confirmed، مدیران
۳۷٬۲۰۱
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۴۶: | خط ۴۶: | ||
|} | |} | ||
</div> | </div> | ||
'''ابوجعفر محمدبن یعقوب کلینی رازی''' معروف به کلینی، شیخ کلینی، ثقه الاسلام کلینی صاحب کتاب گرانقدر [[کافی]] و مشهورترین دانشمند و [[فقیه]] و [[محدث]] نامی [[شیعه]] در نیمه اول قرن چهارم هجری است. | '''ابوجعفر محمدبن یعقوب کلینی رازی''' معروف به کلینی، شیخ کلینی، ثقه الاسلام کلینی صاحب کتاب گرانقدر [[الکافی|کافی]] و مشهورترین دانشمند و [[فقیه]] و [[محدث]] نامی [[شیعه]] در نیمه اول قرن چهارم هجری است. | ||
کلینی از روستای کلین در 38 کیلومتری [[شهرری]] و نزدیک حسن آباد [[قم]] بود که در زمان [[امام عسگری (علیه السلام)]] در همین روستا بدنیا آمد. وی مراحل ابتدایی [[علوم اسلامی]] را نزد پدر و دایی خود، علی بن محمد بن ابراهیم علان استاد حدیث، گذراند. | کلینی از روستای کلین در 38 کیلومتری [[شهرری]] و نزدیک حسن آباد [[قم]] بود که در زمان [[امام حسن عسکری|امام عسگری(علیه السلام)]] در همین روستا بدنیا آمد. وی مراحل ابتدایی [[علوم اسلامی]] را نزد پدر و دایی خود، علی بن محمد بن ابراهیم علان استاد حدیث، گذراند. | ||
بعد از دوران کوتاهی که با [[منابع رجالی]] و حدیثی آشنا شد، برای ادامه تحصیل به شهرری رفت. در آن موقع هر چند شهرری بیشتر مردمانش [[شافعی]] و [[حنفی]] مذهب بودند ولی به خصوص روستاهای آن شیعیان دلباخته [[اهل بیت]] و مرکز [[شیعه]] نشین بود و اکثر [[اهل تسنن]] آن شهر، به دلیل اخلاق و رفتار اسلامی شیعیان، همیشه تحت تاثیر آنان بودند. از این رو، ری به شهر شیعه نشین معروف بود. | بعد از دوران کوتاهی که با [[منابع رجالی]] و حدیثی آشنا شد، برای ادامه تحصیل به شهرری رفت. در آن موقع هر چند شهرری بیشتر مردمانش [[شافعی]] و [[حنفی]] مذهب بودند ولی به خصوص روستاهای آن شیعیان دلباخته [[اهل بیت]] و مرکز [[شیعه]] نشین بود و اکثر [[اهل تسنن]] آن شهر، به دلیل اخلاق و رفتار اسلامی شیعیان، همیشه تحت تاثیر آنان بودند. از این رو، ری به شهر شیعه نشین معروف بود. | ||
خط ۵۴: | خط ۵۴: | ||
فرقه اسماعیلیه هم با انگیزه تسلط بر ایران بیشتر از همه در این نقطه بودند و به ترویج تفکر و آرای خود پرداخته بودند و لذا شهرری، مرکز برخورد آرا و اندیشههای فرقه اسماعیلیه، حنفی، شافعی و شیعه شده بود. شیخ کلینی در این زمان، در کنار گذراندن تحصیلات و علوم خود، ضمن آشنایی با اندیشههای دیگر مذاهب، پی برد که بعضی از این فرقهها میخواهند تشیع را از مسیر واقعی خود خارج کنند. او درد را شناخت و برای درمان آن، هدفش را انتخاب و تصمیم گرفت که به نوشتن احادیث بپردازد. کلینی درمحضر ابوالحسن محمد بن اسدی کوفی ساکن ری حدیث را آموخت و همان زمان که [[قرمطیان]] با عقاید التقاطی خود که مخلوطی از عقاید [[زرتشت]]، [[مانوی]] و اسلامی بود و به مبارزه با عقاید و مقدسات مسلمین پرداخته بودند، آنها را به نقد کشید و کتاب [[الرد علی القرامطه]] را نوشت و در دسترس شیعیان گذاشت. | فرقه اسماعیلیه هم با انگیزه تسلط بر ایران بیشتر از همه در این نقطه بودند و به ترویج تفکر و آرای خود پرداخته بودند و لذا شهرری، مرکز برخورد آرا و اندیشههای فرقه اسماعیلیه، حنفی، شافعی و شیعه شده بود. شیخ کلینی در این زمان، در کنار گذراندن تحصیلات و علوم خود، ضمن آشنایی با اندیشههای دیگر مذاهب، پی برد که بعضی از این فرقهها میخواهند تشیع را از مسیر واقعی خود خارج کنند. او درد را شناخت و برای درمان آن، هدفش را انتخاب و تصمیم گرفت که به نوشتن احادیث بپردازد. کلینی درمحضر ابوالحسن محمد بن اسدی کوفی ساکن ری حدیث را آموخت و همان زمان که [[قرمطیان]] با عقاید التقاطی خود که مخلوطی از عقاید [[زرتشت]]، [[مانوی]] و اسلامی بود و به مبارزه با عقاید و مقدسات مسلمین پرداخته بودند، آنها را به نقد کشید و کتاب [[الرد علی القرامطه]] را نوشت و در دسترس شیعیان گذاشت. | ||
کلینی برای تکمیل علوم و اهدافش، سپس راهی قم شد. در آنجا از هر مسجد و حسینیه ای که راویان و محدثان، نقل حدیث میکردند، حدیث میشنید. او با بسیاری از آخرین افرادی که از زبان امام عسگری (علیه السلام) و یا [[امام هادی (علیه السلام)]] بدون واسطه حدیث شنیده بودند، ملاقات کرد و از محضر استادان بزرگی بهرهها برد. | کلینی برای تکمیل علوم و اهدافش، سپس راهی قم شد. در آنجا از هر مسجد و حسینیه ای که راویان و محدثان، نقل حدیث میکردند، حدیث میشنید. او با بسیاری از آخرین افرادی که از زبان امام عسگری (علیه السلام) و یا [[امام هادی|امام هادی(علیه السلام)]] بدون واسطه حدیث شنیده بودند، ملاقات کرد و از محضر استادان بزرگی بهرهها برد. | ||
== ولادت == | == ولادت == | ||
سال ولادت کلینی معلوم نیست. ولی وفاتش در ۳۲۸ یا ۳۲۹ بوده است و سفراء [[حضرت مهدی ( | سال ولادت کلینی معلوم نیست. ولی وفاتش در ۳۲۸ یا ۳۲۹ بوده است و سفراء [[امام مهدی|حضرت مهدی(عجل الله تعالي فرجه الشريف)]] یعنی نواب خاصّ آن حضرت را درک کرده است. محل ولادت او کلین است که قریه ای در ۳۸ کیلومتری جنوب غربی شهر ری کنونی که پنج کیلومتر از جاده دور است و از این قریه فقها و محدثینی بزرگ برخاسته اند که از جمله آنها محمّد بن یعقوب کلینی و دائی او مرحوم علّان است. | ||
== تحصیلات و استادان == | == تحصیلات و استادان == | ||
خط ۶۴: | خط ۶۴: | ||
از این رو «ری» به نقطه برخورد آراء و اندیشههای فرقه اسماعیلیه و مذاهب شافعی، حنفی و شیعه تبدیل شده بود. کلینی در این زمان در کنارِ گذراندن تحصیلات خود نه تنها با عقاید و اندیشههای دیگر مذاهب و فرقهها آشنا شد، بلکه به ماهیت واقعی بعضی از این فرقهها که میرفت تشیع را از مسیر واقعیاش خارج کنند پی برد. کلینی در این شهر در محضر استادان بزرگی چون «ابوالحسن محمد بن اسدی کوفی» <ref> مفاخر اسلام، علی دوانی، ج ۳، ص ۲۶</ref> به فراگیری حدیث پرداخت و در نوشتن و بحث و گفتگو پیرامون احادیث از خود شایستگی بسزایی نشان داد. | از این رو «ری» به نقطه برخورد آراء و اندیشههای فرقه اسماعیلیه و مذاهب شافعی، حنفی و شیعه تبدیل شده بود. کلینی در این زمان در کنارِ گذراندن تحصیلات خود نه تنها با عقاید و اندیشههای دیگر مذاهب و فرقهها آشنا شد، بلکه به ماهیت واقعی بعضی از این فرقهها که میرفت تشیع را از مسیر واقعیاش خارج کنند پی برد. کلینی در این شهر در محضر استادان بزرگی چون «ابوالحسن محمد بن اسدی کوفی» <ref> مفاخر اسلام، علی دوانی، ج ۳، ص ۲۶</ref> به فراگیری حدیث پرداخت و در نوشتن و بحث و گفتگو پیرامون احادیث از خود شایستگی بسزایی نشان داد. | ||
عصر کلینی را باید عصر حدیث نامید. زیرا نهضتی که برای فراگیری و نوشتن احادیث آغاز شده بود سراسر [[ممالک اسلامی]] را فراگرفته بود و تشنگان علم حدیث از این شهر به آن شهر و از این محفل به آن محفل در جستجوی روایتگری بودند تا از او حدیثی فرا گیرند و بر اندوختههای خویش بیفزایند. تلاش [[اهل سنت]] در این عصر به قدری چشمگیر بود که میتوان گفت اهل سنت هر چه دارد از این عصر دارد. در این عصر که زمانش به حدود تقریبی یک قرن میرسد، [[صحاح سته]] (کتابهای شش گانه حدیثی اهل سنت) تدوین شد. | عصر کلینی را باید عصر حدیث نامید. زیرا نهضتی که برای فراگیری و نوشتن احادیث آغاز شده بود سراسر [[جهان اسلام|ممالک اسلامی]] را فراگرفته بود و تشنگان علم حدیث از این شهر به آن شهر و از این محفل به آن محفل در جستجوی روایتگری بودند تا از او حدیثی فرا گیرند و بر اندوختههای خویش بیفزایند. تلاش [[اهل سنت]] در این عصر به قدری چشمگیر بود که میتوان گفت اهل سنت هر چه دارد از این عصر دارد. در این عصر که زمانش به حدود تقریبی یک قرن میرسد، [[صحاح سته]] (کتابهای شش گانه حدیثی اهل سنت) تدوین شد. | ||
در این زمان شاگردان [[امام هادی(علیه السلام)]]، امام حسن عسکری (علیه السلام) و [[امام رضا (علیه السلام)]] هنوز زنده بودند. اما از آنها جز کتابها و جزوههای کوچک و پراکنده چیزی در دست نبود و بسیاری از این کتابها و جزوهها نیز در همین عصر از بین رفت. کلینی با درک خطر نابودی احادیث، با وفات این حاملان احادیث به قم -شهر محدثان و شاگران [[اهل بیت(علیه السلام)]] مهاجرت کرد. | در این زمان شاگردان [[امام هادی|امام هادی(علیه السلام)]]، امام حسن عسکری(علیه السلام) و [[علی بن موسی بن جعفر|امام رضا(علیه السلام)]] هنوز زنده بودند. اما از آنها جز کتابها و جزوههای کوچک و پراکنده چیزی در دست نبود و بسیاری از این کتابها و جزوهها نیز در همین عصر از بین رفت. کلینی با درک خطر نابودی احادیث، با وفات این حاملان احادیث به قم -شهر محدثان و شاگران [[اهل بیت (علیهم السلام)|اهل بیت(علیه السلام)]] مهاجرت کرد. | ||
در این زمان در [[قم]] راویان و محدثان در هر [[مسجد]] و حسینیهای به نقل [[حدیث]] میپرداختند و بسیاری از اینان در شمار آخرین محدثانی بودند که بدون واسطه از زبان [[ائمه (علیه السلام)]] حدیث شنیده بودند. وجود این فرزانگان موجب شد که عاشقان کلام اهل بیت (علیه السلام) به این شهر مهاجرت کنند و کلینی یکی از این افراد بود. | در این زمان در [[قم]] راویان و محدثان در هر [[مسجد]] و حسینیهای به نقل [[حدیث]] میپرداختند و بسیاری از اینان در شمار آخرین محدثانی بودند که بدون واسطه از زبان [[ائمه|ائمه(علیه السلام)]] حدیث شنیده بودند. وجود این فرزانگان موجب شد که عاشقان کلام اهل بیت(علیه السلام) به این شهر مهاجرت کنند و کلینی یکی از این افراد بود. | ||
او با استفاده از محضر استادان بزرگی چون احمد بن محمد بن عیسی اشعری، احمد بن ادریس قمی (معروف به معلم)، عبدالله بن جعفر حمیری (مؤلف کتاب قُرب الاسناد) و فرزند او محمد بن عبدالله حمیری به فراگیری حدیث پرداخت. استادان و محدثانی که کلینی برای شکوفایی اندیشه خدایی خود از آنها بهره جسته است در حدود سی و پنج نفر میباشند. در میان اساتید کلینی [[علی بن ابراهیم قمی]] صاحب [[تفسیر قمی]] جایگاه بسزائی دارد؛ محدثی که نامش در اسناد بیش از هفت هزار و یکصد و چهل روایت (۷۱۴۰) از روایات [[کتاب کافی]] به چشم میخورد. <ref>معجم رجال الحدیث، آیتالله خویی، ج ۱۱، ص ۱۹۴</ref> | او با استفاده از محضر استادان بزرگی چون احمد بن محمد بن عیسی اشعری، احمد بن ادریس قمی (معروف به معلم)، عبدالله بن جعفر حمیری (مؤلف کتاب قُرب الاسناد) و فرزند او محمد بن عبدالله حمیری به فراگیری حدیث پرداخت. استادان و محدثانی که کلینی برای شکوفایی اندیشه خدایی خود از آنها بهره جسته است در حدود سی و پنج نفر میباشند. در میان اساتید کلینی [[علی بن ابراهیم قمی]] صاحب [[تفسیر قمی]] جایگاه بسزائی دارد؛ محدثی که نامش در اسناد بیش از هفت هزار و یکصد و چهل روایت (۷۱۴۰) از روایات [[الکافی|کتاب کافی]] به چشم میخورد. <ref>معجم رجال الحدیث، آیتالله خویی، ج ۱۱، ص ۱۹۴</ref> | ||
کلینی برای گرد آوری احادیث امامان شیعه روستاها و شهرهای بیشماری را پشت سر نهاد و هر جا محدثی مییافت از او حدیث فرا میگرفت. [[کوفه]] یکی از شهرهایی بود که کلینی به آن قدم نهاد. در آن زمان کوفه یکی از مراکز بزرگ علمی بشمار میرفت و کمتر محدث و یا محققی بود که در سفرهای خود به آن شهر وارد نشده و از محضر عالمان آن جا استفادهای نکرده باشد. کوفه در حقیقت جای تبادل نظر و نقطه آغاز در جهان اسلام بشمار میرفت که همه آزادانه در آن به تبلیغ مذهب خود میپرداختند. از این رو هر یک از نویسندگان و محدثان مذاهب گوناگون اسلامی مجلس درس و بحثی برای خود برپا داشته بودند و به نقل احادیث خویش میپرداختند. | کلینی برای گرد آوری احادیث امامان شیعه روستاها و شهرهای بیشماری را پشت سر نهاد و هر جا محدثی مییافت از او حدیث فرا میگرفت. [[کوفه]] یکی از شهرهایی بود که کلینی به آن قدم نهاد. در آن زمان کوفه یکی از مراکز بزرگ علمی بشمار میرفت و کمتر محدث و یا محققی بود که در سفرهای خود به آن شهر وارد نشده و از محضر عالمان آن جا استفادهای نکرده باشد. کوفه در حقیقت جای تبادل نظر و نقطه آغاز در جهان اسلام بشمار میرفت که همه آزادانه در آن به تبلیغ مذهب خود میپرداختند. از این رو هر یک از نویسندگان و محدثان مذاهب گوناگون اسلامی مجلس درس و بحثی برای خود برپا داشته بودند و به نقل احادیث خویش میپرداختند. | ||
خط ۱۰۸: | خط ۱۰۸: | ||
== آثار و تألیفات == | == آثار و تألیفات == | ||
مجموعه کتاب [[الکافی]] که شامل [[اصول کافی]] (دو جلد)، فروع کافی (پنج جلد) و روضه کافی (یک جلد) است و دربردارنده ۱۶۱۹۹ حدیث از [[پیامبر ( | مجموعه کتاب [[الکافی]] که شامل [[اصول کافی]] (دو جلد)، فروع کافی (پنج جلد) و روضه کافی (یک جلد) است و دربردارنده ۱۶۱۹۹ حدیث از [[حضرت محمد (ص)|پیامبر(صلی الله علیه)]] میباشد. کتابی است که کلینی در طی بیست سال تلاش خستگی ناپذیر به تألیف آن موفق شده است. کلینی با تألیف این اثر جاودانه برتری و فضل علمای تشیع را نه تنها در روزگار خود، بلکه در تمام تاریخ اسلام به اثبات رساند. کاری که او در مدت بیست سال برای تشیع به پایان رساند، کاری بود که شش تن از بزرگترین عالمان اهل سنت در مدت یک قرن برای مذهب خود انجام دادند. | ||
شیخ کلینی علاوه بر تألیف مجموعه الکافی، کتابهای الرد علی القرامطه، <ref> در دورانی که «قرمطیان» با عقاید التقاطی خود، که مخلوطی از عقاید زردشتی، مانوی و اسلامی بود، به مبارزه با عقاید و مقدسات مسلمین پرداختند، کلینی با شجاعت شیعی خویش عقاید آن ها را به نقد کشید و برای آگاه کردن شیعیان از این حرکت انحرافی کتاب «الرد علی القرامطه» را نوشت و در دسترس شیعیان قرار داد. </ref> تفسیر رؤیا (تعبیر خواب)، مجموعه شعر (حاوی قصایدی که شعرا در مناقب و فضایل اهل بیت علیهم السلام سرودهاند)، کتاب رسایل ائمه اطهار (علیه السلام) و کتاب [[رجال]] را تألیف کرده است. | شیخ کلینی علاوه بر تألیف مجموعه الکافی، کتابهای الرد علی القرامطه، <ref> در دورانی که «قرمطیان» با عقاید التقاطی خود، که مخلوطی از عقاید زردشتی، مانوی و اسلامی بود، به مبارزه با عقاید و مقدسات مسلمین پرداختند، کلینی با شجاعت شیعی خویش عقاید آن ها را به نقد کشید و برای آگاه کردن شیعیان از این حرکت انحرافی کتاب «الرد علی القرامطه» را نوشت و در دسترس شیعیان قرار داد. </ref> تفسیر رؤیا (تعبیر خواب)، مجموعه شعر (حاوی قصایدی که شعرا در مناقب و فضایل اهل بیت علیهم السلام سرودهاند)، کتاب رسایل ائمه اطهار (علیه السلام) و کتاب [[رجال]] را تألیف کرده است. |