۴٬۹۳۳
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
جز (تمیزکاری) |
||
خط ۲: | خط ۲: | ||
'''ناس''' اسم جمع و به معنای [[مردم]] است. در [[قرآن کریم]] گاهی در عموم استعمال شده، و گاهی برای گروه خاصی از افراد [[بشر]] بهکار رفته است. واژۀ «[[بنی آدم|بنیآدم]]» هم به همین معناست ولی که لفظ عام است و دلالت بر عموم افراد [[بشر]] از [[زن]] و [[مرد]]، کوچک و بزرگ و... دارد، و در استعمالات قرآنی همیشه در معنای عموم بهکار رفته است. | '''ناس''' اسم جمع و به معنای [[مردم]] است. در [[قرآن کریم]] گاهی در عموم استعمال شده، و گاهی برای گروه خاصی از افراد [[بشر]] بهکار رفته است. واژۀ «[[بنی آدم|بنیآدم]]» هم به همین معناست ولی که لفظ عام است و دلالت بر عموم افراد [[بشر]] از [[زن]] و [[مرد]]، کوچک و بزرگ و... دارد، و در استعمالات قرآنی همیشه در معنای عموم بهکار رفته است. | ||
==مفهوم شناسی== | == مفهوم شناسی == | ||
«ناس»، اسم جمع است<ref>یعنی دلالت بر مجموعی از افراد میکند و دارای معنای جمعی است، ولی از جنس خودش مفرد ندارد؛ مانند نساء که به معنای زنان است ولی از جنس خودش مفرد ندارد؛ سیوطی، جلالالدین، البهجة المرضیه، ج 1، ص 32، مؤسسه مطبوعاتی اسماعیلیان، قم، چاپ ششم، 1370 ش،(پاورقی).</ref> و به معنای [[مردم]] یا جماعت [[مردم]] میآید.<ref>مهیار، رضا، فرهنگ ابجدى عربى- فارسى، ص 890؛ قرشى، سید على اکبر، | «ناس»، اسم جمع است<ref>یعنی دلالت بر مجموعی از افراد میکند و دارای معنای جمعی است، ولی از جنس خودش مفرد ندارد؛ مانند نساء که به معنای زنان است ولی از جنس خودش مفرد ندارد؛ سیوطی، جلالالدین، البهجة المرضیه، ج 1، ص 32، مؤسسه مطبوعاتی اسماعیلیان، قم، چاپ ششم، 1370 ش، (پاورقی).</ref> و به معنای [[مردم]] یا جماعت [[مردم]] میآید.<ref>مهیار، رضا، فرهنگ ابجدى عربى- فارسى، ص 890؛ قرشى، سید على اکبر، قاموس قرآن، ج 7، ص 129، دار الکتب الإسلامیة، تهران، 1371 ش.</ref> اصل «النّاس»، «أناس» از «انس» است، در اثر دخول الف و لام تعریف، همزه آن ساقط شده و لام تعریف در نون ادغام شده است.<ref>قاموس قرآن، ج 7، ص 129؛ فراهیدى، خلیل بن احمد، کتاب العین، ج 7، ص 303، انتشارات هجرت، قم، چاپ دوم، 1410 ق.</ref> | ||
در [[قرآن مجید]]، آیهای وجود ندارد که لفظ ناس، بدون «الف و لام»، ذکر شده باشد، بلکه در تمام آیاتی که این لفظ، ذکر شده همراه با «الف و لام»، بیان شده است. | در [[قرآن مجید]]، آیهای وجود ندارد که لفظ ناس، بدون «الف و لام»، ذکر شده باشد، بلکه در تمام آیاتی که این لفظ، ذکر شده همراه با «الف و لام»، بیان شده است. | ||
خط ۱۲: | خط ۱۲: | ||
«بنی»، در اصل، «بنین»، بوده که در حالت اضافه شدن به آدم، نون آن حذف شده است. | «بنی»، در اصل، «بنین»، بوده که در حالت اضافه شدن به آدم، نون آن حذف شده است. | ||
«آدَم»، کلمهاى است غیر عربى که اکثر اهل لغت آنرا عَلَمِ شخص گرفته و گفتهاند نام آدم ابوالبشر است.<ref>المفردات، ص 70؛ طریحى، فخرالدین، مجمع البحرین، ج 6، ص 6، کتابفروشى مرتضوى، تهران، 1375 ش؛ مصطفوى، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج 1، ص 51، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، تهران، 1360 ش. | «آدَم»، کلمهاى است غیر عربى که اکثر اهل لغت آنرا عَلَمِ شخص گرفته و گفتهاند نام آدم ابوالبشر است.<ref>المفردات، ص 70؛ طریحى، فخرالدین، مجمع البحرین، ج 6، ص 6، کتابفروشى مرتضوى، تهران، 1375 ش؛ مصطفوى، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج 1، ص 51، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، تهران، 1360 ش. </ref> برخی هم احتمال دادهاند که [[آدم]]، مانند [[انسان]] و [[بشر]]، عَلَمِ نوع باشد.<ref>قاموس قرآن، ج 1، ص 38.</ref> که منافاتی با هم ندارند. | ||
==«النّاس»، در قرآن کریم== | ==«النّاس»، در قرآن کریم == | ||
در [[قرآن کریم]] از واژه «الناس»، دو معنا اراده شده است: | در [[قرآن کریم]] از واژه «الناس»، دو معنا اراده شده است: | ||
خط ۲۴: | خط ۲۴: | ||
'''ب. اراده گروه خاصی از مردم؛''' مانند: | '''ب. اراده گروه خاصی از مردم؛''' مانند: | ||
1. | 1. «قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ النَّاسِ»؛<ref>ناس، 1.</ref> بگو: پناه مىبرم به پروردگار مردم. برخی از [[مفسران]] معتقدند؛ در این آیه از لفظ ناس اراده بچههای در شکم مادر شده است نه تمام [[مردم]].<ref>طبرسى، فضل بن حسن، مجمع البیان فى تفسیر القرآن، ج 10، ص 869، انتشارات ناصر خسرو، تهران، 1372ش.</ref> | ||
2. «وَ یُکَلِّمُ النَّاسَ فِی الْمَهْدِ وَ کَهْلاً وَ مِنَ الصَّالِحین»؛<ref>آل عمران، 46.</ref> و با مردم، در گاهواره و در حالت کهولت (و میانسال شدن) سخن خواهد گفت و از شایستگان است. | 2. «وَ یُکَلِّمُ النَّاسَ فِی الْمَهْدِ وَ کَهْلاً وَ مِنَ الصَّالِحین»؛<ref>آل عمران، 46.</ref> و با مردم، در گاهواره و در حالت کهولت (و میانسال شدن) سخن خواهد گفت و از شایستگان است. | ||
خط ۳۴: | خط ۳۴: | ||
از نگاه شیعه مراد از ناس، در این [[آیه]]، [[پیامبر اکرم]](ص) و خاندان پاکش میباشد.<ref>مکارم، شیرازى ناصر، تفسیر نمونه، ج 3، ص 421، دار الکتب الإسلامیة، تهران، 1374ش.</ref> | از نگاه شیعه مراد از ناس، در این [[آیه]]، [[پیامبر اکرم]](ص) و خاندان پاکش میباشد.<ref>مکارم، شیرازى ناصر، تفسیر نمونه، ج 3، ص 421، دار الکتب الإسلامیة، تهران، 1374ش.</ref> | ||
==بنیآدم در قرآن کریم== | == بنیآدم در قرآن کریم == | ||
لفظ «بنیآدم»، چندین مرتبه در [[قرآن کریم]] ذکر شده است.<ref>اعراف، 26، 27، 31، 35، ،172؛ اسرا، 70؛ یاسین، 60.</ref> این لفظ، عام، است، به معنای تمامی فرزندان [[آدم]] و [[حوا]](ع) میباشد، چه کسانی که زندهاند و چه کسانی که مردهاند و چه کسانی که بعداً موجود میشوند تا [[روز]] [[قیامت]]، اعم از [[مرد]] و [[زن]].<ref>مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج 4، ص 631؛ سبزوارى نجفى، محمد بن حبیب الله، الجدید فى تفسیر القرآن المجید، ج 3، ص 131، دار التعارف للمطبوعات، بیروت، چاپ اوّل، | لفظ «بنیآدم»، چندین مرتبه در [[قرآن کریم]] ذکر شده است.<ref>اعراف، 26، 27، 31، 35، ،172؛ اسرا، 70؛ یاسین، 60.</ref> این لفظ، عام، است، به معنای تمامی فرزندان [[آدم]] و [[حوا]](ع) میباشد، چه کسانی که زندهاند و چه کسانی که مردهاند و چه کسانی که بعداً موجود میشوند تا [[روز]] [[قیامت]]، اعم از [[مرد]] و [[زن]].<ref>مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج 4، ص 631؛ سبزوارى نجفى، محمد بن حبیب الله، الجدید فى تفسیر القرآن المجید، ج 3، ص 131، دار التعارف للمطبوعات، بیروت، چاپ اوّل، 1406ق.</ref> | ||
[[زراره]] از [[امام باقر]] و [[امام صادق]](ع) نقل میکند که این دو بزرگوار در [[تفسیر]] «[[بنی آدم|بنیآدم]]» فرمودند: «بنی[[آدم]] عام است و شامل تمامی فرزندان [[آدم]](ع) میشود».<ref>عیاشى، محمد بن مسعود، تفسیر | [[زراره]] از [[امام باقر]] و [[امام صادق]](ع) نقل میکند که این دو بزرگوار در [[تفسیر]] «[[بنی آدم|بنیآدم]]» فرمودند: «بنی[[آدم]] عام است و شامل تمامی فرزندان [[آدم]](ع) میشود».<ref>عیاشى، محمد بن مسعود، تفسیر العیّاشی، محقق، مصحح، رسولى محلاتى، هاشم، ج 2، ص 11، المطبعة العلمیة، تهران، چاپ اول، 1380ق؛ مجلسى، محمد باقر، بحار الأنوار، محقق، مصحح، جمعى از محققان، ج 60، ص 220، دار إحیاء التراث العربی، بیروت، چاپ دوم، 1403ق.</ref> | ||
در اینجا به عنوان نمونه تعدادی از [[آیات]] [[قرآن]] را که در آن واژه [[بنی آدم|بنیآدم]] آمده ذکر میشود: | در اینجا به عنوان نمونه تعدادی از [[آیات]] [[قرآن]] را که در آن واژه [[بنی آدم|بنیآدم]] آمده ذکر میشود: | ||
خط ۴۸: | خط ۴۸: | ||
2. «وَ لَقَدْ کَرَّمْنا بَنی آدَمَ وَ حَمَلْناهُمْ فِی الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ وَ رَزَقْناهُمْ مِنَ الطَّیِّباتِ وَ فَضَّلْناهُمْ عَلى کَثیرٍ مِمَّنْ خَلَقْنا تَفْضیلاً»؛<ref>اسراء، 70. </ref> ما آدمیزادگان را گرامى داشتیم و آنها را در خشکى و دریا، (بر مرکبهاى راهوار) حمل کردیم و از انواع روزیهاى پاکیزه به آنان روزى دادیم و آنها را بر بسیارى از موجوداتى که خلق کردهایم، برترى بخشیدیم. | 2. «وَ لَقَدْ کَرَّمْنا بَنی آدَمَ وَ حَمَلْناهُمْ فِی الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ وَ رَزَقْناهُمْ مِنَ الطَّیِّباتِ وَ فَضَّلْناهُمْ عَلى کَثیرٍ مِمَّنْ خَلَقْنا تَفْضیلاً»؛<ref>اسراء، 70. </ref> ما آدمیزادگان را گرامى داشتیم و آنها را در خشکى و دریا، (بر مرکبهاى راهوار) حمل کردیم و از انواع روزیهاى پاکیزه به آنان روزى دادیم و آنها را بر بسیارى از موجوداتى که خلق کردهایم، برترى بخشیدیم. | ||
در این [[آیه]]، مراد نوع فرزندان [[آدم]](ع) است که شامل تمام آنان میشود بدون اختصاص به گروه خاصی از انسانها.<ref>طباطبایى، سید محمد حسین، المیزان فى تفسیر | در این [[آیه]]، مراد نوع فرزندان [[آدم]](ع) است که شامل تمام آنان میشود بدون اختصاص به گروه خاصی از انسانها.<ref>طباطبایى، سید محمد حسین، المیزان فى تفسیر القرآن، ج 13، ص 156، دفتر انتشارات اسلامى، قم، 1417ق؛ بانوى اصفهانى، سیده نصرت امین، مخزن العرفان در تفسیر قرآن، ج 7، ص 339، نهضت زنان مسلمان، تهران، 1361ش.</ref> | ||
3. «أَ لَمْ أَعْهَدْ إِلَیْکُمْ یا بَنی آدَمَ أَنْ لا تَعْبُدُوا الشَّیْطانَ إِنَّهُ لَکُمْ عَدُوٌّ مُبینٌ»؛<ref>یاسین، 60.</ref> آیا با شما عهد نکردم اى فرزندان [[آدم]] که شیطان را نپرستید، که او براى شما دشمن آشکارى است؟ | 3. «أَ لَمْ أَعْهَدْ إِلَیْکُمْ یا بَنی آدَمَ أَنْ لا تَعْبُدُوا الشَّیْطانَ إِنَّهُ لَکُمْ عَدُوٌّ مُبینٌ»؛<ref>یاسین، 60.</ref> آیا با شما عهد نکردم اى فرزندان [[آدم]] که شیطان را نپرستید، که او براى شما دشمن آشکارى است؟ | ||
خط ۵۴: | خط ۵۴: | ||
در این آیه نیز [[بنی آدم|بنیآدم]]، شامل تمامی اولاد آدم از [[کافر]] و [[مسلمان]] و... میشود.<ref>أطیب البیان فی تفسیر القرآن، ج 11، ص 95.</ref> | در این آیه نیز [[بنی آدم|بنیآدم]]، شامل تمامی اولاد آدم از [[کافر]] و [[مسلمان]] و... میشود.<ref>أطیب البیان فی تفسیر القرآن، ج 11، ص 95.</ref> | ||
==پانویس== | == پانویس == | ||
{{پانویس رنگی|1}} | {{پانویس رنگی|1}} | ||
<references /> | <references /> | ||
[[رده: مفاهیم قرآنی]] | [[رده:مفاهیم قرآنی]] |