مباحثی در زمینه تقریب مذاهب اسلامی (مقاله): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - ' می کنیم' به ' می‌کنیم'
جز (جایگزینی متن - ' فتنه ها' به ' فتنه‌ها')
جز (جایگزینی متن - ' می کنیم' به ' می‌کنیم')
خط ۷: خط ۷:
در این راستا از همان نخست زمزمه های تفرقه و تشتّت بین مسلمانان، رهروان صدیق مکتب اهل بیت علیهم السلام به تبعیت از امامان معصوم خویش گام های بلندی را در تقریب بین پیروان مذاهب اسلامی برداشته، و آن را محور اصلی مجاهدت خویش در احیای اسلام و هویت بخشیدن به مسلمانان قرار دادند که نمونه عالی آن تدوین کتاب هایی نظیر «الخلاف» و «المبسوط» از شیخ الطائفه و تفسیر مجمع البیان از شیخ طبرسی می‌باشد که مورد توجه دانشمندان برجسته اهل سنت قرار گرفته است. استمرار این حرکت حیات بخش در تقریب مذاهب ضرورتی است که عقل و شرع آن را لازم دانسته و هر نوع اخلال و مخالفت با آن را گناهی بس عظیم می داند.
در این راستا از همان نخست زمزمه های تفرقه و تشتّت بین مسلمانان، رهروان صدیق مکتب اهل بیت علیهم السلام به تبعیت از امامان معصوم خویش گام های بلندی را در تقریب بین پیروان مذاهب اسلامی برداشته، و آن را محور اصلی مجاهدت خویش در احیای اسلام و هویت بخشیدن به مسلمانان قرار دادند که نمونه عالی آن تدوین کتاب هایی نظیر «الخلاف» و «المبسوط» از شیخ الطائفه و تفسیر مجمع البیان از شیخ طبرسی می‌باشد که مورد توجه دانشمندان برجسته اهل سنت قرار گرفته است. استمرار این حرکت حیات بخش در تقریب مذاهب ضرورتی است که عقل و شرع آن را لازم دانسته و هر نوع اخلال و مخالفت با آن را گناهی بس عظیم می داند.


در این مقال برخی از نکاتی که ضرورت شرعی تقریب مذاهب را به خوبی نشان می‌دهد بیان می کنیم:
در این مقال برخی از نکاتی که ضرورت شرعی تقریب مذاهب را به خوبی نشان می‌دهد بیان می‌کنیم:


1. وحدت و انسجام اسلامی از محوری ترین مفاهیم اسلامی است که به شکل های مختلف در قرآن کریم بدان تأکید شده است؛ تعابیری نظیر: {واعتصموا بحبل الله}<ref>آل عمران: 103</ref> {إنّما المؤمنون إخوه}<ref>حجرات: 10</ref>، {إنّ هذه أمّتکم أمة واحدة}<ref>أنبیاء: 92</ref>، {کنتم خیر أمّة أخرجت للناس}<ref>آل عمران: 113</ref> {کذلک جعلناکم أمّة وسطاً}<ref>بقرة: 143</ref>، {أصلحوا}<ref>حجرات: 10</ref>، {رابطوا}<ref>آل عمران: 200</ref> {تعاونوا}<ref>مائدة: 2</ref>، {حزب الله}<ref>مجادلة: 22</ref>{فألّف بین قلوبهم}<ref>آل عمران: 103</ref>و... که فقط با وحدت و همبستگی جوامع اسلامی محقق خواهد شد.
1. وحدت و انسجام اسلامی از محوری ترین مفاهیم اسلامی است که به شکل های مختلف در قرآن کریم بدان تأکید شده است؛ تعابیری نظیر: {واعتصموا بحبل الله}<ref>آل عمران: 103</ref> {إنّما المؤمنون إخوه}<ref>حجرات: 10</ref>، {إنّ هذه أمّتکم أمة واحدة}<ref>أنبیاء: 92</ref>، {کنتم خیر أمّة أخرجت للناس}<ref>آل عمران: 113</ref> {کذلک جعلناکم أمّة وسطاً}<ref>بقرة: 143</ref>، {أصلحوا}<ref>حجرات: 10</ref>، {رابطوا}<ref>آل عمران: 200</ref> {تعاونوا}<ref>مائدة: 2</ref>، {حزب الله}<ref>مجادلة: 22</ref>{فألّف بین قلوبهم}<ref>آل عمران: 103</ref>و... که فقط با وحدت و همبستگی جوامع اسلامی محقق خواهد شد.
خط ۱۸: خط ۱۸:


3. از آنجا که سنّت و سیره اهل بیت علیهم السلام از ملزومات بین تمامی مسلمانان به ویژه پیروان مکتب تشیع می‌باشد بدین جهت نیز تقریب مذاهب از اهمیت و ضرورتی مضاعف برخوردار خواهد بود.
3. از آنجا که سنّت و سیره اهل بیت علیهم السلام از ملزومات بین تمامی مسلمانان به ویژه پیروان مکتب تشیع می‌باشد بدین جهت نیز تقریب مذاهب از اهمیت و ضرورتی مضاعف برخوردار خواهد بود.
در تبیین این نکته به دو نمونه اشاره می کنیم:
در تبیین این نکته به دو نمونه اشاره می‌کنیم:


1. سخن امام علی علیه السلام در پاسخ معترض یهودی که در مذمت مسلمانان اظهار داشت:
1. سخن امام علی علیه السلام در پاسخ معترض یهودی که در مذمت مسلمانان اظهار داشت:
خط ۴۰: خط ۴۰:
گرچه محور اصلی تکثر مذاهب اسلامی، برپایه فقه شکل گرفته و به اختلافات بین پیروان آنان اغلب از منظر فقهی نگریسته می‌شود اما باید اذعان نمود که گستره اندیشه تقریب مذاهب در عرصه‌های حساس و اساسی حیات مسلمانان ـ اعم از شیعه و سنی ـ جریان دارد؛ بنابراین منحصر نمودن دعوت منادیان تقریب مذاهب به تقریب فقهی را باید عدول از این حرکت وحدت بخش دانست.
گرچه محور اصلی تکثر مذاهب اسلامی، برپایه فقه شکل گرفته و به اختلافات بین پیروان آنان اغلب از منظر فقهی نگریسته می‌شود اما باید اذعان نمود که گستره اندیشه تقریب مذاهب در عرصه‌های حساس و اساسی حیات مسلمانان ـ اعم از شیعه و سنی ـ جریان دارد؛ بنابراین منحصر نمودن دعوت منادیان تقریب مذاهب به تقریب فقهی را باید عدول از این حرکت وحدت بخش دانست.


در این بخش برخی از ابعاد و گستره تقریب مذاهب را تبیین می کنیم:
در این بخش برخی از ابعاد و گستره تقریب مذاهب را تبیین می‌کنیم:


=== تقریب اعتقادی ===  
=== تقریب اعتقادی ===  
خط ۱۲۵: خط ۱۲۵:
باید گفت اگر بخواهیم بر اساس آموزه‌های قرآنی رفتار نموده و سیره پیامبر صلی الله علیه و اله و اهل بیت علیهم السلام را الگوی خویش بدانیم قطعاً حکم به مذموم و منفور بودن رفتارهای مذکور فراهم نمود.
باید گفت اگر بخواهیم بر اساس آموزه‌های قرآنی رفتار نموده و سیره پیامبر صلی الله علیه و اله و اهل بیت علیهم السلام را الگوی خویش بدانیم قطعاً حکم به مذموم و منفور بودن رفتارهای مذکور فراهم نمود.


در این قسمت سخن یکی از پیشگامان نهضت تقریب را در زمینه رفتار برخی از شیعیان در زمینه سبّ و لعن نسبت به برخی از صحابه پیامبر صلی الله علیه و اله بیان می کنیم تا برای برادران اهل سنت روشن گردد که چنین روشی مقبول عالمان برجسته شیعه نمی‌باشد.
در این قسمت سخن یکی از پیشگامان نهضت تقریب را در زمینه رفتار برخی از شیعیان در زمینه سبّ و لعن نسبت به برخی از صحابه پیامبر صلی الله علیه و اله بیان می‌کنیم تا برای برادران اهل سنت روشن گردد که چنین روشی مقبول عالمان برجسته شیعه نمی‌باشد.


شیخ محمدحسین کاشف‌الغطاء در این مورد می‌فرماید:
شیخ محمدحسین کاشف‌الغطاء در این مورد می‌فرماید:
خط ۱۴۵: خط ۱۴۵:
اندیشه اصلاحی تقریب مذاهب اسلامی هرگاه در جوامع اسلامی به مفهوم درست خود تحقق یابد ثمرات عظیمی را در حوزه نظری و عملی به دنبال خواهد داشت.
اندیشه اصلاحی تقریب مذاهب اسلامی هرگاه در جوامع اسلامی به مفهوم درست خود تحقق یابد ثمرات عظیمی را در حوزه نظری و عملی به دنبال خواهد داشت.


اینک برخی از این پیامدها را مرور می کنیم:
اینک برخی از این پیامدها را مرور می‌کنیم:


1. تعارف مسلمانان نسبت به یکدیگر: بزرگ‌ترین ثمره تقریب در عرصه نظر این است که بسیاری از سوء تفاهمات بین رهبران مذاهب اسلامی و نیز بین مسلمانان برطرف خواهد شد.  
1. تعارف مسلمانان نسبت به یکدیگر: بزرگ‌ترین ثمره تقریب در عرصه نظر این است که بسیاری از سوء تفاهمات بین رهبران مذاهب اسلامی و نیز بین مسلمانان برطرف خواهد شد.  
خط ۲۱۴: خط ۲۱۴:


==6راهبردها و شیوه های عملیاتی تقریب مذاهب ==
==6راهبردها و شیوه های عملیاتی تقریب مذاهب ==
بر اساس مباحثی که در باب تقریب بیان گردیده اینک مهم‌ترین مسأله تبیین راهبرد تقریب و شیوه های نیل به آن می‌باشد. در این رابطه باید گفت: از آنجا که رهبر معظم انقلاب، راهبرد اصلی مجمع جهانی تقریب را دیپلماسی وحدت <ref>حکم رهبر معظم به دبیر کل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، 20/04/1391</ref> قرار داده و از این نهاد مهم و بین‌المللی خواسته‌اند که با محور قرار دادن آن، پایه گذار تاسیس امت واحده اسلامی گردند. برخی از شیوه های عملیاتی آن را بیان می کنیم:
بر اساس مباحثی که در باب تقریب بیان گردیده اینک مهم‌ترین مسأله تبیین راهبرد تقریب و شیوه های نیل به آن می‌باشد. در این رابطه باید گفت: از آنجا که رهبر معظم انقلاب، راهبرد اصلی مجمع جهانی تقریب را دیپلماسی وحدت <ref>حکم رهبر معظم به دبیر کل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، 20/04/1391</ref> قرار داده و از این نهاد مهم و بین‌المللی خواسته‌اند که با محور قرار دادن آن، پایه گذار تاسیس امت واحده اسلامی گردند. برخی از شیوه های عملیاتی آن را بیان می‌کنیم:


1. تاسیس دانشگاه بزرگ اسلامی و دعوت از متفکران و اندیشمندان جهان اسلام با قطع نظر از گرایش های مذهبی و فرقه ای جهت شناخت عمیق اسلام و مذاهب اسلامی.
1. تاسیس دانشگاه بزرگ اسلامی و دعوت از متفکران و اندیشمندان جهان اسلام با قطع نظر از گرایش های مذهبی و فرقه ای جهت شناخت عمیق اسلام و مذاهب اسلامی.
Writers، confirmed، مدیران
۸۶٬۰۹۳

ویرایش