عطار نیشابوری: تفاوت میان نسخه‌ها

| تاریخ تولد = ۵۳۷ یا ۵۴۰ ق

| تاریخ درگذشت = ۶۱۷ تا ۶۲۷ ق

| دین = اسلام

| مذهب =  

| آثار = {{فهرست جعبه افقی | دیوان عطار | منطق‌الطیر | تذکرةالاولیا}}

او در قریه كدكن یا شادیاخ كه در آن زمان از توابع شهر [[نیشابور]] بوده به دنیا آمد. او با علوم مختلفی مانند [[قرآن]]، [[حدیث]]، [[فقه]]، تفسیر، ‌طب، نجوم و کلام آشنایی داشت.  

عطار اشعار بسیاری درباره فضیلت [[خلفای راشدین|خلفا]] دارد که نشان می‌دهد بر مذهب [[اهل سنت]] بوده است؛ اما همچنین اشعار بسیاری در فضیلت [[علی بن ابی طالب|حضرت علی علیه السلام]] و [[اهل بیت (علیهم السلام)|اهل بیت علیه السلام]] سروده است؛ چندان که سبب شده است کسانی او را [[شیعه]] بدانند.  

روزی درویشی به دکان عطاری فریدالدین می‌آید و از او که مشغول به معامله بود، طلب کمک می‌کند اما او به [[درویش]] کمکی نمی کند. درویش به او می‌گوید: ای خواجه تو چگونه می‌خواهی از دنیا بروی؟ عطارمی‌گوید: همان‌گونه که تو از دنیا می‌روی. درویش می‌گوید: تو مانند من می‌توانی بمیری؟ عطار می‌گوید: بله، درویش کاسه چوبی خود را زیر سر می‌گذارد و با گفتن کلمه الله از دنیا می‌رود. عطار با دیدن [[مرگ]] درویش شدیداً متغیر شده و دست از کسب و کار می‌کشد و راه زندگیش را تغییر می‌دهد.  

عطار بعد از ماجرای مرگ درویش متحول شد و چند سالی در خدمت شیخ الشیوخ عارف رکن‌الدین اکاف بود و در آن سال‌ها مشغول [[توبه]] و ریاضت و مجاهدت با نفس بود. به رسم سالکان عطار قسمتی از عمر خود را مشغول سفر بود و از مکه تا [[ماوراءالنهر]] به مسافرت پرداخت و در این سفرها با مشایخ و بزرگان زمان خود دیدار کرد و به خدمت مجدالدین بغدادی رسید. سپس به نیشابور بازگشت و تا پایان عمر در آنجا زیست.  

بهاءالدین محمد پدر جلال‌الدین بلخی با پسر خود که خردسال بود به [[عراق]] سفر می‌کرد که در مسیر خود به نیشابور به زیارت شیخ عطار می‌رود، شیخ که در آن زمان کهن‌سال بوده، نسخه‌ای از اسرار نامه خود را به جلال‌الدین که در آن زمان کودکی خردسال بود داد.  

درباره مذهب عطار نیشابوری اختلاف است. برخی از اشعار او درباره فضیلت خلفا، [[ابوحنیفه]] و [[شافعی]] نشان می‌دهد بر مذهب [[اهل سنت]] بوده است اما او اشعار بسیاری در فضیلت [[علی بن ابی طالب|امام علی علیه السلام]]، [[امام حسن |امام حسن علیه السلام]] و [[امام حسین علیه السلام]] و [[اهل بیت (علیهم السلام)|اهل بیت علیه السلام]] سروده که موجب شده است کسانی وی را [[شیعه]] بدانند.  

 

سال وفات عطار مشخص نیست و برخی از تاریخ نویسان سال وفات او را ۶۲۷ هجری. ق، دانسته‌اند و برخی دیگر سال وفات او را ۶۳۲ و ۶۱۶ دانسته‌اند. عطار نیشابوری هنگام یورش [[مغولان]] به شهر نیشابور [[اسیر]] شد و به دست یک سرباز [[مغول]] به شهادت رسید. زمانی که ضربت شمشیری توسط یکی از مغولان بر دوش شیخ خورد، شیخ قبل از مرگ با خون خود بر دیوار رباعی زیر را نوشت:  

* در کوی تو رسم سرفرازی این است

* مستان تو را کمینه بازی این است

* با این همه رتبه هیچ نتوانم گفت

* شاید که تو را بنده نوازی این است

زمانی که مغول‌ها به [[ایران]] حمله نمودند، شیخ فریدالدین عطار در سنین پیری به سر می‌برد. شیخ در حمله مغول‌ها به نیشابور به دست مغولی اسیر شد. مغول شیخ را پیش انداخت و همراه برد اما در راه مریدی شیخ را شناخت و از مغول درخواست تا چندین سیم از وی بستاند و شیخ را به وی بخشد. اما شیخ روی به مغول کرد و گفت که بهای من نه این است. مغول پیشنهاد مرید نیشابوری را نپذیرفت و شیخ را همچنان چون اسیر پیش راند.  

 

باز هم در راه آشنایی پیشنهاد چندین زر به مغول را برای آزادی عطار نیشابوری داد اما شیخ باز رو به مغول کرد و گفت که بهای من این نیست. مغول به این دلیل که فکر می‌کرد قیمت شیخ بیش از اینهاست، پیشنهاد خرید را نپذیرفت و همچنان با شیخ به راه افتاد.  

* در کوی تو رسم سرفرازی این است مستان تو را کمینه بازی این است

* با این همه رتبه هیچ نتوانم گفت شاید که تو را بنده نوازی این است

در سال وفات عطار تناقض‌های زیادی وجود دارد. برخی از تاریخ نویسان سال وفات او را ۶۲۷ هجری. ق، دانسته‌اند و برخی دیگر سال وفات او را ۶۳۲ و ۶۱۶ عنوان می‌کنند. مقبره شیخ عطار در نزدیکی شهر نیشابور و در فاصله دو کیلومتری به سمت غرب از باغ و آرامگاه حکیم [[عمر خیام نیشابوری]] در شهر نیشابور قرار گرفته است. قاضی القضاه یحیی بن صاعد، مقبره شیخ فریدالدین محمد عطار نیشابوری را ساخت. بنای اصلی مقبره هشت ضلعی و سنگ مقبره از نوع سنگ سیاه و عمودی است که اشعاری برروی آن حک شده است.  

مقبره شیخ عطار در عهد [[تیموریان]] خراب شد. اما مقبره او به فرمان امیر علی‌شیر نوایی وزیر سلطان حسین بایقرا مرمت و تعمیر شد. به پاس جایگاه خدمات اندیشه‌های فلسفی و عرفانی عطار و ابراز ادب و احترام نسبت به شاعر بزرگ سرزمین‌مان، روز ۲۵ فروردین را روز بزرگداشت عطار نیشابوری نام‌گذاری کرده‌اند.  

[https://seeiran.ir/%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%B9%D8%B7%D8%A7%D8%B1-%D9%86%DB%8C%D8%B4%D8%A7%D8%A8%D9%88%D8%B1%DB%8C-%D9%88%D8%AC%D8%B2%DB%8C%DB%8C%D8%A7%D8%AA-%D9%82%D8%AA%D9%84-%D9%88/ برگرفته از سایت زندگی‌نامه عطار نیشابوری وجزییات قتل وی - سیری در ایرانhttps: //seeiran. ir]