۸۶٬۲۵۵
ویرایش
تحریف قرآن از منظر فریقین (مقاله) (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۱۶ ژانویهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۴:۱۹
، ۱۶ ژانویهٔ ۲۰۲۳جایگزینی متن - ' انها ' به ' آنها '
جز (جایگزینی متن - ' انکه' به ' آنکه') |
جز (جایگزینی متن - ' انها ' به ' آنها ') |
||
| خط ۲۹: | خط ۲۹: | ||
ایشان در کتاب التبیان می‌نویسد: | ایشان در کتاب التبیان می‌نویسد: | ||
بحث زیادتی یا نقصان در قرآن از امور باطلی است که شایسته نیست پیرامون آن بحث شود؛ چون درنفی زیادتی قرآن اجماع اقامه شده است و در زمینه احتمال نقصان قرآن موجود نسبت به قرآن حقیقی باید گفت: ظاهراین است که از منظر همه مسلمآنان این احتمال نیز منفی است و شایسته تر آن است که این دیدگاه – قول به عدم احتمال نقصان در قرآن - به امامیه نسبت داده شود چنانکه بر این امر روایات نیز دلالت می‌کند. هر چند روایات زیادی از فریقین بر نقصان قرآن وارد شده است اما همه این روایات از اخبار احاد بوده و مفید علم نخواهد بود از اینرو شایسته است که از | بحث زیادتی یا نقصان در قرآن از امور باطلی است که شایسته نیست پیرامون آن بحث شود؛ چون درنفی زیادتی قرآن اجماع اقامه شده است و در زمینه احتمال نقصان قرآن موجود نسبت به قرآن حقیقی باید گفت: ظاهراین است که از منظر همه مسلمآنان این احتمال نیز منفی است و شایسته تر آن است که این دیدگاه – قول به عدم احتمال نقصان در قرآن - به امامیه نسبت داده شود چنانکه بر این امر روایات نیز دلالت می‌کند. هر چند روایات زیادی از فریقین بر نقصان قرآن وارد شده است اما همه این روایات از اخبار احاد بوده و مفید علم نخواهد بود از اینرو شایسته است که از آنها اعراض گردد.<ref>التبیان فی تفسیر القرآن ج 1ص 3</ref> | ||
=== علامه حلی === | === علامه حلی === | ||
| خط ۵۶: | خط ۵۶: | ||
ایشان نیز عنایت و توجه عمیق مسلمآنان به جمع و حفظ قرآن را دلیل بر بطلان ادعای تحریف قرآن دانسته و معتقد است نباید به چنین گفتار بی پآیه‌ای اعتماد نمود و اخبار تحریف نیز مشتمل بر ضعف‌های جدی بوده و اخبار صحیح در این زمینه هم دلالت بر تحریف اصل قرآن نداشته بلکه تنها بر این امر دلالت می‌کند که تفسیر و تاویل برخی از آیات بمرور زمان از منابع روائی حذف شده است. <ref>رسائل و مقالات ایه الله سبحانی ص 44</ref> | ایشان نیز عنایت و توجه عمیق مسلمآنان به جمع و حفظ قرآن را دلیل بر بطلان ادعای تحریف قرآن دانسته و معتقد است نباید به چنین گفتار بی پآیه‌ای اعتماد نمود و اخبار تحریف نیز مشتمل بر ضعف‌های جدی بوده و اخبار صحیح در این زمینه هم دلالت بر تحریف اصل قرآن نداشته بلکه تنها بر این امر دلالت می‌کند که تفسیر و تاویل برخی از آیات بمرور زمان از منابع روائی حذف شده است. <ref>رسائل و مقالات ایه الله سبحانی ص 44</ref> | ||
آیت‌الله سبحانی بعد از نقل گفتار امام می‌نویسد: | آیت‌الله سبحانی بعد از نقل گفتار امام می‌نویسد: | ||
اری عده‌ای کمی از اخباریین و حشویه منتسب به فریقین قائل به تحریف قرآن بوده که اقوالشان بدلیل اجماع امت بر مخالفت قطعی | اری عده‌ای کمی از اخباریین و حشویه منتسب به فریقین قائل به تحریف قرآن بوده که اقوالشان بدلیل اجماع امت بر مخالفت قطعی آنها با قرآن، فاقد ارزش بررسی می‌باشد. <ref>رسائل و مقالات ایه الله سبحانی ص 44</ref> | ||
=== اتهام تحریف قرآن به امامیه === | === اتهام تحریف قرآن به امامیه === | ||
| خط ۱۰۳: | خط ۱۰۳: | ||
نکته اول: نسخ تلاوت در کتب اهل سنت و ارتباط آن با تحریف قرآن | نکته اول: نسخ تلاوت در کتب اهل سنت و ارتباط آن با تحریف قرآن | ||
هر چند از مبانی مسلم قاطبه اهل سنت، عدم تحریف قرآن بوده اما در کتب علوم قرآنی اهل سنت مباحثی در زمینه نسخ قرآن مطرح گردیده است که لازمه پذیرش | هر چند از مبانی مسلم قاطبه اهل سنت، عدم تحریف قرآن بوده اما در کتب علوم قرآنی اهل سنت مباحثی در زمینه نسخ قرآن مطرح گردیده است که لازمه پذیرش آنها در برخی از صور قبول تحریف در قرآن کریم می‌باشد. | ||
در اینجا بعنوان نمونه بخشی از گفتار سیوطی را در الاتقان -در مبحث نسخ- بیان می‌کنیم: | در اینجا بعنوان نمونه بخشی از گفتار سیوطی را در الاتقان -در مبحث نسخ- بیان می‌کنیم: | ||
| خط ۱۴۴: | خط ۱۴۴: | ||
در پاسخ سئوال مذکور باید گفت: قول به عدم تحریف هر چند از ضروریات بین همه مسلمآنان می‌باشد اما نمی‌توان انرا از ضروریات دین شمرد چون ملاک ضروری بودن امری دردین آن است که اثباتش نیاز به دلیل نداشته باشد در حالی که قائلین به عدم تحریف قرآن در تحریف ناپذیری آن به دلائلی نظیر آیه حفظ و....استناد نموده‌اند. بنابر‌این نمی‌توان قائلین به تحریف قرآن را منکر ضروریات دینی تلقی نموده و با حربه تکفیر آنان را از زمره مسلمین خارج دانست. نکته مذکور از کتاب الاصول العامه للفقه المقارن استفاده شده است | در پاسخ سئوال مذکور باید گفت: قول به عدم تحریف هر چند از ضروریات بین همه مسلمآنان می‌باشد اما نمی‌توان انرا از ضروریات دین شمرد چون ملاک ضروری بودن امری دردین آن است که اثباتش نیاز به دلیل نداشته باشد در حالی که قائلین به عدم تحریف قرآن در تحریف ناپذیری آن به دلائلی نظیر آیه حفظ و....استناد نموده‌اند. بنابر‌این نمی‌توان قائلین به تحریف قرآن را منکر ضروریات دینی تلقی نموده و با حربه تکفیر آنان را از زمره مسلمین خارج دانست. نکته مذکور از کتاب الاصول العامه للفقه المقارن استفاده شده است | ||
بعد از بیان نکات مذکور می‌گوئیم: در اثبات تحریف ناپذیری قرآن به دلائلی استناد شده است که برخی از | بعد از بیان نکات مذکور می‌گوئیم: در اثبات تحریف ناپذیری قرآن به دلائلی استناد شده است که برخی از آنها به شرح ذیل می‌باشد: | ||
1-دلیل عقلی: | 1-دلیل عقلی: | ||
| خط ۱۶۰: | خط ۱۶۰: | ||
تقریر سوم: تحریف قرآن مستلزم عجز الهی در ایصال بشر به غرض از خلقت – نیل به کمال مطلق - می‌باشد: | تقریر سوم: تحریف قرآن مستلزم عجز الهی در ایصال بشر به غرض از خلقت – نیل به کمال مطلق - می‌باشد: | ||
تبیین: شکی نیست که قرآن تنها سند مکتوب الهی و اطمینان بخش در نیل بشر به کمال مطلق می‌باشد. گرچه روایات معصومین علیهم السلام نقش مهمی درهدایت بشریت داشته اما بدلیل وقوع تحریفات گسترده در | تبیین: شکی نیست که قرآن تنها سند مکتوب الهی و اطمینان بخش در نیل بشر به کمال مطلق می‌باشد. گرچه روایات معصومین علیهم السلام نقش مهمی درهدایت بشریت داشته اما بدلیل وقوع تحریفات گسترده در آنها و نیز بدلیل لزوم عرضه روایات به قرآن -جهت سنجش صحت وسقم انها- قابلیت اکتفا بشر به آنها را دارا نخواهد بود. | ||
از طرفی مقتضای حکم قطعی عقل آن است که خداوند قدرت محافظت کتابش را از هر نوع تحریف داراست در نتیجه هر نوع تحریف قرآن بمعنای عجزخداوند در محافظت ازان خواهد بود که امری محال می‌باشد. | از طرفی مقتضای حکم قطعی عقل آن است که خداوند قدرت محافظت کتابش را از هر نوع تحریف داراست در نتیجه هر نوع تحریف قرآن بمعنای عجزخداوند در محافظت ازان خواهد بود که امری محال می‌باشد. | ||
| خط ۱۸۶: | خط ۱۸۶: | ||
متواتربودن قرآن بدلیل وضوح، بی نیاز از بحث می‌باشد همانگونه که سید مرتضی بخوبی و زیبائی فرمود: علم به صحت نقل قرآن همانندعلم به شهرها و حوادث قطعی تاریخی است. این امر بدان جهت است که مسلمآنان و علمای اسلام به حفظ و قرائت قرآن مراقبت و ممارست زیادی داشتند بگونه‌ای که حتی در جزئیات کلمات از جهت اعراب و...دقت‌های زیادی داشتند. این امر سبب حفظ قرآن از تحریف گردید. <ref>الاصول العامه للفقه المقارن ص 116-117</ref> | متواتربودن قرآن بدلیل وضوح، بی نیاز از بحث می‌باشد همانگونه که سید مرتضی بخوبی و زیبائی فرمود: علم به صحت نقل قرآن همانندعلم به شهرها و حوادث قطعی تاریخی است. این امر بدان جهت است که مسلمآنان و علمای اسلام به حفظ و قرائت قرآن مراقبت و ممارست زیادی داشتند بگونه‌ای که حتی در جزئیات کلمات از جهت اعراب و...دقت‌های زیادی داشتند. این امر سبب حفظ قرآن از تحریف گردید. <ref>الاصول العامه للفقه المقارن ص 116-117</ref> | ||
ایشان دلیل مذکور – تواتر قرآن – را جامع و کافی در اثبات عدم تحریف قرآن دانسته و استناد به ایاتی نظیر انا نحن نزلنا الذکر و... را – در اثبات عدم تحریف قرآن - بدلیل مناقشاتی که در | ایشان دلیل مذکور – تواتر قرآن – را جامع و کافی در اثبات عدم تحریف قرآن دانسته و استناد به ایاتی نظیر انا نحن نزلنا الذکر و... را – در اثبات عدم تحریف قرآن - بدلیل مناقشاتی که در آنها وجود دارد لازم نمی‌داند. <ref>همان</ref> | ||
ایشان استدلال به آیه ذکر و...را – در اثبات عدم تحریف قرآن - فقط در صورتی که پشتوانه انرا امضا و تایید اهل بیت ع در صحت استناد به قرآن موجود بدانیم تمام می‌داند. <ref>الاصول العامه للفقه المقارن ص 116-117</ref> | ایشان استدلال به آیه ذکر و...را – در اثبات عدم تحریف قرآن - فقط در صورتی که پشتوانه انرا امضا و تایید اهل بیت ع در صحت استناد به قرآن موجود بدانیم تمام می‌داند. <ref>الاصول العامه للفقه المقارن ص 116-117</ref> | ||
| خط ۳۰۳: | خط ۳۰۳: | ||
گفتار الوسی در روح المعانی | گفتار الوسی در روح المعانی | ||
ایشان بعد از بیان اجماع اهل سنت بر عدم تحریف قرآن -....لأنهم أجمعوا علی عدم وقوع النقص فیما تواتر قرآنا کما هو موجود بین الدفتین الیوم، -می‌نویسد: | ایشان بعد از بیان اجماع اهل سنت بر عدم تحریف قرآن -....لأنهم أجمعوا علی عدم وقوع النقص فیما تواتر قرآنا کما هو موجود بین الدفتین الیوم، -می‌نویسد: | ||
اری در زمان ابوبکر آیات غیر متواتر و نیز ایاتی که تلاوت | اری در زمان ابوبکر آیات غیر متواتر و نیز ایاتی که تلاوت آنها نسخ گردید از قرآن موجود حذف شد گرچه این کار – حذف آیات مذکور - بصورت رسمی در عهد عثمان انجام شد اما قبل از او بصورت غیر رسمی انجام گرفته بود. <ref>روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم ج1 26-25</ref> | ||
انگاه روایات زیادی را که بیانگر وقوع تحریف درقرآن می‌باشد نقل می‌کند. <ref>روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم ج1 26-25</ref> | انگاه روایات زیادی را که بیانگر وقوع تحریف درقرآن می‌باشد نقل می‌کند. <ref>روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم ج1 26-25</ref> | ||
| خط ۳۶۴: | خط ۳۶۴: | ||
== روایات تحریف در کتب حدیثی امامیه == | == روایات تحریف در کتب حدیثی امامیه == | ||
در کتب معتبر امامیه نیز روایات زیادی است که اقلیت قائلین به تحریف قرآن بدان در اثبات ادعایشان بدان استناد می‌کنند که برخی از | در کتب معتبر امامیه نیز روایات زیادی است که اقلیت قائلین به تحریف قرآن بدان در اثبات ادعایشان بدان استناد می‌کنند که برخی از آنها بشرح ذیل می‌باشد: | ||
1-روایاتی که قرآن را مشتمل بر 17هزار آیه می‌داند: | 1-روایاتی که قرآن را مشتمل بر 17هزار آیه می‌داند: | ||
| خط ۴۰۰: | خط ۴۰۰: | ||
6- سور و ایاتی که بر اساس برخی روایات قسمتی از | 6- سور و ایاتی که بر اساس برخی روایات قسمتی از آنها حذف یا تبدیل شده است: | ||
در تفسیر قمی برخی از مصادیق تحریف از نوع حذف یا تبدیل ذکرشده است. از جمله این آیات آیه شریفه: کنتم خیر أمة أخرجت للناس تأمرون بالمعروف وتنهون عن المنکر وتؤمنون بالله. می‌باشد که امام صادق ع به قاری این آیه فرمود: | در تفسیر قمی برخی از مصادیق تحریف از نوع حذف یا تبدیل ذکرشده است. از جمله این آیات آیه شریفه: کنتم خیر أمة أخرجت للناس تأمرون بالمعروف وتنهون عن المنکر وتؤمنون بالله. می‌باشد که امام صادق ع به قاری این آیه فرمود: | ||
اگرآیه‌ای که قرائت شد اینچنین باشد مفهومش این خواهد بود که: شما بهترین امتی هستید که امیر المومینن و امام حسین را به قتل رساندید. | اگرآیه‌ای که قرائت شد اینچنین باشد مفهومش این خواهد بود که: شما بهترین امتی هستید که امیر المومینن و امام حسین را به قتل رساندید. | ||
| خط ۴۴۳: | خط ۴۴۳: | ||
1-تمسک به روایات تحریف مستلزم دور است: | 1-تمسک به روایات تحریف مستلزم دور است: | ||
گفتار نخست ایشان در نقد روایت تحریف این است که: | گفتار نخست ایشان در نقد روایت تحریف این است که: | ||
اما اولا فبأن التمسک بالاخبار بما | اما اولا فبأن التمسک بالاخبار بما آنها حجة شرعیة یشتمل من الدور <ref>المیزان ج 12ص 112</ref> | ||
در تبیین دور مذکور باید گفت: تمسک به اخبار تحریف بعنوان اینکه این اخبار حجت شرعی است مبتنی بر اثبات نبوت پیامبر ص است و اثبات نبوت هم مبتنی بر عدم تحریف قرآن است بنابر‌این احتمال وجود تحریف در قرآن سبب عدم اثبات نبوت و در نتیجه عدم حجیت این اخبار خواهد بود. | در تبیین دور مذکور باید گفت: تمسک به اخبار تحریف بعنوان اینکه این اخبار حجت شرعی است مبتنی بر اثبات نبوت پیامبر ص است و اثبات نبوت هم مبتنی بر عدم تحریف قرآن است بنابر‌این احتمال وجود تحریف در قرآن سبب عدم اثبات نبوت و در نتیجه عدم حجیت این اخبار خواهد بود. | ||
| خط ۴۴۹: | خط ۴۴۹: | ||
علامه در این زمینه می‌نویسد: | علامه در این زمینه می‌نویسد: | ||
به روایات تحریف تنها بعنوان اسناد تاریخی می‌توان استناد نمود چون در بین | به روایات تحریف تنها بعنوان اسناد تاریخی می‌توان استناد نمود چون در بین آنها حدیث متواتر یا اخباری که محفوف به قرائن قطعیه باشد دیده نمی‌شود و بندرت می‌توان در بین آنها حدیث صحیح که دلالت تام بر تحریف داشته باشند یافت. | ||
ایشان معتقد است حتی اخبار صحیح نیز در این زمینه – اثبات تحریف قرآن – قابل استناد نیست چون احتمال جعل در | ایشان معتقد است حتی اخبار صحیح نیز در این زمینه – اثبات تحریف قرآن – قابل استناد نیست چون احتمال جعل در آنها وجود دارد. <ref>المیزان ج 12ص </ref> | ||
3-عدم شباهت سیاق و نظم قرآن موجود با مفاد روایات تحریف: | 3-عدم شباهت سیاق و نظم قرآن موجود با مفاد روایات تحریف: | ||
گفتار علامه در این زمینه بشرح ذیل می‌باشد: | گفتار علامه در این زمینه بشرح ذیل می‌باشد: | ||
روایات تحریف با قطع نظر از ایراد دور، مشتمل بر آیات و سوری است که سیاق و نظمشان شباهتی با قرآن ندارند. المیزان ج 12ص 112. | روایات تحریف با قطع نظر از ایراد دور، مشتمل بر آیات و سوری است که سیاق و نظمشان شباهتی با قرآن ندارند. المیزان ج 12ص 112. | ||
ایشان در بخش دیگری از گفتارشان به برخی از سور ادعا نظیر سوره خلع و سوره حفد در روایات تحریف اشاره نموده و | ایشان در بخش دیگری از گفتارشان به برخی از سور ادعا نظیر سوره خلع و سوره حفد در روایات تحریف اشاره نموده و آنها را در مقایسه با قرآن در سطح بسیار نازل و فاقد هر نوع شباهتی می‌داند. <ref>المیزان ج 12ص 115</ref> | ||
علامه طباطبائی علت پذیرش برخی از قائلین به چنین ترهاتی را روحیه اخباریگری و عدم عرضه احادیث به قرآن دانسته و می‌فرماید: | علامه طباطبائی علت پذیرش برخی از قائلین به چنین ترهاتی را روحیه اخباریگری و عدم عرضه احادیث به قرآن دانسته و می‌فرماید: | ||
| خط ۴۷۵: | خط ۴۷۵: | ||
6- ضعف سندی روایات تحریف | 6- ضعف سندی روایات تحریف | ||
ایشان معتقد است با مراجعه به اسناد روایات تحریف معلوم می‌گردد که بیشتر | ایشان معتقد است با مراجعه به اسناد روایات تحریف معلوم می‌گردد که بیشتر آنها فاقد سند بوده یا اسنادشان ضعیف می‌باشد <ref>المیزان ج 12ص 112</ref> | ||
7-ضعف دلالتی روایات تحریف | 7-ضعف دلالتی روایات تحریف | ||
| خط ۴۸۳: | خط ۴۸۳: | ||
ایشان در ادامه روایاتی را که بیانگر شان نزول برخی آیات می‌باشد از قبیل موارد فوق دانسته و می‌فرماید: روایتی که آیه شریفه "یا أیها الرسول بلغ ما انزل إلیک " را بدینگونه ذکر کرده است: "یا أیها الرسول بلغ ما انزل إلیک فی علی " در حالی که روایت بیانگر آن است که آیه مذکور در شان امام علی ع ذکر شده است نه اینکه "فی علی "جزء آیه باشد و همینطور روایتی که آیه شریفه" إن الذین ینادونک من وراء الحجرات " را این‌گونه ذکر کرده است: "إن الذین ینادونک من وراء الحجرات بنو تمیم أکثرهم لا یعقلون " در حالی که ذیل روایت بیان شان نزول آیه بوده و برخی بدون دلیل انرا جزء آیه پنداشته‌اند. | ایشان در ادامه روایاتی را که بیانگر شان نزول برخی آیات می‌باشد از قبیل موارد فوق دانسته و می‌فرماید: روایتی که آیه شریفه "یا أیها الرسول بلغ ما انزل إلیک " را بدینگونه ذکر کرده است: "یا أیها الرسول بلغ ما انزل إلیک فی علی " در حالی که روایت بیانگر آن است که آیه مذکور در شان امام علی ع ذکر شده است نه اینکه "فی علی "جزء آیه باشد و همینطور روایتی که آیه شریفه" إن الذین ینادونک من وراء الحجرات " را این‌گونه ذکر کرده است: "إن الذین ینادونک من وراء الحجرات بنو تمیم أکثرهم لا یعقلون " در حالی که ذیل روایت بیان شان نزول آیه بوده و برخی بدون دلیل انرا جزء آیه پنداشته‌اند. | ||
توضیح آنکه گروهی از قبیله بنی تمیم بهنگام دیدار با پیامبر ص کنار درب خانه حضرت ایستاده و بی ادبانه به آن حضرت ندا دادند که: اخرج الینا که در این هنگام آیه مذکور نازل گردید و | توضیح آنکه گروهی از قبیله بنی تمیم بهنگام دیدار با پیامبر ص کنار درب خانه حضرت ایستاده و بی ادبانه به آن حضرت ندا دادند که: اخرج الینا که در این هنگام آیه مذکور نازل گردید و آنها را نسبت به رفتار زشت شان متنبه نمود. <ref>المیزان ج 12ص 113</ref> | ||
ایشان روایاتی را که از باب جری و تطبیق برخی موارد را بیان نموده‌اند نیز از موارد مذکور می‌داند نظیر روایتی که آیه شریفه: وسیعلم الذین ظلموا را این | ایشان روایاتی را که از باب جری و تطبیق برخی موارد را بیان نموده‌اند نیز از موارد مذکور می‌داند نظیر روایتی که آیه شریفه: وسیعلم الذین ظلموا را این | ||
| خط ۵۱۱: | خط ۵۱۱: | ||
دیدگاه علامه محمد تقی حکیم در زمینه روایات تحریف: | دیدگاه علامه محمد تقی حکیم در زمینه روایات تحریف: | ||
ایشان در الاصول العامه بعد از بیان آنکه نقل روایات تحریف در کتبی نظیر کافی و.... دلیل بر پذیرش مولفان | ایشان در الاصول العامه بعد از بیان آنکه نقل روایات تحریف در کتبی نظیر کافی و.... دلیل بر پذیرش مولفان آنها نمی‌باشد می‌نویسد: | ||
شبهه تحریف قرآن از شبهاتی است که شایسته نیست در بطلان آن – بجهت بدیهی بودن - بحثی شود. روایات تحریف قرآن نیز علاوه بر تعارضی که بین | شبهه تحریف قرآن از شبهاتی است که شایسته نیست در بطلان آن – بجهت بدیهی بودن - بحثی شود. روایات تحریف قرآن نیز علاوه بر تعارضی که بین آنها وجود دارد اخبار احاد بوده و توان مقاومت در برابر ثبوت تواتر و قطع به عدم تحریف قرآن را ندارد. | ||
از طرفی ایشان سورو ایاتی را که برخی ادعای حذف آن را از قرآن دارند در مقایسه با قرآن موجود بسیار سخیف می‌داند. الاصول العامه للفقه المقارن ص 116. | از طرفی ایشان سورو ایاتی را که برخی ادعای حذف آن را از قرآن دارند در مقایسه با قرآن موجود بسیار سخیف می‌داند. الاصول العامه للفقه المقارن ص 116. | ||
| خط ۵۲۸: | خط ۵۲۸: | ||
ایشان در زمینه حکمت نوع سوم نسخ– نسخ تلاوت بدون نسخ حکم – به نقل از صاحب الفنون می‌نویسد: این امر بجهت آن است که میزان طاعت و تعبد مکلف نسبت به فرامین الهی مشخص گردد نظیر اقدام ابراهیم ع در ذبح فرزندش <ref>الاتقان ج 2ص 58-66.</ref> | ایشان در زمینه حکمت نوع سوم نسخ– نسخ تلاوت بدون نسخ حکم – به نقل از صاحب الفنون می‌نویسد: این امر بجهت آن است که میزان طاعت و تعبد مکلف نسبت به فرامین الهی مشخص گردد نظیر اقدام ابراهیم ع در ذبح فرزندش <ref>الاتقان ج 2ص 58-66.</ref> | ||
باید گفت اغلب مولفان علوم قرآن اهل سنت نظیر سیوطی در کتب خویش نوع سوم نسخ را تایید نموده و روایات زیادی را در اثبات این نوع نسخ – نسخ تلاوت بدون نسخ حکم - بیان نموده‌اند که برخی از | باید گفت اغلب مولفان علوم قرآن اهل سنت نظیر سیوطی در کتب خویش نوع سوم نسخ را تایید نموده و روایات زیادی را در اثبات این نوع نسخ – نسخ تلاوت بدون نسخ حکم - بیان نموده‌اند که برخی از آنها را دراینجا از الاتقان فی علوم القرآن بیان می‌کنیم: | ||
در روایتی از عبدالله بن عمر نقل شده است که هیچگاه فردی از شما ادعا نکند که تمام قرآن در اختیار من است چون بسیاری از آیات و سور قرآنی که از جانب خداوند نازل شده است در قرآن موجود وجود ندارد. <ref>الاتقان ج 2ص 66</ref> | در روایتی از عبدالله بن عمر نقل شده است که هیچگاه فردی از شما ادعا نکند که تمام قرآن در اختیار من است چون بسیاری از آیات و سور قرآنی که از جانب خداوند نازل شده است در قرآن موجود وجود ندارد. <ref>الاتقان ج 2ص 66</ref> | ||
از عائشه نقل شده است که سوره احزابی که در زمان پیامبر ص قرائت می‌شد 200آیه بود در حالی که در زمان عثمان تعداد آیات فقط بمقدار قرآن کنونی ثبت گردید .. <ref>الاتقان فی علوم القرآن ج 2ص 66-67</ref> | از عائشه نقل شده است که سوره احزابی که در زمان پیامبر ص قرائت می‌شد 200آیه بود در حالی که در زمان عثمان تعداد آیات فقط بمقدار قرآن کنونی ثبت گردید .. <ref>الاتقان فی علوم القرآن ج 2ص 66-67</ref> | ||
| خط ۶۰۲: | خط ۶۰۲: | ||
نقد دلیل سوم | نقد دلیل سوم | ||
علامه در نقد دلیل سوم قائلین به تحریف قرآن -تفاوت قرآن جمع شده امام علی با مصاحف دیگر - اظهار می‌دارد مصحف امام علی ع تفاوت جدی با مصاحف دیگر نداشته و تنها تمایزش این بوده که این مصحف بر خلاف مصاحف دیگر مشتمل بر بیان برخی تغییرات در ترتیب سور و آیات بوده است | علامه در نقد دلیل سوم قائلین به تحریف قرآن -تفاوت قرآن جمع شده امام علی با مصاحف دیگر - اظهار می‌دارد مصحف امام علی ع تفاوت جدی با مصاحف دیگر نداشته و تنها تمایزش این بوده که این مصحف بر خلاف مصاحف دیگر مشتمل بر بیان برخی تغییرات در ترتیب سور و آیات بوده است | ||
... اگر امام علی ع مصحف خود را مخالف مصاحف دیگر می‌دانست قطعا در برابر | ... اگر امام علی ع مصحف خود را مخالف مصاحف دیگر می‌دانست قطعا در برابر آنها به معارضه برخاسته و لا اقل در دوران حکومت خویش مصحف خود را معیار قرار می‌داد. <ref>المیزان ج 12ص 116- | ||
</ref> | </ref> | ||
دلیل چهارم: روایاتی که مفادشان اخبار از تحقق همه حوادث امتهای پیشین در امت اسلام می‌باشد که از جمله | دلیل چهارم: روایاتی که مفادشان اخبار از تحقق همه حوادث امتهای پیشین در امت اسلام می‌باشد که از جمله آنها تحریف کتب اسمانی آنان بود. | ||
تبیین | تبیین | ||
علامه طباطبائی در تبیین دلیل چهارم قائلین به نقیصه در قرآن می‌نویسد: | علامه طباطبائی در تبیین دلیل چهارم قائلین به نقیصه در قرآن می‌نویسد: | ||
در مضامین بسیاری از روایات است که تمام اتفاقاتی که برای امتهای پیشین واقع گردید در امت اسلام نیز واقع می‌گردد بدیهی است از جمله اموری که در امتهای سابق بوقوع پیوست تحریف کتب اسمانی | در مضامین بسیاری از روایات است که تمام اتفاقاتی که برای امتهای پیشین واقع گردید در امت اسلام نیز واقع می‌گردد بدیهی است از جمله اموری که در امتهای سابق بوقوع پیوست تحریف کتب اسمانی آنها بود بنابر‌این در قرآن نیز چنین اتفاقی واقع شده است. | ||
ایشان انگاه روایاتی را از کتب فریقین نقل می‌کند <ref>المیزان ج 12ص 117</ref> | ایشان انگاه روایاتی را از کتب فریقین نقل می‌کند <ref>المیزان ج 12ص 117</ref> | ||
| خط ۶۱۴: | خط ۶۱۴: | ||
پاسخ علامه طباطبائی: | پاسخ علامه طباطبائی: | ||
ایشان در نقد وجه چهارم می‌نویسد: مراد از مماثلت حوادث امت اسلام با امتهای پیشین، مماثلت در همه جهات نبوده بلکه مراد مماثلت فی الجمله در امور کلی نظیر تفرق مذهبی و اثار و نتائج عملکردهای | ایشان در نقد وجه چهارم می‌نویسد: مراد از مماثلت حوادث امت اسلام با امتهای پیشین، مماثلت در همه جهات نبوده بلکه مراد مماثلت فی الجمله در امور کلی نظیر تفرق مذهبی و اثار و نتائج عملکردهای آنها می‌باشد. | ||
ایشان عامل مهم انشعابات مذهبی بین مسلمآنان را - که مفاد روایات فوق می‌باشد - عدم عرضه احادیث با قرآن و تفسیر به رای و اجتهادات شخصی در قرآن دانسته و برخی از روایات مذکور – وقوع تمام حوادث امتهای سابق در امت اسلام - را مخالف با قرآن می‌داند. | ایشان عامل مهم انشعابات مذهبی بین مسلمآنان را - که مفاد روایات فوق می‌باشد - عدم عرضه احادیث با قرآن و تفسیر به رای و اجتهادات شخصی در قرآن دانسته و برخی از روایات مذکور – وقوع تمام حوادث امتهای سابق در امت اسلام - را مخالف با قرآن می‌داند. | ||