۸۷٬۶۵۹
ویرایش
جز (جایگزینی متن - ' ویژگیها' به ' ویژگیها') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۳۴: | خط ۳۴: | ||
=مفهوم کلی سوره= | =مفهوم کلی سوره= | ||
# آیات آفاقی وانفسی پروردگار؛ | # آیات آفاقی وانفسی پروردگار؛ | ||
# [[رستاخیز]]، دلایل و هشدارها؛ | # [[رستاخیز]]، دلایل و هشدارها؛ | ||
# قرآن معجزه ای جاویدان؛ | # قرآن معجزه ای جاویدان؛ | ||
# مراحل آفرینش جهان؛ | # مراحل آفرینش جهان؛ | ||
# گذشت برخی پیامبران<ref>تفسیر قرآن مهر، ج 18، ص 197.</ref>. | # گذشت برخی پیامبران<ref>تفسیر قرآن مهر، ج 18، ص 197.</ref>. | ||
خط ۴۴: | خط ۴۴: | ||
== علت نامگذاری == | == علت نامگذاری == | ||
«سوره فصلت»؛ سبب نامگذاری این سوره به فصّلت آیۀ سوم این سوره است | «سوره فصلت»؛ سبب نامگذاری این سوره به فصّلت آیۀ سوم این سوره است که تعبیر «فُصّلت» (تبیین و فصل فصل شدن) در آن آمده | ||
است<ref>تفسیر قرآن مهر، ج 18، ص 199.</ref>. | است<ref>تفسیر قرآن مهر، ج 18، ص 199.</ref>. | ||
خط ۶۰: | خط ۶۰: | ||
سوره فصلت پنجاهوچهار آیه دارد<ref>الکشف و البیان، ج8، ص285</ref>. | سوره فصلت پنجاهوچهار آیه دارد<ref>الکشف و البیان، ج8، ص285</ref>. | ||
سوره فصلت هفتصدونودوشش | سوره فصلت هفتصدونودوشش کلمه دارد<ref>همان</ref>.(لازم به ذکر است اقوال در تعداد کلمات سورههای قرآن مختلف است). | ||
== اهداف و آموزهها == | == اهداف و آموزهها == | ||
هدفهای اساسی سوره فصلت عبارتاند از: | |||
# یادآوری [[توحید]] و [[ایمان]] به خدا؛ | # یادآوری [[توحید]] و [[ایمان]] به خدا؛ | ||
# یادآوری رستاخیز و دلایل آن؛ | # یادآوری رستاخیز و دلایل آن؛ | ||
# مسألۀ وحی و رسالت<ref>تفسیر قرآن مهر، ج 18، ص 200.</ref>. | # مسألۀ وحی و رسالت<ref>تفسیر قرآن مهر، ج 18، ص 200.</ref>. | ||
== محتوا و موضوعات == | == محتوا و موضوعات == | ||
محتوای سوره فصلت را | محتوای سوره فصلت را میتوان در چند بخش خلاصه کرد: | ||
توجه به قرآن و بحثهای فراوانی که پیرامون آن در آیات مختلف این سوره آمده است، و از جمله بقاء | توجه به قرآن و بحثهای فراوانی که پیرامون آن در آیات مختلف این سوره آمده است، و از جمله بقاء حاکمیت قرآن و تسلط منطقی آن در تمام ادوار و اعصار که در آیه چهلویکم و چهلودوم این سوره به آن اشاره شده است، و صریحا میگوید: «این کتابی است شکستناپذیر که باطل هرگز بر آن غلبه نخواهد کرد» و در عین حال دلیلی است بر عدم تحریف قرآن در طول تاریخ، و همچنین موضعگیریهای سرسختانه دشمنان در مقابل این کتاب آسمانی تا آنجا که مردم را از شنیدن آیات قرآن نهی میکردند؛ | ||
توجه به آفرینش آسمان و زمین، مخصوصا آغاز آفرینش جهان از ماده گازی | توجه به آفرینش آسمان و زمین، مخصوصا آغاز آفرینش جهان از ماده گازی شکل(دخان) و مراحل پیدایش کره زمین و کوهها و گیاهان و حیوانات؛ | ||
اشاراتی به سرگذشت اقوام مغرور و | اشاراتی به سرگذشت اقوام مغرور و سرکش پیشین، از جمله قوم عاد و ثمود، و سرنوشت دردناک آنها و اشاره کوتاهی به داستان [[حضرت موسی|موسی علیه السلام]]؛ | ||
انذار و تهدید | انذار و تهدید مشرکان و [[كافران|کافران]] مخصوصا با ذکر آیات تکاندهندهای درباره قیامت و گواهی اعضای بدن حتی پوست تن انسان و توبیخ شدید پروردگار نسبت به آنها به هنگامی که در برابر عذاب الهی قرار میگیرند؛ | ||
پاره ای از دلائل رستاخیز و قیامت و خصوصیات و ویژگیهای آن؛ | پاره ای از دلائل رستاخیز و قیامت و خصوصیات و ویژگیهای آن؛ | ||
مواعظ و اندرزهای گوناگون | مواعظ و اندرزهای گوناگون که در لابلای مباحث فوق آمده و به آنها روح و حیات بیشتری میبخشد، مخصوصا دعوت به استقامت در راه حق و طریقه برخورد منطقی با دشمنان و طرز راهنمایی آنها به آئین خداوند؛ | ||
سرانجام سوره را با بحث جالب و | سرانجام سوره را با بحث جالب و کوتاهی پیرامون آیات آفاقی و انفسی پروردگار و بازگشتی بر مساله معاد پایان میبخشد<ref>تفسیر نمونه، ج 20، ص 204- 203</ref>. | ||
== فضائل، خواص و ثواب قرائت == | == فضائل، خواص و ثواب قرائت == | ||
[[ | [[ابىبنكعب|ابیبنکعب]] از [[پیامبر خدا]] روایت میکند: «هر کس سوره حم سجده را بخواند به تعداد هر حرفی از آن ده حسنه به او داده خواهد شد». | ||
ذریح محاربی از [[امام جعفر صادق|حضرت صادق علیه السلام]] روایت | ذریح محاربی از [[امام جعفر صادق|حضرت صادق علیه السلام]] روایت کرده است که فرمودند: «هر کس سوره حم سجده را بخواند روز قیامت به اندازه دید چشمش نور و سروری خواهد داشت و در این دنیا هم مورد ستایش و غبطه دیگران خواهد بود<ref>ترجمه تفسیر مجمعالبیان، ج 22، ص 7-6.</ref>». | ||
== زمان و فضای نزول == | == زمان و فضای نزول == | ||
سوره فصلت بعد از [[معراج]] | سوره فصلت بعد از [[معراج]] اندکی قبل از [[هجرت]] نازل شده است<ref>تفسیر قرآن مهر، ج 18، ص 199.</ref>. | ||
با دقت در محتوا و موضوعات مطرح شده در سوره فصلت میتوان دریافت که به وقت نزول سوره | با دقت در محتوا و موضوعات مطرح شده در سوره فصلت میتوان دریافت که به وقت نزول سوره مبارکه، [[مشركان|مشرکان]] در مجادله و موضعگیری در مقابل [[نبوت]] کار را از حد گذرانده بودند، انکار و مقابله آنها سبب نزول اینهمه واقعیّات گردیده است، عظمت موضوعات این سوره در حد «یدرک و لا یوصف» میباشد و همچنین وقوع لفظ «حم» در اوّل سورههای هفتگانه حاکی است که مطالب و مقتضای نزول در آنها یکی است<ref>تفسیر احسنالحدیث، ج 9، ص 401 با اندکی تصرف.</ref>. | ||
== ویژگی == | == ویژگی == | ||
سوره فصلت از سور " حوامیم" است (حوامیم هفت سوره از قرآن است | سوره فصلت از سور " حوامیم" است (حوامیم هفت سوره از قرآن است که با" حم" شروع میشود و پشت سر هم قرار گرفته و همه از سورههای مکی است)<ref>تفسير نمونه، ج 20، ص 3.</ref>. سور حوامیم عبارتند از: مؤمن، فصلّت، شوری، زخرف، دخان، جاثیه و احقاف<ref>التمهيد في علوم القرآن، ج1، ص 313.</ref>. | ||
[[حضرت محمد (ص)|پیامبر اسلام صلی الله علیه]] میفرمایند: هر چیزی را | [[حضرت محمد (ص)|پیامبر اسلام صلی الله علیه]] میفرمایند: هر چیزی را میوهایست و میوه قرآن حوامیم است چه این سورهها روضههای زیبا و معمورند که متصلند بیکدیگر هر که خواهد در مرغزار [[بهشت]] چرا کند باید که حوامیم بخواند<ref>منهج الصادقين فى إلزام المخالفين، ج 8، ص 123.</ref>. و حاکم از [[ابن مسعود]] آورده که گفت: حوامیم دیبای قرآن است<ref>ترجمه الإتقان فى علوم القرآن، ج 1، ص 200</ref>. پیامبر اسلام صلی الله علیه در حدیثی فرمود: مَثَل سورههای حم دار در قرآن، مثل لباس حریر در میان لباسها است<ref>روض الجنان و روح الجنان في تفسير القرآن، ج 17، ص2.</ref>. | ||
سوره فصلت از [[سور عزائم]] است و آیۀ سی و هفتم آن سجدۀ واجب دارد | سوره فصلت از [[سور عزائم]] است و آیۀ سی و هفتم آن سجدۀ واجب دارد که هرکسی این آیه را بشنود یا بخواند، واجب است یک [[سجده]] به جا آورد. | ||
سور عزائم عبارتند از سورههای سجده، فصلت، نجم، علق که خواندن آنها در [[نماز]] جائز نیست. | سور عزائم عبارتند از سورههای سجده، فصلت، نجم، علق که خواندن آنها در [[نماز]] جائز نیست. | ||
خط ۱۱۱: | خط ۱۱۰: | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده: قرآن | [[رده:قرآن]] | ||
[[رده: سورههای قرآن | [[رده:سورههای قرآن]] | ||