله [[مالک بن انس]] با استناد به احادیث مذکور و نیز از آنرو که مدینه موطن مهاجران و محل استقرار صحابیان بوده است حرم نبوی را از حرم مکّی برتر شمردهاند، <ref>ابن عابدین، ردّالمحتار علی الدرّالمختار، ج۲، ص۶۸۸، چاپ سنگی مصر ۱۲۷۱ـ۱۲۷۲، چاپ افست بیروت ۱۴۰۷/۱۹۸۷.</ref> ولی بیشتر فقها جز مرقد حضرت رسول که برترین بقعه عالم معرفی شده است حرم مکّی را برتر شمردهاند.<ref>محمد بن حسن طوسی، کتاب الخلاف، ج۲، ص۴۵۱ ۴۵۲، قم ۱۴۰۷۱۴۱۷. </ref><ref>ابن عابدین، ردّالمحتار علی الدرّالمختار، ج۲، ص۲۵۶، چاپ سنگی مصر ۱۲۷۱ـ۱۲۷۲، چاپ افست بیروت ۱۴۰۷/۱۹۸۷.</ref><ref>وهبه مصطفی زحیلی، الفقهالاسلامی و ادلّته، ج۳، ص۳۲۳، دمشق ۱۴۰۴/ ۱۹۸۴.</ref> | ||
==حدود حرم== | == حدود حرم == | ||
در برخی احادیث حدود حرم نبوی به اندازه یک بَرید از هر چهار طرف معرفی شده است. <ref>محمد بن حسن طوسی، تهذیب الاحکام، ج۶، ص۱۳، چاپ علیاکبر غفاری، تهران ۱۳۷۶ش. | در برخی احادیث حدود حرم نبوی به اندازه یک بَرید از هر چهار طرف معرفی شده است. <ref>محمد بن حسن طوسی، تهذیب الاحکام، ج۶، ص۱۳، چاپ علیاکبر غفاری، تهران ۱۳۷۶ش. </ref><ref>یحیی بن شرف نووی، المجموع: شرح المُهَذّب، ج۷، ص۴۸۹، بیروت: دارالفکر، (بیتا).</ref><ref>علی بن ابوبکر هیثمی، کشفالاستار عن زوائد البزار علیالکتب الستة، ج۲، ص۵۴، ج ۲، چاپ حبیب الرحمان اعظمی، بیروت ۱۴۰۴/ ۱۹۸۴.</ref> | ||
طبق حدیثی دیگر ــکه هم شیعه و هم اهل سنّت نقل کردهاند ــ حرم نبوی میان دو زمینِ پوشیده از سنگ سیاه (ما بَینَ لابَتَیها)، در مشرق و مغرب مدینه، قرار دارد. <ref>کلینی، اصول الکافی، ج۴، ص۵۶۴.</ref><ref>یحیی بن شرف نووی، المجموع: شرح المُهَذّب، ج۷، ص۴۸۷، بیروت: دارالفکر، (بیتا).</ref><ref>احمد بن عبداللّه طبری، القری لقاصد امالقری، ج۱، ص۶۷۰ـ۶۷۱، چاپ مصطفی سقا، بیروت (بیتا).</ref> | طبق حدیثی دیگر ــکه هم شیعه و هم اهل سنّت نقل کردهاند ــ حرم نبوی میان دو زمینِ پوشیده از سنگ سیاه (ما بَینَ لابَتَیها)، در مشرق و مغرب مدینه، قرار دارد. <ref>کلینی، اصول الکافی، ج۴، ص۵۶۴.</ref><ref>یحیی بن شرف نووی، المجموع: شرح المُهَذّب، ج۷، ص۴۸۷، بیروت: دارالفکر، (بیتا).</ref><ref>احمد بن عبداللّه طبری، القری لقاصد امالقری، ج۱، ص۶۷۰ـ۶۷۱، چاپ مصطفی سقا، بیروت (بیتا).</ref> | ||
فقهای شیعه حدود حرم نبوی را طبق احادیث، از کوه عَیر (یا عایر) تا کوه وَعیر دانستهاند <ref>ابن ادریس حلّی، کتاب السرائرالحاوی لتحریر الفتاوی، ج۱، ص۶۵۱، قم ۱۴۱۰۱۴۱۱. | فقهای شیعه حدود حرم نبوی را طبق احادیث، از کوه عَیر (یا عایر) تا کوه وَعیر دانستهاند <ref>ابن ادریس حلّی، کتاب السرائرالحاوی لتحریر الفتاوی، ج۱، ص۶۵۱، قم ۱۴۱۰۱۴۱۱. </ref><ref>یوسف بن احمد بحرانی، الحدائق الناضرة فی احکام العترةالطاهرة، ج۱۱، ص۳۰۲، قم ۱۳۶۳۱۳۶۷ش. </ref><ref>محمدحسن بن باقر نجفی، جواهرالکلام فی شرح شرائع الاسلام، ج۲۰، ص۷۵۷۶، بیروت ۱۹۸۱. </ref> <ref>رضاخلخالی، معتمد العروة الوثقی، محاضرات آیتاللّه خویی، ج ۵، ص ۵۱۲، قم ۱۴۰۵ـ۱۴۱۰.</ref>، اما برخی از فقهای اهل سنّت به استنادِ احادیثی دیگر مرز این حرم را از کوه عیر تا کوه ثور که دوازده میل میشود، معرفی کردهاند. | ||
آنان عیر را در میقات و ثور را در پشت کوه اُحد دانستهاند. <ref>ابن قدامه، المغنی، ج۳، ص۳۷۶، بیروت: دارالکتاب العربی، (بیتا).</ref><ref>محمد بن احمد خطیب شربینی، مغنی المحتاج الی معرفة معانی الفاظالمنهاج، ج۱، ص۵۲۹، مع تعلیقات جوبلیبن ابراهیم شافعی، بیروت: دارالفکر، (بیتا).</ref><ref>منصور بن یونس بهوتی حنبلی، کشّاف القناع عن متن الاقناع، ج۲، ص۵۵۱، چاپ محمدحسن شافعی، بیروت ۱۴۱۸/۱۹۹۷.</ref> | آنان عیر را در میقات و ثور را در پشت کوه اُحد دانستهاند. <ref>ابن قدامه، المغنی، ج۳، ص۳۷۶، بیروت: دارالکتاب العربی، (بیتا).</ref><ref>محمد بن احمد خطیب شربینی، مغنی المحتاج الی معرفة معانی الفاظالمنهاج، ج۱، ص۵۲۹، مع تعلیقات جوبلیبن ابراهیم شافعی، بیروت: دارالفکر، (بیتا).</ref><ref>منصور بن یونس بهوتی حنبلی، کشّاف القناع عن متن الاقناع، ج۲، ص۵۵۱، چاپ محمدحسن شافعی، بیروت ۱۴۱۸/۱۹۹۷.</ref> | ||
برخی دیگر با توجه به وجود کوه ثور در مکه به توجیه احادیث مذکور پرداخته و از جمله احتمال دادهاند که راویان به اشتباه به جای اُحد ثور را ذکر کردهاند یا نام پیشین احد ثور بوده است. <ref>یحیی بن شرف نووی، المجموع: شرح المُهَذّب، ج۷، ص۴۸۶، بیروت: دارالفکر، (بیتا).</ref><ref>محمد بن احمد خطیب شربینی، مغنی المحتاج الی معرفة معانی الفاظالمنهاج، ج۱، ص۵۲۹، مع تعلیقات جوبلیبن ابراهیم شافعی، بیروت: دارالفکر، (بیتا).</ref>همچنین ممکن است مراد پیامبر اکرم فاصلهای معادل فاصله دو کوه عیر و ثور در مکه بوده یا خود حضرت مجازآ دو کوه موجود در مدینه را عیر و ثور نامیده است. <ref>ابن قدامه، المغنی، ج۳، ص۳۷۰، بیروت: دارالکتاب العربی، (بیتا).</ref> | برخی دیگر با توجه به وجود کوه ثور در مکه به توجیه احادیث مذکور پرداخته و از جمله احتمال دادهاند که راویان به اشتباه به جای اُحد ثور را ذکر کردهاند یا نام پیشین احد ثور بوده است. <ref>یحیی بن شرف نووی، المجموع: شرح المُهَذّب، ج۷، ص۴۸۶، بیروت: دارالفکر، (بیتا).</ref><ref>محمد بن احمد خطیب شربینی، مغنی المحتاج الی معرفة معانی الفاظالمنهاج، ج۱، ص۵۲۹، مع تعلیقات جوبلیبن ابراهیم شافعی، بیروت: دارالفکر، (بیتا).</ref>همچنین ممکن است مراد پیامبر اکرم فاصلهای معادل فاصله دو کوه عیر و ثور در مکه بوده یا خود حضرت مجازآ دو کوه موجود در مدینه را عیر و ثور نامیده است. <ref>ابن قدامه، المغنی، ج۳، ص۳۷۰، بیروت: دارالکتاب العربی، (بیتا).</ref> | ||
==احکام== | == احکام == | ||
مهمترین آداب و احکام حرم نبوی عبارتاند از: استحباب ورود با غسل به حرم نبوی؛ استحباب مجاورت در | مهمترین آداب و احکام حرم نبوی عبارتاند از: استحباب ورود با غسل به حرم نبوی؛ استحباب مجاورت در مدینه؛ استحباب روزه گرفتن در برخی ایام هفته؛ حرمت آسیب رساندن به گیاهان و قطع درختان، بهویژه نهال درختان، مگر برای تغذیه چهارپایان؛ و حرمت شکار کردن حیوانات. <ref>ابن ادریس حلّی، کتاب السرائرالحاوی لتحریر الفتاوی، ج۱، ص۶۵۱۶۵۲، قم ۱۴۱۰۱۴۱۱. </ref><ref>محمد بن بهادر زرکشی، اعلامالساجد باحکام المساجد، ج۱، ص۲۴۳ـ۲۴۵، چاپ ابوالوفا مصطفی مراغی، قاهره ۱۴۱۰/۱۹۸۹.</ref><ref>محمد بن بهادر زرکشی، اعلامالساجد باحکام المساجد، ج۱، ص۲۶۱، چاپ ابوالوفا مصطفی مراغی، قاهره ۱۴۱۰/۱۹۸۹.</ref><ref>محمدرضا گلپایگانی، ج۱، ص۱۸۷، مناسکالحج، قم ۱۴۱۳. </ref><ref>وهبه مصطفی زحیلی، الفقهالاسلامی و ادلّته، ج۳، ص۳۳۵ـ ۳۳۶، دمشق ۱۴۰۴/ ۱۹۸۴.</ref> <ref>گلپایگانی، ج۱، ص۲۱۰، مناسکالحج، قم ۱۴۱۳. </ref> برخی فقهای متقدم اهل سنّت برای ارتکاب پارهای از محرّمات حرم نبوی مجازات ذکر کردهاند. <ref>ابن قدامه، المغنی، ج۳، ص۳۷۰، بیروت: دارالکتاب العربی، (بیتا).</ref><ref>احمد بن عبداللّه طبری، القری لقاصد امالقری، ج۱، ص۶۷۵ـ۶۷۶، چاپ مصطفی سقا، بیروت (بیتا).</ref> | ||
برخی دیگر بین قطع درختان و شکار تفصیل داده، در اوّل قائل به حرمت و در دوم قائل به کراهت شدهاند. <ref>قواعد الاحکام ج۱، ص ۴۵۰. | برخی دیگر بین قطع درختان و شکار تفصیل داده، در اوّل قائل به حرمت و در دوم قائل به کراهت شدهاند. <ref>قواعد الاحکام ج۱، ص ۴۵۰. </ref> <ref>الدروس الشرعیة ج۲، ص ۲۱. </ref> بنابر تصریح بعضی، در حکم یاد شده، تفاوتی بین گیاهان و درختان نیست. هرچند ظاهر کلمات برخی اختصاص حکم به درختان است.<ref>شرائع الاسلام ج۱، ص ۲۰۹. </ref> <ref>ارشاد الأذهان ج۱، ص ۳۳۹.</ref> <ref>مستند الشیعة ۱۳، ص ۳۳۳. </ref> <ref>مهذّب الاحکام ج۱۵، ص ۳۶.</ref> | ||
البته آنچه در حرم مکه استثنا شده درحرم مدینه نیز مستثنا است. <ref>محمدحسن بن باقر | البته آنچه در حرم مکه استثنا شده درحرم مدینه نیز مستثنا است. <ref>محمدحسن بن باقر نجفی، جواهر الکلام ج۲۰، ص ۷۷. </ref> بنابر قول به حرمت، در صورت ارتکاب، کفاره ثابت نیست، هرچند گناه کرده است. <ref>محمدحسن بن باقر نجفی، جواهر الکلام ج۲۰، ۷۹. </ref> لیکن خوردن شکار حرام است. <ref>الحدائق الناضرة ۱۷، ص ۴۱۵. </ref> برای دخول حرم مدینه احرام بستن واجب نیست. <ref>محمدحسن بن باقر نجفی، جواهر الکلام ج۲۰، ص ۷۹. </ref> هرچند غسل کردن مستحب است. <ref>محمدحسن بن باقر نجفی، جواهر الکلام ج۵، ص ۶۰. </ref> | ||
==منبع== | == منبع == | ||
[http://lib.eshia.ir/23019/1/6035 دانشنامه جهان اسلام] | [http://lib.eshia.ir/23019/1/6035 دانشنامه جهان اسلام] | ||
==پانویس== | == پانویس == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده:اصطلاحات فقهی]] | [[رده:اصطلاحات فقهی]] |