پرش به محتوا

عبدالقاهر بغدادى: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۷۲: خط ۷۲:
# الایضاح‌ عن‌ اصول‌ صناعة المسّاح‌. <ref>نکـ: دنبالۀ مقاله‌</ref>  
# الایضاح‌ عن‌ اصول‌ صناعة المسّاح‌. <ref>نکـ: دنبالۀ مقاله‌</ref>  
# [[الفَرق بین‌ الفِرَق‌]]، در ۵باب‌ که‌ با شرح‌ حدیث «افتراق‌ امت‌» آغاز می‌شود و پس‌ از آن‌، در ضمن‌ ۳باب‌ به‌ بیان‌ گرایشهای‌ کلامی‌ در میان‌ [[مسلمانان‌]] می‌پردازد و در پایان‌، به‌ توضیح‌ آنچه‌ خود، گروه‌ رستگاران‌ (الفرقه الناجیه‌) نامیده‌ است‌، می‌پردازد. از میان‌ چاپهای این کتاب‌، چاپ‌ محمد زاهد کوثری‌ (۱۳۶۷ق‌/۱۹۴۸م‌) و چاپ‌ محمد محیی‌الدین‌ عبدالحمید (۱۳۸۴ق‌/ ۱۹۶۴م‌) که‌ هر دو در [[قاهره‌]] منتشر شده‌، قابل‌ ذکر است‌. این‌ کتاب‌ در سدۀ ۷ق‌، به‌وسیله عبدالرزاق‌ بن‌ رزق‌ الله‌ رَسعَنی‌ خلاصه‌ شد که‌ با عنوان‌ مختصر کتاب‌ الفرق‌ بین‌ الفرق‌، به‌ کوشش‌ فیلیپ‌ حِتّی‌ در قاهره‌ (۱۹۲۴م‌) به‌ چاپ‌ رسید. همچنین‌ الفرق‌ به‌ وسیله محمد جواد مشکور و با نام‌ تاریخ‌ مذاهب‌ اسلام‌ به‌ فارسی‌ ترجمه‌ شده‌ است‌ (تبریز، ۱۳۳۳ش‌، تهران‌، ۱۳۴۴ش‌). نیمۀ نخست‌ آن‌ هم‌ توسط خانم‌ سیلی و نیمه دوم‌ آن‌ نیز توسط هالکین‌ به‌ انگلیسی‌ ترجمه‌ و منتشر شده‌ است‌.  
# [[الفَرق بین‌ الفِرَق‌]]، در ۵باب‌ که‌ با شرح‌ حدیث «افتراق‌ امت‌» آغاز می‌شود و پس‌ از آن‌، در ضمن‌ ۳باب‌ به‌ بیان‌ گرایشهای‌ کلامی‌ در میان‌ [[مسلمانان‌]] می‌پردازد و در پایان‌، به‌ توضیح‌ آنچه‌ خود، گروه‌ رستگاران‌ (الفرقه الناجیه‌) نامیده‌ است‌، می‌پردازد. از میان‌ چاپهای این کتاب‌، چاپ‌ محمد زاهد کوثری‌ (۱۳۶۷ق‌/۱۹۴۸م‌) و چاپ‌ محمد محیی‌الدین‌ عبدالحمید (۱۳۸۴ق‌/ ۱۹۶۴م‌) که‌ هر دو در [[قاهره‌]] منتشر شده‌، قابل‌ ذکر است‌. این‌ کتاب‌ در سدۀ ۷ق‌، به‌وسیله عبدالرزاق‌ بن‌ رزق‌ الله‌ رَسعَنی‌ خلاصه‌ شد که‌ با عنوان‌ مختصر کتاب‌ الفرق‌ بین‌ الفرق‌، به‌ کوشش‌ فیلیپ‌ حِتّی‌ در قاهره‌ (۱۹۲۴م‌) به‌ چاپ‌ رسید. همچنین‌ الفرق‌ به‌ وسیله محمد جواد مشکور و با نام‌ تاریخ‌ مذاهب‌ اسلام‌ به‌ فارسی‌ ترجمه‌ شده‌ است‌ (تبریز، ۱۳۳۳ش‌، تهران‌، ۱۳۴۴ش‌). نیمۀ نخست‌ آن‌ هم‌ توسط خانم‌ سیلی و نیمه دوم‌ آن‌ نیز توسط هالکین‌ به‌ انگلیسی‌ ترجمه‌ و منتشر شده‌ است‌.  
# [[الملل‌ و النحل‌]]. این‌ اثر همچون‌ کتاب‌ الفرق‌ به‌ بیان‌ آراء فرقه‌های‌ کلامی‌ در دنیای‌ [[اسلام‌]] پرداخته‌، و با ذکر فضلیت [[اهل‌ سنت‌]] و جماعت‌ خاتمه‌ یافته‌ است‌. بخشی‌ از این‌ کتاب‌ براساس‌ تنها نسخه موجود از آن‌، به‌ کوشش‌ البیر نصری‌ نادر در [[بیروت‌]] (۱۳۹۰ق‌/۱۹۷۰م‌) به‌ چاپ‌ رسیده‌ است‌. با اینکـه‌ برخی‌ از معاصران‌ بر این‌ باورند که‌ دو کتاب‌ الفرق‌ و الملل‌ بغدادی‌ در اصل یکی‌ خلاصه‌ای‌ از دیگری‌ است‌، <ref>نکـ: حتی‌، ۵؛ عبدالرسول‌، «م‌»؛ سید، ۱۹/۴۷</ref> اما خود مؤلف‌ از آن‌ دو به‌ عنوان‌ کتابی‌ مستقل‌ یاد کرده‌ است‌. <ref>نکـ: الفرق‌، ۱۰۹، ۲۳۰، ۲۷۲، جمـ؛ نیز نکـ: اسفراینی‌، ۱۷۵-۱۷۶؛ سبکی‌، عبدالوهاب‌، ۵/۱۴۰؛ نادر، ۱۷ ببـ، ۳۷</ref>
# [[الملل‌ و النحل‌]]. این‌ اثر همچون‌ کتاب‌ الفرق‌ به‌ بیان‌ آراء فرقه‌های‌ کلامی‌ در دنیای‌ [[اسلام‌]] پرداخته‌، و با ذکر فضلیت [[اهل‌‌سنت‌]] و جماعت‌ خاتمه‌ یافته‌ است‌. بخشی‌ از این‌ کتاب‌ براساس‌ تنها نسخه موجود از آن‌، به‌ کوشش‌ البیر نصری‌ نادر در [[بیروت‌]] (۱۳۹۰ق‌/۱۹۷۰م‌) به‌ چاپ‌ رسیده‌ است‌. با اینکـه‌ برخی‌ از معاصران‌ بر این‌ باورند که‌ دو کتاب‌ الفرق‌ و الملل‌ بغدادی‌ در اصل یکی‌ خلاصه‌ای‌ از دیگری‌ است‌، <ref>نکـ: حتی‌، ۵؛ عبدالرسول‌، «م‌»؛ سید، ۱۹/۴۷</ref> اما خود مؤلف‌ از آن‌ دو به‌ عنوان‌ کتابی‌ مستقل‌ یاد کرده‌ است‌. <ref>نکـ: الفرق‌، ۱۰۹، ۲۳۰، ۲۷۲، جمـ؛ نیز نکـ: اسفراینی‌، ۱۷۵-۱۷۶؛ سبکی‌، عبدالوهاب‌، ۵/۱۴۰؛ نادر، ۱۷ ببـ، ۳۷</ref>
# الناسخ‌ و المنسوخ‌، که‌ در آن‌ در ضمن‌ ۸ باب‌ به‌ بیان‌ مفهوم‌ و شرایط نسخ‌، و آیات‌ ناسخ‌ و منسوخ‌ [[قرآن‌]] پرداخته‌ شده‌ است‌. این‌ کتاب‌ به‌ کوشش‌ حلمی‌ عبدالهادی‌ در ۱۴۰۷ق‌/۱۹۸۷م‌ در [[عمان‌]] به‌ چاپ‌ رسیده‌ است‌.
# الناسخ‌ و المنسوخ‌، که‌ در آن‌ در ضمن‌ ۸ باب‌ به‌ بیان‌ مفهوم‌ و شرایط نسخ‌، و آیات‌ ناسخ‌ و منسوخ‌ [[قرآن‌]] پرداخته‌ شده‌ است‌. این‌ کتاب‌ به‌ کوشش‌ حلمی‌ عبدالهادی‌ در ۱۴۰۷ق‌/۱۹۸۷م‌ در [[عمان‌]] به‌ چاپ‌ رسیده‌ است‌.


خط ۱۲۸: خط ۱۲۸:
'''اصل‌ هفتم‌'''. [[نبوت‌]] و [[رسالت‌]] امری‌ مسلم‌ و اثبات‌ شده‌ است‌. رسول‌ با نبی‌ تفاوت‌ دارد. [[انبیا]] بسیارند، ولی‌ شمار رسولان‌ ۳۱۳ است‌. همگی‌ انبیا معصومند. <ref>همان‌، ۳۴۲-۳۴۳، اصول‌ الدین‌، ۱۵۳-۱۶۹</ref>  
'''اصل‌ هفتم‌'''. [[نبوت‌]] و [[رسالت‌]] امری‌ مسلم‌ و اثبات‌ شده‌ است‌. رسول‌ با نبی‌ تفاوت‌ دارد. [[انبیا]] بسیارند، ولی‌ شمار رسولان‌ ۳۱۳ است‌. همگی‌ انبیا معصومند. <ref>همان‌، ۳۴۲-۳۴۳، اصول‌ الدین‌، ۱۵۳-۱۶۹</ref>  


'''اصل‌ هشتم‌'''. انبیا صادق‌ بودن‌ ادعای‌ خود را از راه‌ [[معجزه‌]] اثبات‌ می‌کنند و معجزه [[پیامبر اکرم‌(ص‌)|پیامبر اکرم‌(ص‌)]] قرآن‌ است‌. وجه‌ اعجاز قرآن‌ در نظم‌ آن‌ است‌. اولیا دارای‌ کرامتند. <ref>همان‌، ۱۶۹- ۱۸۵، الفرق‌، ۳۴۴- ۳۴۵</ref>  
'''اصل‌ هشتم‌'''. انبیا صادق‌ بودن‌ ادعای‌ خود را از راه‌ [[معجزه‌]] اثبات‌ می‌کنند و معجزه [[پیامبر اکرم‌(صلی الله علیه)|پیامبر اکرم‌(صلی الله علیه)]] قرآن‌ است‌. وجه‌ اعجاز قرآن‌ در نظم‌ آن‌ است‌. اولیا دارای‌ کرامتند. <ref>همان‌، ۱۶۹- ۱۸۵، الفرق‌، ۳۴۴- ۳۴۵</ref>  


'''اصل‌ نهم‌'''. اسلام‌ ۵ رکن‌ دارد: [[شهادت‌]] به‌ و[[حدانیت‌ خدا]] و نبوت‌ پیامبر(ص‌)، برپا کردن‌ [[نماز]]، پرداختن‌ [[زکات‌|زکات‌]]، گرفتن‌ [[روزه]] [[ماه‌ رمضان‌]] و گزاردن‌ حج‌. اصول‌ احکـام‌ شریعت‌ عبارت‌ است‌ از کتاب‌، سنت‌ و اجماع‌ سلف‌ <ref>همان‌، ۳۴۵-۳۴۶، اصول‌ الدین‌، ۱۸۵-۲۰۶</ref>
'''اصل‌ نهم‌'''. اسلام‌ ۵ رکن‌ دارد: [[شهادت‌]] به‌ و[[حدانیت‌ خدا]] و نبوت‌ پیامبر(صلی الله علیه)، برپا کردن‌ [[نماز]]، پرداختن‌ [[زکات‌|زکات‌]]، گرفتن‌ [[روزه]] [[ماه‌ رمضان‌]] و گزاردن‌ حج‌. اصول‌ احکـام‌ شریعت‌ عبارت‌ است‌ از کتاب‌، سنت‌ و اجماع‌ سلف‌ <ref>همان‌، ۳۴۵-۳۴۶، اصول‌ الدین‌، ۱۸۵-۲۰۶</ref>


'''اصل‌ دهم‌'''. احکـام‌ مربوط به‌ افعال‌ مکلفان‌ ۵ است‌: [[واجب‌]]، [[حرام‌]]، [[مستحب‌]]، [[مکروه‌|مکروه‌]] و [[مباح‌]] <ref>همان‌، ۲۰۶- ۲۲۸، الفرق‌، ۳۴۷</ref>  
'''اصل‌ دهم‌'''. احکـام‌ مربوط به‌ افعال‌ مکلفان‌ ۵ است‌: [[واجب‌]]، [[حرام‌]]، [[مستحب‌]]، [[مکروه‌|مکروه‌]] و [[مباح‌]] <ref>همان‌، ۲۰۶- ۲۲۸، الفرق‌، ۳۴۷</ref>  


'''اصل‌ یازدهم‌'''. خداوند بر نابود کردن‌ همه‌ چیز قدرت‌ دارد. او در آخرت‌ همۀ انسانها و حیوانها را زنده‌ می‌کند. [[بهشت‌]] و [[جهنم‌]] تا ابد باقی‌ است‌ و هرگز دستخوش‌ زوال‌ نمی‌شود. پیامبر اکرم‌ (ص‌) و صالحان‌ امت‌،عده‌ای‌ از گنهکاران‌را [[شفاعت‌]] می‌کنند. <ref>همان‌، ۳۴۸، اصول‌الدین‌، ۲۲۸-۲۴۶</ref>  
'''اصل‌ یازدهم‌'''. خداوند بر نابود کردن‌ همه‌ چیز قدرت‌ دارد. او در آخرت‌ همۀ انسانها و حیوانها را زنده‌ می‌کند. [[بهشت‌]] و [[جهنم‌]] تا ابد باقی‌ است‌ و هرگز دستخوش‌ زوال‌ نمی‌شود. پیامبر اکرم‌ (صلی الله علیه) و صالحان‌ امت‌،عده‌ای‌ از گنهکاران‌را [[شفاعت‌]] می‌کنند. <ref>همان‌، ۳۴۸، اصول‌الدین‌، ۲۲۸-۲۴۶</ref>  


'''اصل‌ دوازدهم'''. گوهر ایمان، معرفت و تصدیق قلبی‌ است‌ و ایمان‌ با ارتکاب‌ [[گناه‌]] زایل‌ نمی‌شود. <ref>همان‌، ۲۴۷-۲۷۰، الفرق‌، ۳۵۱-۳۵۲</ref>  
'''اصل‌ دوازدهم'''. گوهر ایمان، معرفت و تصدیق قلبی‌ است‌ و ایمان‌ با ارتکاب‌ [[گناه‌]] زایل‌ نمی‌شود. <ref>همان‌، ۲۴۷-۲۷۰، الفرق‌، ۳۵۱-۳۵۲</ref>  


'''اصل‌ سیزدهم‌'''. بر مردم‌ واجب‌ است‌ که‌ شخصی‌ را به‌ عنوان‌ [[امام]] تعیین‌ کنند تا قضات‌ را بگمارد، مرزها را حفظ کند و فی‌ء را تقسیم‌ نماید. پیامبر(ص‌) هیچ‌کس‌ را به‌ عنوان‌ امام‌ و جانشین‌ خود تعیین نکـرد. یکی‌ از شرایط امام‌، افزون‌ بر علم‌، [[عدالت‌]] و سیاست‌، این است که‌ نسبش‌ به‌ قبیلۀ قریش‌ برسد. امام‌ نباید مرتکب‌ گناه‌ کبیره‌ بشود و بر [[گناهان‌ صغیره‌]] نیز نباید اصرار بورزد. ترتیب‌ امامت [[ابوبکر|ابوبکر]]، [[عمر]]، [[عثمان‌]] و [[علی‌]] به‌ حق‌ بود <ref>همان‌، ۳۴۹-۳۵۱، اصول‌ الدین‌، ۲۷۰-۲۹۴</ref>  
'''اصل‌ سیزدهم‌'''. بر مردم‌ واجب‌ است‌ که‌ شخصی‌ را به‌ عنوان‌ [[امام]] تعیین‌ کنند تا قضات‌ را بگمارد، مرزها را حفظ کند و فی‌ء را تقسیم‌ نماید. پیامبر(صلی الله علیه) هیچ‌کس‌ را به‌ عنوان‌ امام‌ و جانشین‌ خود تعیین نکـرد. یکی‌ از شرایط امام‌، افزون‌ بر علم‌، [[عدالت‌]] و سیاست‌، این است که‌ نسبش‌ به‌ قبیلۀ قریش‌ برسد. امام‌ نباید مرتکب‌ گناه‌ کبیره‌ بشود و بر [[گناهان‌ صغیره‌]] نیز نباید اصرار بورزد. ترتیب‌ امامت [[ابوبکر|ابوبکر]]، [[عمر]]، [[عثمان‌]] و [[علی‌]] به‌ حق‌ بود <ref>همان‌، ۳۴۹-۳۵۱، اصول‌ الدین‌، ۲۷۰-۲۹۴</ref>  


'''اصل چهاردهم‌'''. فرشتگان‌ از خطا مصونند و قاطبه اهل‌ سنت‌، پیامبران را برتر از فرشتگان‌ می‌دانند. بر مبنای‌ حدیث «[[عشرۀ مبشره‌]]»، ۱۰ تن‌ از [[صحابه‌]] اهل‌ بهشتند و باید آنان‌ را تقدیس‌ کرد <ref>همان‌، ۲۹۴- ۳۱۸، الفرق‌، ۳۵۲-۳۵۳</ref>  
'''اصل چهاردهم‌'''. فرشتگان‌ از خطا مصونند و قاطبه اهل‌ سنت‌، پیامبران را برتر از فرشتگان‌ می‌دانند. بر مبنای‌ حدیث «[[عشرۀ مبشره‌]]»، ۱۰ تن‌ از [[صحابه‌]] اهل‌ بهشتند و باید آنان‌ را تقدیس‌ کرد <ref>همان‌، ۲۹۴- ۳۱۸، الفرق‌، ۳۵۲-۳۵۳</ref>  
confirmed، مدیران
۳۳٬۵۱۷

ویرایش