۴٬۹۳۳
ویرایش
مازیاریه: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
تمیزکاری
جز (جایگزینی متن - ']] ↵<references />' به ']]') |
جز (تمیزکاری) |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''مازیاریه''' پیروان مازیار و از خرمدینان بودند. آنها از اتباع مازیار فرزند قارن بودند که پس از قتل مازیار، سالیان سال در طبرستان (مازندران) با لشکریان عرب مبارزه می‌کردند و تا مدت‌ها بعد از قرن سوم هجری قمری دوام داشتند. <ref>بغدادی عبد القاهر، الفرق بین الفرق، ص 277</ref> <ref>صفا ذبیح الله، تاریخ ادبیات در ایران، ج 1، ص 61 | '''مازیاریه''' پیروان مازیار و از خرمدینان بودند. آنها از اتباع مازیار فرزند قارن بودند که پس از قتل مازیار، سالیان سال در طبرستان (مازندران) با لشکریان عرب مبارزه می‌کردند و تا مدت‌ها بعد از قرن سوم هجری قمری دوام داشتند. <ref>بغدادی عبد القاهر، الفرق بین الفرق، ص 277</ref> <ref>صفا ذبیح الله، تاریخ ادبیات در ایران، ج 1، ص 61 | ||
</ref> | </ref> | ||
البته در برخی از منابع آمده است که خرّمیان در واقع، فرقه‌ای با نام‌های مُحَمِّره، جاودانیه، بابکیه و مازیاریه بودند.<ref>عاطف سلّام عبد المحسن، ابحاث فی الادب‌العربی: الثورة‌البابکیة و اثرها فی الادب‌العربی، | البته در برخی از منابع آمده است که خرّمیان در واقع، فرقه‌ای با نام‌های مُحَمِّره، جاودانیه، بابکیه و مازیاریه بودند.<ref>عاطف سلّام عبد المحسن، ابحاث فی الادب‌العربی: الثورة‌البابکیة و اثرها فی الادب‌العربی، قاهره، سال ۱۹۶۸ میلادی، ج۱، ص۵۰ـ ۵۱.</ref> | ||
==تاریخچه== | == تاریخچه == | ||
مازیار از خاندان امرای محلی قدیم طبرستان بود و پدرش قارن نام داشت. وی پس از فوت پدر به دربار [[مأمون]] خلیفه [[عباسیان|عباسی]] رفت و اسلام را برگزید. مامون نام محمد را برای او انتخاب کرد و حاکمیت بخشی از طبرستان و رویان را به او سپرد. مازیار وقتی به طبرستان بازگشت، عموی خویش را به قتل رساند و تمام طبرستان را تصرف کرد و خود را گیل گیلان و اسپهبد اسپهبدان نامید. در ررزگار [[معتصم عباسی|معتصم]] عباسی به دلیل اختلافی که با طاهریان پیدا کرد، از فرستادن خراج طبرستان برای عبدالله بن طاهر که طبرستان نیز در حوزه امارت او بود، سر باز زد و برای مدتی خراج را بدون واسطه نزد خلیفه فرستاد و سرانجام به سبب تحریک افشین که خود دشمن طاهریان بود و چشم طمعی به [[خراسان]] داشت، از فرستادن خراج خود‌داری کرد. | مازیار از خاندان امرای محلی قدیم طبرستان بود و پدرش قارن نام داشت. وی پس از فوت پدر به دربار [[مأمون]] خلیفه [[عباسیان|عباسی]] رفت و اسلام را برگزید. مامون نام محمد را برای او انتخاب کرد و حاکمیت بخشی از طبرستان و رویان را به او سپرد. مازیار وقتی به طبرستان بازگشت، عموی خویش را به قتل رساند و تمام طبرستان را تصرف کرد و خود را گیل گیلان و اسپهبد اسپهبدان نامید. در ررزگار [[معتصم عباسی|معتصم]] عباسی به دلیل اختلافی که با طاهریان پیدا کرد، از فرستادن خراج طبرستان برای عبدالله بن طاهر که طبرستان نیز در حوزه امارت او بود، سر باز زد و برای مدتی خراج را بدون واسطه نزد خلیفه فرستاد و سرانجام به سبب تحریک افشین که خود دشمن طاهریان بود و چشم طمعی به [[خراسان]] داشت، از فرستادن خراج خود‌داری کرد. | ||
مازیار در سال 224 هجری قمری، آشکارا بر [[خلیفه]] خروج کرد و مذهب سرخ‌علمان را علنی کرد و نامش را آیین خرمدینان نهاد. او کشاورزان را تحریک کرد تا بر خداوندان مسلمان خویش بشورند و اموال‌شان را غارت کنند و خود وی در طبرستان مسجدها را ویران کرد و برج و باروهای ساری و آمل و تمیشه را خراب کرد و عده زیادی از [[مسلمانان]] را از ساری و آمل دستگیر کرد و در هرمزآباد -مکانی بین ساری و آمل- حبس کرد و خراج یک ساله را در دو ماه با زور و فشار از مردم گرفت و علاوه مخالفانش را به سرخ‌علمان خویش سپرد تا هلاک کنند. | مازیار در سال 224 هجری قمری، آشکارا بر [[خلیفه]] خروج کرد و مذهب سرخ‌علمان را علنی کرد و نامش را آیین خرمدینان نهاد. او کشاورزان را تحریک کرد تا بر خداوندان مسلمان خویش بشورند و اموال‌شان را غارت کنند و خود وی در طبرستان مسجدها را ویران کرد و برج و باروهای ساری و آمل و تمیشه را خراب کرد و عده زیادی از [[مسلمانان]] را از ساری و آمل دستگیر کرد و در هرمزآباد -مکانی بین ساری و آمل- حبس کرد و خراج یک ساله را در دو ماه با زور و فشار از مردم گرفت و علاوه مخالفانش را به سرخ‌علمان خویش سپرد تا هلاک کنند. | ||
این سرخ‌علمان ظاهرا علاوه بر خرمدینان و [[مجوس|مجوسان]]، شامل ناراضیان دیگر هم بودند. نهضت مازیار دیری نپائید و به زودی فرو نشست. | این سرخ‌علمان ظاهرا علاوه بر خرمدینان و [[مجوس|مجوسان]]، شامل ناراضیان دیگر هم بودند. نهضت مازیار دیری نپائید و به زودی فرو نشست. | ||
==آداب و رسوم== | == آداب و رسوم == | ||
در منابع آمده است که مازیار دین محمّره (سرخ‌علمان) را در گرگان و مازندران آشکار کرد. پیروان این آیین در مناطق کوهستانی آن دیار جشنی برپا می‌کردند و مردان‌شان پس از می‌گساری و ساز و نواز در تاریکی شب در هم می‌آمیختند. | در منابع آمده است که مازیار دین محمّره (سرخ‌علمان) را در گرگان و مازندران آشکار کرد. پیروان این آیین در مناطق کوهستانی آن دیار جشنی برپا می‌کردند و مردان‌شان پس از می‌گساری و ساز و نواز در تاریکی شب در هم می‌آمیختند. | ||
پیروان مازیار امروز روستائیانی هستند که در کوه‌ها بسر میبرند. آنها به ظاهر مسلمان هستند، اما در دل دشمن دین‌اند. | پیروان مازیار امروز روستائیانی هستند که در کوه‌ها بسر میبرند. آنها به ظاهر مسلمان هستند، اما در دل دشمن دین‌اند. | ||
==عاقبت مازیار== | == عاقبت مازیار == | ||
عبد‌اللّه بن طاهر امیر خراسان، عموی خویش حسن بن حسین را برای دفع مازیار فرستاد و معتصم خلیفه نیز لشکری گسیل داشت. مازیار پیش از جنگ و ظاهرا در پی خیانت برادرش کوهیار به دست حسن بن حسین گرفتار شد و سپس او را به سامرا بردند و در آنجا پرداخت مبلغی را برای آزادی خویش پیشنهاد کرد، امّا خلیفه نپذیرفت و دستور داد تا وی را به قتل رساندند و جسدش را نزدیک جسد بابک بر دار کردند. نقل دیگری نیز هست که مازیار در جنگ با شهریار بن شروین باوندی مغلوب شد و در سال 201 هجری قمری به مأمون پناه برد و سپس با موسی بن حفص جنگیده و سرانجام بر معتصم شورید و در سال 204 هجری قمری به امر آن خلیفه به ضرب تازیانه کشته شد و جسدش را در سامرا به دار آویختند. | عبد‌اللّه بن طاهر امیر خراسان، عموی خویش حسن بن حسین را برای دفع مازیار فرستاد و معتصم خلیفه نیز لشکری گسیل داشت. مازیار پیش از جنگ و ظاهرا در پی خیانت برادرش کوهیار به دست حسن بن حسین گرفتار شد و سپس او را به سامرا بردند و در آنجا پرداخت مبلغی را برای آزادی خویش پیشنهاد کرد، امّا خلیفه نپذیرفت و دستور داد تا وی را به قتل رساندند و جسدش را نزدیک جسد بابک بر دار کردند. نقل دیگری نیز هست که مازیار در جنگ با شهریار بن شروین باوندی مغلوب شد و در سال 201 هجری قمری به مأمون پناه برد و سپس با موسی بن حفص جنگیده و سرانجام بر معتصم شورید و در سال 204 هجری قمری به امر آن خلیفه به ضرب تازیانه کشته شد و جسدش را در سامرا به دار آویختند. | ||
<ref>مشکور محمد جواد، | <ref>مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 382 با ویرایش و اصلاح عبارات</ref> <ref>طبری محمد بن جریر، تاریخ طبرى تاریخ الامم و الملوک، 13 جلدی، لیدن، سال 1876- 1901 میلادی، بخش مربوط به حوادث سال 224 هجری قمری</ref> <ref>بغدادی عبدالقاهر، الفرق بین الفرق، با اهتمام محمد زاهد بن حسن الکوثرى، قاهره، سال 1948میلادی، ص 161</ref> <ref>زرین کوب عبدالحسین، تاریخ ایران بعد از اسلام، تهران، چاپ چهارم، سال 1362 شمسی، ص 546- 547.</ref> | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده: فرق و مذاهب]] | [[رده:فرق و مذاهب]] | ||