۸۷٬۵۶۷
ویرایش
جریانهای فکری دینی معاصر در ایران و مصر (مقاله): تفاوت میان نسخهها
جریانهای فکری دینی معاصر در ایران و مصر (مقاله) (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۱۲ ژوئن ۲۰۲۳، ساعت ۱۵:۰۸
، ۱۲ ژوئن ۲۰۲۳جایگزینی متن - 'جمال الدین' به 'جمالالدین'
جز (جایگزینی متن - 'جریان ها' به 'جریانها') |
جز (جایگزینی متن - 'جمال الدین' به 'جمالالدین') |
||
| (۳ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۲۹: | خط ۲۹: | ||
تفاوت میان مصر و ایران در چنین تجربه مشترکی، در دو نکته بود: | تفاوت میان مصر و ایران در چنین تجربه مشترکی، در دو نکته بود: | ||
'''ورود | '''ورود همهجانبه غرب به مصر''' | ||
ـ اول آن که بر خلاف روش سرداران و فرماندهان فاتح، ورود ناپلئون به مصر صرفا نظامی نبود. به همراه سپاهیان ناپلئون گروهی بزرگ از دانشمندان و محققان و صنعتگران فرانسوی وارد مصر شدند. در این گروه ۲۱ ریاضیدان، ۳ ستارهشناس، ۱۷ مهندس راه و ساختمان، ۲۲ متخصص چاپ، ۱۰ نویسنده و یک موسیقیدان حضور داشتند. | ـ اول آن که بر خلاف روش سرداران و فرماندهان فاتح، ورود ناپلئون به مصر صرفا نظامی نبود. به همراه سپاهیان ناپلئون گروهی بزرگ از دانشمندان و محققان و صنعتگران فرانسوی وارد مصر شدند. در این گروه ۲۱ ریاضیدان، ۳ ستارهشناس، ۱۷ مهندس راه و ساختمان، ۲۲ متخصص چاپ، ۱۰ نویسنده و یک موسیقیدان حضور داشتند. | ||
| خط ۸۴: | خط ۸۴: | ||
در ادبیات دینی معاصر جنبش احیای اندیشه دینی به حرکتی اطلاق میشود که با آغاز دوره بیداری و تحت تاثیر افکار سید جمال اسدآبادی در جهان اسلام شروع شده است. در یادکرد حرکت احیاء معمولا اصطلاحات و عناوینی نظیر جنبش احیاء، جنبش اصلاح اندیشه دینی و جنبش بیداری اسلامی و... به عنوان اصطلاحات و عناوین مترادف به کار میرود و اختلاف و تفاوت ماهوی گرایشهای فکری و دینی موجود در این حرکت، مغفول میماند. حال آن که افکار و اندیشههایی که در ذیل حرکت احیا پدید آمدهاند از نظر مبانی و نوع رویکرد به دین و دنیا و نسبتی که میان انسان و جهان قائلند با یکدیگر تفاوتهای قابل توجهی دارند. | در ادبیات دینی معاصر جنبش احیای اندیشه دینی به حرکتی اطلاق میشود که با آغاز دوره بیداری و تحت تاثیر افکار سید جمال اسدآبادی در جهان اسلام شروع شده است. در یادکرد حرکت احیاء معمولا اصطلاحات و عناوینی نظیر جنبش احیاء، جنبش اصلاح اندیشه دینی و جنبش بیداری اسلامی و... به عنوان اصطلاحات و عناوین مترادف به کار میرود و اختلاف و تفاوت ماهوی گرایشهای فکری و دینی موجود در این حرکت، مغفول میماند. حال آن که افکار و اندیشههایی که در ذیل حرکت احیا پدید آمدهاند از نظر مبانی و نوع رویکرد به دین و دنیا و نسبتی که میان انسان و جهان قائلند با یکدیگر تفاوتهای قابل توجهی دارند. | ||
== سید | == سید جمالالدین اسدآبادی پایه گذار بیداری اسلامی == | ||
[[سید | [[سید جمالالدین اسدآبادی|سید جمالالدین اسدآبادی]] (۱۸۳۸م-۱۸۹۷م) را بحق باید پایهگذار نهضت [[بیداری اسلامی]] در دوران معاصر نامید. او اگرچه در [[ایران]] و [[افغانستان]] و [[هند]] و [[مصر]] و [[ترکیه]] در بیدی ملل مسلمان از خواب غفلت و تحریک ایشان برای دستیابی به مجد و شکوه گذشته کوشید، اما بذرهای بیداری او بیش از دیگر مناطق جهان اسلام در ایران وار مصر به ثمر نشست. تاثیر انکارناپذیر افکار او در ایران و مصر همزمان با آشکار شدن چهره استعماری [[اروپا]] برای مردم دو کشور به دو قیام تقریبا همزمان عرابی پاشا در مصر(۱۸۸۲) و قیام رژی در ایران (۱۸۹۱) انجامید. | ||
در مصر متفکران و فعالان سیاسی بسیاری در مکتب سید تربیت شدند. از میان شاگردان او شیخ [[محمد عبده]] پایهگذار نهضت احیای اندیشه دینی در مصر شاخصترین چهره به شمار میآید. در ایران نیز بزرگانی نظیر [[سید محمد طباطبایی]] و نیز [[علامه نایینی]] از رهبران بزرگ مشروطه، آشکارا از افکار او ملهم بودند. | در مصر متفکران و فعالان سیاسی بسیاری در مکتب سید تربیت شدند. از میان شاگردان او شیخ [[محمد عبده]] پایهگذار نهضت احیای اندیشه دینی در مصر شاخصترین چهره به شمار میآید. در ایران نیز بزرگانی نظیر [[سید محمد طباطبایی]] و نیز [[علامه نایینی]] از رهبران بزرگ مشروطه، آشکارا از افکار او ملهم بودند. | ||
جنبش احیای اندیشه دینی درایران و مصر به علت داشتن منشاء فکری واحد و نیز زمینههای تاریخی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی نسبتا مشابه، علاوه براین که از جنس و سرشت یکسانی برخوردار است، روند تحول یکسانی داشته است. | جنبش احیای اندیشه دینی درایران و مصر به علت داشتن منشاء فکری واحد و نیز زمینههای تاریخی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی نسبتا مشابه، علاوه براین که از جنس و سرشت یکسانی برخوردار است، روند تحول یکسانی داشته است. | ||
== میراث سید | == میراث سید جمالالدین اسدآبادی == | ||
میراث سید جمال و ویژگیهای جریان احیای دینی در این دوره را میتوان به صورت زیر خلاصه کرد: | میراث سید جمال و ویژگیهای جریان احیای دینی در این دوره را میتوان به صورت زیر خلاصه کرد: | ||