محکم و متشابه از منظر فریقین (مقاله): تفاوت میان نسخه‌ها

ایشان دیدگاه اول و دوم را ناصواب دانسته ومعنای احکام در آیه نخست را اتقان و عدم عروض نقص در آن دانسته ومتشابه درآیه دوم را هم بمعنای تشابه آیات به یکدیگر در صدق و اعجاز و حقانیت می‌داند.  

محکم آن است که مراد متکلم از طریق ظهور یا تاویل کلام معلوم باشد و متشابه آن است که علمش فقط در نزد خداست و از دسترس فهم دیگران خارج است.  

محکم به کلامی‌اطلاق می‌گردد که تاویل بردار نیست اما متشابه آن است که وجوه گوناگون در معنای آن داده می‌شود.  

صورت دوم:- ظاهر و موول -: هر گاه در کلمه‌ای دو یا چند معنا در آن احتمال داده شود و در یین معان محتمل نیز یکی از آنها بر دیگری ارجح باشد در اینصورت به معنای ارجح، ظاهر و معنای مرجوح را موول می‌گویند. صورت سوم: مجمل بدین معنا که در کلمه مورد نظر معانی متعدد محتمل بوده و ترجیحی در بین نباشد که بدان مشترک گفته می‌شود. چنین کلمه‌ای را مجمل می‌گویند. – <ref>تفسیر الرازی ج7 ص180-182</ref>  

ایشان در ادامه به تبیین برخی از مصادیق متشابه و محکم در قرآن پرداخته <ref>تفسیر الرازی ج7 ص180-182</ref> و نسبت به اهمیت و نقش آن در پیدایش مبانی مختلف اظهار می‌دارد:

بجهت اختلاف در مصادیق محکم و متشابه اصحاب هر یک از مذاهب کلامی‌آیاتی را که موافق با مذهب شان می‌باشد محکم دانسته و مذاهب دیگر را متهم به استناادشان به آیات متشابه می‌کنند. <ref>همان</ref>

خلاصه کلام ایشان در تمییز بین محکم از متشابه آن است که هرگاه حمل آیه در معنای ظاهری اش هیچ محذوری نداشت آن آیه از محکمات خواهد بود و هرگاه حمل آیه در معنای ظاهری و راجح، مستلزم محذور عقلی بوده و می‌بایست بدلائل منفصله عقلیه درمعنای مرجوح حمل گردد در اینصورت آن آیه از متشابهات خواهد بود. <ref>همان ص 181</ref>