پرش به محتوا

رباط: تفاوت میان نسخه‌ها

۵ بایت حذف‌شده ،  ‏۵ دسامبر ۲۰۲۲
جز
تمیزکاری
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (تمیزکاری)
خط ۶۰: خط ۶۰:


[[قرآن کریم]] درباره رباط و مرابطه می‌فرماید:
[[قرآن کریم]] درباره رباط و مرابطه می‌فرماید:
«یاایُّهَا الَّذینَ آمَنُوا اصْبِرُوا وَ صابِرُوا وَ رابِطُو وَاتَّقُوا للَّهَ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُون» . <ref> آل عمران/سوره۳، آیه۲۰۰</ref>
«یاایُّهَا الَّذینَ آمَنُوا اصْبِرُوا وَ صابِرُوا وَ رابِطُو وَاتَّقُوا للَّهَ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُون». <ref> آل عمران/سوره۳، آیه۲۰۰</ref>
«ای کسانی که ایمان آورده‌اید، (در مقابل مشکلات و هوس‌ها) شکیبا باشید استقامت کنید و در برابر دشمنان نیز پایدار باشید و از مرزهای خود مراقبت کنید و از خدا بترسید تا رستگارشوید.»
«ای کسانی که ایمان آورده‌اید، (در مقابل مشکلات و هوس‌ها) شکیبا باشید استقامت کنید و در برابر دشمنان نیز پایدار باشید و از مرزهای خود مراقبت کنید و از خدا بترسید تا رستگارشوید.»
«وَ اعِدُّوا لَهُمْ مَااسْتَطَعْتُمْ مِنْ قُوَّةٍ وَ مِنْ رِباطِ الْخَیْلِ تُرْهِبوُنَ بِهِ عَدُوَّ اللَّهِ وَ عَدُوَّکُمْ» .<ref> انفال/سوره۸، آیه۶۰</ref>
«وَ اعِدُّوا لَهُمْ مَااسْتَطَعْتُمْ مِنْ قُوَّةٍ وَ مِنْ رِباطِ الْخَیْلِ تُرْهِبوُنَ بِهِ عَدُوَّ اللَّهِ وَ عَدُوَّکُمْ».<ref> انفال/سوره۸، آیه۶۰</ref>
«هر نیرویی در قدرت دارید، برای مقابله با آنها ( دشمنان)، آماده سازید! و (همچنین) اسب‌های ورزیده (برای میدان نبرد)، تا به وسیله آن، دشمن خدا و دشمن خویش را بترسانید.»
«هر نیرویی در قدرت دارید، برای مقابله با آنها (دشمنان)، آماده سازید! و (همچنین) اسب‌های ورزیده (برای میدان نبرد)، تا به وسیله آن، دشمن خدا و دشمن خویش را بترسانید.»


=دیدگاه صاحب مجمع‌البیان درباره آیه صابروا ورابطوا=
=دیدگاه صاحب مجمع‌البیان درباره آیه صابروا ورابطوا=
خط ۷۰: خط ۷۰:


و «رابطوا» یعنی در مرزها اقامت گزینید، اسبان را آماده نگهدارید و مترصد و مستعد ّ برای نبرد با دشمن باشید.
و «رابطوا» یعنی در مرزها اقامت گزینید، اسبان را آماده نگهدارید و مترصد و مستعد ّ برای نبرد با دشمن باشید.
رسول اکرم صلی الله علیه وآله فرمود:«رِباطُ لَیْلَةٍ فی‌ سَبیلِ اللَّهِ خَیْرٌ مِنْ صِیامِ شَهْرَیْنِ» . <ref>شیخ بهائی، جامع عباسی، ص۱۵۱</ref>
رسول اکرم صلی الله علیه وآله فرمود:«رِباطُ لَیْلَةٍ فی‌ سَبیلِ اللَّهِ خَیْرٌ مِنْ صِیامِ شَهْرَیْنِ». <ref>شیخ بهائی، جامع عباسی، ص۱۵۱</ref>
«یک شب مرزبانی بهتر و ثوابش بیش از دو ماه روزه است.»
«یک شب مرزبانی بهتر و ثوابش بیش از دو ماه روزه است.»
و نیز فرمود:«مَنْ رابَطَ یَوْماً وَ لَیْلَةً فی‌ سَبیلِ اللَّهِ کانَ یَعْدِلُ صِیامِ شَهْرٍ وَ قِیامَهُ لا یَفْطَرُ وَ لایَنْفَنِلُ عَنْ صَلاتِهِ الّا لِحاجَةٍ» . <ref>مسالک الافهام فی آیات الاحکام، ج۲، ص۳۵۹</ref>
و نیز فرمود:«مَنْ رابَطَ یَوْماً وَ لَیْلَةً فی‌ سَبیلِ اللَّهِ کانَ یَعْدِلُ صِیامِ شَهْرٍ وَ قِیامَهُ لا یَفْطَرُ وَ لایَنْفَنِلُ عَنْ صَلاتِهِ الّا لِحاجَةٍ». <ref>مسالک الافهام فی آیات الاحکام، ج۲، ص۳۵۹</ref>
«کسی که یک شبانه روز در راه خدا، مرزبانی کند پاداشش معادل کسی است که یک ماه روزه گرفته و شبها به عبادت مشغول بوده و جز برای کار ضروری دست از نماز نکشیده باشد.»
«کسی که یک شبانه روز در راه خدا، مرزبانی کند پاداشش معادل کسی است که یک ماه روزه گرفته و شبها به عبادت مشغول بوده و جز برای کار ضروری دست از نماز نکشیده باشد.»


خط ۸۷: خط ۸۷:
=معماری رباط=
=معماری رباط=


در ساخت رباط، مانند بسیاری دیگر از بناهای دوران اسلامی، سبک‌های رایج در هر سرزمین را به کار می‌گرفتند. این بناها معمولاً چهارگوش و شامل دیواری پیرامونی، [[مسجد]]، انبارهای سلاح، اصطبل و برجهای نگهبانی در گوشه‌ها بود. اندازۀ رباط‌ها گوناگون بود و گاهی به قلعه‌ای کوچک یا حتی برجی دیده‌بانی می‌مانست . گاهی رباط‌ها به استحکامات نظامی رومیان شباهت داشت، بناهایی چهارگوش با برجهای گوشه‌ای؛ گاهی نیز یک رباط شامل چند تالار می‌شد. به گفتۀ مقدسی، رباط‌های سواحل شام مناره‌هایی برای برافروختن آتش و فرستادن پیام داشتند؛ این مناره‌ها پیام را به‌سرعت از رباط‌ها به آبادی‌ها می‌رساندند. در روز پیام را با دود می‌فرستاند .
در ساخت رباط، مانند بسیاری دیگر از بناهای دوران اسلامی، سبک‌های رایج در هر سرزمین را به کار می‌گرفتند. این بناها معمولاً چهارگوش و شامل دیواری پیرامونی، [[مسجد]]، انبارهای سلاح، اصطبل و برجهای نگهبانی در گوشه‌ها بود. اندازۀ رباط‌ها گوناگون بود و گاهی به قلعه‌ای کوچک یا حتی برجی دیده‌بانی می‌مانست. گاهی رباط‌ها به استحکامات نظامی رومیان شباهت داشت، بناهایی چهارگوش با برجهای گوشه‌ای؛ گاهی نیز یک رباط شامل چند تالار می‌شد. به گفتۀ مقدسی، رباط‌های سواحل شام مناره‌هایی برای برافروختن آتش و فرستادن پیام داشتند؛ این مناره‌ها پیام را به‌سرعت از رباط‌ها به آبادی‌ها می‌رساندند. در روز پیام را با دود می‌فرستاند.
یکی از کهن‌ترین رباط‌های برجاماندۀ افریقیه، رباط سوسه در شمال کشور [[تونس]] است. این رباط را که پایگاه حمله به سیسیل بود، اغلبیان در ۲۰۶ ق / ۸۲۱ م ساخته‌اند. رباط سوسه بنایی است مربع‌شکل و دوطبقه، با ابعادی نزدیک به ۴۰ متر، که در گوشه‌ها و میانۀ هر ضلعْ برجی گرد دارد. در گوشۀ بنا مناره‌ای است و در طبقۀ پایین رباط، پیرامون حیاط، رواق و اتاقهایی قرار گرفته است. در طبقۀ بالا تالاری کشیده و ستون‌دار ساخته‌اند که مسجد رباط بوده است .<ref>رباط، بنا | مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی
یکی از کهن‌ترین رباط‌های برجاماندۀ افریقیه، رباط سوسه در شمال کشور [[تونس]] است. این رباط را که پایگاه حمله به سیسیل بود، اغلبیان در ۲۰۶ ق / ۸۲۱ م ساخته‌اند. رباط سوسه بنایی است مربع‌شکل و دوطبقه، با ابعادی نزدیک به ۴۰ متر، که در گوشه‌ها و میانۀ هر ضلعْ برجی گرد دارد. در گوشۀ بنا مناره‌ای است و در طبقۀ پایین رباط، پیرامون حیاط، رواق و اتاقهایی قرار گرفته است. در طبقۀ بالا تالاری کشیده و ستون‌دار ساخته‌اند که مسجد رباط بوده است.<ref>رباط، بنا | مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی
https://www.cgie.org.ir</ref>
https://www.cgie.org.ir</ref>


خط ۱۰۹: خط ۱۰۹:
=قدیمی‌ترین رباط‌ها در ایران=
=قدیمی‌ترین رباط‌ها در ایران=


==کاروانسرای رباط انوشیروانی==
== کاروانسرای رباط انوشیروانی ==


رباط انوشیروانی آهوان یکی از کهن‌ترین رباط‌های ایران و استان سمنان است که پیشینه آن به پیش از اسلام و دوره ساسانی بازمی‌گردد. این رباط در ۳۶ کیلومتری جاده سمنان-دامغان واقع شده‌است. در کتاب‌های مستشرقین نوشته شده است که رباط انوشیروانی متعلق به شرف‌الدین معالی انوشیروان پسر ملک‌المعالی منوچهر بوده که در سال‌های ۴۲۱ و ۴۲۰ هجری قمری حکومت می‌کرده است.
رباط انوشیروانی آهوان یکی از کهن‌ترین رباط‌های ایران و استان سمنان است که پیشینه آن به پیش از اسلام و دوره ساسانی بازمی‌گردد. این رباط در ۳۶ کیلومتری جاده سمنان-دامغان واقع شده‌است. در کتاب‌های مستشرقین نوشته شده است که رباط انوشیروانی متعلق به شرف‌الدین معالی انوشیروان پسر ملک‌المعالی منوچهر بوده که در سال‌های ۴۲۱ و ۴۲۰ هجری قمری حکومت می‌کرده است.
خط ۱۱۹: خط ۱۱۹:
</ref>
</ref>


==رباط قره بیل شهرستان گرمه، روستای رباط==
== رباط قره بیل شهرستان گرمه، روستای رباط ==


کاروانسرا یا رباط قره‌­بیل یکی دیگر از کاروانسراهای تاریخی شهرستان گرمه است که به احتمال فراوان قدمت بنای اولیه آن به قرون 5-4 هجری می­‌رسد و در متون تاریخی از آن به نام رباط املوتلو یاد شده است. بعدها در دورۀ تیموری و زمانی که شاهراه کهن گرگان - نیشابور برای دسترسی به مشهد احیا می‌شود، به دستور وزیر با تدبیر دربار تیموری، میر علیشیر نوایی، رباط‌­هایی در طول این مسیر ساخته شده و یا رباط ­های قدیمی مرمت می‌شود. در این فرایند رباط قره بیل نیز توسعه یافته و با الحاق بخش‌هایی جدید احیا و مورد استفاده مسافران قرار می­‌گیرد. این کاروانسرا با مصالح سنگ، ساروج، گچ و آجر بنا شده و پلان چهارگوش با دو حیاط بزرگ و کوچک دارد. در گرداگرد حیاط بزرگ غرفه ­های متعددی احداث شده که پوشش سقف آنها گنبدی است و زیر سقف با کاربندی‌های زیبای گچی تزئین شده است . <ref>صفحه اصلی - شهرستان گرمه
کاروانسرا یا رباط قره‌­بیل یکی دیگر از کاروانسراهای تاریخی شهرستان گرمه است که به احتمال فراوان قدمت بنای اولیه آن به قرون 5-4 هجری می­‌رسد و در متون تاریخی از آن به نام رباط املوتلو یاد شده است. بعدها در دورۀ تیموری و زمانی که شاهراه کهن گرگان - نیشابور برای دسترسی به مشهد احیا می‌شود، به دستور وزیر با تدبیر دربار تیموری، میر علیشیر نوایی، رباط‌­هایی در طول این مسیر ساخته شده و یا رباط ­های قدیمی مرمت می‌شود. در این فرایند رباط قره بیل نیز توسعه یافته و با الحاق بخش‌هایی جدید احیا و مورد استفاده مسافران قرار می­‌گیرد. این کاروانسرا با مصالح سنگ، ساروج، گچ و آجر بنا شده و پلان چهارگوش با دو حیاط بزرگ و کوچک دارد. در گرداگرد حیاط بزرگ غرفه ­های متعددی احداث شده که پوشش سقف آنها گنبدی است و زیر سقف با کاربندی‌های زیبای گچی تزئین شده است. <ref>صفحه اصلی - شهرستان گرمه
https://mporg.ir › Pages</ref>
https://mporg.ir › Pages</ref>


۴٬۹۳۳

ویرایش