پرش به محتوا

غیبت صغری: تفاوت میان نسخه‌ها

۱ بایت اضافه‌شده ،  ‏۵ دسامبر ۲۰۲۲
جز
تمیزکاری
جز (جایگزینی متن - '==پانویس==↵↵[[رده:' به '== پانویس == {{پانویس}} [[رده:')
جز (تمیزکاری)
خط ۱: خط ۱:
'''غیبت صُغری''' اصطلاحی خاص در در ادبیات [[شیعه|شیعی]] است و به معنای از دیده پنهان شده در مدت کوتاه است.
'''غیبت صُغری''' اصطلاحی خاص در در ادبیات [[شیعه|شیعی]] است و به معنای از دیده پنهان شده در مدت کوتاه است.
شیعیان معتقدند که در در دوره غیبت صغری، [[امام زمان]] (عجل الله تعالی فرجه الشریف) زندگی مخفیانه‌ای داشته و تنها چهار نماینده خاص وی، مشهور به [[نواب اربعه]] راه ارتباطی شیعیان با حضرت بوده‌اند.
شیعیان معتقدند که در در دوره غیبت صغری، [[امام زمان]] (عجل الله تعالی فرجه الشریف) زندگی مخفیانه‌ای داشته و تنها چهار نماینده خاص وی، مشهور به [[نواب اربعه]] راه ارتباطی شیعیان با حضرت بوده‌اند.
==زمان غیبت صغری==
== زمان غیبت صغری ==
در این که تاریخ دقیق غیبت صغرا از چه زمانی بوده است، میان علمای شیعه اختلاف وجود دارد و حاصل آن به دو نظر ختم می‌شود.
در این که تاریخ دقیق غیبت صغرا از چه زمانی بوده است، میان علمای شیعه اختلاف وجود دارد و حاصل آن به دو نظر ختم می‌شود.
1. نظر اول مربوط به زمان تولد حضرت است که غیبت صغری از همان وقت شروع شد. این نظر مربوط به شیخ مفید است و بیان می‌کند که غیبت صغرای حضرت از زمان تولد ایشان شروع شده است و تا هنگامی که ارتباط شیعیان با ایشان از طریق نمایندگان خاصش قطع می‌شود، ادامه می‌یابد. <ref> شیخ مفید، الإرشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۳۴۰.</ref> [[شیخ طبرسی]] (م۵۴۸ ق) نیز بر همین مبنا زمان غیبت صغری را هفتاد و چهار سال ذکر کرده است. <ref>طبرسی، إعلام الوری بأعلام الهدی، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۲۵۹.</ref>
1. نظر اول مربوط به زمان تولد حضرت است که غیبت صغری از همان وقت شروع شد. این نظر مربوط به شیخ مفید است و بیان می‌کند که غیبت صغرای حضرت از زمان تولد ایشان شروع شده است و تا هنگامی که ارتباط شیعیان با ایشان از طریق نمایندگان خاصش قطع می‌شود، ادامه می‌یابد. <ref> شیخ مفید، الإرشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۳۴۰.</ref> [[شیخ طبرسی]] (م۵۴۸ ق) نیز بر همین مبنا زمان غیبت صغری را هفتاد و چهار سال ذکر کرده است. <ref>طبرسی، إعلام الوری بأعلام الهدی، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۲۵۹.</ref>
خط ۷: خط ۷:
</ref> و این دوره از سال ۲۶۰ ه‍.ق (۸۷۴ م) آغاز و در ۳۲۹ ه‍.ق (۱–۹۴۰ م) پایان یافته‌ است.
</ref> و این دوره از سال ۲۶۰ ه‍.ق (۸۷۴ م) آغاز و در ۳۲۹ ه‍.ق (۱–۹۴۰ م) پایان یافته‌ است.
<ref>مکارم شیرازی، ناصر، دائرةالمعارف فقه مقارن، قم، ایران، ص۱۰۴</ref>
<ref>مکارم شیرازی، ناصر، دائرةالمعارف فقه مقارن، قم، ایران، ص۱۰۴</ref>
==مکان غیبت صغری==
== مکان غیبت صغری ==
باور عموم جامعه بر این است که مکان غیبت امام زمان عج الله تعالی فرجه الشریف سردابی در [[سامرا]] است و این داستان را نقل کردند که ماموران خلیفه عباسی برای دستگیری حضرت به منزل ایشان در سامرا هجوم آوردند تا او را دستگیر کنند و آن حضرت به سرداب رفته و از دیده‌ها پنهان شد.
باور عموم جامعه بر این است که مکان غیبت امام زمان عج الله تعالی فرجه الشریف سردابی در [[سامرا]] است و این داستان را نقل کردند که ماموران خلیفه عباسی برای دستگیری حضرت به منزل ایشان در سامرا هجوم آوردند تا او را دستگیر کنند و آن حضرت به سرداب رفته و از دیده‌ها پنهان شد.
و حال آن که در منابع شیعه نامی از سرداب دیده نمی‌شود، بلکه این مطلب صرفا در آثار [[اهل سنت]] وجود دارد و آنها بر این نظر اصرار می‌کنند. <ref>صافی گلپایگانی، لطف‌الله، منتخب‌ الاثر، ص۳۷۲.</ref> پس در واقع امام زمان عج الله تعالی فرجه الشریف بعد از آن که بر پیکر پاک پدرشان نماز خواندند و حضرت را به خاک سپردند، وارد منزل شدند و از آن پس کسی امام زمان را در اجتماع مردم مشاهده نکرد. <ref>شریف قریشی، باقر، حیاة امام المهدی، ص۱۱۵ - ۱۲۰.</ref>
و حال آن که در منابع شیعه نامی از سرداب دیده نمی‌شود، بلکه این مطلب صرفا در آثار [[اهل سنت]] وجود دارد و آنها بر این نظر اصرار می‌کنند. <ref>صافی گلپایگانی، لطف‌الله، منتخب‌ الاثر، ص۳۷۲.</ref> پس در واقع امام زمان عج الله تعالی فرجه الشریف بعد از آن که بر پیکر پاک پدرشان نماز خواندند و حضرت را به خاک سپردند، وارد منزل شدند و از آن پس کسی امام زمان را در اجتماع مردم مشاهده نکرد. <ref>شریف قریشی، باقر، حیاة امام المهدی، ص۱۱۵ - ۱۲۰.</ref>
==داستان سرداب==
== داستان سرداب ==
داستان سرداب از آن جا مطرح شد که خانه ای که از آن سخن گفته می شود دارای دو قسمت بود که یک قسمت آن به خانم‌ها اختصاص داشت. در زیر آن خانه آن سردابی وجود داشت که در زمان های گرم سال مورد استفاده اهل منزل قرار می‌گرفت. به طور طبیعی این سرداب نیز مثل سایر مکان‌های خانه که محل حضور امامان [[امام هادی]] و امام حسن عسکری علیهما السلام بود نزد شیعیان دارای اهمیت بود خصوصا که امام زمان نیز در این مکان عبادت می کردند. بنابراین، مردم هر علاقه‌ای که نسبت به امامان خود داشتند، به آنچه که به آنان تعلق دارد نیز علاقه داشتند. پس با این حساب، سخن از غیبت حضرت در سرداب، بهتانی بیش نیست و هیچ یک از بزرگان [[شیعه]] چنین باوری ندارند.<ref>آقایی، جباری، عاشوری، حکیم، درسنامه تاریخ عصر غیبت، ص۱۷۷.</ref>
داستان سرداب از آن جا مطرح شد که خانه ای که از آن سخن گفته می شود دارای دو قسمت بود که یک قسمت آن به خانم‌ها اختصاص داشت. در زیر آن خانه آن سردابی وجود داشت که در زمان های گرم سال مورد استفاده اهل منزل قرار می‌گرفت. به طور طبیعی این سرداب نیز مثل سایر مکان‌های خانه که محل حضور امامان [[امام هادی]] و امام حسن عسکری علیهما السلام بود نزد شیعیان دارای اهمیت بود خصوصا که امام زمان نیز در این مکان عبادت می کردند. بنابراین، مردم هر علاقه‌ای که نسبت به امامان خود داشتند، به آنچه که به آنان تعلق دارد نیز علاقه داشتند. پس با این حساب، سخن از غیبت حضرت در سرداب، بهتانی بیش نیست و هیچ یک از بزرگان [[شیعه]] چنین باوری ندارند.<ref>آقایی، جباری، عاشوری، حکیم، درسنامه تاریخ عصر غیبت، ص۱۷۷.</ref>
==غیبت صغری در احادیث==
== غیبت صغری در احادیث ==
در روایاتی که از [[پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم]] و نیز از امامان معصوم علیهم السلام نقل شده است، به اصل غیبت و تقسیم آن به غیبت صغری و غیبت کبری اشاره شده است. [[امام صادق]] علیه السلام در این باره فرمودند: «همانا برای قائم دو غیبت است که در در غیبت نزد خانواده اش باز می‌گردد و در غیبت دوم دیگر جای او معلوم نیست؛ ولی حضرت هر سال در مناسک حج حاضر می‌شود و مردم را می‌بیند در حالی که مردم او را نمی‌بینند. «اِنَّ لِلْقائِمِ غَیبَتَینِ یرْجِعُ فِى اِحداهُما وَفِى الاُخْری لایدری اَینَ هُوَ یشْهَدُ المَواسِمَ یری الناسَ وَلا یرْونَهُ» <ref>نعمانی، الغیبة، ص ۱۷۵، ح ۱۵.</ref>اضافه بر این، در دیگر روایات به کوتاه بودن یکی از دو غیبت و بلند بودن دیگری نیز اشاره شده است. امام صادق علیه السلام فرمود: برای قائم دو غیبت است: یکی از آن ها کوتاه مدت و دیگری طولانی مدت می‌باشد. «لِلْقائِمِ غَیبَتانِ اِحْداهُما قَصِیرَةٌ وَالاُخْری طَوِیلَةٌ...»؛ <ref>شیخ کلینی، کافی، ج ۱، ص ۳۴۰.</ref> البته تعبیر "غیبت صغری" در روایات نیامده است، ولی چون مدت زمان این غیبت کوتاه و معین بوده است، از این‌رو کم کم این عنوان رایج و مشهور شده است.  
در روایاتی که از [[پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم]] و نیز از امامان معصوم علیهم السلام نقل شده است، به اصل غیبت و تقسیم آن به غیبت صغری و غیبت کبری اشاره شده است. [[امام صادق]] علیه السلام در این باره فرمودند: «همانا برای قائم دو غیبت است که در در غیبت نزد خانواده اش باز می‌گردد و در غیبت دوم دیگر جای او معلوم نیست؛ ولی حضرت هر سال در مناسک حج حاضر می‌شود و مردم را می‌بیند در حالی که مردم او را نمی‌بینند. «اِنَّ لِلْقائِمِ غَیبَتَینِ یرْجِعُ فِى اِحداهُما وَفِى الاُخْری لایدری اَینَ هُوَ یشْهَدُ المَواسِمَ یری الناسَ وَلا یرْونَهُ» <ref>نعمانی، الغیبة، ص ۱۷۵، ح ۱۵.</ref>اضافه بر این، در دیگر روایات به کوتاه بودن یکی از دو غیبت و بلند بودن دیگری نیز اشاره شده است. امام صادق علیه السلام فرمود: برای قائم دو غیبت است: یکی از آن ها کوتاه مدت و دیگری طولانی مدت می‌باشد. «لِلْقائِمِ غَیبَتانِ اِحْداهُما قَصِیرَةٌ وَالاُخْری طَوِیلَةٌ...»؛ <ref>شیخ کلینی، کافی، ج ۱، ص ۳۴۰.</ref> البته تعبیر "غیبت صغری" در روایات نیامده است، ولی چون مدت زمان این غیبت کوتاه و معین بوده است، از این‌رو کم کم این عنوان رایج و مشهور شده است.  
==تفاوت غیبت صغری با غیبت کبری==
== تفاوت غیبت صغری با غیبت کبری ==
همانطور که [[غیبت کبری]] ویژگی‌های خاص به خود را دارد، غیبت صغری نیز دارای ویژگی های خاص به خود را دارا است که آن را از ویژگی‌های غیبت کبری متمایز می‌کند.  
همانطور که [[غیبت کبری]] ویژگی‌های خاص به خود را دارد، غیبت صغری نیز دارای ویژگی های خاص به خود را دارا است که آن را از ویژگی‌های غیبت کبری متمایز می‌کند.  
1.غیبت صغری همانطور که از نامش معلوم است، از نظر زمانی آغاز و پایانی داشته واز این جهت با غیبت کبری تفاوت دارد.  
1.غیبت صغری همانطور که از نامش معلوم است، از نظر زمانی آغاز و پایانی داشته واز این جهت با غیبت کبری تفاوت دارد.  
۲. در دوره غیبت صغری، امام به‌طور کامل از همه نظرها پنهان نبود و افرادی با نام نائبان خاص با حضرت در ارتباط بودند و امام را به‌طور حضوری ملاقات می‌کردند و پرسش‌ها و نامه‌های مردم را خدمت امام می‌بردند و پاسخ امام را دریافته به صاحبانش می‌رساندند. اما در غیبت کبری، امام به‌طور کلی از نگاه ها پنهان است و کسی به عنوان نائب خاص وجود ندارد و نائبان عام نیز ادعایی مبنی بر دیدار با ایشان را ندارند و تکلیف بقیه مردم نیز معلوم است. با این‌حال نمی توان انکار کرد که شاید برخی بتوانند حضرت را در دوره غیبت کبری نیز ملاقات کنند.
۲. در دوره غیبت صغری، امام به‌طور کامل از همه نظرها پنهان نبود و افرادی با نام نائبان خاص با حضرت در ارتباط بودند و امام را به‌طور حضوری ملاقات می‌کردند و پرسش‌ها و نامه‌های مردم را خدمت امام می‌بردند و پاسخ امام را دریافته به صاحبانش می‌رساندند. اما در غیبت کبری، امام به‌طور کلی از نگاه ها پنهان است و کسی به عنوان نائب خاص وجود ندارد و نائبان عام نیز ادعایی مبنی بر دیدار با ایشان را ندارند و تکلیف بقیه مردم نیز معلوم است. با این‌حال نمی توان انکار کرد که شاید برخی بتوانند حضرت را در دوره غیبت کبری نیز ملاقات کنند.
۳. در دوره غیبت صغری ـ علاوه بر سفرای چهارگانه ـ ممکن بود اشخاص دیگری نیز آن حضرت را ببینند و بشناسند؛ ولی در غیبت کبری جز افراد خاص، اما بقیه او را نمی‌بینند و اگر هم ببینند، نمی‌شناسند.
۳. در دوره غیبت صغری ـ علاوه بر سفرای چهارگانه ـ ممکن بود اشخاص دیگری نیز آن حضرت را ببینند و بشناسند؛ ولی در غیبت کبری جز افراد خاص، اما بقیه او را نمی‌بینند و اگر هم ببینند، نمی‌شناسند.


== پانویس ==
== پانویس ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}


[[رده: عقاید امامیه]]
[[رده:عقاید امامیه]]
[[رده: منجی ]]
[[رده:منجی]]
۴٬۹۳۳

ویرایش