۸۷٬۵۶۷
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
جز (جایگزینی متن - 'علیه السلام' به 'علیهالسلام') |
||
خط ۳۹: | خط ۳۹: | ||
در روایتی دیگر [[حضرت محمد (ص)|پیامبر اکرم(صلی الله علیه)]] ریشه دروغ را در کمبودها و پستیهای انسان چه از لحاظ روحی و یا جسمی بیان فرموده است: دروغگویی از پستی روح ریشه میگیرد.<ref> مجلسی؛ بحارالانوار، ج 69، ص 262.</ref> | در روایتی دیگر [[حضرت محمد (ص)|پیامبر اکرم(صلی الله علیه)]] ریشه دروغ را در کمبودها و پستیهای انسان چه از لحاظ روحی و یا جسمی بیان فرموده است: دروغگویی از پستی روح ریشه میگیرد.<ref> مجلسی؛ بحارالانوار، ج 69، ص 262.</ref> | ||
در روایتی دیگر حضرت [[علی بن ابی طالب|امیرالمومنین( | در روایتی دیگر حضرت [[علی بن ابی طالب|امیرالمومنین(علیهالسلام)]] میفرماید: بزرگترین گناهان نزد خدا، زبان دروغگو است.<ref>فیض کاشانی ،ملا محسن؛ المحجة البیضاء، قم، دفتر انتشارات اسلامی،، ص 243، ج 5.</ref> | ||
== علل دروغگویی == | == علل دروغگویی == | ||
خط ۶۶: | خط ۶۶: | ||
=== بی اعتباری دروغگو === | === بی اعتباری دروغگو === | ||
زندگی در اجتماع بر اساس نوعی اعتماد نسبی دو جانبه استوار است. دروغ به این اعتماد لطمه میزند و موجب اختلال در روابط بین افراد شده و بدبینی را بین آنان پدید میآورد. همچنین فاش شدن دروغ شخص مبتلا باعث میشود تا آبروی او را بریزد و ارزش و اعتبار خود را از دست دهد. [[علی بن ابی طالب|حضرت علی( | زندگی در اجتماع بر اساس نوعی اعتماد نسبی دو جانبه استوار است. دروغ به این اعتماد لطمه میزند و موجب اختلال در روابط بین افراد شده و بدبینی را بین آنان پدید میآورد. همچنین فاش شدن دروغ شخص مبتلا باعث میشود تا آبروی او را بریزد و ارزش و اعتبار خود را از دست دهد. [[علی بن ابی طالب|حضرت علی(علیهالسلام)]] میفرماید:سزاوار است که مسلمانان از دوستی و برادری با دروغگو اجتناب کنند؛ زیرا او آنقدر دروغ میگوید که راستش را هم باور نمیکنند.<ref>کلینی، محمد بن یعقوب؛ اصول کافی، تهران، دارالکتب الاسلامیه،1363، ج 2، ص 341.</ref> | ||
=== از بین رفتن ایمان درغگو === | === از بین رفتن ایمان درغگو === | ||
کسانیکه به گفتههای یک دروغگو اعتماد میکنند و آن را میپذیرند به گمراهی کشیده خواهند شد. این امر در مسائل فکری و اعتقادی موجب تباهی ایمان و عقیده افراد میگردد. همچنین دروغگو برای رسیدن به هدف و مطلوب خویش، دروغ را ابراز مؤثر در نتیجه کار میداند و این همان [[شرک]] خفی است و نشانگر ضعف ایمان دروغگو نسبت به تأثیر خداوند متعال بر امور است. [[امام محمد باقر|امام محمد باقر( | کسانیکه به گفتههای یک دروغگو اعتماد میکنند و آن را میپذیرند به گمراهی کشیده خواهند شد. این امر در مسائل فکری و اعتقادی موجب تباهی ایمان و عقیده افراد میگردد. همچنین دروغگو برای رسیدن به هدف و مطلوب خویش، دروغ را ابراز مؤثر در نتیجه کار میداند و این همان [[شرک]] خفی است و نشانگر ضعف ایمان دروغگو نسبت به تأثیر خداوند متعال بر امور است. [[امام محمد باقر|امام محمد باقر(علیهالسلام)]] میفرماید:»دروغ خانه ایمان را ویران میسازد.»<ref>اصول کافی، ج 6، ص 339.</ref> | ||
=== بی آبرویی === | === بی آبرویی === | ||
خط ۸۰: | خط ۸۰: | ||
=== فقر === | === فقر === | ||
راستی و درستی، ثروت را میافزاید؛ چون دارنده آن ایجاد اعتبار میکند. دروغگویی سرمایه را راکد نگاه میدارد، زیرا نه تنها جلوگیری از پیدایش اعتبار میکند، بلکه اعتبار موجود را نیز میبرد و کسی به وعده با او معامله نمیکند، چون اعتبار ندارد. به وعده دروغگو اعتماد نمیشود چون اعتماد کردن به او بر خلاف عقل است. [[علی بن ابی طالب|امیرالمومنین]] [[علی بن ابی طالب|علی( | راستی و درستی، ثروت را میافزاید؛ چون دارنده آن ایجاد اعتبار میکند. دروغگویی سرمایه را راکد نگاه میدارد، زیرا نه تنها جلوگیری از پیدایش اعتبار میکند، بلکه اعتبار موجود را نیز میبرد و کسی به وعده با او معامله نمیکند، چون اعتبار ندارد. به وعده دروغگو اعتماد نمیشود چون اعتماد کردن به او بر خلاف عقل است. [[علی بن ابی طالب|امیرالمومنین]] [[علی بن ابی طالب|علی(علیهالسلام)]] میفرماید: عادت به دروغ، فقر میآورد.<ref> قمی، شیخ عباس؛ سفینه البحار، تهران، فراهانی،1363، ج 7، ص 455.</ref> | ||
=== فراموشی === | === فراموشی === | ||
یکی از بیماریهای روانی که دروغگو بدان گرفتار میشود، فراموشی است. [[امام جعفر صادق|امام صادق( | یکی از بیماریهای روانی که دروغگو بدان گرفتار میشود، فراموشی است. [[امام جعفر صادق|امام صادق(علیهالسلام)]] میفرماید: از چیزهایی که خدا به زیان دروغگویان کمک کرده، فراموشی است.<ref> کافی، ج 2، ص 341، ح 15.</ref> | ||
=== پرده دری و بی شرمی === | === پرده دری و بی شرمی === | ||
اگر کشف دروغ، روحیه دروغگو را متزلزل نکند و او همچنان به دروغگویی ادامه دهد، کشفهای پی در پی، شرم را از او میبرد و وی را دروغگوی حرفهای میسازد و دیگر، از آنکه عیبش آشکار شود، ابایی ندارد. با خود میگوید: مردم همه مرا شناختهاند. پنهان ساختن دیگر چه سودی دارد و دیگر نه از ارتکاب گناه ابایی دارد و نه از فاش شدن آن. [[ائمه|امام معصوم( | اگر کشف دروغ، روحیه دروغگو را متزلزل نکند و او همچنان به دروغگویی ادامه دهد، کشفهای پی در پی، شرم را از او میبرد و وی را دروغگوی حرفهای میسازد و دیگر، از آنکه عیبش آشکار شود، ابایی ندارد. با خود میگوید: مردم همه مرا شناختهاند. پنهان ساختن دیگر چه سودی دارد و دیگر نه از ارتکاب گناه ابایی دارد و نه از فاش شدن آن. [[ائمه|امام معصوم(علیهالسلام)]] فرمود: از دروغ بپرهیزید، سرانجام دروغ، پرده دری است و سرانجام پردهدری آتش دوزخ است.<ref>محدث نوری، مستدرک الوسائل، ج 9، ص 10290.</ref> | ||
== مجوزات دروغ == | == مجوزات دروغ == | ||
خط ۹۳: | خط ۹۳: | ||
پیامبر گرامی اسلام(صلی الله علیه) فرمود: به خدا [[سوگند]] دروغ یاد کن و برادرت را از کشته شدن نجات بده.<ref>ابن بابویه، محمد بن علی؛ من لایحضره الفقیه، تهران، صدوق،1367-1369 ،ج 3، ص 235.</ref> | پیامبر گرامی اسلام(صلی الله علیه) فرمود: به خدا [[سوگند]] دروغ یاد کن و برادرت را از کشته شدن نجات بده.<ref>ابن بابویه، محمد بن علی؛ من لایحضره الفقیه، تهران، صدوق،1367-1369 ،ج 3، ص 235.</ref> | ||
همچنین راوی میگوید: از [[علی بن موسی بن جعفر|امام هشتم]] [[علی بن موسی بن جعفر|امام رضا( | همچنین راوی میگوید: از [[علی بن موسی بن جعفر|امام هشتم]] [[علی بن موسی بن جعفر|امام رضا(علیهالسلام)]] سؤال کردم درباره مردی که از سلطان بر مال خویش میترسد که مالش را به زور و ناحق از او بگیرد، سپس به دروغ سوگند میخورد تا اینکه از ظلم سلطان نجات یابد. حضرت فرمود: باکی بر او نیست و نیز میگوید: از امام سؤال کردم که آیا همانگونه که انسان برای حفظ مال خویش جایز است سوگند بخورد، برای حفظ مال برادر دینی خود نیز میتواند سوگند دروغ متوسل شود؟ حضرت فرمود: آری.<ref> فروع کافی، ج 5، ص 440.</ref> | ||
و نیز امام صادق( | و نیز امام صادق(علیهالسلام) فرمود: سوگند اقسامی دارد که یک قسم آن این است که انسان در راه خلاص و نجات مال یا جان مسلمانی از دست سارق یا هر متجاوز دیگری سوگند به دروغ بخورد، چنین سوگندی نه تنها کفاره ندارد بلکه اجر هم دارد.<ref> الفقیه، ج 3، ص 231.</ref> | ||
=== اصلاح ذات البین === | === اصلاح ذات البین === | ||
خط ۱۲۲: | خط ۱۲۲: | ||
بهترین راهی که انسان را از دروغ گفتن باز میدارد این است که توجه پیدا کند که دروغ گفتن مذمومترین صفات است و بواسطه دروغ مورد قهر و غضب الهی واقع، و در آخرت به آتش دوزخ گرفتار خواهد شد و در دنیا دیر یا زود دروغ او فاش و حقیقت امر آشکار میگردد و او بین مردم رسوا و مطرود و منزوی خواهد شد و دیگر کسی برای سخن او ارزش و اعتباری قائل نیست و در واقع مردهای در میان زندگان است. | بهترین راهی که انسان را از دروغ گفتن باز میدارد این است که توجه پیدا کند که دروغ گفتن مذمومترین صفات است و بواسطه دروغ مورد قهر و غضب الهی واقع، و در آخرت به آتش دوزخ گرفتار خواهد شد و در دنیا دیر یا زود دروغ او فاش و حقیقت امر آشکار میگردد و او بین مردم رسوا و مطرود و منزوی خواهد شد و دیگر کسی برای سخن او ارزش و اعتباری قائل نیست و در واقع مردهای در میان زندگان است. | ||
امیرالمومنین( | امیرالمومنین(علیهالسلام) میفرماید: دروغگو با مرده برابر است؛ زیرا برتری انسان زنده بر مرده این است که مردم به او اعتماد میکنند و برای سخن او ارزش قائل هستند اما هنگامی که به سخن او اعتمادی نباشد زندگی او پوچ و باطل است.<ref>تیمی آمری، عبدالواحد بن محمد، تصنیف غررالحکم و دررالکلم، مکتب الاعلام الاسلامی، 1413، الطبعه الاولی، ج 1، ح 2113.</ref> از طرفی انسان با شناخت ریشههای دروغ و قطع آن میتواند خود را از آلودگی به دروغ و ابتلاء به این آفت خطرناک مصون دارد.<ref> امین، محمد؛ آفت زبان، ص 83. | ||
== پانویس == | == پانویس == |