۸۷٬۱۹۹
ویرایش
جز (تمیزکاری) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
(۶ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱: | خط ۱: | ||
'''ولایت''' بر معانی متعددی دلالت دارد و در معانی، حبّ و دوستی، نصرت و یاری، متابعت و پیروی و سرپرستی، استعمال شده است. این تعدد معانی از باب اشتراک معنوی است. | '''ولایت''' بر معانی متعددی دلالت دارد و در معانی، حبّ و دوستی، نصرت و یاری، متابعت و پیروی و سرپرستی، استعمال شده است. این تعدد معانی از باب اشتراک معنوی است. | ||
مقصود از ولایت در اصطلاح شرعی قدرت شرعی و قانونی است که [[شارع]] آن را به اصالت و یا بهصورت عرضی جعل نموده است و به صاحب آن اجازه میدهد در امور دیگری دخالت نماید. ولایت به معنای فوق شامل انواع ولایت، اعمّ از ولایت | مقصود از ولایت در اصطلاح شرعی قدرت شرعی و قانونی است که [[شارع]] آن را به اصالت و یا بهصورت عرضی جعل نموده است و به صاحب آن اجازه میدهد در امور دیگری دخالت نماید. ولایت به معنای فوق شامل انواع ولایت، اعمّ از ولایت پیامبر، امامان [[معصوم]] (علیهمالسّلام)، حاکم، پدر و جدّ پدری و وصیّ میگردد. البتّه در محدوده اختیارات و مراتب از یکدیگر متمایز میگردند. | ||
== تعریف لغوی == | == تعریف لغوی == | ||
ولایت در لغت فارسی یعنی حکم، سلطنت، حکومت، زمامداری.<ref>طباطبایی، سیدمصطفی و الیاس انطوان، فرهنگ نوین عربی، فارسی، ص۸۱۵.</ref> واژه ولایت از کلمه ولیّ گرفته شده. ولیّ در لغت عرب به معنای آمدن چیزی در پی چیز دیگر است، بدون اینکه فاصلهای میان این دو باشد که لازمه چنین ترتّبی، قرب و نزدیکی آن دو بهیکدیگر است. از اینرو، این واژه با هیئتهای مختلف (با فتحه و کسره) در معانی، حبّ و دوستی، نصرت و یاری، متابعت و پیروی و سرپرستی، استعمال شده است که وجه مشترک همه این معانی، همان قرب معنوی است. | ولایت در لغت فارسی یعنی حکم، سلطنت، حکومت، زمامداری.<ref>طباطبایی، سیدمصطفی و الیاس انطوان، فرهنگ نوین عربی، فارسی، ص۸۱۵.</ref> واژه ولایت از کلمه ولیّ گرفته شده. ولیّ در لغت عرب به معنای آمدن چیزی در پی چیز دیگر است، بدون اینکه فاصلهای میان این دو باشد که لازمه چنین ترتّبی، قرب و نزدیکی آن دو بهیکدیگر است. از اینرو، این واژه با هیئتهای مختلف (با فتحه و کسره) در معانی، حبّ و دوستی، نصرت و یاری، متابعت و پیروی و سرپرستی، استعمال شده است که وجه مشترک همه این معانی، همان قرب معنوی است. | ||
خط ۱۰: | خط ۱۰: | ||
== تعریف اصطلاحی == | == تعریف اصطلاحی == | ||
امّا مقصود از ولایت در اصطلاح شرعی، سلطه و سلطنت | امّا مقصود از ولایت در اصطلاح شرعی، سلطه و سلطنت است و به تعبیری دیگر، قدرت شرعی و قانونی است که شارع آن را به اصالت و یا به صورت عرضی، (ولایت به اصالت (بالاصالة)، مانند ولایت پدر و جدّ پدری بر صغار. و ولایت عرضی (بالعرض)، مانند ولایت وصیّ و یا عدول از مؤمنین در صورتیکه پدر و جدّ پدری نباشد.) جعل نموده است و به صاحب آن اجازه میدهد در امور دیگری (اعمّ از جان یا مال و یا هر دو) دخالت نماید.<ref>بحرالعلوم، سیدمحمد، بلغة الفقیة، ج۳، ص۲۱۰. </ref><ref>طباطبایی یزدی، سیدمحمدکاظم، العروة الوثقی، ج۶، ص۴۱۳. </ref> | ||
ولایت به معنای فوق شامل انواع ولایت، اعمّ از ولایت پیامبر، امامان معصوم (علیهمالسّلام)، حاکم، پدر و جدّ پدری و وصیّ میگردد. البتّه در محدوده اختیارات و مراتب، از یکدیگر متمایز میگردند که تحقیق در اینباره، فرصت بیشتری را میطلبد. | ولایت به معنای فوق شامل انواع ولایت، اعمّ از ولایت پیامبر، امامان معصوم (علیهمالسّلام)، حاکم، پدر و جدّ پدری و وصیّ میگردد. البتّه در محدوده اختیارات و مراتب، از یکدیگر متمایز میگردند که تحقیق در اینباره، فرصت بیشتری را میطلبد. | ||
خط ۳۷: | خط ۳۷: | ||
و ولایت عام، ولایتِ امام، حاکم و ولیّ فقیه بر اموال و نفوس است و به طور اجمال جمیع مردم را شامل میگردد.<ref>جمعی از نویسندگان، موسوعة احکام الاطفال وادلّتها، ج۱، ص۵۳۲.</ref> | و ولایت عام، ولایتِ امام، حاکم و ولیّ فقیه بر اموال و نفوس است و به طور اجمال جمیع مردم را شامل میگردد.<ref>جمعی از نویسندگان، موسوعة احکام الاطفال وادلّتها، ج۱، ص۵۳۲.</ref> | ||
=== به اعتبار کمال و | === به اعتبار کمال و بلندمرتبه بودن === | ||
ولایت به این اعتبار به چند نوع تقسیم میشود، که مهمترین | ولایت به این اعتبار به چند نوع تقسیم میشود، که مهمترین آنها عبارتند از: | ||
==== ولایت خدا ==== | ==== ولایت خدا ==== | ||
خط ۶۱: | خط ۶۱: | ||
ولایت پدر و جدّ پدری بر صغار، که این خود نیز به دو قسم تقسیم میگردد. | ولایت پدر و جدّ پدری بر صغار، که این خود نیز به دو قسم تقسیم میگردد. | ||
قسم اول، ولایت | قسم اول، ولایت آنها بر مال صغار است که به معنی تدبیر امور مالی و تصرّف در حفظ و نگهداری و انفاق بر آنها و امور دیگری که مربوط به اموال میباشد. | ||
قسم دوم، ولایت | قسم دوم، ولایت آنها بر نفس و جان صغیر، به معنی اشراف بر شؤون مختلف صغار میباشد. | ||
این قسم ولایت نیز دارای اقسامی است. مانند: | این قسم ولایت نیز دارای اقسامی است. مانند: | ||
خط ۷۵: | خط ۷۵: | ||
د. ولایت بر استیفای حقوق صغار، مانند: حق شفعه، حق قصاص و تقاص، حق خیار و غیر اینها.<ref>جمعی از نویسندگان، موسوعة احکام الاطفال وادلّتها، ج۱، ص۵۳۴.</ref> | د. ولایت بر استیفای حقوق صغار، مانند: حق شفعه، حق قصاص و تقاص، حق خیار و غیر اینها.<ref>جمعی از نویسندگان، موسوعة احکام الاطفال وادلّتها، ج۱، ص۵۳۴.</ref> | ||
== | == پانویس == | ||
{{پانویس}} | |||
== منابع == | |||
[http://www.markazfeqhi.com/main/books/5906-4/ انصاری، قدرتالله، احکام و حقوق کودکان در اسلام، ج۱، ص۱۱۷-۱۲۲، برگرفته از بخش «گفتار اوّل:ولایت بر کودک»] | [http://www.markazfeqhi.com/main/books/5906-4/ انصاری، قدرتالله، احکام و حقوق کودکان در اسلام، ج۱، ص۱۱۷-۱۲۲، برگرفته از بخش «گفتار اوّل:ولایت بر کودک»] | ||
[[رده:اصطلاحات | |||
[[رده:مفاهیم و اصطلاحات]] | |||
[[رده:مفاهیم و اصطلاحات اسلامی]] |