۸۷٬۷۶۰
ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'امانت دار' به 'امانتدار') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
'''امانت''' ضد خیانت است <ref>لسان العرب، ج ۱، ص ۲۲۳، «امن»؛ لغتنامه، ج ۲، ص ۲۸۴۱.</ref>و به معنای آرامش، سکون و بر طرف شدن خوف و اضطراب<ref>التحقیق، ج ۱، ص ۱۵۰، «امن»</ref> و تأمین امنیت حقی از حقوق به وسیله عهد، وصیت و مانند آن<ref>المیزان، ج ۹، ص ۵۴.</ref> یا به معنای حالتی است که انسان را به حفظ حقوق دیگران برانگیخته و او را از تضییع یا تصرف در آن باز میدارد. این واژه بر اعیان نیز اطلاق شده و به مالی که در نزد دیگری به امانت سپرده شود. <ref>مفردات، ص ۹۰؛ التحقیق، ج ۱، ص ۱۵۰، «امن».</ref>و به شخص مورد اعتماد که امانت به او سپرده میشود «امین» <ref>عبداللهی، حمیده، دائرةالمعارف قرآن کریم، ج ۴، ص ۲۴۶ - ۵۲۴.</ref>.<br> | '''امانت''' ضد خیانت است <ref>لسان العرب، ج ۱، ص ۲۲۳، «امن»؛ لغتنامه، ج ۲، ص ۲۸۴۱.</ref>و به معنای آرامش، سکون و بر طرف شدن خوف و اضطراب<ref>التحقیق، ج ۱، ص ۱۵۰، «امن»</ref> و تأمین امنیت حقی از حقوق به وسیله عهد، وصیت و مانند آن<ref>المیزان، ج ۹، ص ۵۴.</ref> یا به معنای حالتی است که انسان را به حفظ حقوق دیگران برانگیخته و او را از تضییع یا تصرف در آن باز میدارد. این واژه بر اعیان نیز اطلاق شده و به مالی که در نزد دیگری به امانت سپرده شود. <ref>مفردات، ص ۹۰؛ التحقیق، ج ۱، ص ۱۵۰، «امن».</ref>و به شخص مورد اعتماد که امانت به او سپرده میشود «امین» <ref>عبداللهی، حمیده، دائرةالمعارف قرآن کریم، ج ۴، ص ۲۴۶ - ۵۲۴.</ref>.<br> | ||
واژه «امانت» ضد «خیانت» مصدر و از ریشه «أمن» به معنای آرامش قلب است. «امین» به کسی گفته میشود که دل در سپردن چیزی به او احساسِ آرامش کند همچنین به چیزی که سپرده شده نیز «امانت» اطلاق میگردد. ابن فارس در معنای «أمَنَ» میگوید: همزه و میم و نون، دو اصل [معناییِ] نزدیک به هم دارد: یکی امانت که ضدّ خیانت و به معنای آرامش دل است، و دیگری گواهی دادن. راغب اصفهانی نیز در تبیین معنای «أمَنَ» آورده است: ریشه «أمن» آرامشِ خاطر و رفع نگرانی است. امن و امانت و امان، در اصل مصدر هستند و امان گاهی اسم حالتی است که انسان در آن حالت آرام است، و گاهی هم اسم چیزی است که انسان با آن آرامش مییابد.<ref>محمدی ریشهری، محمد، دانشنامه قرآن و حدیث، ج۷، ص۳۲۳ و ۳۲۴.</ref>. | واژه «امانت» ضد «خیانت» مصدر و از ریشه «أمن» به معنای آرامش قلب است. «امین» به کسی گفته میشود که دل در سپردن چیزی به او احساسِ آرامش کند همچنین به چیزی که سپرده شده نیز «امانت» اطلاق میگردد. ابن فارس در معنای «أمَنَ» میگوید: همزه و میم و نون، دو اصل [معناییِ] نزدیک به هم دارد: یکی امانت که ضدّ خیانت و به معنای آرامش دل است، و دیگری گواهی دادن. راغب اصفهانی نیز در تبیین معنای «أمَنَ» آورده است: ریشه «أمن» آرامشِ خاطر و رفع نگرانی است. امن و امانت و امان، در اصل مصدر هستند و امان گاهی اسم حالتی است که انسان در آن حالت آرام است، و گاهی هم اسم چیزی است که انسان با آن آرامش مییابد.<ref>محمدی ریشهری، محمد، دانشنامه قرآن و حدیث، ج۷، ص۳۲۳ و ۳۲۴.</ref>. | ||
=امانت ولایت= | == امانت ولایت == | ||
ولایت امیر مؤمنان و [[اهلبیت]](ع)، امانت سنگینی است که خداوند بر هستی عرضه کرده و انسان آن را پذیرفته است. آیۀ "عرض امانت" تفسیرهای مختلفی دارد و در برخی روایات این امانت به ولایت علی(ع) هم تأویل شده است. آیۀ امانت چنین است: ﴿إِنَّا عَرَضْنَا الأَمَانَةَ عَلَی السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ وَالْجِبَالِ﴾<ref>سورهٔ احزاب:۷۲</ref>[[امام صادق]](ع) میفرماید مقصود از آن ولایت علی(ع) است: هی ولایة أمیر المؤمنین <ref>بحار الأنوار، ج ۲۳ ص ۲۷۵ و ۲۸۰</ref> در آیۀ دیگری که میفرماید: «إِنَّ اللَّهَ یَأمُرُکُم أَن تُؤَدُّوا الأَماناتِ إِلیٰ أَهلِها وَإِذا حَکَمتُم بَینَ النّاسِ أَن تَحکُموا بِالعَدلِ ۚ إِنَّ اللَّهَ نِعِمّا یَعِظُکُم بِهِ إِنَّ اللَّهَ کانَ سَمیعًا بَصیرًا»؛ <ref>سورهٔ نساء:58</ref>. | ولایت امیر مؤمنان و [[اهلبیت]](ع)، امانت سنگینی است که خداوند بر هستی عرضه کرده و انسان آن را پذیرفته است. آیۀ "عرض امانت" تفسیرهای مختلفی دارد و در برخی روایات این امانت به ولایت علی(ع) هم تأویل شده است. آیۀ امانت چنین است: ﴿إِنَّا عَرَضْنَا الأَمَانَةَ عَلَی السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ وَالْجِبَالِ﴾<ref>سورهٔ احزاب:۷۲</ref>[[امام صادق]](ع) میفرماید مقصود از آن ولایت علی(ع) است: هی ولایة أمیر المؤمنین <ref>بحار الأنوار، ج ۲۳ ص ۲۷۵ و ۲۸۰</ref> در آیۀ دیگری که میفرماید: «إِنَّ اللَّهَ یَأمُرُکُم أَن تُؤَدُّوا الأَماناتِ إِلیٰ أَهلِها وَإِذا حَکَمتُم بَینَ النّاسِ أَن تَحکُموا بِالعَدلِ ۚ إِنَّ اللَّهَ نِعِمّا یَعِظُکُم بِهِ إِنَّ اللَّهَ کانَ سَمیعًا بَصیرًا»؛ <ref>سورهٔ نساء:58</ref>. | ||
خداوند به شما فرمان میدهد که امانتها را به صاحبانش بدهید و هنگامی که میان مردم داوری میکنید، به عدالت داوری کنید. خداوند اندرزهای خوبی به شما میدهد! خداوند شنوا و بیناست. «خداوند دستور میدهد امانتها را به اهلش بسپارید». در روایات متعدّدی آمده که خطاب به امامان است که هرکدام امامت و ودایع امامت همچون کتاب و سلاح و مسؤولیتهای پیشوایی را به امام بعدی بسپارد. در احادیثی از امام صادق و [[امام رضا]](ع) نقل شده که امانت، همان ولایت است. و حضرت صادق(ع)، امانت را حبّ و ولایت و معرفت محمّد و آل محمد میشمارد. ولایتپذیری و تحمّل اینبار عظیم اعتقادی و عملی، ظرفیّت و تعهّدی فراوان میطلبد. انسانها نیز برخی امانتدار خوبی نبودند و به وظیفۀ خود نسبت به این امانت الهی، عمل نکردند.<ref>محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۱۰۱.</ref>. | خداوند به شما فرمان میدهد که امانتها را به صاحبانش بدهید و هنگامی که میان مردم داوری میکنید، به عدالت داوری کنید. خداوند اندرزهای خوبی به شما میدهد! خداوند شنوا و بیناست. «خداوند دستور میدهد امانتها را به اهلش بسپارید». در روایات متعدّدی آمده که خطاب به امامان است که هرکدام امامت و ودایع امامت همچون کتاب و سلاح و مسؤولیتهای پیشوایی را به امام بعدی بسپارد. در احادیثی از امام صادق و [[امام رضا]](ع) نقل شده که امانت، همان ولایت است. و حضرت صادق(ع)، امانت را حبّ و ولایت و معرفت محمّد و آل محمد میشمارد. ولایتپذیری و تحمّل اینبار عظیم اعتقادی و عملی، ظرفیّت و تعهّدی فراوان میطلبد. انسانها نیز برخی امانتدار خوبی نبودند و به وظیفۀ خود نسبت به این امانت الهی، عمل نکردند.<ref>محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۱۰۱.</ref>. | ||
== ادای امانت == | === ادای امانت === | ||
قرآن در آیات متعدد از امانتهایی که خداوند در اختیار بشر نهاده سخن به میان آورده است. | قرآن در آیات متعدد از امانتهایی که خداوند در اختیار بشر نهاده سخن به میان آورده است. | ||
خط ۶۳: | خط ۴۸: | ||
[[رده:مفاهیم اسلامی]] | [[رده:مفاهیم اسلامی]] | ||