۴٬۹۳۳
ویرایش
سید موسی شبیری زنجانی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
تمیزکاری
جز (جایگزینی متن - 'کتابها' به 'کتابها') |
جز (تمیزکاری) |
||
| خط ۳۷: | خط ۳۷: | ||
|- | |- | ||
|تألیفات | |تألیفات | ||
|تحقیق رجال نجاشی • تعلیقه بر کتاب «آشنای حق» • جرعه‌ای از دریا • دراسة فى فقه الحج • بحوث فى التعادل والتراجیح • | |تحقیق رجال نجاشی • تعلیقه بر کتاب «آشنای حق» • جرعه‌ای از دریا • دراسة فى فقه الحج • بحوث فى التعادل والتراجیح • تعلیقه بر رجال [[شیخ طوسی]] • تعلیقه بر جامع احادیث الشیعه،... | ||
|- | |- | ||
|وبگاه | |وبگاه | ||
| خط ۷۲: | خط ۷۲: | ||
=آغاز دروس اسلامی و حوزوی= | =آغاز دروس اسلامی و حوزوی= | ||
آیه‌الله العظمی زنجانی دروس حوزوی را در سال (1359 ـ 1360) قمری آغاز نمود و مراحل مختلف کتب سطح را در خلال سه یا چهار سال به پایان رسانید. معظم‌له به حضور در درس خارج | آیه‌الله العظمی زنجانی دروس حوزوی را در سال (1359 ـ 1360) قمری آغاز نمود و مراحل مختلف کتب سطح را در خلال سه یا چهار سال به پایان رسانید. معظم‌له به حضور در درس خارج عالم جلیل القدر آیه‌الله العظمی [[سید صدرالدین صدر|سید صدرالدین صدر]] قدس سره (1299ـ1373) پرداخت. محل درس مرحوم صدر مملو از افراد فاضل و علمای بزرگ بود که معظم له کم سن‌ترین آنها بود. | ||
=اساتید ایشان در دروس خارج= | =اساتید ایشان در دروس خارج= | ||
| خط ۸۲: | خط ۸۲: | ||
2ـ عالم محقق آیه‌الله العظمی سید محمد معروف به داماد قدس سره (م 1388) نزدیک به یک دوره کامل در درس اصول ایشان شرکت نمود و 21 سال درس فقه (اندکی از کتاب الصلاه، کتاب الطهاره، کتاب الصوم، کتاب الخمس و کتاب الحج) را حضور داشت. | 2ـ عالم محقق آیه‌الله العظمی سید محمد معروف به داماد قدس سره (م 1388) نزدیک به یک دوره کامل در درس اصول ایشان شرکت نمود و 21 سال درس فقه (اندکی از کتاب الصلاه، کتاب الطهاره، کتاب الصوم، کتاب الخمس و کتاب الحج) را حضور داشت. | ||
==امتیازات درس این دو استاد محقق (قدس سرهما)== | == امتیازات درس این دو استاد محقق (قدس سرهما) == | ||
در نظر معظم له (مدظله) درس حضرت آیه‌الله بروجردی با ویژگیها و مزایایی از دیگر دروس امتیاز داشت که عبارت بودند از: | در نظر معظم له (مدظله) درس حضرت آیه‌الله بروجردی با ویژگیها و مزایایی از دیگر دروس امتیاز داشت که عبارت بودند از: | ||
#در برداشتن کامل مسائل اصلی فقه (اصول متلقاه) | # در برداشتن کامل مسائل اصلی فقه (اصول متلقاه) | ||
#طرح سخنان قدمای اصحاب و بررسی و تفسیر دقیق و متقن از آنها. | # طرح سخنان قدمای اصحاب و بررسی و تفسیر دقیق و متقن از آنها. | ||
#طرح سخنان عامه | # طرح سخنان عامه | ||
ایشان (قدس سره) توجه ویژه‌ای به طرح سخنان عامه و بررسی آن داشتند به این سبب که فقه شیعه ناظر به فقه عامه است، موارد اشتباه آن را رد و موارد صحیح را امضاء می‌نماید و به قول ایشان قدس سره فقه شیعه به منزله تعلیقه‌ای بر فقه عامه است، برای همین مراجعه به متنی که به آن تعلیقه زده شده را لازم میدانست. | ایشان (قدس سره) توجه ویژه‌ای به طرح سخنان عامه و بررسی آن داشتند به این سبب که فقه شیعه ناظر به فقه عامه است، موارد اشتباه آن را رد و موارد صحیح را امضاء می‌نماید و به قول ایشان قدس سره فقه شیعه به منزله تعلیقه‌ای بر فقه عامه است، برای همین مراجعه به متنی که به آن تعلیقه زده شده را لازم میدانست. | ||
| خط ۹۶: | خط ۹۶: | ||
اول: فهم کامل از روایت‌هایی که از منابع عصمت و طهارت علیهم السلام صادر شده است. چون همانگونه که گذشت ـ این روایات به منزله تعلیقه بر آراء اهل سنت است و بدون تردید شناخت نظری که مورد تعلیقه قرار گرفته است به فهم مضمون کمک می‌نماید. | اول: فهم کامل از روایت‌هایی که از منابع عصمت و طهارت علیهم السلام صادر شده است. چون همانگونه که گذشت ـ این روایات به منزله تعلیقه بر آراء اهل سنت است و بدون تردید شناخت نظری که مورد تعلیقه قرار گرفته است به فهم مضمون کمک می‌نماید. | ||
دوم: استناد به فقه عامه در مواردی که از [[ائمه معصوم]]: | دوم: استناد به فقه عامه در مواردی که از [[ائمه معصوم]]: ردعی نرسیده باشد. یعنی عدم ردع دلیل امضاست. | ||
*ژرف اندیشی و دقت در روایات اهل بیت علیهم السلام برای فهم محتوای سخنانشان وا هداف آن. | * ژرف اندیشی و دقت در روایات اهل بیت علیهم السلام برای فهم محتوای سخنانشان وا هداف آن. | ||
*کوشش برای تتبع در فقه. | * کوشش برای تتبع در فقه. | ||
و این کار محققانه فراگیر ایشان بر حوزه علمیه قم و نجف تأثیر بلیغ خود را گذارد بگونه‌ای که اندیشه تألیف معجم رجال حدیث متأثر از این فکر روشن بود. | و این کار محققانه فراگیر ایشان بر حوزه علمیه قم و نجف تأثیر بلیغ خود را گذارد بگونه‌ای که اندیشه تألیف معجم رجال حدیث متأثر از این فکر روشن بود. | ||
*دقت در احادیثی که مضمون آنها متحد یا شبیه یکدیگر بود برای شناخت وحدت یا تعدد آنها و یافتن وقوع نقل به معنی در آن. | * دقت در احادیثی که مضمون آنها متحد یا شبیه یکدیگر بود برای شناخت وحدت یا تعدد آنها و یافتن وقوع نقل به معنی در آن. | ||
* | * | ||
*استفاده از روش ویژه خود در علم رجال برای شناخت طبقه راویان حدیث و مرتب نمودن سندها بمنظور یافتن افتادگیهایی که احیاناً برای سند ایجاد شده و حل عنوانهای مبهم در آنها. | * استفاده از روش ویژه خود در علم رجال برای شناخت طبقه راویان حدیث و مرتب نمودن سندها بمنظور یافتن افتادگیهایی که احیاناً برای سند ایجاد شده و حل عنوانهای مبهم در آنها. | ||
* | * | ||
*مراجعه به نسخ خطی معتبر حدیثی گاه برای یافتن متنی صحیح و بدون تحریف و اشتباه هم در سند و هم در متن و گاه برای تأکید بر صحیح بودن سند. | * مراجعه به نسخ خطی معتبر حدیثی گاه برای یافتن متنی صحیح و بدون تحریف و اشتباه هم در سند و هم در متن و گاه برای تأکید بر صحیح بودن سند. | ||
همین طور به نظر حضرت آیها... زنجانی درس استاد سید محمد داماد با ویژگی ومزایایی از دیگر درس‌ها امتیاز داشت که از این قرار بود: | همین طور به نظر حضرت آیها... زنجانی درس استاد سید محمد داماد با ویژگی ومزایایی از دیگر درس‌ها امتیاز داشت که از این قرار بود: | ||
*طرح یک مسأله با همه اطراف و جوانب آن بطور بسیار فراگیر و گسترده سپس ارائه نظرات جدید پس از بررسی نظرات و خدشه در آنها و مستحکم کردن نظرات خود با دقت فراوان. | * طرح یک مسأله با همه اطراف و جوانب آن بطور بسیار فراگیر و گسترده سپس ارائه نظرات جدید پس از بررسی نظرات و خدشه در آنها و مستحکم کردن نظرات خود با دقت فراوان. | ||
* | * | ||
*سعی ایشان 1 | * سعی ایشان 1 در بررسی همه وجوه و اقوال که در مسائل وارد شده بود. | ||
* | * | ||
*مطرح کردن فروعات مسأله وگفتار مبسوط برای بیرون آوردن حکم آن. | * مطرح کردن فروعات مسأله وگفتار مبسوط برای بیرون آوردن حکم آن. | ||
و از مزایای درس ایشان (قدس سره) این بود که روایاتی که برای استدلال بر حکم استفاده میشد را از نظر میگذراند و از زوایای مختلف آنها را بررسی میکرد و با خصوصیات و قیود کاملاً ادراک مینمود، از مضمون آنها مبنایی کلی بدست میآورد. سپس هنگام بررسی و بدست آوردن هر فرع، دوباره کار فهم مضمون را انجام میداد و آن فرع را با ویژگیهایش مطرح مینمود. و غالباً به مبناء کلی مورد اختیار خود به جهت اطلاق یا عموم ابتدایی لفظ استناد مینمود. بلکه نظر ایشان این بود که هنگام تطبیق هر فرع جداگانه آن را با نصی که حکم از آن استفاده میشد مورد بررسی قرار میداد (و مقایسه میکرد) تا مقدار انطباق آن را بر فرعی که میخواست استنباط کند، دریابد. | و از مزایای درس ایشان (قدس سره) این بود که روایاتی که برای استدلال بر حکم استفاده میشد را از نظر میگذراند و از زوایای مختلف آنها را بررسی میکرد و با خصوصیات و قیود کاملاً ادراک مینمود، از مضمون آنها مبنایی کلی بدست میآورد. سپس هنگام بررسی و بدست آوردن هر فرع، دوباره کار فهم مضمون را انجام میداد و آن فرع را با ویژگیهایش مطرح مینمود. و غالباً به مبناء کلی مورد اختیار خود به جهت اطلاق یا عموم ابتدایی لفظ استناد مینمود. بلکه نظر ایشان این بود که هنگام تطبیق هر فرع جداگانه آن را با نصی که حکم از آن استفاده میشد مورد بررسی قرار میداد (و مقایسه میکرد) تا مقدار انطباق آن را بر فرعی که میخواست استنباط کند، دریابد. | ||
==روش معظم له در تدریس و ویژگی آن== | == روش معظم له در تدریس و ویژگی آن== | ||
تدریس معظم له ازمزایای تدریس دو استاد دانشمند و برجسته‌اش خالی نبود، همانطور که ویژگیهای منحصر به فردی نیز داشت. مزایای بحث معظم له را میتوان در امور ذیل خلاصه نمود. | تدریس معظم له ازمزایای تدریس دو استاد دانشمند و برجسته‌اش خالی نبود، همانطور که ویژگیهای منحصر به فردی نیز داشت. مزایای بحث معظم له را میتوان در امور ذیل خلاصه نمود. | ||
| خط ۱۵۲: | خط ۱۵۲: | ||
=اثرات و تحقیقات انجام شده= | =اثرات و تحقیقات انجام شده= | ||
#تحریرالجواهر (کتاب الحج) | # تحریرالجواهر (کتاب الحج) | ||
#تجرید فتاوی الجواهر (کتاب الحج) | # تجرید فتاوی الجواهر (کتاب الحج) | ||
#شرح علی حج العروه الوثقی (بخش اقسام حج) | # شرح علی حج العروه الوثقی (بخش اقسام حج) | ||
#تعلیقه‌هایی بر جامع احادیث شیعه بویژه کتاب الحج آن. معظم له بر بیشتر احادیث آن تعلیقه‌ها متنی و سندی پربهایی زده‌اند و در موارد مورد احتیاج بسا بسیار مبسوط است. | # تعلیقه‌هایی بر جامع احادیث شیعه بویژه کتاب الحج آن. معظم له بر بیشتر احادیث آن تعلیقه‌ها متنی و سندی پربهایی زده‌اند و در موارد مورد احتیاج بسا بسیار مبسوط است. | ||
#مناسک حج (فارسی و عربی) و خلاصه‌ای با نام مناسک زائر (فارسی) | # مناسک حج (فارسی و عربی) و خلاصه‌ای با نام مناسک زائر (فارسی) | ||
#دراسات فی فقه الحج | # دراسات فی فقه الحج | ||
#گزیده‌هایی از کتب فقهی و حدیثی و غیر آن بویژه در مواردی که به کتاب حج مربوط است | # گزیده‌هایی از کتب فقهی و حدیثی و غیر آن بویژه در مواردی که به کتاب حج مربوط است | ||
#توضیح المسائل فارسی | # توضیح المسائل فارسی | ||
#دراسات فی فقه الاجاره | # دراسات فی فقه الاجاره | ||
#دراست فی فقه الخمس که بخشی از تقریرات درس‌های روزانه استاد در 6 مجله انتشار یافته است | # دراست فی فقه الخمس که بخشی از تقریرات درس‌های روزانه استاد در 6 مجله انتشار یافته است | ||
#دراسات فی فقه النکاح که هجده قسمت از تقریرات بحث آن انتشار یافته است. | # دراسات فی فقه النکاح که هجده قسمت از تقریرات بحث آن انتشار یافته است. | ||
#تقریرات و پژوهش‌هایی بر اساس بحثهای اساتید ایشان آیات عظام حجت وداماد (قدس سره) | # تقریرات و پژوهش‌هایی بر اساس بحثهای اساتید ایشان آیات عظام حجت وداماد (قدس سره) | ||
#بحوث فی التعادل و التراجیح | # بحوث فی التعادل و التراجیح | ||
#بحوث فی قاعدتی الفراغ و التجاوز | # بحوث فی قاعدتی الفراغ و التجاوز | ||
# | # | ||
=اثرات معظم له در حدیث، رجال و درایه= | =اثرات معظم له در حدیث، رجال و درایه= | ||
#تعلیقه‌های متنی و سندی بر بیشتر کتب حدیث بویژه [[کتب اربعه|کتب اربعه]] | # تعلیقه‌های متنی و سندی بر بیشتر کتب حدیث بویژه [[کتب اربعه|کتب اربعه]] | ||
#دو تعلیقه بر رجال شیخ: بزرگ (تا میانه باب ما رویعن النبی(ص) فی الصحابه) در یک جلد و کوچک (تا آخر کتاب) در یک جلد. | # دو تعلیقه بر رجال شیخ: بزرگ (تا میانه باب ما رویعن النبی(ص) فی الصحابه) در یک جلد و کوچک (تا آخر کتاب) در یک جلد. | ||
#تعلیقه‌هایی بر کتب رجال از جمله رجال نجاشی، این کتاب با تحقیق زیبای آن به چاپ رسیده است. | # تعلیقه‌هایی بر کتب رجال از جمله رجال نجاشی، این کتاب با تحقیق زیبای آن به چاپ رسیده است. | ||
#بررسی هایی در درایه و قاعده‌های کل یعلم رجال | # بررسی هایی در درایه و قاعده‌های کل یعلم رجال | ||
#فهرست‌های رجالی(که سند بیشتر کتب حدیثیـ به غیر از کتب اربعه را در بر دارد) در جلدهای بسیار که دو روش در آن اتخاذ گردیده است: ترتیب اسانید و اعلام اسانید (با مشخص نمودن نام راوی و مروی عنه). | # فهرست‌های رجالی(که سند بیشتر کتب حدیثیـ به غیر از کتب اربعه را در بر دارد) در جلدهای بسیار که دو روش در آن اتخاذ گردیده است: ترتیب اسانید و اعلام اسانید (با مشخص نمودن نام راوی و مروی عنه). | ||
#سندهای اصحاب اجماع همراه با مشخص نمودن راویو مروی عنه (در پنج جلد). | # سندهای اصحاب اجماع همراه با مشخص نمودن راویو مروی عنه (در پنج جلد). | ||
معظم له این گوهرگران قیمت را به همراه فهرست‌های رجالی در تحقیقات رجالی شگفت خویش که در خلال بحثهای فقهی احتیاج بکار میگیرند. | معظم له این گوهرگران قیمت را به همراه فهرست‌های رجالی در تحقیقات رجالی شگفت خویش که در خلال بحثهای فقهی احتیاج بکار میگیرند. | ||