محمد بن علی سنوسی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
تمیزکاری
جز (جایگزینی متن - ']]↵<references />' به ']]')
جز (تمیزکاری)
خط ۱۴: خط ۱۴:
|-
|-
|تاریخ تولد
|تاریخ تولد
|22 دسامبر 1787م ،  1166 ه. ش
|22 دسامبر 1787م، 1166 ه. ش
|-
|-
|وفات
|وفات
|1859 م ،  1238 ه ش
|1859 م، 1238 ه ش
|-
|-
|مهمترین فرزند
|مهمترین فرزند
خط ۲۹: خط ۲۹:
|محمد ادریس سنوسی
|محمد ادریس سنوسی
|}
|}
</div><br>'''محمد بن علی سنوسی''' موسس فرقه [[سنوسیه]] از فرقه‌های [[صوفیه]] [[اهل سنت]] در [[شمال آفریقا]] است. این فرقه زمانی حکومت [[لیبی]] را در اختیار داشت.
</div><br>'''محمد بن علی سنوسی''' موسس فرقه [[سنوسیه]] از فرقه‌های [[صوفیه]] [[اهل سنت]] در [[شمال آفریقا]] است. این فرقه زمانی حکومت [[لیبی]] را در اختیار داشت.
==زندگی‌نامه==
== زندگی‌نامه ==
تاریخ جدید [[لیبی]] پیش از آن که متاثر از حضور ترکان عثمانی که در مجموع مدت آن نسبتاً محدود بوده است باشد،<br>متاثر از استقرار و پرتوافکنی یک طریقه جدید پرقدرت به نام [[سنوسیه]] است. مؤسس این سلسله فردی به نام <big>محمد بن علی سنوسی</big>، چهل و دومین فرزند از سلاله پیامبر بود که در تاریخ ۲۲ دسامبر ۱۷۸۷م. مطابق با ۱۱۶۶ ه. ش. در «<big>تورش</big>» نزدیک به «<big>مستغانم</big>» در [[الجزایر]] به دنیا آمد.<br>
تاریخ جدید [[لیبی]] پیش از آن که متاثر از حضور ترکان عثمانی که در مجموع مدت آن نسبتاً محدود بوده است باشد،<br>متاثر از استقرار و پرتوافکنی یک طریقه جدید پرقدرت به نام [[سنوسیه]] است. مؤسس این سلسله فردی به نام <big>محمد بن علی سنوسی</big>، چهل و دومین فرزند از سلاله پیامبر بود که در تاریخ ۲۲ دسامبر ۱۷۸۷م. مطابق با ۱۱۶۶ ه. ش. در «<big>تورش</big>» نزدیک به «<big>مستغانم</big>» در [[الجزایر]] به دنیا آمد.<br>
سنوسی از سال ۱۲۰۹ ه. ش. مدتی را در مکه شاگرد [[احمد بن ادریس فاسی]]، مؤسس طریقه‌های [[قادریه]] – [[ادریسیه]] بود و در پی فوت وی در سال ۱۲۱۶ ه. ش. در منطقه کوه <big>ابوقبیس</big> واقع در نزدیکی مکه، اولین زاویه («زاویه» به مراکزی که محل تدریس علوم و تبلیغ فرقه‌های مذهبی است می‌گویند.) خود را تاسیس کرد.<br>
سنوسی از سال ۱۲۰۹ ه. ش. مدتی را در مکه شاگرد [[احمد بن ادریس فاسی]]، مؤسس طریقه‌های [[قادریه]] – [[ادریسیه]] بود و در پی فوت وی در سال ۱۲۱۶ ه. ش. در منطقه کوه <big>ابوقبیس</big> واقع در نزدیکی مکه، اولین زاویه («زاویه» به مراکزی که محل تدریس علوم و تبلیغ فرقه‌های مذهبی است می‌گویند.) خود را تاسیس کرد.<br>
سنوسی، پس از چندی به برقه بازگشت و در سال ۱۲۳۴ ه. ش. زاویه‌ای در <big>البیضاء</big> و زاویه‌ای در <big>جغبوب</big> تاسیس کرد و در سال ۱۲۳۸ه. ش. در همان محل فوت نمود. (وی که به سنوسی الخطابی الحسنی الادریسی شهرت داشت و مؤسس و پیشوای [[سنوسیه]] اول بود، آثاری نیز داشت.)
سنوسی، پس از چندی به برقه بازگشت و در سال ۱۲۳۴ ه. ش. زاویه‌ای در <big>البیضاء</big> و زاویه‌ای در <big>جغبوب</big> تاسیس کرد و در سال ۱۲۳۸ه. ش. در همان محل فوت نمود. (وی که به سنوسی الخطابی الحسنی الادریسی شهرت داشت و مؤسس و پیشوای [[سنوسیه]] اول بود، آثاری نیز داشت.)
<ref>الکواکب الدریه فی الوائل الکتب الاثریه. (۱۲۰۲ ۱۲۷۶ ه. ق</ref>
<ref>الکواکب الدریه فی الوائل الکتب الاثریه. (۱۲۰۲ ۱۲۷۶ ه. ق</ref>
===جانشین اول(محمد المهدی)===
=== جانشین اول(محمد المهدی) ===
در پی مرگ سنوسی، پسر وی به نام [[محمّد المهدی سنوسی]] جایش را گرفت و با تسلط بر بخش قابل توجهی از صحرای شرقی، شعباتی از طریقه را در کانم، اوآدای، و <big>بورکو</big> تاسیس کرد.<br>
در پی مرگ سنوسی، پسر وی به نام [[محمّد المهدی سنوسی]] جایش را گرفت و با تسلط بر بخش قابل توجهی از صحرای شرقی، شعباتی از طریقه را در کانم، اوآدای، و <big>بورکو</big> تاسیس کرد.<br>
محمد المهدی در گورو به سال ۱۲۸۰ ه. ش. فوت کرد، (وی دعوی [[مهدویت]] کرد و جنبش او در برقه (در [[مغرب]] [[مصر]] واقع در [[لیبی]] کنونی) و صحرای [[الجزایر]] پیروان زیادی یافت و به [[سودان]] نیز سرایت کرد.<br>
محمد المهدی در گورو به سال ۱۲۸۰ ه. ش. فوت کرد، (وی دعوی [[مهدویت]] کرد و جنبش او در برقه (در [[مغرب]] [[مصر]] واقع در [[لیبی]] کنونی) و صحرای [[الجزایر]] پیروان زیادی یافت و به [[سودان]] نیز سرایت کرد.<br>
سرانجام پس از مزاحمت‌هایی برای انگلیس‌ها با اشتغال [[لیبی]] توسط نیروهای <big>ایتالیا</big> در سال ۱۳۲۹ نیروی سنوسیان نیز درهم شکست.
سرانجام پس از مزاحمت‌هایی برای انگلیس‌ها با اشتغال [[لیبی]] توسط نیروهای <big>ایتالیا</big> در سال ۱۳۲۹ نیروی سنوسیان نیز درهم شکست.
<ref>عنایت حمید، سیری در‌اندیشه سیاسی عرب، ص۸.</ref>
<ref>عنایت حمید، سیری در‌اندیشه سیاسی عرب، ص۸.</ref>
===جانشین دوم(محمد الشریف)===
=== جانشین دوم(محمد الشریف) ===
برادرزاده [[محمد مهدی سنوسی]] به نام <big>محمد الشریف</big> جانشین او شد (۱۲۵۹ تا ۱۳۱۲ ه. ش.) و به دلیل آمدن <big>فرانسویان</big> به چاد (کانم، و تیبستی) به کُفره نقل مکان کرد و در آن جا دست به تشکیل گروهی چریکی علیه استعمارگران اروپایی زد.<br>
برادرزاده [[محمد مهدی سنوسی]] به نام <big>محمد الشریف</big> جانشین او شد (۱۲۵۹ تا ۱۳۱۲ ه. ش.) و به دلیل آمدن <big>فرانسویان</big> به چاد (کانم، و تیبستی) به کُفره نقل مکان کرد و در آن جا دست به تشکیل گروهی چریکی علیه استعمارگران اروپایی زد.<br>
<big>محمد الشریف</big> در پی تشکیل این گروه در سال‌های ۱۲۹۴ تا ۱۲۹۵ه. ش. علیه انگلیس‌ها در مرز [[مصر]] و علیه فرانسویان در صحرا جنگید و عاقبت در پشت دروازه‌های آگادِس و در جنوب تونس شکست خورد و مجبور به ترک [[لیبی]] شد.
<big>محمد الشریف</big> در پی تشکیل این گروه در سال‌های ۱۲۹۴ تا ۱۲۹۵ه. ش. علیه انگلیس‌ها در مرز [[مصر]] و علیه فرانسویان در صحرا جنگید و عاقبت در پشت دروازه‌های آگادِس و در جنوب تونس شکست خورد و مجبور به ترک [[لیبی]] شد.
==رهبری محمد ادریس سنوسی در لیبی==
== رهبری محمد ادریس سنوسی در لیبی ==
نوه مؤسس سنوسیه موسوم به [[محمد اردیس سنوسی|محمد ادریس سنوسی]] که در سال ۱۲۶۸ش. متولد شد، در سال ۱۲۹۵ش. امیر برقه شد و در سال ۱۳۰۱ش. توسط موسولینی اخراج گردید و به قاهره گریخت و ۲۴ سال بعد برای به دست گرفتن قدرت به [[لیبی]] بازگشت.<br>
نوه مؤسس سنوسیه موسوم به [[محمد اردیس سنوسی|محمد ادریس سنوسی]] که در سال ۱۲۶۸ش. متولد شد، در سال ۱۲۹۵ش. امیر برقه شد و در سال ۱۳۰۱ش. توسط موسولینی اخراج گردید و به قاهره گریخت و ۲۴ سال بعد برای به دست گرفتن قدرت به [[لیبی]] بازگشت.<br>
ایتالیایی‌ها در پی عهد نامه اُوش، جای ترک‌ها را گرفتند و بلافاصله پس از جنگ، تمامی کشور را زیر سلطه خود درآوردند؛ ولی با وجود تلاش طاقت فرسا و مقاومت طولانی سنوسی‌ها ([[عمر مختار]] در القصور نزدیک برقه) جنگ با تسخیر کفره در سال ۱۳۱۰ ش. به پایان رسید و اموال سنوسیه ضبط و زاویه‌های آنان به استثنای زاویه جغبوب تعطیل شد.<br>
ایتالیایی‌ها در پی عهد نامه اُوش، جای ترک‌ها را گرفتند و بلافاصله پس از جنگ، تمامی کشور را زیر سلطه خود درآوردند؛ ولی با وجود تلاش طاقت فرسا و مقاومت طولانی سنوسی‌ها ([[عمر مختار]] در القصور نزدیک برقه) جنگ با تسخیر کفره در سال ۱۳۱۰ ش. به پایان رسید و اموال سنوسیه ضبط و زاویه‌های آنان به استثنای زاویه جغبوب تعطیل شد.<br>
خط ۴۹: خط ۴۹:
پس از دستیابی [[لیبی]] به سرمایه گرانقدر نفت و صدور آن توانست بودجه زیادی را کسب نماید. اما اوضاع سیاسی داخلی، خیلی زود دگرگون شد و ملک ادریس که در ابتدا چهره‌ای مردمی‌داشت به سبب سوء استفاده‌های درباریان مستبد و فاسد، اعتبار و نفوذ خود را از دست داد.<br>
پس از دستیابی [[لیبی]] به سرمایه گرانقدر نفت و صدور آن توانست بودجه زیادی را کسب نماید. اما اوضاع سیاسی داخلی، خیلی زود دگرگون شد و ملک ادریس که در ابتدا چهره‌ای مردمی‌داشت به سبب سوء استفاده‌های درباریان مستبد و فاسد، اعتبار و نفوذ خود را از دست داد.<br>
تظاهرات دانشجویی و اعتصابات کارکنان نفت در سال ۱۳۴۶ ش. نیز نشانه خوبی برای ادامه سلطنت وی نبود.<br> ارتش لیبی که از شکست در جنگ شش روزه (جنگ اعراب با اسرائیل که سال ۱۳۴۶ ش. رخ داد، شش روز بیشتر طول نکشید و منجر به شکست اعراب شد.) سرخورده بود، و بی تفاوتی سلطان در مورد [[فلسطین]] را نظاره می‌کرد، هنگامی که ادریس از [[ترکیه]] و یونان بازدید می‌نمود، ضربه آخر را وارد کرد. و با تصرف نقاط حساس کشور در سال ۱۳۴۸ ش. اعلام جمهوری کرد.
تظاهرات دانشجویی و اعتصابات کارکنان نفت در سال ۱۳۴۶ ش. نیز نشانه خوبی برای ادامه سلطنت وی نبود.<br> ارتش لیبی که از شکست در جنگ شش روزه (جنگ اعراب با اسرائیل که سال ۱۳۴۶ ش. رخ داد، شش روز بیشتر طول نکشید و منجر به شکست اعراب شد.) سرخورده بود، و بی تفاوتی سلطان در مورد [[فلسطین]] را نظاره می‌کرد، هنگامی که ادریس از [[ترکیه]] و یونان بازدید می‌نمود، ضربه آخر را وارد کرد. و با تصرف نقاط حساس کشور در سال ۱۳۴۸ ش. اعلام جمهوری کرد.
===تضعیف تفکر سنوسیه===
=== تضعیف تفکر سنوسیه ===
تفکر [[سنوسیه]] که از یک قرن پیش نقش مهمی در حیات مذهبی [[لیبی]] ایفا کرده بود، با قیام سال ۱۳۴۸ش. تضعیف شد و حذف جامع البیضاء که مدرسه علمیه سنوسیه به شمار می‌رفت، ضربه مرگباری بر پیکره این طریقه وارد نمود. <ref>تاریخ مسلمانان آفریقا، ص۶۰ -۶۲.</ref>
تفکر [[سنوسیه]] که از یک قرن پیش نقش مهمی در حیات مذهبی [[لیبی]] ایفا کرده بود، با قیام سال ۱۳۴۸ش. تضعیف شد و حذف جامع البیضاء که مدرسه علمیه سنوسیه به شمار می‌رفت، ضربه مرگباری بر پیکره این طریقه وارد نمود. <ref>تاریخ مسلمانان آفریقا، ص۶۰ -۶۲.</ref>
<big>سنوسیّان</big> معتقدند که مسلمانان باید به همان روش مسلمانان صدر اسلام زندگی کنند و با هم متحد و یکپارچه شوند.
<big>سنوسیّان</big> معتقدند که مسلمانان باید به همان روش مسلمانان صدر اسلام زندگی کنند و با هم متحد و یکپارچه شوند.
==منابع==
== منابع ==


[[رده: شخصیت های مهم جهان اسلام]]
[[رده:شخصیت های مهم جهان اسلام]]
[[رده: لیبی]]
[[رده:لیبی]]
[[رده: صوفیه]]
[[رده:صوفیه]]
۴٬۹۳۳

ویرایش