معروف کرخی: تفاوت میان نسخه‌ها

۱ بایت اضافه‌شده ،  ‏۵ دسامبر ۲۰۲۲
جز
تمیزکاری
جز (جایگزینی متن - '=پانویس=↵{{پانویس|2}}↵↵[[رده:' به '== پانویس == {{پانویس}} [[رده:')
جز (تمیزکاری)
خط ۳۴: خط ۳۴:


منابع صوفیه تصریح دارند که معروف کرخی توسط امام رضا(ع) مسلمان شده است، بنابر این گزارش‌ها، وی در جریان فرار از استادش که سعی در آموزش عقاید [[مسیحی]] به وی را داشت به دست امام رضا(ع) [[مسلمان]] شده و در بازگشت به خانه، والدین او نیز بلافاصله تغییر دین می‌دهند<ref>سلمی، طبقات الصوفیه، ص۸۳-۸۶</ref>.
منابع صوفیه تصریح دارند که معروف کرخی توسط امام رضا(ع) مسلمان شده است، بنابر این گزارش‌ها، وی در جریان فرار از استادش که سعی در آموزش عقاید [[مسیحی]] به وی را داشت به دست امام رضا(ع) [[مسلمان]] شده و در بازگشت به خانه، والدین او نیز بلافاصله تغییر دین می‌دهند<ref>سلمی، طبقات الصوفیه، ص۸۳-۸۶</ref>.
اولین راوی این گزارش را ابی عبدالرحمن سلمی و کتاب طبقات الصوفیه می‌دانند؛ که بعد از او افرادی مانند [[ابن خلکان]]<ref>ابن خلکان، وفیات الأعیان، ج۵، ص۲۳۱</ref> این حکایت را بدون تفحص و تحقیق از درستی آن نقل کرده‌اند<ref>ابن جوزی، مناقب معروف کرخی و اخباره، ص۵۲</ref>.همه منابع بعدی نیز همین گزارش را با استناد به سخن سلمی نقل کرده‌اند<ref>ر.ک: عطار، تذکرة الأولیاء، ص۳۴۵-۳۴۶. فروزانفر، ترجمه رساله قشیریه، ص۲۹. معصوم‌علی‌شاه، طرایق الحقایق، ج۲، ص۲۸۸. بندنیجی قادری، جامع الأنوار، ص۲۵۷</ref>.
اولین راوی این گزارش را ابی عبدالرحمن سلمی و کتاب طبقات الصوفیه می‌دانند؛ که بعد از او افرادی مانند [[ابن خلکان]]<ref>ابن خلکان، وفیات الأعیان، ج۵، ص۲۳۱</ref> این حکایت را بدون تفحص و تحقیق از درستی آن نقل کرده‌اند<ref>ابن جوزی، مناقب معروف کرخی و اخباره، ص۵۲</ref>.همه منابع بعدی نیز همین گزارش را با استناد به سخن سلمی نقل کرده‌اند<ref>ر. ک: عطار، تذکرة الأولیاء، ص۳۴۵-۳۴۶. فروزانفر، ترجمه رساله قشیریه، ص۲۹. معصوم‌علی‌شاه، طرایق الحقایق، ج۲، ص۲۸۸. بندنیجی قادری، جامع الأنوار، ص۲۵۷</ref>.


تغییر دین معروف کرخی و وقایع مربوط به آن و احوالات و مناقب وی پس از آن نقطه اتکای نظریه‌ای است که وی را حلقه اتصال میان تصوف و [[تشیع]] می‌داند. این منابع معتقدند سلسله‌های خرقه تصوف که شکل گرفت همگی از طریق معروف کرخی به [[امام رضا]](ع) اتصال می‌یابند<ref>شیبی، تشیع و تصوف تا آغاز سده دوازدهم هجری، ص۳۴-۳۵</ref>.
تغییر دین معروف کرخی و وقایع مربوط به آن و احوالات و مناقب وی پس از آن نقطه اتکای نظریه‌ای است که وی را حلقه اتصال میان تصوف و [[تشیع]] می‌داند. این منابع معتقدند سلسله‌های خرقه تصوف که شکل گرفت همگی از طریق معروف کرخی به [[امام رضا]](ع) اتصال می‌یابند<ref>شیبی، تشیع و تصوف تا آغاز سده دوازدهم هجری، ص۳۴-۳۵</ref>.
خط ۴۰: خط ۴۰:
=در منابع شیعه=
=در منابع شیعه=


منابع رجالی دسته اول و متقدم شیعه، نامی از معروف کرخی به عنوان یکی از اصحاب یا راویان امام رضا (ع) نیاورده‌اند.منابع دیگر را نیز باید به دو گروه اثبات و انکار کننده ارتباط معروف کرخی با امامان شیعه (ع) تقسیم کرد.
منابع رجالی دسته اول و متقدم شیعه، نامی از معروف کرخی به عنوان یکی از اصحاب یا راویان امام رضا (ع) نیاورده‌اند. منابع دیگر را نیز باید به دو گروه اثبات و انکار کننده ارتباط معروف کرخی با امامان شیعه (ع) تقسیم کرد.
[[علامه حلی]] در چندین کتاب خود به نام معروف کرخی اشاره کرده است و مسلمان شدن وی به دست امام رضا(ع) و داشتن مقام دربانی آن حضرت را تأیید کرده است<ref>علامه حلی، کشف المراد، ص۲۳۷</ref> <ref>علامه حلی، الباب الحادی عشر، ص۲۰۴</ref>. [[سید حیدر آملی]] نیز که خود از عرفای شیعه است انتساب معروف کرخی به امام رضا(ع) و اعطای خرقه عرفان به وی از جانب امام هشتم شیعیان را ثابت دانسته و از این طریق رسیدن سلسله اهل تصوف را به معصومین(ع) تأیید می‌کند<ref>آملی، تفسیر المحیط الأعظم، ج۱، ص۵۱۹-۵۲۰</ref> <ref>آملی، انوار الحقیقة، ص۱۳۳</ref> <ref>آملی، المقدمات من کتاب نص النصوص، ص۲۱۹</ref>.
[[علامه حلی]] در چندین کتاب خود به نام معروف کرخی اشاره کرده است و مسلمان شدن وی به دست امام رضا(ع) و داشتن مقام دربانی آن حضرت را تأیید کرده است<ref>علامه حلی، کشف المراد، ص۲۳۷</ref> <ref>علامه حلی، الباب الحادی عشر، ص۲۰۴</ref>. [[سید حیدر آملی]] نیز که خود از عرفای شیعه است انتساب معروف کرخی به امام رضا(ع) و اعطای خرقه عرفان به وی از جانب امام هشتم شیعیان را ثابت دانسته و از این طریق رسیدن سلسله اهل تصوف را به معصومین(ع) تأیید می‌کند<ref>آملی، تفسیر المحیط الأعظم، ج۱، ص۵۱۹-۵۲۰</ref> <ref>آملی، انوار الحقیقة، ص۱۳۳</ref> <ref>آملی، المقدمات من کتاب نص النصوص، ص۲۱۹</ref>.
عالمان شیعه دیگری مانند [[سید بن طاووس]]<ref>ابن‌طاووس، الطرائف، ج۲، ص۵۲۰</ref> ، [[قاضی نورالله شوشتری]] <ref>شوشتری، مجالس المؤمنین، ج۲، ص۲۷</ref> از افرادی هستند که رابطه معروف کرخی و علی بن موسی الرضا(ع) را نقل کرده‌اند.
عالمان شیعه دیگری مانند [[سید بن طاووس]]<ref>ابن‌طاووس، الطرائف، ج۲، ص۵۲۰</ref>، [[قاضی نورالله شوشتری]] <ref>شوشتری، مجالس المؤمنین، ج۲، ص۲۷</ref> از افرادی هستند که رابطه معروف کرخی و علی بن موسی الرضا(ع) را نقل کرده‌اند.


[[شیخ بهایی]] در کتاب اربعین روایتی را به واسطه معروف کرخی از امام صادق(ع) نقل کرده است <ref>شیخ بهایی، کتاب اربعین، ص۲۶۶</ref> و [[فخرالدین طریحی]] نیز همانند وی معروف کرخی را از راویان امام صادق(ع) می‌داند<ref>طریحی، مجمع البحرین، ج۵، ص۹۹</ref> همچنین [[ابن فهد حلی]] در کتاب التحصین فی صفات العارفین روایتی را به واسطه معروف کرخی از امام صادق (ع) نقل کرده است<ref>حلی،التحصین، ص۱۱</ref>.
[[شیخ بهایی]] در کتاب اربعین روایتی را به واسطه معروف کرخی از امام صادق(ع) نقل کرده است <ref>شیخ بهایی، کتاب اربعین، ص۲۶۶</ref> و [[فخرالدین طریحی]] نیز همانند وی معروف کرخی را از راویان امام صادق(ع) می‌داند<ref>طریحی، مجمع البحرین، ج۵، ص۹۹</ref> همچنین [[ابن فهد حلی]] در کتاب التحصین فی صفات العارفین روایتی را به واسطه معروف کرخی از امام صادق (ع) نقل کرده است<ref>حلی، التحصین، ص۱۱</ref>.
عالمان متاخرتری مانند [[شیخ عباس قمی]] در الکنی و الالقاب <ref>قمی، الکنی و الألقاب، ج۳، ص۱۱۰</ref> و [[آیت‌الله خویی]] در معجم رجال الحدیث خویی<ref>معجم رجال الحدیث، ج۱۸، ص۲۳۱</ref>، نام معروف کرخی را با نقل‌هایی از منابع تاریخی [[اهل سنت]] و همچنین منابع صوفیه، ذکر کرده‌اند.
عالمان متاخرتری مانند [[شیخ عباس قمی]] در الکنی و الالقاب <ref>قمی، الکنی و الألقاب، ج۳، ص۱۱۰</ref> و [[آیت‌الله خویی]] در معجم رجال الحدیث خویی<ref>معجم رجال الحدیث، ج۱۸، ص۲۳۱</ref>، نام معروف کرخی را با نقل‌هایی از منابع تاریخی [[اهل سنت]] و همچنین منابع صوفیه، ذکر کرده‌اند.
[[محمد باقر خوانساری]] درباره روایاتی که به واسطه معروف کرخی از امام صادق (ع)نقل شده؛ اعتقاد دارد، ممکن است مراد از امام جعفر در این روایات، جعفر ثانی یا [[امام هادی]](ع) باشد زیرا هیچ منبعی معروف کرخی را در میان اصحاب امام صادق (ع) ذکر نکرده است<ref>خوانساری، روضات الجنات ج۸، ص۱۳۶</ref>.
[[محمد باقر خوانساری]] درباره روایاتی که به واسطه معروف کرخی از امام صادق (ع)نقل شده؛ اعتقاد دارد، ممکن است مراد از امام جعفر در این روایات، جعفر ثانی یا [[امام هادی]](ع) باشد زیرا هیچ منبعی معروف کرخی را در میان اصحاب امام صادق (ع) ذکر نکرده است<ref>خوانساری، روضات الجنات ج۸، ص۱۳۶</ref>.
خط ۶۶: خط ۶۶:
{{پانویس}}
{{پانویس}}


[[رده: تصوف]]
[[رده:تصوف]]
۴٬۹۳۳

ویرایش