۸۷٬۷۸۵
ویرایش
یهودیان جمهوری آذربایجان (مقاله): تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - ' آنها ' به ' آنها '
جز (جایگزینی متن - ' می شود' به ' می‌شود') |
جز (جایگزینی متن - ' آنها ' به ' آنها ') |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''یهودیان''' در قرن 15 میلادی در منطقه‌ای که امروزه [[جمهوری آذربایجان]] نامیده می‌شود حضور داشتند. این یهودیان به سه دسته تقسیم می‌شوند: یهودیان اشکنازی <ref>به یهودیان ساکن اروپا، اشکنازی گفته می‌شود</ref>، یهودیان گرجستانی (سفاردی) و یهودیان کوهستانی (کوه‌نشین) <ref>یهودیان کوهستانی تقریبا نزدیک به ۳۰۰ سال است که در «قبا» (در شمال جمهوری آذربایجان) سکونت کرده‌اند. آنها قبل از سکونت در «قبا»، در دامنه های «شاه داق» زندگی می کردن قبا، بزرگترین مسکنی است که یهودیان در آنجا بطور متراکم زندگی می کنند. قصبه ای که آنها در آنجا سکونت دارند. امروز این قصبه (قیرمیزی قصبه) نام گرفته است.</ref> در اواسط قرن نوزدهم رشد روزافزون صنعت نفت باکو نقش مهمی در اسکان بسیاری از ملیت‌های گوناگون از جمله یهودیان در این منطقه داشت. همچنین نبود تفکرات ضدیهودی در میان مردم آن منطقه باعث شده که یهودیان در آنجا ساکن شوند. | '''یهودیان''' در قرن 15 میلادی در منطقه‌ای که امروزه [[جمهوری آذربایجان]] نامیده می‌شود حضور داشتند. این یهودیان به سه دسته تقسیم می‌شوند: یهودیان اشکنازی <ref>به یهودیان ساکن اروپا، اشکنازی گفته می‌شود</ref>، یهودیان گرجستانی (سفاردی) و یهودیان کوهستانی (کوه‌نشین) <ref>یهودیان کوهستانی تقریبا نزدیک به ۳۰۰ سال است که در «قبا» (در شمال جمهوری آذربایجان) سکونت کرده‌اند. آنها قبل از سکونت در «قبا»، در دامنه های «شاه داق» زندگی می کردن قبا، بزرگترین مسکنی است که یهودیان در آنجا بطور متراکم زندگی می کنند. قصبه ای که آنها در آنجا سکونت دارند. امروز این قصبه (قیرمیزی قصبه) نام گرفته است.</ref> در اواسط قرن نوزدهم رشد روزافزون صنعت نفت باکو نقش مهمی در اسکان بسیاری از ملیت‌های گوناگون از جمله یهودیان در این منطقه داشت. همچنین نبود تفکرات ضدیهودی در میان مردم آن منطقه باعث شده که یهودیان در آنجا ساکن شوند. | ||
جمعیت یهودیان در آذربایجان بنا به موقعیت اقتصادی آنها و سیاست‌های اعمال شده در آذربایجان در طول تاریخ متفاوت بوده است. بعد از فروپاشی شوروی، مهاجرت یهودیان به اسرائیل سرعت یافت در حال حاضر یافتن آمار و تعداد دقیق یهودیان آذربایجان به طور رسمی مشکل است. زیرا به علت مشکلات تاریخی بسیاری از یهودیان از افشای مذهب خود خودداری کرده‌اند. برطبق گزارش کمیته مذهبی دولت در سال 2005، حدود 16 هزار یهودی در آذربایجان زندگی می‌کنند که 11 هزار نفرآن‌ها یهودیان کوهستانی هستند و 3600 نفر | جمعیت یهودیان در آذربایجان بنا به موقعیت اقتصادی آنها و سیاست‌های اعمال شده در آذربایجان در طول تاریخ متفاوت بوده است. بعد از فروپاشی شوروی، مهاجرت یهودیان به اسرائیل سرعت یافت در حال حاضر یافتن آمار و تعداد دقیق یهودیان آذربایجان به طور رسمی مشکل است. زیرا به علت مشکلات تاریخی بسیاری از یهودیان از افشای مذهب خود خودداری کرده‌اند. برطبق گزارش کمیته مذهبی دولت در سال 2005، حدود 16 هزار یهودی در آذربایجان زندگی می‌کنند که 11 هزار نفرآن‌ها یهودیان کوهستانی هستند و 3600 نفر آنها در قوبا و نیز 1300نفر آنها در مناطق آذربایجان زندگی می‌کنند. یهودیان اشکنازی، 4300 نفرند که 3300 نفر آنها در باکو زندگی می‌کنند، و یهودیان گرجستانی که جمعیتشان حدود 700 نفر است.<ref>یوسف محمودی، نهادهای فرهنگی یهودی آذربایجان، ماهنامه ایراس 1385 شماره 10.</ref> | ||
یهودیان در تمامی مناطق آذربایجان زندگی می‌کنند. تعداد آنها در قبا، اوغوز و شیروان بیشتر است. یهودیان هر دو زبان (زبان آذری و عبری) را یاد می‌گیرند، ولی در شهرستان‌ها اساسا به زبان آذربایجانی تحصیل می‌کنند. در باکو دو مدرسه یهودی که تدریس در آنها به زبان روسی است، وجود دارد. در این مدارس براساس برنامه درسی تایید شده در آذربایجان، درس داده می‌شود. برغم اینکه یهودیان بیش از دوهزار سال است که در دنیا پراکنده شده‌اند، اما ارزش‌های ملی – معنوی خود را حفظ کرده‌اند.<br> | یهودیان در تمامی مناطق آذربایجان زندگی می‌کنند. تعداد آنها در قبا، اوغوز و شیروان بیشتر است. یهودیان هر دو زبان (زبان آذری و عبری) را یاد می‌گیرند، ولی در شهرستان‌ها اساسا به زبان آذربایجانی تحصیل می‌کنند. در باکو دو مدرسه یهودی که تدریس در آنها به زبان روسی است، وجود دارد. در این مدارس براساس برنامه درسی تایید شده در آذربایجان، درس داده می‌شود. برغم اینکه یهودیان بیش از دوهزار سال است که در دنیا پراکنده شده‌اند، اما ارزش‌های ملی – معنوی خود را حفظ کرده‌اند.<br> | ||
| خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
این مرکز به ریاست «یوسف اوا سولماز» در سال 1996در باکو و دو شعبه دیگر در گنجه و آوغوز تأسیس شد. این مرکز در کنار برنامه‌های پشتیبانی و حمایتی خود و همچنین انجام دادن مشاوره‌های پزشکی فعالیت‌هایی در مورد آداب و رسوم و نیز فرهنگ یهودیان تحقیق و مطالعه می‌کند. کمک‌های مالی این مرکز توسط کمیته مشترک جامعه یهودیان آمریکا و اسرائیل و نیز برخی از افراد به شکل خصوصی انجام نمی‌گیرد. در کنیسه یهودیان اشکنازی، برنامه توسعه دانشگاه یهود به ریاست«زلما نوولیپ گنادی» رئیس جامعه مذهبی یهودیان اشکنازی در باکو به اجرا گذاشته شده است. <ref>فلاح همان، ص163</ref><br> | این مرکز به ریاست «یوسف اوا سولماز» در سال 1996در باکو و دو شعبه دیگر در گنجه و آوغوز تأسیس شد. این مرکز در کنار برنامه‌های پشتیبانی و حمایتی خود و همچنین انجام دادن مشاوره‌های پزشکی فعالیت‌هایی در مورد آداب و رسوم و نیز فرهنگ یهودیان تحقیق و مطالعه می‌کند. کمک‌های مالی این مرکز توسط کمیته مشترک جامعه یهودیان آمریکا و اسرائیل و نیز برخی از افراد به شکل خصوصی انجام نمی‌گیرد. در کنیسه یهودیان اشکنازی، برنامه توسعه دانشگاه یهود به ریاست«زلما نوولیپ گنادی» رئیس جامعه مذهبی یهودیان اشکنازی در باکو به اجرا گذاشته شده است. <ref>فلاح همان، ص163</ref><br> | ||
دولت آذربایجان همه ساله گرامی‌داشت روز هولوکاست را برگزار می‌کند و این امر برای | دولت آذربایجان همه ساله گرامی‌داشت روز هولوکاست را برگزار می‌کند و این امر برای آنها یادآور «یهودی آزاری» توسط نازیسم بوده و به عنوان یک وجه مشترک میان یهودیان آذربایجان و ملت یهود درآمده است. در این راستا در بیانیه‌ای که یهودیان این کشور صادر کرده‌اند، آمده است: 26 فوریه 1992 اهالی شهر خوجالی اعم از زن و بچه و پیر و جوان به دست ارامنه قتل عام شدند و در این جریان صدها نفر کشته و هزاران خانواده بی خانمان شدند. ما خود را در غم برادران و خواهران خود شریک می‌دانیم زیرا یهودیان هم در جنگ دوم جهانی در معرض قتل عام فاشیست‌ها بودند».<ref>محمودی، همان.</ref> <br> | ||
== مرکز فرهنگی هیلل == | == مرکز فرهنگی هیلل == | ||
ریاست این مرکز برعهده کمیل اسماعیل‌اف و انار کازوف می‌باشد و دانش‌آموزان یهودی را تحت پوشش خود قرار می‌دهد. این مرکز در کنار برنامه‌های معمولی برنامه‌های مذهبی و علمی برای جوانان در نظر گرفته است. این برنامه‌ها تحت عنوان «سرهاوس»، «وکیل شما» و «باهم قویتریم» صورت گرفته است. این مرکز اطلاعاتی در مورد نسل‌کشی یهودیان در زمان شوروی در کشورهای مشترک المنافع جمع‌آوری و ماهنامه‌ای به نام تاور منتشر می‌کند. بیشترین فعالیت آن در باکو و قبا می‌باشد. مراکز ورزشی و برپایی اردوهای تفریحی در خارج از آذربایجان از دیگر برنامه‌های آن است. <ref>محمودی، همان.</ref> باشگاه یهودی هیلل در کنار فعالیت‌های متعدد خود، ماهنامه«برج» را منتشر می‌کند که به مسائل و موضوعات مربوط به جامعه یهودیان آذربایجان می‌پردازد. <ref>سعادت، همان، ص190.</ref> <br> | ریاست این مرکز برعهده کمیل اسماعیل‌اف و انار کازوف می‌باشد و دانش‌آموزان یهودی را تحت پوشش خود قرار می‌دهد. این مرکز در کنار برنامه‌های معمولی برنامه‌های مذهبی و علمی برای جوانان در نظر گرفته است. این برنامه‌ها تحت عنوان «سرهاوس»، «وکیل شما» و «باهم قویتریم» صورت گرفته است. این مرکز اطلاعاتی در مورد نسل‌کشی یهودیان در زمان شوروی در کشورهای مشترک المنافع جمع‌آوری و ماهنامه‌ای به نام تاور منتشر می‌کند. بیشترین فعالیت آن در باکو و قبا می‌باشد. مراکز ورزشی و برپایی اردوهای تفریحی در خارج از آذربایجان از دیگر برنامه‌های آن است. <ref>محمودی، همان.</ref> باشگاه یهودی هیلل در کنار فعالیت‌های متعدد خود، ماهنامه«برج» را منتشر می‌کند که به مسائل و موضوعات مربوط به جامعه یهودیان آذربایجان می‌پردازد. <ref>سعادت، همان، ص190.</ref> <br> | ||
| خط ۳۶: | خط ۳۶: | ||
لازم به ذکر است که این انجمن شعبه‌ای با عنوان حمایت از زنان ستم دیده آذری در ایران راه‌اندزی کرده و همایش نقش نقض حقوق بشر در سال 2012 پانلی را با موضوع حقوق زنان آذری در ایران ارائه کرده است.<ref>همان، ص 90</ref> <br> | لازم به ذکر است که این انجمن شعبه‌ای با عنوان حمایت از زنان ستم دیده آذری در ایران راه‌اندزی کرده و همایش نقش نقض حقوق بشر در سال 2012 پانلی را با موضوع حقوق زنان آذری در ایران ارائه کرده است.<ref>همان، ص 90</ref> <br> | ||
در کنار سازمان‌های رسمی یهودی که در آذربایجان تشکیل شده‌اند، سازمان‌هایی هم در اسرائیل تاسیس شده‌اند که اهداف ظاهری و باطنی آنها جامعه غیریهودی جمهوری آذربایجان را نشانه گرفته است. این‌گونه نهادها با اینکه شاید بیش از یک دهه است که از شکل‌گیری آنها می‌گذرد اما هنوز بصورت رسمی در آذربایجان اعلام موجودیت نکرده‌اند که به یکی از مهمترین | در کنار سازمان‌های رسمی یهودی که در آذربایجان تشکیل شده‌اند، سازمان‌هایی هم در اسرائیل تاسیس شده‌اند که اهداف ظاهری و باطنی آنها جامعه غیریهودی جمهوری آذربایجان را نشانه گرفته است. این‌گونه نهادها با اینکه شاید بیش از یک دهه است که از شکل‌گیری آنها می‌گذرد اما هنوز بصورت رسمی در آذربایجان اعلام موجودیت نکرده‌اند که به یکی از مهمترین آنها اشاره می‌شود.<br> | ||
== سازمان شاه داغ == | == سازمان شاه داغ == | ||
رئیس و موسس سازمان «شاه داغ» فردی بنام الخانان رازیل (אלחנן רזיאל) متولد ۱۹۶۱ شهر اوغوز جمهوری آذربایجان و یک روزنامه نگار است که عضو کمیته مرکزی حزب لیکود اسرائیل نیز می‌باشد. در آغاز سال ۲۰۱۹ میلادی دفتر این سازمان در آذربایجان افتتاح و اکنون فعالیت می‌نماید. <ref>سازمان‌های غیریهودی رفراندوم خاموش برای شیعیان جمهوری آذربایجان https://fa.shafaqna.com/news/7<br></ref> | رئیس و موسس سازمان «شاه داغ» فردی بنام الخانان رازیل (אלחנן רזיאל) متولد ۱۹۶۱ شهر اوغوز جمهوری آذربایجان و یک روزنامه نگار است که عضو کمیته مرکزی حزب لیکود اسرائیل نیز می‌باشد. در آغاز سال ۲۰۱۹ میلادی دفتر این سازمان در آذربایجان افتتاح و اکنون فعالیت می‌نماید. <ref>سازمان‌های غیریهودی رفراندوم خاموش برای شیعیان جمهوری آذربایجان https://fa.shafaqna.com/news/7<br></ref> | ||