غزوه بدر: تفاوت میان نسخه‌ها

۲۸۶ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۸ ژانویهٔ ۲۰۲۳
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۴: خط ۱۴:
|-
|-
|فرمانده مسلمانان
|فرمانده مسلمانان
|[[حضرت محمد (ص)]]
|[[حضرت محمد (صلی الله علیه)]]
|-
|-
|فرمانده کفار
|فرمانده کفار
خط ۵۴: خط ۵۴:
تا پیش از جنگ بدر مسلمانان چند [[سریه]] و [[غزوه]] داشتند که هدف از آنها ضربه زدن به قریش و تصرف کاروانهای تجاری آنان بود، هر چند که جز [[سریه نخله]]، هیچ یک نتیجه‌ای نداشت. در این سریه که در [[ماه حرام]] و به فرماندهی [[عبدالله‌ بن جحش]] و حدود یک ماه و نیم پیش از غزوه بدر رخ داد، با کشته شدن یک تن از مشرکان ([[عمرو‌ بن حضرمى|عمرو‌ بن حضرمی]]) و اسارت دو تن، کاروان تجاری به غنیمت گرفته شد. قریش این شکست را مایه سرافکندگی خود در میان قبایل عرب می‌دانست و طالب خونبهای عمرو‌ بن حضرمی بود. این موضوع نقش قابل توجهی در وقوع جنگ بدر داشت.
تا پیش از جنگ بدر مسلمانان چند [[سریه]] و [[غزوه]] داشتند که هدف از آنها ضربه زدن به قریش و تصرف کاروانهای تجاری آنان بود، هر چند که جز [[سریه نخله]]، هیچ یک نتیجه‌ای نداشت. در این سریه که در [[ماه حرام]] و به فرماندهی [[عبدالله‌ بن جحش]] و حدود یک ماه و نیم پیش از غزوه بدر رخ داد، با کشته شدن یک تن از مشرکان ([[عمرو‌ بن حضرمى|عمرو‌ بن حضرمی]]) و اسارت دو تن، کاروان تجاری به غنیمت گرفته شد. قریش این شکست را مایه سرافکندگی خود در میان قبایل عرب می‌دانست و طالب خونبهای عمرو‌ بن حضرمی بود. این موضوع نقش قابل توجهی در وقوع جنگ بدر داشت.


از جمله کاروانهای تجاری که به دست مسلمانان نیفتاد کاروانی بود که به سرکردگی [[ابوسفیان]] به مقصد غزه می‌رفت. پیامبر(ص) تا ذوالعُشَیره (در ۵ منزلی مدینه) پیش رفت؛ ولی بدان دست نیافت پس پیامبر به مدینه بازگشت. ابوسفیان با هشدارهایی که دریافت کرد می‌دانست که در بازگشت مسلمانان در کمین کاروان او خواهند نشست، ازاین‌رو از سرزمین تبوک ضمضم ‌بن عمرو را برای جلب کمک قریش، به مکه اعزام کرد. از سوی دیگر گزارشگران [[پیامبر(ص)]] و به روایتی، [[جبرئیل]] نیز خبر بازگشت کاروان را از غزه به سوی مکه به رسول خدا(ص) دادند. <ref>دائره المعارف قرآن کریم، مدخل بدر</ref>
از جمله کاروانهای تجاری که به دست مسلمانان نیفتاد کاروانی بود که به سرکردگی [[ابوسفیان]] به مقصد غزه می‌رفت. پیامبر(صلی الله علیه) تا ذوالعُشَیره (در ۵ منزلی مدینه) پیش رفت؛ ولی بدان دست نیافت پس پیامبر به مدینه بازگشت. ابوسفیان با هشدارهایی که دریافت کرد می‌دانست که در بازگشت مسلمانان در کمین کاروان او خواهند نشست، ازاین‌رو از سرزمین تبوک ضمضم ‌بن عمرو را برای جلب کمک قریش، به مکه اعزام کرد. از سوی دیگر گزارشگران [[پیامبر(صلی الله علیه)]] و به روایتی، [[جبرئیل]] نیز خبر بازگشت کاروان را از غزه به سوی مکه به رسول خدا(صلی الله علیه) دادند. <ref>دائره المعارف قرآن کریم، مدخل بدر</ref>


رسول خدا (ص) مسلمانان را به حرکت فرمان داد. مردم حرکت کردند برخی مشتاقانه فرمان پیامبر (ص) را پذیرفتند و شماری از خوف انتقام قریش با کراهت و سنگینی دستور او را استقبال کردند. گروه زیادی از اصحاب هم چون با خروج پیامبر (ص) موافق نبودند همراه او بیرون نرفتند و در این مورد سخن‌ و گفتگو بسیار شد. <ref> ترجمه المغازى، متن، ص:۱۶</ref>
رسول خدا (صلی الله علیه) مسلمانان را به حرکت فرمان داد. مردم حرکت کردند برخی مشتاقانه فرمان پیامبر (صلی الله علیه) را پذیرفتند و شماری از خوف انتقام قریش با کراهت و سنگینی دستور او را استقبال کردند. گروه زیادی از اصحاب هم چون با خروج پیامبر (صلی الله علیه) موافق نبودند همراه او بیرون نرفتند و در این مورد سخن‌ و گفتگو بسیار شد. <ref> ترجمه المغازى، متن، ص:۱۶</ref>


خداوند متعال در [[قرآن]] واکنش مسلمانان را چنین بازگو فرموده است: کما أَخْرَجَک رَبُّک مِنْ بَیتِک بِالْحَقِّ وَ إِنَّ فَرِیقاً مِنَ الْمُؤْمِنِینَ لَکارِهُونَ، یجادِلُونَک فِی الْحَقِّ بَعْدَ ما تَبَینَ کأَنَّما یساقُونَ إِلَی الْمَوْتِ وَ هُمْ ینْظُرُونَ. [۹] همان‌گونه که پروردگارت تو را از خانه ‌ات به حقّ بیرون آورد و حال آن که دسته‌ای از مؤمنان سخت کراهت داشتند؛ با تو درباره حقّ -بعد از آن که روشن گردید- مجادله می‌کنند. گویی که آنان را به سوی [[مرگ]] می‌رانند و ایشان (بدان) می‌نگرند.  
خداوند متعال در [[قرآن]] واکنش مسلمانان را چنین بازگو فرموده است: کما أَخْرَجَک رَبُّک مِنْ بَیتِک بِالْحَقِّ وَ إِنَّ فَرِیقاً مِنَ الْمُؤْمِنِینَ لَکارِهُونَ، یجادِلُونَک فِی الْحَقِّ بَعْدَ ما تَبَینَ کأَنَّما یساقُونَ إِلَی الْمَوْتِ وَ هُمْ ینْظُرُونَ. [۹] همان‌گونه که پروردگارت تو را از خانه ‌ات به حقّ بیرون آورد و حال آن که دسته‌ای از مؤمنان سخت کراهت داشتند؛ با تو درباره حقّ -بعد از آن که روشن گردید- مجادله می‌کنند. گویی که آنان را به سوی [[مرگ]] می‌رانند و ایشان (بدان) می‌نگرند.  


== بدر و پیروزی مسلمانان==
== بدر و پیروزی مسلمانان==
پیروزی اسلام و مسلمانان در زیر پرچم توحید و فرماندهی وجود شریف پیغمبر خدا (ص) در جنگ بدر، از پیروزی‌های بسیار چشمگیر و با عظمت و اهمیت [[تاریخ اسلام]] است. این غزوه، نخستین مقابله سپاه اسلام با کفر و نبرد اهل توحید با اهل شرک بود.
پیروزی اسلام و مسلمانان در زیر پرچم توحید و فرماندهی وجود شریف پیغمبر خدا (صلی الله علیه) در جنگ بدر، از پیروزی‌های بسیار چشمگیر و با عظمت و اهمیت [[تاریخ اسلام]] است. این غزوه، نخستین مقابله سپاه اسلام با کفر و نبرد اهل توحید با اهل شرک بود.


[[مشرکان]] در این جنگ از جنبه ساز و برگ و اسلحه و مهمّات بر مسلمانان برتری داشتند و نفرات و افراد آنها تقریباً سه برابر سپاه اسلام بود.
[[مشرکان]] در این جنگ از جنبه ساز و برگ و اسلحه و مهمّات بر مسلمانان برتری داشتند و نفرات و افراد آنها تقریباً سه برابر سپاه اسلام بود.
خط ۶۷: خط ۶۷:
پیروزی سپاه اسلام در این جنگ برای آینده اسلام از ارزش و اهمیت ویژه‌ای برخوردار بود و در تعیین مسیر تاریخ اسلام به حسب ظاهر تأثیر فراوان داشت.
پیروزی سپاه اسلام در این جنگ برای آینده اسلام از ارزش و اهمیت ویژه‌ای برخوردار بود و در تعیین مسیر تاریخ اسلام به حسب ظاهر تأثیر فراوان داشت.


این جنگ، برای دین توحید و آیین جهانی اسلام ارزش حیاتی داشت و فتحی که در آن نصیب مسلمانان شد پایه و مادر تمام فتوحاتِ آینده گردید و اهمیت آن تا حدّی بود که رسول خدا (ص) دست به دعا برداشت و به درگاه خداوند متعال عرض کرد:
این جنگ، برای دین توحید و آیین جهانی اسلام ارزش حیاتی داشت و فتحی که در آن نصیب مسلمانان شد پایه و مادر تمام فتوحاتِ آینده گردید و اهمیت آن تا حدّی بود که رسول خدا (صلی الله علیه) دست به دعا برداشت و به درگاه خداوند متعال عرض کرد:


«اللّهُمَّ هذِهِ قُرَیشُ قَدْ أَقْبَلَتْ بِخُیلائِها وَ فَخْرِها تُحادُکَ وَ تُکَذِّبُ رَسُولَکَ اللّهُمَّ فَنَصْرَکَ الَّذی وَعَدْتَنی اللّهُمَّ أَحْسِنْهُمُ الْغَداةَ؛ خدایا این قبیله قریش اند که با همه تکبر و تفاخرشان با تو به مبارزه برخاسته، پیامبرت را تکذیب می‌نمایند. خدایا نصرت و پیروزی را که به من وعده فرموده‌ای برسان، خدایا صبحگاهان، به آنها نیکی خویش را ارزانی دار». <ref>ابن‌هشام، السیرة‌النبویه، ج ۱، ص ۶۲۱؛ واقدی، المغازی، ج ۱، ص ۵۹؛ طبری، تاریخ، ج ۲، ص ۴۴۱</ref>
«اللّهُمَّ هذِهِ قُرَیشُ قَدْ أَقْبَلَتْ بِخُیلائِها وَ فَخْرِها تُحادُکَ وَ تُکَذِّبُ رَسُولَکَ اللّهُمَّ فَنَصْرَکَ الَّذی وَعَدْتَنی اللّهُمَّ أَحْسِنْهُمُ الْغَداةَ؛ خدایا این قبیله قریش اند که با همه تکبر و تفاخرشان با تو به مبارزه برخاسته، پیامبرت را تکذیب می‌نمایند. خدایا نصرت و پیروزی را که به من وعده فرموده‌ای برسان، خدایا صبحگاهان، به آنها نیکی خویش را ارزانی دار». <ref>ابن‌هشام، السیرة‌النبویه، ج ۱، ص ۶۲۱؛ واقدی، المغازی، ج ۱، ص ۵۹؛ طبری، تاریخ، ج ۲، ص ۴۴۱</ref>
خط ۷۶: خط ۷۶:


== پرچم‌دار و قهرمان نمونه جنگ بدر ==
== پرچم‌دار و قهرمان نمونه جنگ بدر ==
پرچم‌دار و علم دارِ رسول خدا (ص) در جنگ بدر [[علی (ع)]] بود. <ref>ابن‌هشام، السیرة‌النبویه، ج ۱، ص ۶۱۲ ـ ۶۱۳؛ هیثمی، مجمع‌ الزوائد، ج ۶، ص ۹۲ ـ ۹۳</ref>
پرچم‌دار و علم دارِ رسول خدا (صلی الله علیه) در جنگ بدر [[علی (ع)]] بود. <ref>ابن‌هشام، السیرة‌النبویه، ج ۱، ص ۶۱۲ ـ ۶۱۳؛ هیثمی، مجمع‌ الزوائد، ج ۶، ص ۹۲ ـ ۹۳</ref>


[[ابن سعد]] در [[الطبقات الکبری]] از [[قتاده]] روایت می‌کند که: صاحب لِواء رسول خدا (ص) در روز بدر و در هر جنگ دیگر علی بن ابی‌طالب(ع) بود. <ref>ابن‌ سعد، الطبقات‌ الکبری، ج ‌۳، ص ۱۶</ref>
[[ابن سعد]] در [[الطبقات الکبری]] از [[قتاده]] روایت می‌کند که: صاحب لِواء رسول خدا (صلی الله علیه) در روز بدر و در هر جنگ دیگر علی بن ابی‌طالب(ع) بود. <ref>ابن‌ سعد، الطبقات‌ الکبری، ج ‌۳، ص ۱۶</ref>


[[طبری]] در تاریخِ خود نقل کرده است که، صاحبِ لواء رسول الله (ص)، علی بن ابی‌طالب (ع) و صاحب رایتِ (پرچم) اَنصار، [[سَعْدِ بْنِ عُباده]] بود. <ref>طبری، تاریخ، ج ۲، ص ۱۳۸</ref>
[[طبری]] در تاریخِ خود نقل کرده است که، صاحبِ لواء رسول الله (صلی الله علیه)، علی بن ابی‌طالب (ع) و صاحب رایتِ (پرچم) اَنصار، [[سَعْدِ بْنِ عُباده]] بود. <ref>طبری، تاریخ، ج ۲، ص ۱۳۸</ref>


قهرمان و یگانه مجاهد و فداکارِ این غزوه و غزواتِ دیگر، امیرالمؤمنین(ع) بود. با اینکه هنوز سنّ آن حضرت به بیست نرسیده و پیش از این غزوه در جنگ و نبرد دیگری شرکت نکرده بود مردانگی‌ها و شجاعت‌هایی که از او ظاهر شد از افراد باسابقه و رزمندگان و مردان سالخورده ظاهر نگشت. سهم آن حضرت در این میدانِ جهاد، از لحاظ عددِ کسانی که مجاهدان اسلام، از مشرکین کشتند تقریباً برابر با سهام دیگران شد. طبق روایتِ الإرشاد، سی و شش نفر از نامداران مشرکین، به اتّفاق اَقوال، به دست امیرالمؤمنین (ع) کشته شدند؛ به جز گروهی دیگر که در قاتلان آنها اختلاف شده، و غیر از کسانی که آن حضرت با دیگران در قتلشان شرکت داشت. <ref>مفید، الارشاد، ج ۱، ص ۷۰ ـ ۷۲</ref>
قهرمان و یگانه مجاهد و فداکارِ این غزوه و غزواتِ دیگر، امیرالمؤمنین(ع) بود. با اینکه هنوز سنّ آن حضرت به بیست نرسیده و پیش از این غزوه در جنگ و نبرد دیگری شرکت نکرده بود مردانگی‌ها و شجاعت‌هایی که از او ظاهر شد از افراد باسابقه و رزمندگان و مردان سالخورده ظاهر نگشت. سهم آن حضرت در این میدانِ جهاد، از لحاظ عددِ کسانی که مجاهدان اسلام، از مشرکین کشتند تقریباً برابر با سهام دیگران شد. طبق روایتِ الإرشاد، سی و شش نفر از نامداران مشرکین، به اتّفاق اَقوال، به دست امیرالمؤمنین (ع) کشته شدند؛ به جز گروهی دیگر که در قاتلان آنها اختلاف شده، و غیر از کسانی که آن حضرت با دیگران در قتلشان شرکت داشت. <ref>مفید، الارشاد، ج ۱، ص ۷۰ ـ ۷۲</ref>
خط ۹۰: خط ۹۰:
در این غزوه بود که صدای آسمانی شنیده شد: «لا سَیفَ إِلّا ذوالْفَقارِ وَلافَتی إِلّا عَلِی» <ref>۱۰- طبری، تاریخ، ج ۲، ص ۱۹۷</ref>
در این غزوه بود که صدای آسمانی شنیده شد: «لا سَیفَ إِلّا ذوالْفَقارِ وَلافَتی إِلّا عَلِی» <ref>۱۰- طبری، تاریخ، ج ۲، ص ۱۹۷</ref>


در غزوه بدر بود که جبرئیل، [[میکائیل]] و [[اسرافیل]]، هریک با گروه خود از فرشتگان، هنگامی که علی (ع) برای آوردن آب برای پیغمبر (ص) و اصحاب رفته بود، ادای احترام کرده و سلام کردند. <ref>ابن‌ عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ج ۴۲، ص ۳۳۷؛ طبری، ذخائر العقبی، ص ۶۸؛ ابن‌ دمشقی، جواهر المطالب، ج ۱، ص ۹۱؛ متقی هندی، کنزالعمال، ج ۱۰، ص ۴۲۱</ref>
در غزوه بدر بود که جبرئیل، [[میکائیل]] و [[اسرافیل]]، هریک با گروه خود از فرشتگان، هنگامی که علی (ع) برای آوردن آب برای پیغمبر (صلی الله علیه) و اصحاب رفته بود، ادای احترام کرده و سلام کردند. <ref>ابن‌ عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ج ۴۲، ص ۳۳۷؛ طبری، ذخائر العقبی، ص ۶۸؛ ابن‌ دمشقی، جواهر المطالب، ج ۱، ص ۹۱؛ متقی هندی، کنزالعمال، ج ۱۰، ص ۴۲۱</ref>


[[سید حمیری]] در این اشعار به این فضیلت اشاره کرده است:
[[سید حمیری]] در این اشعار به این فضیلت اشاره کرده است:
confirmed، مدیران
۳۲٬۹۹۳

ویرایش