۸۷٬۷۸۰
ویرایش
توحید در مذاهب کلامی (مقاله): تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - ' مهم ترین' به ' مهم‌ترین'
جز (جایگزینی متن - ' در باره ' به ' درباره ') |
جز (جایگزینی متن - ' مهم ترین' به ' مهم‌ترین') |
||
| خط ۴۰: | خط ۴۰: | ||
بارزترین ویژگی اعتقادی که در شرایع آسمانی یکسان مطرح است، اعتقاد به وجود خدا است. در حقیقت اصل مشترک میان همه آیین‌هایی که پیامبران الاهی آورده‌اند و می‌توان آن را فصل ممیز انسان الاهی از فرد مادی به شمار آورد، مسأله اعتقاد به وجود خدا است. برای اثبات وجود خداوند، راه‌هایی از سوی خداپرستان ارائه شده‌است که در جای خود باید دنبال شود. <br> | بارزترین ویژگی اعتقادی که در شرایع آسمانی یکسان مطرح است، اعتقاد به وجود خدا است. در حقیقت اصل مشترک میان همه آیین‌هایی که پیامبران الاهی آورده‌اند و می‌توان آن را فصل ممیز انسان الاهی از فرد مادی به شمار آورد، مسأله اعتقاد به وجود خدا است. برای اثبات وجود خداوند، راه‌هایی از سوی خداپرستان ارائه شده‌است که در جای خود باید دنبال شود. <br> | ||
پیامبران پس از فراخوانی مردم به اعتقاد به خدا، نکته مهمّ دیگری را سرلوحه دعوت خود بیان داشتند که اصل توحید بوده‌است. توجّه به مسأله توحید، افزون بر آن که حقیقت غیر قابل تغییر است، لازمه بازداشت مردم از ورود به عرصه‌های شرک و دوگانه پرستی به شمار می‌رود؛ به همین جهت، همه شرایع آسمانی بر اساس توحید و یکتاپرستی استوار، و تبرّی از هر گونه شرک و انحراف از شعارهای اصلی پیام آوران الاهی بوده‌است. <br> | پیامبران پس از فراخوانی مردم به اعتقاد به خدا، نکته مهمّ دیگری را سرلوحه دعوت خود بیان داشتند که اصل توحید بوده‌است. توجّه به مسأله توحید، افزون بر آن که حقیقت غیر قابل تغییر است، لازمه بازداشت مردم از ورود به عرصه‌های شرک و دوگانه پرستی به شمار می‌رود؛ به همین جهت، همه شرایع آسمانی بر اساس توحید و یکتاپرستی استوار، و تبرّی از هر گونه شرک و انحراف از شعارهای اصلی پیام آوران الاهی بوده‌است. <br> | ||
یکی از راه‌های وحدت میان مسلمانان، توجّه به اصول مشترک مذاهب اسلامی است. در این مقاله کوشیده شده اهمّیت توحید به صورت محور اصلی و تکیه‌گاه اعتقادی همه مسلمانان مورد توجه قرار گیرد و اختلافات جزئی و تفسیرهای | یکی از راه‌های وحدت میان مسلمانان، توجّه به اصول مشترک مذاهب اسلامی است. در این مقاله کوشیده شده اهمّیت توحید به صورت محور اصلی و تکیه‌گاه اعتقادی همه مسلمانان مورد توجه قرار گیرد و اختلافات جزئی و تفسیرهای مهم‌ترین فرقه‌های اسلامی گزارش شود. <br> | ||
=1. تعریف توحید= | =1. تعریف توحید= | ||
| خط ۱۳۲: | خط ۱۳۲: | ||
=7. کتابشناسی «توحید» در مذاهب اسلامی= | =7. کتابشناسی «توحید» در مذاهب اسلامی= | ||
هدف از طرح کتاب شناسی «توحید» تأکید بر وجود هدف مشترک میان مسلمانان است. به عبارتی دیگر، عملکرد مشترک دانشمندان مذاهب اسلامی، اهتمام به تفسیر و تدوین این اصل مهم اعتقادی است. جمع آوری و دسته بندی روایات و ابراز دیدگاه‌ها در ارائه درست «توحید» نقطه مشترک مذاهب کلامی است. در این بخش، | هدف از طرح کتاب شناسی «توحید» تأکید بر وجود هدف مشترک میان مسلمانان است. به عبارتی دیگر، عملکرد مشترک دانشمندان مذاهب اسلامی، اهتمام به تفسیر و تدوین این اصل مهم اعتقادی است. جمع آوری و دسته بندی روایات و ابراز دیدگاه‌ها در ارائه درست «توحید» نقطه مشترک مذاهب کلامی است. در این بخش، مهم‌ترین کتاب‌هایی که در موضوع توحید از سوی فریقین تألیف شده، معرفی می‌شود. <br> | ||
== أ. مذهب امامیه == | == أ. مذهب امامیه == | ||
'''* أـ 1. التوحید:''' کتاب التوحید، تألیف شیخ صدوق (محمد بن علی بن حسین بن بابویه قمی) متوفای سال 381 قمری است. این کتاب به توحید صدوق یا توحید ابن بابویه مشهور است. موضوع کتاب، روایات حضرت رسول خدا(صلی‌الله‌علیه‌وآله) و امامان معصوم(علیهم‌السلام) درباره توحید، شناخت ذات، صفات، اسما و افعال خداوند متعالی و دیگر مباحث مهم کلامی متعلّق به آن، و مشتمل بر 583 حدیث است که مؤلّف آن را در 67 باب تنظیم کرده. کتاب توحید، پیوسته مورد توجّه عالمان و فقیهان شیعه قرار داشته و از معتبرترین اصول روایی شیعه به شمار می‌آید. <br> | '''* أـ 1. التوحید:''' کتاب التوحید، تألیف شیخ صدوق (محمد بن علی بن حسین بن بابویه قمی) متوفای سال 381 قمری است. این کتاب به توحید صدوق یا توحید ابن بابویه مشهور است. موضوع کتاب، روایات حضرت رسول خدا(صلی‌الله‌علیه‌وآله) و امامان معصوم(علیهم‌السلام) درباره توحید، شناخت ذات، صفات، اسما و افعال خداوند متعالی و دیگر مباحث مهم کلامی متعلّق به آن، و مشتمل بر 583 حدیث است که مؤلّف آن را در 67 باب تنظیم کرده. کتاب توحید، پیوسته مورد توجّه عالمان و فقیهان شیعه قرار داشته و از معتبرترین اصول روایی شیعه به شمار می‌آید. <br> | ||
| خط ۱۶۲: | خط ۱۶۲: | ||
'''* أـ 10. رسائل التوحیدیة:''' تألیف مفسّر گرانقدر، استاد علاّمه سید محمدحسین طباطبایی است. سه رساله از هفت رساله کتاب در موضوع توحید و اسماء الله است: <br> | '''* أـ 10. رسائل التوحیدیة:''' تألیف مفسّر گرانقدر، استاد علاّمه سید محمدحسین طباطبایی است. سه رساله از هفت رساله کتاب در موضوع توحید و اسماء الله است: <br> | ||
1. رسالة فی التوحید (حاوی پنج فصل و نیز مقاله‌ای که به رسالة التوحید ملحق شده که خود سه فصل دارد)؛<br> | 1. رسالة فی التوحید (حاوی پنج فصل و نیز مقاله‌ای که به رسالة التوحید ملحق شده که خود سه فصل دارد)؛<br> | ||
2. رسالة فی اسماء الله تعالی (شامل چهار فصل) و سرانجام رساله سوم از کتاب توحید که دارای ده فصل است. این کتاب، از | 2. رسالة فی اسماء الله تعالی (شامل چهار فصل) و سرانجام رساله سوم از کتاب توحید که دارای ده فصل است. این کتاب، از مهم‌ترین کتاب‌های فلسفی ـ عرفانی در موضوع توحید شمرده می‌شود که در عصر ما تدوین، و از سوی بنیاد علمی و فکری استاد [[سید محمدحسین طباطبایی]] با همکاری نمایشگاه و نشر کتاب قم، در خرداد 1365 در 314 صفحه منتشر شده‌است. <br> | ||
* أـ 7. عقائد الامامیة: تألیف شیخ محمدرضا مظفّر، متوفّای 1392 قمری. فصل اول این کتاب که در برخی از مجامع علمی به صورت کتاب درسی مورد بهره‌برداری قرار گرفته، درباره الاهیات است. <br> | * أـ 7. عقائد الامامیة: تألیف شیخ محمدرضا مظفّر، متوفّای 1392 قمری. فصل اول این کتاب که در برخی از مجامع علمی به صورت کتاب درسی مورد بهره‌برداری قرار گرفته، درباره الاهیات است. <br> | ||