۸۵٬۹۶۳
ویرایش
سید محسن بن عبدالکریم امین عاملی شقراوی (بلندای استقامت) (مقاله): تفاوت میان نسخه‌ها
سید محسن بن عبدالکریم امین عاملی شقراوی (بلندای استقامت) (مقاله) (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۱۱ ژانویهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۴:۴۰
، ۱۱ ژانویهٔ ۲۰۲۳جایگزینی متن - 'زندگی نامه' به 'زندگی‌نامه'
جز (جایگزینی متن - 'جسته اند' به 'جسته‌اند') |
جز (جایگزینی متن - 'زندگی نامه' به 'زندگی‌نامه') |
||
| خط ۳۲: | خط ۳۲: | ||
خاندان امین پیش از آن که به لقب «امین» شهرت یابند، معروف به «قشاقشی» یا «قشاقیشی» بودند اما علت انتساب این عنوان به این خاندان معلوم نیست. بعضی از دانشمندان احتمال داده‌اند «قشاقشی» تحریف و ترجمه «أقساسی» است و اقساس نام فردی است که مالک روستایی در نزدیکی کوفه بود و به همین جهت اهالی دهکده، نام روستایشان را أقساسی گذاشته‌اند و اینها طایفه بزرگی هستند که نسبتشان به حسین ذی الدمعه می‌رسد. از آن جا که یکی از اجداد سید محسن، به «محمد امین» لقب یافت، به خاندان آنها «آل امین» گفته شده‌است. (پیشین، ص 333).<br> | خاندان امین پیش از آن که به لقب «امین» شهرت یابند، معروف به «قشاقشی» یا «قشاقیشی» بودند اما علت انتساب این عنوان به این خاندان معلوم نیست. بعضی از دانشمندان احتمال داده‌اند «قشاقشی» تحریف و ترجمه «أقساسی» است و اقساس نام فردی است که مالک روستایی در نزدیکی کوفه بود و به همین جهت اهالی دهکده، نام روستایشان را أقساسی گذاشته‌اند و اینها طایفه بزرگی هستند که نسبتشان به حسین ذی الدمعه می‌رسد. از آن جا که یکی از اجداد سید محسن، به «محمد امین» لقب یافت، به خاندان آنها «آل امین» گفته شده‌است. (پیشین، ص 333).<br> | ||
=تولد، خانواده و دوران تحصیل= | =تولد، خانواده و دوران تحصیل= | ||
سید محسن در سال 1284 هجری قمری در یک خانواده کاملا مذهبی در روستای شقراء از توابع جبل عامل لبنان چشم به جهان گشود. به همین دلیل گاه او را «عاملی» و گاه «شقراوی» می‌خوانند و چون فرزندی به نام محمدباقر داشت، کنیه‌اش ابومحمد الباقر شده‌است. برخی از سیره نویسان معاصر تاریخ ولادت او را سال 1282 ق نوشته‌اند (زرکلی، 1410 ق، ج 5، ص 287)، اما بر اساس قراین و شواهدی که خود امین در | سید محسن در سال 1284 هجری قمری در یک خانواده کاملا مذهبی در روستای شقراء از توابع جبل عامل لبنان چشم به جهان گشود. به همین دلیل گاه او را «عاملی» و گاه «شقراوی» می‌خوانند و چون فرزندی به نام محمدباقر داشت، کنیه‌اش ابومحمد الباقر شده‌است. برخی از سیره نویسان معاصر تاریخ ولادت او را سال 1282 ق نوشته‌اند (زرکلی، 1410 ق، ج 5، ص 287)، اما بر اساس قراین و شواهدی که خود امین در زندگی‌نامه خود نوشته‌اش در آخرین جزء کتاب نفیس اعیان الشیعه، بیان نموده‌است، سال 1284 ق صحیح است (امین عاملی، پیشین، ص 334).<br> | ||
پدرش سید عبدالکریم امین فردی با تقوا و پاک سیرت بود و بیش‌تر روزها را روزه می‌گرفت و از خوف عاقبتش همیشه گریان بود. در سفرهایش، به زیارت خانه خدا و بیت‌المقدس رفت و پس از آن، عتبات عالیات عراق را زیارت نمود و در همین راستا قصد عزیمت به سوی ایران برای زیارت امام رضا(علیه‌السلام) داشت که پسر عمویش سید کاظم امین او را از این سفر منصرف نمود و به او پیشنهاد کرد مخارج سفرش را برای طلاب علوم دینی هزینه کند و او نیز این پیشنهاد را پذیرفت و از عراق به جبل عامل بازگشت. وی سرانجام به همراه فرزندان و خانواده‌اش به عراق آمد و در سال 1315 ق در نجف درگذشت و در صحن شریف امام علی(علیه‌السلام) به خاک سپرده شد.<br> | پدرش سید عبدالکریم امین فردی با تقوا و پاک سیرت بود و بیش‌تر روزها را روزه می‌گرفت و از خوف عاقبتش همیشه گریان بود. در سفرهایش، به زیارت خانه خدا و بیت‌المقدس رفت و پس از آن، عتبات عالیات عراق را زیارت نمود و در همین راستا قصد عزیمت به سوی ایران برای زیارت امام رضا(علیه‌السلام) داشت که پسر عمویش سید کاظم امین او را از این سفر منصرف نمود و به او پیشنهاد کرد مخارج سفرش را برای طلاب علوم دینی هزینه کند و او نیز این پیشنهاد را پذیرفت و از عراق به جبل عامل بازگشت. وی سرانجام به همراه فرزندان و خانواده‌اش به عراق آمد و در سال 1315 ق در نجف درگذشت و در صحن شریف امام علی(علیه‌السلام) به خاک سپرده شد.<br> | ||
مادر سید محسن از زنان پرهیزگار و در تدبیر امور خانواده بسیار توانا بود و در سال 1300ق دار فانی را وداع گفت. پدر و مادر سید گرچه بهره بلندی از علم و دانش نداشتند اما در پرورش سید محسن و تعلیم علوم مقدماتی به او از قبیل حفظ قرآن، آموزش خط، فراگیری برخی اشعار و مانند اینها، نقش عمده‌ای داشتند. هنگامی که وی را به مکتب فرستادند رفتار نادرست و خشونت‌آمیز مکتب دار باعث فرار سید محسن از مکتب شد، اما مادرش او را رها نکرد و به تعلیم او همت گماشت. سید محسن در سن 16 سالگی مادرش را از دست داد و در سوگ او اشعار سوزناکی سرود که ترجمه بخشی از آن چنین است:<br> | مادر سید محسن از زنان پرهیزگار و در تدبیر امور خانواده بسیار توانا بود و در سال 1300ق دار فانی را وداع گفت. پدر و مادر سید گرچه بهره بلندی از علم و دانش نداشتند اما در پرورش سید محسن و تعلیم علوم مقدماتی به او از قبیل حفظ قرآن، آموزش خط، فراگیری برخی اشعار و مانند اینها، نقش عمده‌ای داشتند. هنگامی که وی را به مکتب فرستادند رفتار نادرست و خشونت‌آمیز مکتب دار باعث فرار سید محسن از مکتب شد، اما مادرش او را رها نکرد و به تعلیم او همت گماشت. سید محسن در سن 16 سالگی مادرش را از دست داد و در سوگ او اشعار سوزناکی سرود که ترجمه بخشی از آن چنین است:<br> | ||
| خط ۱۰۸: | خط ۱۰۸: | ||
علامه سید محسن امین هم در زمانی که خود مشغول تحصیل سطوح عالیه بود و هم پس از فراغت از تحصیل، شاگردان متعددی تربیت کرد که مهم‌ترین آنان عبارت‌اند از: 1ـ سید حسن امین فرزند سید محمود؛ 2ـ سید مهدی آل ابراهیم حسینی عاملی؛ 3ـ شیخ منیر عسیران؛ 4ـ سید امین بن سید علی حسینی عاملی؛ 5ـ شیخ علی بن شیخ محمد عاملی حداثی؛ 6ـ شیخ عبداللطیف شبلی ناصر عاملی حداثی؛ 7ـ استاد ادیب تقی دمشقی؛ 8ـ شیخ مصطفی خلیل صوری که در ایام جوانی جانش را از دست داد؛ 9ـ شیخ خلیل صوری؛ 10ـ شیخ علی صوری؛ 11ـ شیخ سمرو حمصی غوری؛ 12ـ شیخ علی شمیع حمصی غوری؛ 13ـ شیخ علی جمال دمشقی. (امین عاملی، پیشین، ص 371).<br> | علامه سید محسن امین هم در زمانی که خود مشغول تحصیل سطوح عالیه بود و هم پس از فراغت از تحصیل، شاگردان متعددی تربیت کرد که مهم‌ترین آنان عبارت‌اند از: 1ـ سید حسن امین فرزند سید محمود؛ 2ـ سید مهدی آل ابراهیم حسینی عاملی؛ 3ـ شیخ منیر عسیران؛ 4ـ سید امین بن سید علی حسینی عاملی؛ 5ـ شیخ علی بن شیخ محمد عاملی حداثی؛ 6ـ شیخ عبداللطیف شبلی ناصر عاملی حداثی؛ 7ـ استاد ادیب تقی دمشقی؛ 8ـ شیخ مصطفی خلیل صوری که در ایام جوانی جانش را از دست داد؛ 9ـ شیخ خلیل صوری؛ 10ـ شیخ علی صوری؛ 11ـ شیخ سمرو حمصی غوری؛ 12ـ شیخ علی شمیع حمصی غوری؛ 13ـ شیخ علی جمال دمشقی. (امین عاملی، پیشین، ص 371).<br> | ||
=آثار و تألیفات= | =آثار و تألیفات= | ||
مرحوم آیتالله سید محسن امین آثار و تألیفات ارزنده‌ای به جامعه اسلامی عرضه نمود که بعضی از آنها به زبان‌های غیرعربی ترجمه شده‌است و بیش‌تر کتاب‌های آن مرحوم بین پانصد تا هشتصد صفحه دارد. در این میان، کتاب گران سنگ اعیان الشیعه مهم‌ترین اثر او به شمار آمده ودر واقع حاصل عمرش محسوب می‌شود. این کتاب تاکنون بارها به چاپ رسیده و چاپ متداول آن در ده جلد بزرگ و مشتمل بر 52 جزء می‌باشد. جزء پنجاه و دوم این کتاب شامل | مرحوم آیتالله سید محسن امین آثار و تألیفات ارزنده‌ای به جامعه اسلامی عرضه نمود که بعضی از آنها به زبان‌های غیرعربی ترجمه شده‌است و بیش‌تر کتاب‌های آن مرحوم بین پانصد تا هشتصد صفحه دارد. در این میان، کتاب گران سنگ اعیان الشیعه مهم‌ترین اثر او به شمار آمده ودر واقع حاصل عمرش محسوب می‌شود. این کتاب تاکنون بارها به چاپ رسیده و چاپ متداول آن در ده جلد بزرگ و مشتمل بر 52 جزء می‌باشد. جزء پنجاه و دوم این کتاب شامل زندگی‌نامه خود نوشت مؤلف و مقالاتی از دانشمندان درباره مقام علمی و کوشش‌های سیاسی و فرهنگی اوست که در این مقاله استفاده‌های فراوانی از این جزء برده شده‌است.<br> | ||
اما کتاب‌های دیگر آن مرحوم، طبق آن چه خود در جزء 52 اعیان الشیعه (صفحات 371 و 372) گفته، به قرار ذیل است:<br> | اما کتاب‌های دیگر آن مرحوم، طبق آن چه خود در جزء 52 اعیان الشیعه (صفحات 371 و 372) گفته، به قرار ذیل است:<br> | ||
# نقض الوشیعه، که در رد کتاب الوشیعه نوشته موسی جارالله زمخشری است. زمخشری در کتاب الوشیعه اتهاماتی به شیعه وارد کرده که وی آنها را نقض نموده‌است. (این کتاب بارها به چاپ رسیده‌است). | # نقض الوشیعه، که در رد کتاب الوشیعه نوشته موسی جارالله زمخشری است. زمخشری در کتاب الوشیعه اتهاماتی به شیعه وارد کرده که وی آنها را نقض نموده‌است. (این کتاب بارها به چاپ رسیده‌است). | ||
| خط ۱۵۶: | خط ۱۵۶: | ||
یاد و خاطره آن مرد بزرگ گرامی باد.<br> | یاد و خاطره آن مرد بزرگ گرامی باد.<br> | ||
=منابع و مآخذ<ref>در اين مقاله اگر چه از منابع محدود استفاده شده است، اما مهم‌ترين اين منابع همان | =منابع و مآخذ<ref>در اين مقاله اگر چه از منابع محدود استفاده شده است، اما مهم‌ترين اين منابع همان زندگی‌نامه ای است كه خود آيت الله امين در انتهای كتاب اعيان الشيعه نوشته است و بقيه منابع نيز عمدتاً از اين كتاب سود جسته‌اند. بنابراين هدف از ذكر منابع فوق، صرفاً دسترسی خوانندگان عزيز به منابع موجود می‌باشد.</ref>= | ||
# آقابزرگ تهرانی، محسن، الذریعة الی تصانیف الشیعة، دار الاضواء، بیروت، 1400 ق. | # آقابزرگ تهرانی، محسن، الذریعة الی تصانیف الشیعة، دار الاضواء، بیروت، 1400 ق. | ||
# امین عاملی، محسن، اعیان الشیعه (قطع بزرگ)، تحقیق سید حسن امین، دار التعارف للمطبوعات، بیروت، ج 10، 1403 ق. | # امین عاملی، محسن، اعیان الشیعه (قطع بزرگ)، تحقیق سید حسن امین، دار التعارف للمطبوعات، بیروت، ج 10، 1403 ق. | ||