پرش به محتوا

نیت: تفاوت میان نسخه‌ها

۶ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۳ ژانویهٔ ۲۰۲۳
جز
جایگزینی متن - 'بحث ها' به 'بحث‌ها'
جز (جایگزینی متن - ' کرده ای' به ' کرده‌ای')
جز (جایگزینی متن - 'بحث ها' به 'بحث‌ها')
خط ۱۴: خط ۱۴:
در واژگان عربی نیز، نیت به معنای متعدد به کار می‌رود: نیت مثل «خیفة»، مصدر است که افعال ماضی و مضارع «نوی»، «ینوی» از آن مشتق می‌شود. در کتاب المنجد آمده است: واژه «نیت» در کلام عرب، به معنای اسمی نیز به کار رفته و می‌رود، و لذا در لسان روایات، به صورت جمع یعنی «نیات» آمده است.<ref>المنجد، لویسن معلوف، 1362، نشر اسماعیلیان</ref> اما در زبان عربی، «نیت» به معنای توجه و التفات به کار نرفته است، از این رو، باید گفت که استعمال این واژه در زبان فارسی به معنای توجه و التفات، غلط مشهور است.
در واژگان عربی نیز، نیت به معنای متعدد به کار می‌رود: نیت مثل «خیفة»، مصدر است که افعال ماضی و مضارع «نوی»، «ینوی» از آن مشتق می‌شود. در کتاب المنجد آمده است: واژه «نیت» در کلام عرب، به معنای اسمی نیز به کار رفته و می‌رود، و لذا در لسان روایات، به صورت جمع یعنی «نیات» آمده است.<ref>المنجد، لویسن معلوف، 1362، نشر اسماعیلیان</ref> اما در زبان عربی، «نیت» به معنای توجه و التفات به کار نرفته است، از این رو، باید گفت که استعمال این واژه در زبان فارسی به معنای توجه و التفات، غلط مشهور است.


به نظر می‌رسد، منشا این توهم این است که شارع اسلام، «نیت قربت» را در امتثال و قبولی احکام تعبدیه شرط کرده است و در بین فقها و اصولیین، بحث های گسترده‌ای پیرامون این که منظور از «نیت» در عبادات چیست؟ صورت گرفته است. بعضی بر این عقیده اند که مراد از نیت کردن «اخطار بالبال» است. از همین جاست که گاه به غلط، واژه «نیت» در معنای توجه و التفات به کار می‌رود. اما باید دانست که صاحب نظران فن، همگی بر این اعتقاد نیستند و شرط صحت نیت را، اخطار بالبال نمی‌دانند.
به نظر می‌رسد، منشا این توهم این است که شارع اسلام، «نیت قربت» را در امتثال و قبولی احکام تعبدیه شرط کرده است و در بین فقها و اصولیین، بحث‌های گسترده‌ای پیرامون این که منظور از «نیت» در عبادات چیست؟ صورت گرفته است. بعضی بر این عقیده اند که مراد از نیت کردن «اخطار بالبال» است. از همین جاست که گاه به غلط، واژه «نیت» در معنای توجه و التفات به کار می‌رود. اما باید دانست که صاحب نظران فن، همگی بر این اعتقاد نیستند و شرط صحت نیت را، اخطار بالبال نمی‌دانند.


علم و میل در افعال ارادی: افعال ارادی انسان، تماما مبتنی بر دو مبدا علم و گرایش است. تحقق و وجود میل، همواره مستلزم صدور فعل نیست اما هر فعلی که از فاعل مختار - از آن حیث که مختار است - صادر می‌شود، متوقف بر تحقق دو عنصر علم و میل است. البته، این میل گاه مربوط به قوای نفسانی است و گاه مربوط به اعضای حسی و بدنی.
علم و میل در افعال ارادی: افعال ارادی انسان، تماما مبتنی بر دو مبدا علم و گرایش است. تحقق و وجود میل، همواره مستلزم صدور فعل نیست اما هر فعلی که از فاعل مختار - از آن حیث که مختار است - صادر می‌شود، متوقف بر تحقق دو عنصر علم و میل است. البته، این میل گاه مربوط به قوای نفسانی است و گاه مربوط به اعضای حسی و بدنی.
خط ۷۹: خط ۷۹:


=نیت و صعود و سقوط نفس=
=نیت و صعود و سقوط نفس=
در روایات متعدد، نیت به عنوان اساس عمل ذکر شده و معیار ارزشیابی و نیکی و زشتی آن نیز، نیت فاعل دانسته شده است. البته در بحث های روائی بدین نکات و تحلیل و تبیین آنها خواهیم پرداخت. آنچه در این جا مورد نظر ماست بیان این نکته است که از نظر عقلی و بحث های علم النفس فلسفی، صعود و سقوط نفس در رابطه با مساله «نیت» چگونه تبیین می‌شود؟
در روایات متعدد، نیت به عنوان اساس عمل ذکر شده و معیار ارزشیابی و نیکی و زشتی آن نیز، نیت فاعل دانسته شده است. البته در بحث‌های روائی بدین نکات و تحلیل و تبیین آنها خواهیم پرداخت. آنچه در این جا مورد نظر ماست بیان این نکته است که از نظر عقلی و بحث‌های علم النفس فلسفی، صعود و سقوط نفس در رابطه با مساله «نیت» چگونه تبیین می‌شود؟


=تجرد نفس=
=تجرد نفس=
Writers، confirmed، مدیران
۸۷٬۷۷۵

ویرایش