پرش به محتوا

ابوطالب: تفاوت میان نسخه‌ها

۲۴ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۳ ژانویهٔ ۲۰۲۳
جز
جایگزینی متن - 'علیه السلام' به 'علیه‌السلام'
جز (جایگزینی متن - ' کرده ای' به ' کرده‌ای')
جز (جایگزینی متن - 'علیه السلام' به 'علیه‌السلام')
خط ۱۷: خط ۱۷:
| وبگاه =  
| وبگاه =  
}}  
}}  
'''حضرت ابوطالب''' پدر علی(علیه السلام) یکی از شخصیت‌های نقش آفرین [[صدر اسلام]] است. وی در هنگامی که پدر عالیقدر اسلام از همه سو هدف تیرهای زهرآگین [[مشرکان]] [[مکه]] بود مردانه از آن حضرت حمایت کرد و بدین وسیله در گسترش اسلام و تقویت [[مسلمانان]] نقش مهمی ایفا نمود.
'''حضرت ابوطالب''' پدر علی(علیه‌السلام) یکی از شخصیت‌های نقش آفرین [[صدر اسلام]] است. وی در هنگامی که پدر عالیقدر اسلام از همه سو هدف تیرهای زهرآگین [[مشرکان]] [[مکه]] بود مردانه از آن حضرت حمایت کرد و بدین وسیله در گسترش اسلام و تقویت [[مسلمانان]] نقش مهمی ایفا نمود.


ابوطالب (عبدمناف یا عمران قرشی) عمو و حامی بزرگ [[پیامبر اسلام (ص)|پیامبر اسلام(صلی الله علیه)]] و از شخصیت‌های بزرگ [[قریش]] بود.
ابوطالب (عبدمناف یا عمران قرشی) عمو و حامی بزرگ [[پیامبر اسلام (ص)|پیامبر اسلام(صلی الله علیه)]] و از شخصیت‌های بزرگ [[قریش]] بود.
خط ۳۱: خط ۳۱:
پدرش <big>عبدالمطلب</big> جد [[پیامبر اسلام]] است که همه قبایل عرب وی را به عظمت و بزرگواری می‎شناختند و از او به عنوان مردی با کفایت و مبلغ آیین [[توحید ابراهیم]] یاد می‌کردند. عبدالمطلب، چنان مورد توجه دنیای آن روز بود که او را با لقب <big>سید البطحاء</big> آقای سرزمین مکه و حومه آن و <big>ساقی الحجیج</big> آب دهنده حاجیان [[خانه خدا]] و <big>ابوالساده</big> پدر بزرگواریها و حافر <big>الزمزم</big> ایجاد کننده [[چاه زمزم]] می‌خواندند. عبدالمطلب در حفظ و حراست وجود مبارک حضرت محمد(صلی الله علیه) بسیار کوشا بود. [[شیعه]] و [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]] بر این حقیقت معترف اند.
پدرش <big>عبدالمطلب</big> جد [[پیامبر اسلام]] است که همه قبایل عرب وی را به عظمت و بزرگواری می‎شناختند و از او به عنوان مردی با کفایت و مبلغ آیین [[توحید ابراهیم]] یاد می‌کردند. عبدالمطلب، چنان مورد توجه دنیای آن روز بود که او را با لقب <big>سید البطحاء</big> آقای سرزمین مکه و حومه آن و <big>ساقی الحجیج</big> آب دهنده حاجیان [[خانه خدا]] و <big>ابوالساده</big> پدر بزرگواریها و حافر <big>الزمزم</big> ایجاد کننده [[چاه زمزم]] می‌خواندند. عبدالمطلب در حفظ و حراست وجود مبارک حضرت محمد(صلی الله علیه) بسیار کوشا بود. [[شیعه]] و [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]] بر این حقیقت معترف اند.


ابوطالب از چنین پدری به دنیا آمد و در خانه چنین شخصیت بزرگ و الهی پرورش یافت. ابوطالب چهار پسر و دو دختر داشت. پسران او ده سال با یکدیگر فاصله سنی داشتند. طالب پسر بزرگ اوست که از او نسلی باقی نمانده است. دومین فرزند او [[عقیل]] و سومین آنها جعفر معروف به [[جعفر طیار]] و چهارمین و آخرین فرزند پسری وی حضرت علی(علیه السلام) است. دو دخترش یکی فاخته نام داشت که او را ام‌هانی می‌خواندند و دختر دیگرش <big>ریطه</big> یا <big>اسماء</big> است. فرزندان ابوطالب همه از فاطمه بنت اسداند<ref>الفصول المهمة، ص 30</ref>.
ابوطالب از چنین پدری به دنیا آمد و در خانه چنین شخصیت بزرگ و الهی پرورش یافت. ابوطالب چهار پسر و دو دختر داشت. پسران او ده سال با یکدیگر فاصله سنی داشتند. طالب پسر بزرگ اوست که از او نسلی باقی نمانده است. دومین فرزند او [[عقیل]] و سومین آنها جعفر معروف به [[جعفر طیار]] و چهارمین و آخرین فرزند پسری وی حضرت علی(علیه‌السلام) است. دو دخترش یکی فاخته نام داشت که او را ام‌هانی می‌خواندند و دختر دیگرش <big>ریطه</big> یا <big>اسماء</big> است. فرزندان ابوطالب همه از فاطمه بنت اسداند<ref>الفصول المهمة، ص 30</ref>.


== گوشه‌ای از زندگانی افتخارآمیز ابوطالب ==
== گوشه‌ای از زندگانی افتخارآمیز ابوطالب ==
خط ۵۷: خط ۵۷:


== ادله ایمان حضرت ابوطالب ==
== ادله ایمان حضرت ابوطالب ==
از جمله شخصیت‌های اسلامی که در تاریخ مورد ظلم قرار گرفت، حضرت ابوطالب پدر بزرگوار امام علی (علیه السلام) است، این ظلم‌ها فقط به این دلیل است که وی پدر [[علی بن ابی طالب|علی(علیه السلام)]] است. علی که دشمن درجه یک خط انحراف در میان مسلمانان؛ مانند [[منافقین]] و آزاد شده‌ه‌ای از [[اموی]]<nowiki/>‌ها بود. این گروه به دلیل آن که در مصاف و رویارویی با حضرتش عاجز ماندند؛ - چرا که همه می‌دانند که او اولین کسی است که [[اسلام]] آورد و نزدیک‌ترین فرد به رسول الله بود، بلکه طبق آنچه را که در [[آیه مباهله]] آمده است او نفس [[رسول خدا]] بود -، از راه دیگری برای ضربه زدن به آن حضرت برآمدند، مانند این که پدرش ابوطالب در حال [[کفر]] از دنیا رفت.  
از جمله شخصیت‌های اسلامی که در تاریخ مورد ظلم قرار گرفت، حضرت ابوطالب پدر بزرگوار امام علی (علیه‌السلام) است، این ظلم‌ها فقط به این دلیل است که وی پدر [[علی بن ابی طالب|علی(علیه‌السلام)]] است. علی که دشمن درجه یک خط انحراف در میان مسلمانان؛ مانند [[منافقین]] و آزاد شده‌ه‌ای از [[اموی]]<nowiki/>‌ها بود. این گروه به دلیل آن که در مصاف و رویارویی با حضرتش عاجز ماندند؛ - چرا که همه می‌دانند که او اولین کسی است که [[اسلام]] آورد و نزدیک‌ترین فرد به رسول الله بود، بلکه طبق آنچه را که در [[آیه مباهله]] آمده است او نفس [[رسول خدا]] بود -، از راه دیگری برای ضربه زدن به آن حضرت برآمدند، مانند این که پدرش ابوطالب در حال [[کفر]] از دنیا رفت.  


در حالی که این [[تهمت]] و دروغی بیش نیست. عالمان بزرگ ما این تهمت‌ها را به صورت مستدل رد کرده‌اند، به نحوی که جای هیچ گونه شک و تردین در [[ایمان]] [[حضرت ابوطالب]] باقی نمی‌ماند. ما در این جا خلاصه‌ای از این جواب‌ها را متذکر می‌شویم.
در حالی که این [[تهمت]] و دروغی بیش نیست. عالمان بزرگ ما این تهمت‌ها را به صورت مستدل رد کرده‌اند، به نحوی که جای هیچ گونه شک و تردین در [[ایمان]] [[حضرت ابوطالب]] باقی نمی‌ماند. ما در این جا خلاصه‌ای از این جواب‌ها را متذکر می‌شویم.
خط ۷۰: خط ۷۰:
همچنیین در جای دیگر آورده‌اند: "ای برادرزاده تا ابوطالب در میان خاک نخوابیده و لحد را بستر نساخته هرگز دشمنان به تو دست نخواهند یافت" به آن چه مأموری آشکار کن، از هیچ کس مترس و بشارت ده و چشمانی را روشن ساز، مرا به آیین خود خواندی و می‌دانم تو پند دهنده من هستی و در دعوت خود امین و درستکاری، حقّا که کیش [[حضرت محمد (ص)|محمد(صلی الله علیه)]] از بهترین آئین‌ها است<ref>تاریخ ابن کثیر، ج 2 ص 42؛ تفسیر نمونه، ج ‏5، ص 195</ref>."
همچنیین در جای دیگر آورده‌اند: "ای برادرزاده تا ابوطالب در میان خاک نخوابیده و لحد را بستر نساخته هرگز دشمنان به تو دست نخواهند یافت" به آن چه مأموری آشکار کن، از هیچ کس مترس و بشارت ده و چشمانی را روشن ساز، مرا به آیین خود خواندی و می‌دانم تو پند دهنده من هستی و در دعوت خود امین و درستکاری، حقّا که کیش [[حضرت محمد (ص)|محمد(صلی الله علیه)]] از بهترین آئین‌ها است<ref>تاریخ ابن کثیر، ج 2 ص 42؛ تفسیر نمونه، ج ‏5، ص 195</ref>."


دلالت این اشعار و کلمات بر ایمان راسخ حضرت ابوطالب (علیه السلام) واضح و غیر قابل انکار است.
دلالت این اشعار و کلمات بر ایمان راسخ حضرت ابوطالب (علیه‌السلام) واضح و غیر قابل انکار است.


=== طرز رفتار و کردار او در میان جامعه ===
=== طرز رفتار و کردار او در میان جامعه ===
خط ۸۳: خط ۸۳:
=== عقیده دوستان و نزدیکان بی غرضش در حقّ او ===
=== عقیده دوستان و نزدیکان بی غرضش در حقّ او ===


الف: وقتی امام علی(علیه السلام) خبر ارتحال ابوطالب را به پیامبر(صلی الله علیه) داد وی سخت گریست و به علی(علیه السلام) دستور غسل و کفن و دفن را صادر نمود و از خدا برای او طلب مغفرت کرد<ref>سید بن طاووس، الطرائف، ص 85</ref>. در حالی که غسل و کفن و دفن میّت مسلمان واجب بوده و انسان کافر غسل و کفن و دفن ندارد<ref>مکی عاملی، محمد بن جمال الدین، اللمعه الدمشقیه، ص20، مؤسسه دار الفکر، 1374؛ امام خمینی(ره)، تحریر الوسیله، ج 1 ص 65، دار العلم، 1374؛ توضیح المسائل سیزده م رجع، ج 1 ص313، مسئله 542، دفتر تبلیغات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، 1383</ref>. و هیچ مسلمانی حق ندارد برای کافر از خداوند طلب مغفرت نماید<ref>توبه، 113، پیامبر و کسانی را که ایمان آورده‏اند نرسد و شرعا جایز و عقلا صحیح نباشد که برای مشرکان آمرزش بخواهند هر چند خویشان (آنها) باشند، پس از آن که برایشان آشکار شده که آنان اهل دوزخند</ref>.
الف: وقتی امام علی(علیه‌السلام) خبر ارتحال ابوطالب را به پیامبر(صلی الله علیه) داد وی سخت گریست و به علی(علیه‌السلام) دستور غسل و کفن و دفن را صادر نمود و از خدا برای او طلب مغفرت کرد<ref>سید بن طاووس، الطرائف، ص 85</ref>. در حالی که غسل و کفن و دفن میّت مسلمان واجب بوده و انسان کافر غسل و کفن و دفن ندارد<ref>مکی عاملی، محمد بن جمال الدین، اللمعه الدمشقیه، ص20، مؤسسه دار الفکر، 1374؛ امام خمینی(ره)، تحریر الوسیله، ج 1 ص 65، دار العلم، 1374؛ توضیح المسائل سیزده م رجع، ج 1 ص313، مسئله 542، دفتر تبلیغات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، 1383</ref>. و هیچ مسلمانی حق ندارد برای کافر از خداوند طلب مغفرت نماید<ref>توبه، 113، پیامبر و کسانی را که ایمان آورده‏اند نرسد و شرعا جایز و عقلا صحیح نباشد که برای مشرکان آمرزش بخواهند هر چند خویشان (آنها) باشند، پس از آن که برایشان آشکار شده که آنان اهل دوزخند</ref>.


ب: [[امام باقر(علیه السلام)]] می‌فرماید: ایمان ابوطالب بر ایمان بسیاری از مردم ترجیح دارد و امیرمؤمنان دستور می‌داد از طرف وی [[حج]] به جا آورند<ref>ابن ابی الحدید، شرح نهج‌البلاغه، ج 14،ص 76</ref>.
ب: [[امام باقر(علیه‌السلام)]] می‌فرماید: ایمان ابوطالب بر ایمان بسیاری از مردم ترجیح دارد و امیرمؤمنان دستور می‌داد از طرف وی [[حج]] به جا آورند<ref>ابن ابی الحدید، شرح نهج‌البلاغه، ج 14،ص 76</ref>.


ج:[[امام جعفر صادق|امام صادق(علیه السلام)]] فرمود: حضرت ابوطالب(علیه السلام) همانند [[اصحاب کهف]] است که در دل ایمان داشتند و تظاهر به شرک می‌کردند از این جهت دو بار مأجور خواهند بود<ref>سبحانی، جعفر، فروغ ابدیت، ج 1 ص 377، مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی،1377، به نقل از اصول کافی ص244</ref>.
ج:[[امام جعفر صادق|امام صادق(علیه‌السلام)]] فرمود: حضرت ابوطالب(علیه‌السلام) همانند [[اصحاب کهف]] است که در دل ایمان داشتند و تظاهر به شرک می‌کردند از این جهت دو بار مأجور خواهند بود<ref>سبحانی، جعفر، فروغ ابدیت، ج 1 ص 377، مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی،1377، به نقل از اصول کافی ص244</ref>.


این روایت دلیل بر آن است که در مقاطعی از عمر خود، برای حفظ اسلام و جان پیامبر ایمان خود را کتمان نموده است اما این کتمان نه تنها هیچ خدشه‌ای به ایمان او وارد نمی سازد که نشانه درجه والای ایمان و اجر مضاعف او در پیشگاه خداوند است.
این روایت دلیل بر آن است که در مقاطعی از عمر خود، برای حفظ اسلام و جان پیامبر ایمان خود را کتمان نموده است اما این کتمان نه تنها هیچ خدشه‌ای به ایمان او وارد نمی سازد که نشانه درجه والای ایمان و اجر مضاعف او در پیشگاه خداوند است.


د: علماء امامیّه، زیدیه به پیروی از [[اهل بیت (علیهم السلام)|اهل‌بیت(علیه السلام)]] همگی اتّفاق دارند که ابوطالب یکی از افراد برجسته اسلام بوده و روزی که جان از بدنش خارج گردید، دلی مالامال از ایمان و اخلاص به اسلام و مسلمانان داشت و در‌این‌باره کتاب‌ها و رساله‌های زیادی نوشته‌اند<ref>مردانی، خیر الله، پرتویی از سیمای تابناک ابوطالب، ص136، نشر راه قرآن،1384، به نقل از وسائل الشیعه، ج 11،ص 480</ref>.
د: علماء امامیّه، زیدیه به پیروی از [[اهل بیت (علیهم السلام)|اهل‌بیت(علیه‌السلام)]] همگی اتّفاق دارند که ابوطالب یکی از افراد برجسته اسلام بوده و روزی که جان از بدنش خارج گردید، دلی مالامال از ایمان و اخلاص به اسلام و مسلمانان داشت و در‌این‌باره کتاب‌ها و رساله‌های زیادی نوشته‌اند<ref>مردانی، خیر الله، پرتویی از سیمای تابناک ابوطالب، ص136، نشر راه قرآن،1384، به نقل از وسائل الشیعه، ج 11،ص 480</ref>.


هـ: بسیاری از علمای بزرگ [[اهل سنت]] مثل علّامه برزنجی، شیخ ابراهیم حنبلی و [[ابن جوزی]] و نیز همه علمای بزرگ شیعه؛ مثل [[امین الاسلام طبرسی]]، [[محمد باقر مجلسی]]، علاّمه شیخ ابوجعفر، ابن فتال نیشابوری، [[سید عبدالله شبر]]، [[محقق راوندی]]، [[شیخ صدوق]]، [[علامه کراجکی]]، [[سید بن طاووس]]، [[سید مرتضی]] به ایمان ابوطالب شهادت داده و تصریح کرده‌اند<ref>طباطبائی، محمد حسین، مترجم:موسوی همدانی، محمد باقر، تفسیر المیزان، ج 2 ص 308، دفتر انتشارات اسلامی، بی تا؛ مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج 24، ص 35، دار المکتب الاسلامیّه، 1371</ref>.
هـ: بسیاری از علمای بزرگ [[اهل سنت]] مثل علّامه برزنجی، شیخ ابراهیم حنبلی و [[ابن جوزی]] و نیز همه علمای بزرگ شیعه؛ مثل [[امین الاسلام طبرسی]]، [[محمد باقر مجلسی]]، علاّمه شیخ ابوجعفر، ابن فتال نیشابوری، [[سید عبدالله شبر]]، [[محقق راوندی]]، [[شیخ صدوق]]، [[علامه کراجکی]]، [[سید بن طاووس]]، [[سید مرتضی]] به ایمان ابوطالب شهادت داده و تصریح کرده‌اند<ref>طباطبائی، محمد حسین، مترجم:موسوی همدانی، محمد باقر، تفسیر المیزان، ج 2 ص 308، دفتر انتشارات اسلامی، بی تا؛ مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج 24، ص 35، دار المکتب الاسلامیّه، 1371</ref>.
خط ۱۰۷: خط ۱۰۷:
درباره تاریخ وفات ابوطالب نظرات مختلفی وجود دارد. [[شیخ طوسی]] ۲۶ رجب سال دهم [[بعثت]] را روز وفات او دانسته است. <ref>یوسفی غروی، موسوعة التاریخ الإسلامی، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۶۴۰ به نقل از شیخ طوسی، المصباح، ص۵۶۶</ref> [[یعقوبی]] وفات ابوطالب را در [[ماه رمضان]] و سه روز پس از وفات حضرت خدیجه دانسته است به گفته او ابوطالب در هنگام مرگ ۸۶ یا ۹۰ ساله بوده است. <ref>یعقوبی، تاریخ الیعقوبی(الاعلمی)، ج۱، ص۳۵۴</ref> برخی نیز ۱ ذی‌القعده و ۱۵ شوال را ذکر کرده‌اند<ref>مقریزی، امتاع الاسماع، ۱۴۲۰ق، ج۱، ص۴۵</ref>.
درباره تاریخ وفات ابوطالب نظرات مختلفی وجود دارد. [[شیخ طوسی]] ۲۶ رجب سال دهم [[بعثت]] را روز وفات او دانسته است. <ref>یوسفی غروی، موسوعة التاریخ الإسلامی، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۶۴۰ به نقل از شیخ طوسی، المصباح، ص۵۶۶</ref> [[یعقوبی]] وفات ابوطالب را در [[ماه رمضان]] و سه روز پس از وفات حضرت خدیجه دانسته است به گفته او ابوطالب در هنگام مرگ ۸۶ یا ۹۰ ساله بوده است. <ref>یعقوبی، تاریخ الیعقوبی(الاعلمی)، ج۱، ص۳۵۴</ref> برخی نیز ۱ ذی‌القعده و ۱۵ شوال را ذکر کرده‌اند<ref>مقریزی، امتاع الاسماع، ۱۴۲۰ق، ج۱، ص۴۵</ref>.


پیامبر(صلی الله علیه) روز وفات وی در حالی که به شدت محزون بود و می‌گریست به [[امام علی بن أبی‌طالب (ع)|امام علی(علیه السلام)]] دستور [[غسل]] و [[کفن]] او را داد و برای وی طلب رحمت کرد<ref> مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۳۵، ص۱۶۳؛ ابن جوزی، تذکره الخواص، ۱۴۲۶ق، ج۱، ص۱۴۵</ref>. و هنگامی که به محل دفن وی رسید فرمود: آن گونه برای تو طلب آمرزش و شفاعت می‌کنم که [[جن]] و [[انس]] دچار شگفتی شوند<ref>ابن ابی‌الحدید، شرح نهج‌البلاغه، ۱۳۷۸ق، ج۱۴، ص۷۶</ref>. پیکر وی را در قبرستان حُجون مکه کنار قبر پدرش عبدالمطلب به خاک سپردند. <ref>بلارذی، انساب الاشراف، ۱۴۲۰ق، ج۱، ص۲۹</ref>
پیامبر(صلی الله علیه) روز وفات وی در حالی که به شدت محزون بود و می‌گریست به [[امام علی بن أبی‌طالب (ع)|امام علی(علیه‌السلام)]] دستور [[غسل]] و [[کفن]] او را داد و برای وی طلب رحمت کرد<ref> مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۳۵، ص۱۶۳؛ ابن جوزی، تذکره الخواص، ۱۴۲۶ق، ج۱، ص۱۴۵</ref>. و هنگامی که به محل دفن وی رسید فرمود: آن گونه برای تو طلب آمرزش و شفاعت می‌کنم که [[جن]] و [[انس]] دچار شگفتی شوند<ref>ابن ابی‌الحدید، شرح نهج‌البلاغه، ۱۳۷۸ق، ج۱۴، ص۷۶</ref>. پیکر وی را در قبرستان حُجون مکه کنار قبر پدرش عبدالمطلب به خاک سپردند. <ref>بلارذی، انساب الاشراف، ۱۴۲۰ق، ج۱، ص۲۹</ref>


پیامبر سال وفات ابوطالب و [[خدیجه دختر خویلد|خدیجه(سلام الله علیها)]] را [[عام الحزن]] (سال اندوه) نامید<ref>مقریزی، امتاع الاسماع، ۱۴۲۰ق، ج۱، ص۴۵</ref>.
پیامبر سال وفات ابوطالب و [[خدیجه دختر خویلد|خدیجه(سلام الله علیها)]] را [[عام الحزن]] (سال اندوه) نامید<ref>مقریزی، امتاع الاسماع، ۱۴۲۰ق، ج۱، ص۴۵</ref>.
Writers، confirmed، مدیران
۸۵٬۷۵۹

ویرایش