confirmed، مدیران
۳۷٬۲۰۱
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۴۰: | خط ۴۰: | ||
|} | |} | ||
</div> | </div> | ||
'''محمد بن احمد بن ادریس بن حسین بن قاسم بن عیسی حلی عجلی'''، معروف به | '''محمد بن احمد بن ادریس بن حسین بن قاسم بن عیسی حلی عجلی'''، معروف به '''ابنادریس'''، از فقیهان بزرگ [[امامیه]]، صاحب نظر در [[فقه]]، [[اصول]]، [[تفسیر]]، لغت، ابنادریس به دلیل استفاده فراوان از دلایل عقلی در استنباط احکام و به سبب فتواهای شاذ (کمیاب در میان علما) و همچنین شکستن هیبت علمی [[شیخ طوسی]] مشهور است. | ||
در برخی از منابع نام و نسب او به شکلهای محمد بن ادریس بن محمد، محمد بن ادریس بن احمد بن ادریس، محمد بن احمد بن ادریس و حتی به شکل غریب محمد بن منصور بن احمد بن ادریس ثبت شده که هیچ یک قابل اعتماد نیست. | در برخی از منابع نام و نسب او به شکلهای محمد بن ادریس بن محمد، محمد بن ادریس بن احمد بن ادریس، محمد بن احمد بن ادریس و حتی به شکل غریب محمد بن منصور بن احمد بن ادریس ثبت شده که هیچ یک قابل اعتماد نیست. | ||
خط ۵۸: | خط ۵۸: | ||
== اساتید == | == اساتید == | ||
# سدیدالدین محمود بن حسن حمّصی رازی (م بعد از 600 ق) | # سدیدالدین محمود بن حسن حمّصی رازی (م بعد از 600 ق). | ||
# | # | ||
# راشد بن ابراهیم بن اسحاق بحرانی | # راشد بن ابراهیم بن اسحاق بحرانی. | ||
# | # | ||
# سید مشرف شاه ابن محمد حسین افطسی | # سید مشرف شاه ابن محمد حسین افطسی. | ||
# | # | ||
# ابن زهره حمزة بن علی حسینی حلّی | # ابن زهره حمزة بن علی حسینی حلّی. | ||
# | # | ||
# عربی بن مسافر عبادی | # عربی بن مسافر عبادی. | ||
# | # | ||
# هبة الله ابن رطبة سوراوی و بسیاری دیگر از اساتید حله، [[نجف]] و [[بغداد]]. | # هبة الله ابن رطبة سوراوی و بسیاری دیگر از اساتید حله، [[نجف]] و [[بغداد]]. | ||
خط ۷۵: | خط ۷۵: | ||
سید شمس الدین ابو علی فخار بن معد موسوی که کتاب معروف حجة الذاهب الی ایمان ابیطالب یا الردّ علی الذاهب الی کفر ابیطالب را نوشته است. | سید شمس الدین ابو علی فخار بن معد موسوی که کتاب معروف حجة الذاهب الی ایمان ابیطالب یا الردّ علی الذاهب الی کفر ابیطالب را نوشته است. | ||
# محمد بن جعفر بن محمد بن نما حلّی معروف به ابن نما | # محمد بن جعفر بن محمد بن نما حلّی معروف به ابن نما. | ||
# | # | ||
# ابوالحسن علی بن یحیی بن علی خیاط | # ابوالحسن علی بن یحیی بن علی خیاط. | ||
# | # | ||
# سید محمد بن عبدالله بن علی بن زهره حسینی حلبی | # سید محمد بن عبدالله بن علی بن زهره حسینی حلبی. | ||
# | # | ||
# جعفر بن احمد بن حسین بن قمرویه حائری که بخش عمدهای از نظرات فقهی ابنادریس را در قالب کتاب مسائل ابنادریس گرد آوری و منتشر کرد. | # جعفر بن احمد بن حسین بن قمرویه حائری که بخش عمدهای از نظرات فقهی ابنادریس را در قالب کتاب مسائل ابنادریس گرد آوری و منتشر کرد. | ||
# | # | ||
# سید صفی الدین ابوجعفر محمد بن معد بن علی بن رافع | # سید صفی الدین ابوجعفر محمد بن معد بن علی بن رافع. | ||
# | # | ||
# نجیب الدین ابو ابراهیم محمد بن نما حلی | # نجیب الدین ابو ابراهیم محمد بن نما حلی. | ||
# | # | ||
# معین الدین ابوالحسن سالم بن بردان مازنی مصری. | # معین الدین ابوالحسن سالم بن بردان مازنی مصری. | ||
برخی از این شاگردان در پیشرفت علوم مدارس شیعی [[عراق]] در قرن هفتم تاثیرگذار بودند. | برخی از این شاگردان در پیشرفت علوم مدارس [[مذهب شیعه|شیعی]] [[عراق]] در قرن هفتم تاثیرگذار بودند. | ||
== آثار == | == آثار == | ||
او همچنین کتابهای فراوانی در زمینۀ فقه و عقاید [[تشیع]] تألیف کرده بود که مهمترین آنها عبارتند از: | او همچنین کتابهای فراوانی در زمینۀ فقه و عقاید [[تشیع]] تألیف کرده بود که مهمترین آنها عبارتند از: | ||
# السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی که یکی از مهمترین منابع فقه شیعه به شمار میرود. | # السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی که یکی از مهمترین منابع [[فقه|فقه شیعه]] به شمار میرود. | ||
# | # | ||
# التعلیقات علی تفسیر التبیان که به عنوان شرح التبیان، مختصر التبیان و تفسیر ابنادریس مشهور است. البته کتاب دیگری با عنوان مختصر تفسیر التبیان للشیخ الطوسی رحمة الله علیه نیز نوشته است. | # التعلیقات علی تفسیر التبیان که به عنوان شرح التبیان، مختصر التبیان و تفسیر ابنادریس مشهور است. البته کتاب دیگری با عنوان مختصر تفسیر التبیان للشیخ الطوسی رحمة الله علیه نیز نوشته است. | ||
خط ۱۲۲: | خط ۱۲۲: | ||
[[محقق حلّی]] <ref>محقق حلی، ج۱، ص۳۵۱، ۳۴۲، ج۲، ص۷۰۲</ref> گاه با تعبیری چون المتأخر به ابنادریس اشاره و آرای او را نقد کرده است. به نوشته خوانساری <ref>خوانساری، روضات الجنات، ج۶، ص۲۷۷</ref> علامه حلّی از او با عنوانی طعنهآمیز (الشّاب المترف) یاد کرده است؛ ولی مدرک این سخن معلوم نیست. بهعلاوه، علامه در بسیاری موارد آرای ابنادریس را نقل کرده و پذیرفته است <ref> برای نمونه رجوع کنید به محقق حلی، ۱۴۱۲-۱۴۲۰، ج۸، ص۱۵۳، ۱۶۸-۱۶۹، ۱۷۰، ج۹، ص۷۶، ۲۹۹-۳۰۰</ref> و چهبسا از او با احترام نام برده است. | [[محقق حلّی]] <ref>محقق حلی، ج۱، ص۳۵۱، ۳۴۲، ج۲، ص۷۰۲</ref> گاه با تعبیری چون المتأخر به ابنادریس اشاره و آرای او را نقد کرده است. به نوشته خوانساری <ref>خوانساری، روضات الجنات، ج۶، ص۲۷۷</ref> علامه حلّی از او با عنوانی طعنهآمیز (الشّاب المترف) یاد کرده است؛ ولی مدرک این سخن معلوم نیست. بهعلاوه، علامه در بسیاری موارد آرای ابنادریس را نقل کرده و پذیرفته است <ref> برای نمونه رجوع کنید به محقق حلی، ۱۴۱۲-۱۴۲۰، ج۸، ص۱۵۳، ۱۶۸-۱۶۹، ۱۷۰، ج۹، ص۷۶، ۲۹۹-۳۰۰</ref> و چهبسا از او با احترام نام برده است. | ||
به نظر ابن داوود حلی <ref>ابن داوود، رجال، ص۴۹۸</ref>، ابنادریس بهطور کلی از [[احادیث]] [[اهل بیت ( | به نظر ابن داوود حلی <ref>ابن داوود، رجال، ص۴۹۸</ref>، ابنادریس بهطور کلی از [[احادیث]] [[اهل بیت (علیهم السلام)|اهلبیت (علیه السلام)]] اعراض کرده، لذا از او در بخش ضعفا نام برده است. بحرانی <ref>بحرانی، ص۲۷۹</ref> این دیدگاه را نپذیرفته و بر آن است که علوّ مرتبه علمی و فضل ابنادریس انکارناپذیر است و اشتباه او در برخی مسائل، موجب قدح او نیست. به نظر بحرانی با توجه به اینکه خود ابن داوود حلی، ابنادریس را شیخ فقها و سرآمد در علوم وصف کرده است، بهتر بود نام وی را در شمار ممدوحان ذکر میکرد. | ||
== وفات == | == وفات == | ||
به نظر برخی مؤلفان، ابنادریس در حدود ۵۹۷ <ref>منتجبالدین رازی، ص۳۹۸؛ ابنحجر عسقلانی، ج۵، ص۶۹۳</ref>، و به گفته فرزندش صالح <ref>آقابزرگ طهرانی، ۱۴۰۳، ج۱۲، ص۱۵۵</ref> در حدود ۵۹۸ درگذشته است. بنابراین، اینکه در بعضی منابع آمده است او در ۲۵ یا ۳۵ سالگی وفات کرد، <ref>رجوع کنید به: مازندرانیحائری، ج۵، ص۳۴۸؛ مجلسی، ج۱۰۴، ص۱۹</ref> نادرست است و به نظر برخی، ناشی از خطا در نوشتن کلمه تسعین به صورت سبعین [در گزارش سال وفات او] بوده است. <ref>نوری، ج۳، ص۴۲؛ مجلسی، ج صفر، مقدمه عبدالرحیم ربانی شیرازی، ص۱۹۸</ref> این مطلب با گفته خود ابنادریس <ref>(۱۴۱۰-۱۴۱۱، ج۱، ص۵۷۷، ج۳، ص۲۵۸</ref> درباره سال تألیف سرائر و نیز تصریح فخار، شاگرد او که در ۵۹۳ از او حدیث شنیده ناسازگار است. ابنادریس در حلّه وفات یافت. مرقد او در محله «جامعین» حلّه قرار دارد و در ۱۳۴۰ش تجدید بنا شده است. <ref>بحرانی، ص ۲۷۷-۲۷۸</ref> | به نظر برخی مؤلفان، ابنادریس در حدود ۵۹۷ <ref>منتجبالدین رازی، ص۳۹۸؛ ابنحجر عسقلانی، ج۵، ص۶۹۳</ref>، و به گفته فرزندش صالح <ref>آقابزرگ طهرانی، ۱۴۰۳، ج۱۲، ص۱۵۵</ref> در حدود ۵۹۸ درگذشته است. بنابراین، اینکه در بعضی منابع آمده است او در ۲۵ یا ۳۵ سالگی وفات کرد، <ref>رجوع کنید به: مازندرانیحائری، ج۵، ص۳۴۸؛ مجلسی، ج۱۰۴، ص۱۹</ref> نادرست است و به نظر برخی، ناشی از خطا در نوشتن کلمه تسعین به صورت سبعین [در گزارش سال وفات او] بوده است. <ref>نوری، ج۳، ص۴۲؛ مجلسی، ج صفر، مقدمه عبدالرحیم ربانی شیرازی، ص۱۹۸</ref> این مطلب با گفته خود ابنادریس <ref>(۱۴۱۰-۱۴۱۱، ج۱، ص۵۷۷، ج۳، ص۲۵۸</ref> درباره سال تألیف سرائر و نیز تصریح فخار، شاگرد او که در ۵۹۳ از او حدیث شنیده ناسازگار است. ابنادریس در حلّه وفات یافت. مرقد او در محله «جامعین» حلّه قرار دارد و در ۱۳۴۰ش تجدید بنا شده است. <ref>بحرانی، ص ۲۷۷-۲۷۸</ref> | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
{{پانویس}} | |||
== منابع == | == منابع == |