۲۲٬۰۲۶
ویرایش
جز (←وقایع تاسوعا) |
|||
خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
== وقایع تاسوعا == | == وقایع تاسوعا == | ||
تاسوعا، نهمین روز محرم، یکی از روزهای مهم برای شیعیان که مرتبط با واقعه کربلا در سال ۶۱ قمری است. در نهم محرم سال ۶۱ هجری قمری، شمر با نامهای از طرف عبیدالله بن زیاد، وارد کربلا شد که در آن از عمر بن سعد خواسته شده بود یا در برخورد با [[امام حسین علیه السلام|امام حسین علیهالسلام]] جدیت به خرج دهد یا فرماندهی لشکر را به شمر واگذار کند. عمر سعد از واگذاری فرماندهی به شمر خودداری کرد و آماده جنگ با [[امام حسین علیه السلام|امام حسین علیهالسلام]] شد. با هجوم لشکریان در عصر این روز، امام حسین علیهالسلام با فرستادن برادرش عباس بن علی، از آنها مهلت طلبید تا شب را با نماز و تلاوت [[قرآن]] به صبح برسانند. | تاسوعا، نهمین روز محرم، یکی از روزهای مهم برای [[شیعیان]] که مرتبط با واقعه کربلا در سال ۶۱ قمری است. در نهم محرم سال ۶۱ هجری قمری، شمر با نامهای از طرف عبیدالله بن زیاد، وارد کربلا شد که در آن از عمر بن سعد خواسته شده بود یا در برخورد با [[امام حسین علیه السلام|امام حسین علیهالسلام]] جدیت به خرج دهد یا فرماندهی لشکر را به شمر واگذار کند. عمر سعد از واگذاری فرماندهی به شمر خودداری کرد و آماده جنگ با [[امام حسین علیه السلام|امام حسین علیهالسلام]] شد. با هجوم لشکریان در عصر این روز، امام حسین علیهالسلام با فرستادن برادرش عباس بن علی، از آنها مهلت طلبید تا شب را با نماز و تلاوت [[قرآن]] به صبح برسانند. | ||
همچنین در این روز شمر اماننامهای برای حضرت عباس و دیگر فرزندان | همچنین در این روز شمر اماننامهای برای حضرت عباس و دیگر فرزندان [[امالبنین]] فرستاد، اما [[حضرت عباس|حضرت عباس علیهالسلام]] نپذیرفت. شیعیان، تاسوعا را روز عباس علیهالسلام به شمار میآورند و آن را مانند روز [[عاشورا]] گرامیداشته، به ذکر فضائل و سوگواری در آن میپردازند. این روز در ایران در کنار روز عاشورا تعطیل رسمی است. | ||
== رویدادها == | == رویدادها == | ||
خط ۴۴: | خط ۴۴: | ||
أمّا بَعد. فَإنّی لاأعلَمُ أصحاباً أوفی و لاخَیراً مِن أصحابی، و لاأهلَ بَیتٍ أبَرَّ وَ لاأوصَلَ مِن أهلِ بَیتی؛ من یارانی بهتر و باوفاتر از اصحاب خودم سراغ ندارم و خویشاوندانی نیکوکارتر و به حقیقت نزدیکتر از خویشاوندان خود نمیشناسم<ref>شیخ مفید، الارشاد، ج۲، ص۴۹۶-۴۹۷.</ref> | أمّا بَعد. فَإنّی لاأعلَمُ أصحاباً أوفی و لاخَیراً مِن أصحابی، و لاأهلَ بَیتٍ أبَرَّ وَ لاأوصَلَ مِن أهلِ بَیتی؛ من یارانی بهتر و باوفاتر از اصحاب خودم سراغ ندارم و خویشاوندانی نیکوکارتر و به حقیقت نزدیکتر از خویشاوندان خود نمیشناسم<ref>شیخ مفید، الارشاد، ج۲، ص۴۹۶-۴۹۷.</ref> | ||
در طول مدتی که عباس علیهالسلام با امام علیهالسلام مشغول گفتگو بود همراهان او ـ حبیب بن مظاهر و زهیر بن قین ـ هم از این فرصت استفاده کرده به گفتگو با سپاه عمر سعد پرداختند و آنان را از جنگ با امام حسین علیهالسلام بر حذر میداشتند و در ضمن آنان را از پیشروی باز میداشتند. | در طول مدتی که عباس علیهالسلام با امام علیهالسلام مشغول گفتگو بود همراهان او ـ حبیب بن مظاهر و زهیر بن قین ـ هم از این فرصت استفاده کرده به گفتگو با سپاه عمر سعد پرداختند و آنان را از جنگ با امام حسین علیهالسلام بر حذر میداشتند و در ضمن آنان را از پیشروی باز میداشتند. | ||
ابوالفضل العباس علیهالسلام نزد سپاهیان دشمن بازگشت و درخواست امام علیهالسلام را به اطلاع آنان رساند و از آنان آن شب را مهلت خواست. ابن سعد با مهلت یک شبه به امام حسین علیهالسلام و یارانش موافقت کرد. در این روز خیمههای امام حسین علیهالسلام و اهلبیت و یارانش محاصره شد. | ابوالفضل العباس علیهالسلام نزد سپاهیان دشمن بازگشت و درخواست امام علیهالسلام را به اطلاع آنان رساند و از آنان آن شب را مهلت خواست. ابن سعد با مهلت یک شبه به امام حسین علیهالسلام و یارانش موافقت کرد. در این روز خیمههای امام حسین علیهالسلام و [[اهلبیت علیهمالسلام|اهلبیت]] و یارانش محاصره شد. | ||
=== محاصره کربلا === | === محاصره کربلا === | ||
خط ۵۰: | خط ۵۰: | ||
==== نامههای ارسال شده روز تاسوعا در واقعه کربلا ==== | ==== نامههای ارسال شده روز تاسوعا در واقعه کربلا ==== | ||
در واقعه کربلا عبیدالله بن زیاد دو بار به حسین بن علی نامه نوشت؛ یکی به هنگام ورود به کربلا و دیگری در روز تاسوعا پس از ورود عمر بن سعد به کربلا. | در واقعه [[کربلا]] عبیدالله بن زیاد دو بار به حسین بن علی نامه نوشت؛ یکی به هنگام ورود به کربلا و دیگری در روز تاسوعا پس از ورود [[عمر بن سعد بن ابی وقاص|عمر بن سعد]] به کربلا. | ||
نامه دوم زمانی بود که عمر بن سعد با لشکر عظیمی به کربلا آمد و در برابر لشکر محدود حسین بن علی ایستاد. فرستادهٔ عمر بن سعد نزد حسین بن علی آمد؛ سلام کرد و نامه ابن سعد را به حسین بن علی داد: «مولای من! چرا به دیار ما آمدهای؟» | نامه دوم زمانی بود که [[عمر بن سعد بن ابی وقاص|عمر بن سعد]] با لشکر عظیمی به [[کربلا]] آمد و در برابر لشکر محدود حسین بن علی ایستاد. فرستادهٔ عمر بن سعد نزد حسین بن علی آمد؛ سلام کرد و نامه ابن سعد را به حسین بن علی داد: «مولای من! چرا به دیار ما آمدهای؟» | ||
حسین بن علی در پاسخ گفت: «اهالی شهر شما به من نامه نوشتند و مرا دعوت کردهاند، و اگر از آمدن من ناخشنودند باز خواهم گشت»<ref>خوارزمی، مقتل الحسین علیهالسلام، ص۲۴۹-۲۵۰</ref>. خوارزمی نیز روایت کردهاست: «حسین بن علی به فرستاده عمرسعد گفت: «از طرف من به امیرت بگو، من خود به این دیار نیامدهام، بلکه مردم این دیار مرا دعوت کردند تا به نزدشان بیایم و با من بیعت کنند و مرا از دشمنانم بازدارند و یاریم نمایند، پس اگر ناخشنودند از راهی که آمدهام بازمیگردم»<ref>ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ص۵۷.</ref>. | حسین بن علی در پاسخ گفت: «اهالی شهر شما به من نامه نوشتند و مرا دعوت کردهاند، و اگر از آمدن من ناخشنودند باز خواهم گشت»<ref>خوارزمی، مقتل الحسین علیهالسلام، ص۲۴۹-۲۵۰</ref>. خوارزمی نیز روایت کردهاست: «حسین بن علی به فرستاده عمرسعد گفت: «از طرف من به امیرت بگو، من خود به این دیار نیامدهام، بلکه مردم این دیار مرا دعوت کردند تا به نزدشان بیایم و با من بیعت کنند و مرا از دشمنانم بازدارند و یاریم نمایند، پس اگر ناخشنودند از راهی که آمدهام بازمیگردم»<ref>ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ص۵۷.</ref>. | ||
وقتی فرستاده عمرسعد بازگشت و پاسخ حسین را بازگو کرد، ابن سعد گفت: «امیدوارم که خداوند مرا از جنگ با حسین بن علی برهاند» آنگاه این خواسته حسین بن علی را به اطلاع ابن زیاد رساند ولی او در پاسخ نوشت: «از حسین بن علی بخواه، تا او و تمام یارانش با یزید بیعت کنند. اگر چنین کرد، ما نظر خود را خواهیم نوشت…» چون نامه ابن زیاد به دست ابن سعد رسید، گفت: «تصور من این است که عبیدالله بن | وقتی فرستاده عمرسعد بازگشت و پاسخ حسین را بازگو کرد، ابن سعد گفت: «امیدوارم که خداوند مرا از جنگ با حسین بن علی برهاند» آنگاه این خواسته حسین بن علی را به اطلاع ابن زیاد رساند ولی او در پاسخ نوشت: «از حسین بن علی بخواه، تا او و تمام یارانش با یزید بیعت کنند. اگر چنین کرد، ما نظر خود را خواهیم نوشت…» چون نامه ابن زیاد به دست ابن سعد رسید، گفت: «تصور من این است که [[عبیدالله بن زیاد]]، خواهان عافیت و صلح نیست.» عمرسعد، متن نامه عبیدالله بن زیاد را نزد حسین بن علی فرستاد. | ||
حسین گفت: «من هرگز به این نامه ابن زیاد پاسخ نخواهم داد. آیا بالاتر از مرگ سرانجامیخواهد بود؟! خوشا چنین مرگی». | حسین گفت: «من هرگز به این نامه ابن زیاد پاسخ نخواهم داد. آیا بالاتر از مرگ سرانجامیخواهد بود؟! خوشا چنین مرگی». | ||
== تاسوعا در آیینهای سوگواری == | == تاسوعا در آیینهای سوگواری == | ||
تاسوعا نزد [[شیعیان]]، از اهمیت زیادی در آیینهای [[عزاداری|سوگواری]] حسینی برخوردار است. هر سه اتفاق تاریخی رخ داده در تاسوعای حسینی، در روضهخوانیها روایت میشوند و دربارهشان شعر و نوحه بسیار گفته شده است. ظاهرا به دلیل اتفاق دوم و سوم، روز تاسوعا در فرهنگ شیعیان روز گرامیداشت عباس بن علی محسوب میشود و محور اصلی نوحهخوانیها و عزاداریها، ذکر فضائل وی و نحوه شهادتش است. | تاسوعا نزد [[شیعیان]]، از اهمیت زیادی در آیینهای [[عزاداری|سوگواری]] حسینی برخوردار است. هر سه اتفاق تاریخی رخ داده در تاسوعای حسینی، در روضهخوانیها روایت میشوند و دربارهشان شعر و نوحه بسیار گفته شده است. ظاهرا به دلیل اتفاق دوم و سوم، روز تاسوعا در فرهنگ شیعیان روز گرامیداشت عباس بن علی محسوب میشود و محور اصلی نوحهخوانیها و عزاداریها، ذکر فضائل وی و نحوه شهادتش است. | ||
عزاداریهای حسینی که معمولاً از نخستین شب دهه محرم آغاز میشوند، در تاسوعا و عاشورا به اوج خود میرسند. علاوه بر آیینهای عمومی [[عاشورا]]، برخی آیینهای عزاداری که به نوعی مربوط به [[حضرت عباس]] یا به نام وی هستند، اختصاصاً در تاسوعا برگزار میشوند. شمعگردانی در اردبیل، چهل منبر در لرستان، توغ گردانی در آذرشهر، جریده گردانی در کاشان و زار خاک در روستای قورتان (از توابع زواره اصفهان) از جمله آیینهایی هستند که اختصاصاً در شب و روز تاسوعا اجرا میشوند، یا صورت اجرایشان در این زمان، با زمانهای دیگر متفاوت است <ref>مظاهری، فرهنگ سوگ شیعی، ص۱۱۱.</ref>. | عزاداریهای حسینی که معمولاً از نخستین شب دهه محرم آغاز میشوند، در تاسوعا و عاشورا به اوج خود میرسند. علاوه بر آیینهای عمومی [[عاشورا]]، برخی آیینهای عزاداری که به نوعی مربوط به [[حضرت عباس]] یا به نام وی هستند، اختصاصاً در تاسوعا برگزار میشوند. شمعگردانی در اردبیل، چهل منبر در لرستان، توغ گردانی در آذرشهر، جریده گردانی در کاشان و زار خاک در روستای قورتان (از توابع زواره [[اصفهان]]) از جمله آیینهایی هستند که اختصاصاً در شب و روز تاسوعا اجرا میشوند، یا صورت اجرایشان در این زمان، با زمانهای دیگر متفاوت است <ref>مظاهری، فرهنگ سوگ شیعی، ص۱۱۱.</ref>. | ||
== منابع == | == منابع == |