پرش به محتوا

نفس زکیه: تفاوت میان نسخه‌ها

۷۳ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۴ ژانویهٔ ۲۰۲۳
جز
خط ۱۳: خط ۱۳:
در حدیثی از امام باقر، مکان این قتل در مسجد الحرام دانسته شده است: وَ قُتِلَ غُلَامٌ مِنَ آلِ مُحَمَّدٍ صلی الله علیه وآله بَینَ الرُّکنِ وَ الْمَقَامِ اسْمُهُ مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ النَّفْسُ الزَّکیةُ…؛ و جوانی از آل محمّد که نامش محمّد بن حسن یا نفس زکیه است بین رکن و مقام کشته شود<ref>کمال الدین، ج۱، ص۳۳۱.</ref>.
در حدیثی از امام باقر، مکان این قتل در مسجد الحرام دانسته شده است: وَ قُتِلَ غُلَامٌ مِنَ آلِ مُحَمَّدٍ صلی الله علیه وآله بَینَ الرُّکنِ وَ الْمَقَامِ اسْمُهُ مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ النَّفْسُ الزَّکیةُ…؛ و جوانی از آل محمّد که نامش محمّد بن حسن یا نفس زکیه است بین رکن و مقام کشته شود<ref>کمال الدین، ج۱، ص۳۳۱.</ref>.


قتل نَفسِ زَکیّه از نشانه‌های ظهور امام مهدی(عجل الله) است که به کشته‌شدن فردی از یاران [[امام مهدی (عج)|امام مهدی (عجل‌الله)]] در کنار کعبه اشاره دارد. بنا بر روایات نفس زکیه از نسل امام حسین(ع) است و قبل از قیام [[امام زمان]](عجل الله) در مسجدالحرام کشته می‌شود.
قتل نَفسِ زَکیّه از نشانه‌های ظهور [[امام مهدی (عج)|امام مهدی (عجل‌الله)]] است که به کشته‌شدن فردی از یاران [[امام مهدی (عج)|امام مهدی (عجل‌الله)]] در کنار کعبه اشاره دارد. بنا بر روایات نفس زکیه از نسل امام حسین(ع) است و قبل از قیام [[امام زمان]] [[امام مهدی (عج)|(عجل‌الله)]] در مسجدالحرام کشته می‌شود.
در برخی روایات، از قتل نفس زکیه در شمار علائم حتمی ظهور یاد شده است. ملاصالح مازندرانی شارح الکافی احتمال داده که سید حسنی و نفس زکیه یکی باشند.
در برخی روایات، از قتل نفس زکیه در شمار علائم حتمی ظهور یاد شده است. ملاصالح مازندرانی شارح الکافی احتمال داده که سید حسنی و نفس زکیه یکی باشند.
=شخصیت=
=شخصیت=
«نفس زَکیّه» (انسان پاک) شخصی است که در روایات، انسانی صالح و باتقوا معرفی<ref>محمدی‌ری شهری، دانشنانه امام مهدی، ۱۳۹۳ش، ج۷، ص۴۳۸.</ref> و قتل او از نشانه‌های ظهور دانسته شده است<ref>نعمانی، الغیبة، ۱۳۹۷ق، ص۲۶۴.</ref> بر پایه روایات، او از نسل [[امام حسین(ع)]]<ref>عیاشی، تفسیر العیاشی، ۱۳۸۰ق، ج۱، ص۶۵</ref>. و نامش محمد بن حسن است<ref>شیخ صدوق، کمال‌الدین، ۱۳۹۵ق، ج۱، ص۳۳۱، ح۱۶.</ref>.
«نفس زَکیّه» (انسان پاک) شخصی است که در روایات، انسانی صالح و باتقوا معرفی<ref>محمدی‌ری شهری، دانشنانه امام مهدی، ۱۳۹۳ش، ج۷، ص۴۳۸.</ref> و قتل او از نشانه‌های ظهور دانسته شده است<ref>نعمانی، الغیبة، ۱۳۹۷ق، ص۲۶۴.</ref> بر پایه روایات، او از نسل [[امام حسین(ع)]]<ref>عیاشی، تفسیر العیاشی، ۱۳۸۰ق، ج۱، ص۶۵</ref> و نامش محمد بن حسن است<ref>شیخ صدوق، کمال‌الدین، ۱۳۹۵ق، ج۱، ص۳۳۱، ح۱۶.</ref>.
نفس زکیه از یاران امام مهدی(ع) است که او را برای هدایت مردم مکه می‌فرستد. امام مهدی خطاب به یارانش می‌گوید: اهل مکه مرا نمی‌خواهند، اما من کسی را به سوی آنها می‌فرستم تا حجت بر آنان تمام شود. هنگامی که نفس زکیه خود را معرفی می‌کند که نماینده حضرت مهدی است، مردم بر او هجوم آورده و بین رکن و مقام سرش را سر می‌برند<ref>علامه مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۵۲، ص۳۰۷.</ref>.
نفس زکیه از یاران [[امام مهدی (عج)|امام مهدی (عجل‌الله)]] است که او را برای هدایت مردم مکه می‌فرستد. امام مهدی خطاب به یارانش می‌گوید: اهل مکه مرا نمی‌خواهند، اما من کسی را به سوی آنها می‌فرستم تا حجت بر آنان تمام شود. هنگامی که نفس زکیه خود را معرفی می‌کند که نماینده حضرت مهدی است، مردم بر او هجوم آورده و بین رکن و مقام سرش را سر می‌برند<ref>علامه مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۵۲، ص۳۰۷.</ref>.


== نشانه حتمی ظهور ==
== نشانه حتمی ظهور ==
خط ۳۶: خط ۳۶:
این قیام توسط بنوحسن از خاندان علی(ع) شکل گرفت. محمد در [[مدینه]] و برادرش ابراهیم در [[بصره]] بپاخاستند. محمد تنها دو هفته پس از قیام توسط منصور سرکوب و کشته شد. ابراهیم هم سه ماه پس از آن در باخمرا شکست خورد و کشته شد. سرکوب این قیام به تثبیت موقعیت عباسیان کمک کرد.
این قیام توسط بنوحسن از خاندان علی(ع) شکل گرفت. محمد در [[مدینه]] و برادرش ابراهیم در [[بصره]] بپاخاستند. محمد تنها دو هفته پس از قیام توسط منصور سرکوب و کشته شد. ابراهیم هم سه ماه پس از آن در باخمرا شکست خورد و کشته شد. سرکوب این قیام به تثبیت موقعیت عباسیان کمک کرد.


در اواخر خلافت امویان، [[بنی هاشم|بنی هاشم]] از جمله ابراهیم بن محمد بن علی بن عبدالله بن عباس، منصور دوانیقی، صالح بن علی، عبدالله بن حسن مثنی، پسران او محمد و ابراهیم و نیز محمد بن عبدالله بن عمرو بن عثمان برای تعیین رهبری به منظور قیام علیه [[بنی امیه]] گرد آمدند. عبدالله بن حسن مثنی، فرزندش محمد ملقب به نفس زکیه را که به تقوا شهره بود پیش انداخت و از حاضران خواست تا به عنوان [[مهدی]] با وی بیعت کنند. حاضران از جمله بنی عباس شامل منصور دوانیقی نیز بااو بیعت کردند. امام جعفر بن محمد صادق با این کار مخالفت کرد و گفت وی مهدی نیست. به نوشته [[بلاذری]] و برخی دیگر امام صادق پیش گویی کرد که خلافت به بنی عباس می‌رسد و بنا بر برخی روایات گفت که منصور دو پسر عبدالله بن حسن را خواهد کشت. اما عبدالله نپذیرفت و گفت که جعفر به خاطر حسادت بر فرزند وی چنین می‌گوید. در زمان خلافت مروان دوم، وقتی که داعیان عباسی در [[خراسان]] بزرگ برای ابراهیم امام از مردم بیعت گرفتند، بنی عباس از [[علویان]] جدا شدند<ref>[https://hawzah.net/fa/Article/View/3790/%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85-%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%82-%22%D8%B9%22-%D9%88-%D9%82%DB%8C%D8%A7%D9%85-%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D9%86%D9%81%D8%B3-%D8%B2%DA%A9%DB%8C%D9%87 سایت حوزه]</ref>.
در اواخر خلافت امویان، [[بنی هاشم|بنی هاشم]] از جمله ابراهیم بن محمد بن علی بن عبدالله بن عباس، منصور دوانیقی، صالح بن علی، عبدالله بن حسن مثنی، پسران او محمد و ابراهیم و نیز محمد بن عبدالله بن عمرو بن عثمان برای تعیین رهبری به منظور قیام علیه [[بنی امیه]] گرد آمدند. عبدالله بن حسن مثنی، فرزندش محمد ملقب به نفس زکیه را که به تقوا شهره بود پیش انداخت و از حاضران خواست تا به‌عنوان [[مهدی]] با وی بیعت کنند. حاضران از جمله بنی عباس شامل منصور دوانیقی نیز بااو بیعت کردند. امام جعفر بن محمد صادق با این کار مخالفت کرد و گفت وی مهدی نیست. به نوشته [[بلاذری]] و برخی دیگر امام صادق پیش گویی کرد که خلافت به بنی عباس می‌رسد و بنا بر برخی روایات گفت که منصور دو پسر عبدالله بن حسن را خواهد کشت. اما عبدالله نپذیرفت و گفت که جعفر به خاطر حسادت بر فرزند وی چنین می‌گوید. در زمان خلافت مروان دوم، وقتی که داعیان عباسی در [[خراسان]] بزرگ برای ابراهیم امام از مردم بیعت گرفتند، بنی عباس از [[علویان]] جدا شدند<ref>[https://hawzah.net/fa/Article/View/3790/%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85-%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%82-%22%D8%B9%22-%D9%88-%D9%82%DB%8C%D8%A7%D9%85-%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D9%86%D9%81%D8%B3-%D8%B2%DA%A9%DB%8C%D9%87 سایت حوزه]</ref>.


محمد به کثرت زهد و عبادت و [[فقه]] و دانایی معروف بود. او نامزد جمعی از بنی‌هاشم برای [[خلافت]] پس از امویان بود ولی با پیشی‌گرفتن بنی‌عباس به چنین مقامی نرسید. اما با آغاز حکومت عباسیان، حمایت عمومی در میان مردم و حتی دانشمندان و اهل [[حدیث]] برای او به وجود آمد<ref>جعفریان، رسول (۱۳۸۷). تاریخ تشیع در ایران از آغاز تا قرن دهم هجری (تهران). ج. ۱. علم. ص. ۷۰</ref>. محمد در سال ۱۴۵ هـ. ق خروج کرد و با دویست و پنجاه نفر وارد مدینه شد و مردم به فتوای [[مالک بن انس]] با وی بیعت کردند. منصور او را ابتدا دعوت به صلح کرد، اما محمد نپذیرفت و با عده‌ای کمی از یارانش که هنوز بر بیعت خود پایدار بودند به نبرد سپاه خلیفه رفت شکست خورد و مقتول گردید.
محمد به کثرت زهد و عبادت و [[فقه]] و دانایی معروف بود. او نامزد جمعی از بنی‌هاشم برای [[خلافت]] پس از امویان بود ولی با پیشی‌گرفتن بنی‌عباس به چنین مقامی نرسید. اما با آغاز حکومت عباسیان، حمایت عمومی در میان مردم و حتی دانشمندان و اهل [[حدیث]] برای او به وجود آمد<ref>جعفریان، رسول (۱۳۸۷). تاریخ تشیع در ایران از آغاز تا قرن دهم هجری (تهران). ج. ۱. علم. ص. ۷۰</ref>. محمد در سال ۱۴۵ هـ. ق خروج کرد و با دویست و پنجاه نفر وارد مدینه شد و مردم به فتوای [[مالک بن انس]] با وی بیعت کردند. منصور او را ابتدا دعوت به صلح کرد، اما محمد نپذیرفت و با عده‌ای کمی از یارانش که هنوز بر بیعت خود پایدار بودند به نبرد سپاه خلیفه رفت شکست خورد و مقتول گردید.


== منابع ==
== منابع ==
# الکورانی العاملی، الشیخ علی؛ معجم أحادیث الإمام المهدی (ع)، قم، مؤسسه المعارف الإسلامیه، ۱۴۱۱ق
# الکورانی العاملی، الشیخ علی؛ معجم أحادیث الإمام المهدی (ع)، قم، مؤسسه المعارف الإسلامیه، ۱۴۱۱ ق.
# کمال الدین و تمام النعمه، محمد بن علی الصدوق (م. ۳۸۱ ق)، اول، بیروت، اعلمی، ۱۴۱۲ ق.
# کمال الدین و تمام النعمه، محمد بن علی الصدوق، اول، بیروت، اعلمی، ۱۴۱۲ ق.
# بحار الانوار، علامه مجلسی، مؤسسة الوفاء، بیروت، چاپ دوم، ۱۴۰۳ق
# بحار الانوار، علامه مجلسی، مؤسسة الوفاء، بیروت، چاپ دوم، ۱۴۰۳ ق.
# کتاب الغیبه، محمد بن ابراهیم النعمانی (م ۳۸۰ ق)، به کوشش علی اکبر غفاری، تهران، مکتبة الصدوق، [بی تا].
# کتاب الغیبه، محمد بن ابراهیم النعمانی، به کوشش علی اکبر غفاری، تهران، مکتبة الصدوق، [بی تا].
# تفسیر العیاشی، محمد بن مسعود العیاشی (م. ۳۲۰ ق)، به کوشش رسولی محلاّتی، تهران، المکتبة العلمیة الاسلامیة [بی تا].
# تفسیر العیاشی، محمد بن مسعود العیاشی، به کوشش رسولی محلاتی، تهران، المکتبة العلمیة الاسلامیة [بی تا].
# ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین، مقاتل الطالبیین، تحقیق سید احمد صقر، بیروت، ‌ دار المعرفة، بی‌تا.
# ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین، مقاتل الطالبیین، تحقیق سید احمد صقر، بیروت، ‌ دار المعرفة، [بی تا].
# سلیمیان، خدامراد، فرهنگنامه مهدویت، قم، بنیاد فرهنگی حضرت مهدی موعود، چاپ دوم، ۱۳۸۸ش.
# سلیمیان، خدامراد، فرهنگنامه مهدویت، قم، بنیاد فرهنگی حضرت مهدی موعود، چاپ دوم، ۱۳۸۸ ش.
# شیخ صدوق، محمد بن علی، کمال‌الدین و تمام النعمه، تصحیح علی‌اکبر غفاری، تهران، اسلامیه، چاپ دوم، ۱۳۹۵ق.
# شیخ صدوق، محمد بن علی، کمال‌الدین و تمام النعمه، تصحیح علی‌اکبر غفاری، تهران، اسلامیه، چاپ دوم، ۱۳۹۵ ق.
# علامه مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، دار احیاء التراث العربی، بیروت، چاپ دوم، ۱۴۰۳ق.
# علامه مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، دار احیاء التراث العربی، بیروت، چاپ دوم، ۱۴۰۳ ق.
# عیاشی، محمد بن مسعود، تفسیر العیاشی، تصحیح رسولی محلاّتی، تهران، المطبعة العلمیة الاسلامیة، ۱۳۹۰ق.
# عیاشی، محمد بن مسعود، تفسیر العیاشی، تصحیح رسولی محلاّتی، تهران، المطبعة العلمیة الاسلامیة، ۱۳۹۰ ق.
# کورانی، علی، عصر الظهور، مرکز النشر مکتب الاعلام الاسلامی، الطبعة الاولی، ۱۴۰۸ق.
# کورانی، علی، عصر الظهور، مرکز النشر مکتب الاعلام الاسلامی، الطبعة الاولی، ۱۴۰۸ ق.
# مازندرانی، ملامحمدصالح بن احمد، شرح الکافی -الاصول و الروضه، تصحیح ابوالحسن شعرانی، تهران، المکتبة الاسلامیة، ۱۳۸۲ق.
# مازندرانی، ملامحمدصالح بن احمد، شرح الکافی الاصول و الروضه، تصحیح ابوالحسن شعرانی، تهران، المکتبة الاسلامیة، ۱۳۸۲ ق.
# محمدی ری‌شهری، محمد، دانشنامه امام مهدی(عجل الله)، قم، دار‌الحدیث، ۱۳۹۳ش.
# محمدی ری‌شهری، محمد، دانشنامه امام مهدی(عجل الله)، قم، دار‌الحدیث، ۱۳۹۳ ش.
# نعمانی، محمد بن ابراهیم، الغیبه، تصحیح علی‌اکبر غفاری، تهران، نشر صدوق، ۱۳۹۷ق.
# نعمانی، محمد بن ابراهیم، الغیبه، تصحیح علی‌اکبر غفاری، تهران، نشر صدوق، ۱۳۹۷ ق.


== پانویس ==
== پانویس ==