پرش به محتوا

جنبش اسلامی سودان: تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۲۵ ژانویهٔ ۲۰۲۳
جز
جایگزینی متن - 'امریکا' به 'آمریکا'
جز (جایگزینی متن - 'پیش بینی' به 'پیش‌بینی')
جز (جایگزینی متن - 'امریکا' به 'آمریکا')
خط ۳۰: خط ۳۰:
متجاوزان استعمارگر، بعد از چیرگی بر سودان به کشمکش باهم پرداختند. سرانجام فرانسه پس از گرفتن امتیازاتی، سودان را به انگلیس سپرد. انگلیسی‌ها در مدت تسلط بر سودان، تلاش‌های زیادی انجام دادند تا جنبش «مهدی» را از این کشور ریشه کن نمایند، ولی در اجرای این سیاست خود، چندان موفق نبودند و جنبش «مهدی سودان» بین سال‌های 1900 ـ 1927 شورش‌هایی را علیه آنها رهبری و هدایت کرد. انگلیس اگرچه این شورش‌ها را با سنگ دلی تمام سرکوب و دعوت «مهدی» را ممنوع و خانواده‌اش را زندانی کرد، اما تفکر و اندیشه آزادی خواهی «مهدی» در قلب‌های مردم سودان باقی ماند و سرانجام موجب قیام «محمد المهدی» در اوایل قرن بیستم گردید.
متجاوزان استعمارگر، بعد از چیرگی بر سودان به کشمکش باهم پرداختند. سرانجام فرانسه پس از گرفتن امتیازاتی، سودان را به انگلیس سپرد. انگلیسی‌ها در مدت تسلط بر سودان، تلاش‌های زیادی انجام دادند تا جنبش «مهدی» را از این کشور ریشه کن نمایند، ولی در اجرای این سیاست خود، چندان موفق نبودند و جنبش «مهدی سودان» بین سال‌های 1900 ـ 1927 شورش‌هایی را علیه آنها رهبری و هدایت کرد. انگلیس اگرچه این شورش‌ها را با سنگ دلی تمام سرکوب و دعوت «مهدی» را ممنوع و خانواده‌اش را زندانی کرد، اما تفکر و اندیشه آزادی خواهی «مهدی» در قلب‌های مردم سودان باقی ماند و سرانجام موجب قیام «محمد المهدی» در اوایل قرن بیستم گردید.
<br>
<br>
«محمد المهدی»، اولین عالم دینی است که نهضت استعمارستیز خود را با پیروی از جنبش «مهدی سودانی» آغاز نمود. پس از او پسرش «[[عبدالرحمن المهدی]]» در سال 1944 «[[حزب امت]]» را پایه‌گذاری کرد. این حزب در به دست آوردن استقلال سودان در سال 1956، سهم مهمی بر عهده داشت. حزب امت بعد از اعلام استقلال نیز در دگرگونی‌های سیاسی و اجتماعی سودان ایفای نقش نمود. بعد از درگذشت «عبدالرحمن المهدی» در سال 1959، رهبری سیاسی حزب امت را فرزند بزرگ او «صادق المهدی» به عهده گرفت و رهبری مذهبی آن «گروه انصار» را فرزند دومش «[[هادی المهدی]]» عهده دار شد. حزب امت با حکومت «[[جعفر نمیری]]» که در سال 1969 با راه‌اندازی کودتای نظامی، قدرت را در این کشور به دست گرفت به مخالفت پرداخت؛ زیرا «نمیری» در ابتدا ناصرسیم و طرفدار نظام سوسیالیستی بود و بعدها به یک مهره [[امریکا]] در سودان تبدیل شد. «نمیری» برای رضایت اربابان خود، با اسلام‌گرایان به شدت برخورد کرد و «صادق المهدی» را به عنوان رهبر سیاسی مهدیون به زندان افکند و در مارس 1985 دویست نفر اسلام‌گرا را بازداشت کرد.
«محمد المهدی»، اولین عالم دینی است که نهضت استعمارستیز خود را با پیروی از جنبش «مهدی سودانی» آغاز نمود. پس از او پسرش «[[عبدالرحمن المهدی]]» در سال 1944 «[[حزب امت]]» را پایه‌گذاری کرد. این حزب در به دست آوردن استقلال سودان در سال 1956، سهم مهمی بر عهده داشت. حزب امت بعد از اعلام استقلال نیز در دگرگونی‌های سیاسی و اجتماعی سودان ایفای نقش نمود. بعد از درگذشت «عبدالرحمن المهدی» در سال 1959، رهبری سیاسی حزب امت را فرزند بزرگ او «صادق المهدی» به عهده گرفت و رهبری مذهبی آن «گروه انصار» را فرزند دومش «[[هادی المهدی]]» عهده دار شد. حزب امت با حکومت «[[جعفر نمیری]]» که در سال 1969 با راه‌اندازی کودتای نظامی، قدرت را در این کشور به دست گرفت به مخالفت پرداخت؛ زیرا «نمیری» در ابتدا ناصرسیم و طرفدار نظام سوسیالیستی بود و بعدها به یک مهره [[آمریکا]] در سودان تبدیل شد. «نمیری» برای رضایت اربابان خود، با اسلام‌گرایان به شدت برخورد کرد و «صادق المهدی» را به عنوان رهبر سیاسی مهدیون به زندان افکند و در مارس 1985 دویست نفر اسلام‌گرا را بازداشت کرد.
ا<br>
ا<br>
ین اقدامات «نمیری» باعث خشم مردم شد و تظاهرات عظیم مردمی در سودان به راه افتاد. در اثر این اعتراض‌ها حکومت «نمیری» سرنگون و «سوار الذهب» در 4 آوریل 1985 به قدرت رسید.
ین اقدامات «نمیری» باعث خشم مردم شد و تظاهرات عظیم مردمی در سودان به راه افتاد. در اثر این اعتراض‌ها حکومت «نمیری» سرنگون و «سوار الذهب» در 4 آوریل 1985 به قدرت رسید.
خط ۸۱: خط ۸۱:
نخستین دستاورد برقراری نظام اسلامی در سودان پس از شکست ایدئولوژی غربی و ناسیونالیسم و سوسیالیسم تشکیل دولت اسلامی بر اساس اندیشه‌های سیاسی جنبش اخوان‌المسلمین و «[[حسن الترابی]]» در سودان بود. «ترابی» که پس از پیروزی در سودان، خواهان اسلامی‌کردن سایر دولت‌های عربی و همبستگی آنها شد، همواره تهدیدی جدی برای کشورهای عربی به شمار آمده است. به طوری که همسایگان عرب سودان مانند مصر، لیبی، الجزایر و تونس، دعوت ترابی را برای اسلامی‌کردن کشورهای عربی و وحدت مسلمانان، تهدید مستقیم برای ثبات داخلی خود می‌دانند. تقویت روابط جمهوری اسلامی ایران و سودان که متکی بر کمک‌های اقتصادی، فرهنگی و... ایران به سودان می‌باشد، این تهدید را بسیار جدی و بزرگتر جلوه داده است.
نخستین دستاورد برقراری نظام اسلامی در سودان پس از شکست ایدئولوژی غربی و ناسیونالیسم و سوسیالیسم تشکیل دولت اسلامی بر اساس اندیشه‌های سیاسی جنبش اخوان‌المسلمین و «[[حسن الترابی]]» در سودان بود. «ترابی» که پس از پیروزی در سودان، خواهان اسلامی‌کردن سایر دولت‌های عربی و همبستگی آنها شد، همواره تهدیدی جدی برای کشورهای عربی به شمار آمده است. به طوری که همسایگان عرب سودان مانند مصر، لیبی، الجزایر و تونس، دعوت ترابی را برای اسلامی‌کردن کشورهای عربی و وحدت مسلمانان، تهدید مستقیم برای ثبات داخلی خود می‌دانند. تقویت روابط جمهوری اسلامی ایران و سودان که متکی بر کمک‌های اقتصادی، فرهنگی و... ایران به سودان می‌باشد، این تهدید را بسیار جدی و بزرگتر جلوه داده است.
<br>
<br>
در پی اتهام پنج نفر سودانی به عملیات تروریستی در «نیویورک» در سال 1993، امریکا دولت «[[عمرالبشیر]]» را مورد انتقاد شدید قرار داد و متهم کرد که سودان را به پایگاه تربیت اسلام‌گرایان و جنگجویان عرب افغانی تبدیل کرده است که هدفشان سرنگونی حکومت‌های عربی وابسته به غرب است که عملکردشان با اسلام تعارض دارد.
در پی اتهام پنج نفر سودانی به عملیات تروریستی در «نیویورک» در سال 1993، آمریکا دولت «[[عمرالبشیر]]» را مورد انتقاد شدید قرار داد و متهم کرد که سودان را به پایگاه تربیت اسلام‌گرایان و جنگجویان عرب افغانی تبدیل کرده است که هدفشان سرنگونی حکومت‌های عربی وابسته به غرب است که عملکردشان با اسلام تعارض دارد.
<br>
<br>
در پی حملات 11 سپتامبر 2001 به نیویورک و [[واشنگتن]] بسیاری از کشورها و از جمله سودان به عنوان پشتیبان اصلی تروریست‌ها مورد تهدید امریکا قرار گرفتند و سردمداران امریکا خواستار پایان دادن به پشتیبانی دولت سودان از اسلام‌گرایان شدند. دولت سودان تا کنون در برابر این زورگویی‌های دولتمردان امریکایی تسلیم نشده و اسلام‌گرایان همچنان در این کشور بر سر قدرت هستند.
در پی حملات 11 سپتامبر 2001 به نیویورک و [[واشنگتن]] بسیاری از کشورها و از جمله سودان به عنوان پشتیبان اصلی تروریست‌ها مورد تهدید آمریکا قرار گرفتند و سردمداران آمریکا خواستار پایان دادن به پشتیبانی دولت سودان از اسلام‌گرایان شدند. دولت سودان تا کنون در برابر این زورگویی‌های دولتمردان آمریکایی تسلیم نشده و اسلام‌گرایان همچنان در این کشور بر سر قدرت هستند.
<br>
<br>
== جنبش سودان و انقلاب اسلامی ==
== جنبش سودان و انقلاب اسلامی ==
خط ۹۴: خط ۹۴:
3 ـ مواضع مشترک بین‌المللی و منطقه‌ای: جمهوری اسلامی ایران و سودان از زمان روی کار آمدن «عمرالبشیر»، نسبت به بسیاری از مسایل بین‌المللی و منطقه‌ای موضع یکسان اتخاذ کرده‌اند. مقامات سودان، همواره بر موضع ایران درباره قضیه فلسطین مبنی بر خروج صهیونیست‌ها از سرزمین‌های تحت اشغال و تعیین سرنوشت مردم فلسطین به دست خود آنها و همچنین تأمین امنیت حوزه خلیج فارس به دست خود کشورهای منطقه تأکید کرده‌اند. «ژنرال عمرالبشیر» در این ارتباط می‌گوید: «ما معتقدیم و تأکید داریم که مسئولیت تأمین امنیت منطقه با کشورهای منطقه است و نباید از این حق خود چشم‌پوشی کنند، ما موضع جمهوری اسلامی ایران را در این مورد کاملاً تأیید می‌کنیم.»
3 ـ مواضع مشترک بین‌المللی و منطقه‌ای: جمهوری اسلامی ایران و سودان از زمان روی کار آمدن «عمرالبشیر»، نسبت به بسیاری از مسایل بین‌المللی و منطقه‌ای موضع یکسان اتخاذ کرده‌اند. مقامات سودان، همواره بر موضع ایران درباره قضیه فلسطین مبنی بر خروج صهیونیست‌ها از سرزمین‌های تحت اشغال و تعیین سرنوشت مردم فلسطین به دست خود آنها و همچنین تأمین امنیت حوزه خلیج فارس به دست خود کشورهای منطقه تأکید کرده‌اند. «ژنرال عمرالبشیر» در این ارتباط می‌گوید: «ما معتقدیم و تأکید داریم که مسئولیت تأمین امنیت منطقه با کشورهای منطقه است و نباید از این حق خود چشم‌پوشی کنند، ما موضع جمهوری اسلامی ایران را در این مورد کاملاً تأیید می‌کنیم.»
<br>
<br>
این امور به همراه مسایل دیگر؛ از یک سو باعث پیوند نزدیک انقلاب اسلامی ایران و سودان گردید و از سوی دیگر موجبات نگرانی دولت‌های امریکا، اسراییل و انگلیس را نیز فراهم آورده است به گونه‌ای که سودان را به پشتیبانی از تروریسم متهم می‌کنند. روزنامه «واشنگتن پست» در‌این‌باره می‌نویسد: «به دنبال کمک ایران برای تبدیل سودان به پایگاه تروریست‌ها در قلب افریقا، رییس‌جمهوری امریکا طی یک نامه رسمی به «عمرالبشیر» رهبر نظامی سودان هشدار داد که نام کشورش در لیست سیا قرار خواهد گرفت.»
این امور به همراه مسایل دیگر؛ از یک سو باعث پیوند نزدیک انقلاب اسلامی ایران و سودان گردید و از سوی دیگر موجبات نگرانی دولت‌های آمریکا، اسراییل و انگلیس را نیز فراهم آورده است به گونه‌ای که سودان را به پشتیبانی از تروریسم متهم می‌کنند. روزنامه «واشنگتن پست» در‌این‌باره می‌نویسد: «به دنبال کمک ایران برای تبدیل سودان به پایگاه تروریست‌ها در قلب افریقا، رییس‌جمهوری آمریکا طی یک نامه رسمی به «عمرالبشیر» رهبر نظامی سودان هشدار داد که نام کشورش در لیست سیا قرار خواهد گرفت.»
<br>
<br>
رهبران سودان و از جمله «ژنرال عمرالبشیر» ضمن رد ادعاهای امریکا و هم پیمانان آن؛ علّت تبلیغات مغرضانه آنها را پای بندی سودان به پیاده کردن شریعت اسلام، الگوپذیری از انقلاب اسلامی ایران و تقویت جریان اسلام خواهی دانسته و می‌گوید:
رهبران سودان و از جمله «ژنرال عمرالبشیر» ضمن رد ادعاهای آمریکا و هم پیمانان آن؛ علّت تبلیغات مغرضانه آنها را پای بندی سودان به پیاده کردن شریعت اسلام، الگوپذیری از انقلاب اسلامی ایران و تقویت جریان اسلام خواهی دانسته و می‌گوید:
<br>
<br>
«بدیهی است که پیاده شدن احکام اسلام در ایران همیشه انگیزه و عامل محرکی برای ما بوده و هست. اما شما تبلیغات شوم و سیاهی بر ضد برنامه‌های اجرای احکام اسلامی در سودان مشاهده می‌کنید. تا آنجا که مسلمانان عادی را نیز قانع کرده‌اند که اسلام و قوانین آن صلاحیت مطرح شدن در سطح حکومت را ندارند و هنوز زمان برای اجرای احکام اسلامی آماده و مهیا نیست و باید پس از حل مشکلات اقتصادی، چون فقر و گرسنگی به فکر پیاده کردن اسلام بود؛ در حالی که اسلام آماده است تا این مشکلات را از سر راه بردارد. اسلام، مکتب جدیدی آورده است تا اوضاع و شرایط را دگرگون ساخته و در مسیر صحیح و عادلانه‌ای قرار دهد. پس چرا نتواند کشور را از فقر و گرسنگی نجات بخشد؟»
«بدیهی است که پیاده شدن احکام اسلام در ایران همیشه انگیزه و عامل محرکی برای ما بوده و هست. اما شما تبلیغات شوم و سیاهی بر ضد برنامه‌های اجرای احکام اسلامی در سودان مشاهده می‌کنید. تا آنجا که مسلمانان عادی را نیز قانع کرده‌اند که اسلام و قوانین آن صلاحیت مطرح شدن در سطح حکومت را ندارند و هنوز زمان برای اجرای احکام اسلامی آماده و مهیا نیست و باید پس از حل مشکلات اقتصادی، چون فقر و گرسنگی به فکر پیاده کردن اسلام بود؛ در حالی که اسلام آماده است تا این مشکلات را از سر راه بردارد. اسلام، مکتب جدیدی آورده است تا اوضاع و شرایط را دگرگون ساخته و در مسیر صحیح و عادلانه‌ای قرار دهد. پس چرا نتواند کشور را از فقر و گرسنگی نجات بخشد؟»
خط ۱۰۲: خط ۱۰۲:
«پایداری ایران در برابر مشکلات و کارشکنی‌ها مشوق ما برای پیاده کردن شریعت و اجرای نظام اقتصادی اسلام و... بوده است.»
«پایداری ایران در برابر مشکلات و کارشکنی‌ها مشوق ما برای پیاده کردن شریعت و اجرای نظام اقتصادی اسلام و... بوده است.»
<br>
<br>
بنابراین دولت سودان از زمان به قدرت رسیدن جبهه اسلامی در 30 ژوئن 1989، تحت رهبری سیاسی «عمرالبشیر» و رهبری مذهبی «دکتر حسن الترابی»، با الگو قرار دادن جمهوری اسلامی ایران، مبنای حرکت خود را بر اجرای شریعت اسلامی در این کشور و رویارویی با سیاست‌های تجاوزکارانه استکبار جهانی به رهبری امریکا قرار داد. اصرار دولتمردان سودان بر اسلامی‌کردن و اعمال قوانین اسلامی در این کشور، خشم امریکا و غربیان را برانگیخت و به این دلیل سودان افزون بر تحریم اقتصادی، بارها از سوی مقامات امریکا و برخی از کشورهای غربی به همکاری با تروریست‌ها متهم شده است.
بنابراین دولت سودان از زمان به قدرت رسیدن جبهه اسلامی در 30 ژوئن 1989، تحت رهبری سیاسی «عمرالبشیر» و رهبری مذهبی «دکتر حسن الترابی»، با الگو قرار دادن جمهوری اسلامی ایران، مبنای حرکت خود را بر اجرای شریعت اسلامی در این کشور و رویارویی با سیاست‌های تجاوزکارانه استکبار جهانی به رهبری آمریکا قرار داد. اصرار دولتمردان سودان بر اسلامی‌کردن و اعمال قوانین اسلامی در این کشور، خشم آمریکا و غربیان را برانگیخت و به این دلیل سودان افزون بر تحریم اقتصادی، بارها از سوی مقامات آمریکا و برخی از کشورهای غربی به همکاری با تروریست‌ها متهم شده است.
<br>
<br>
اما آنچه که در شرایط کنونی برای سودان خطر اصلی به شمار می‌آید و هویت اسلامی این کشور را تهدید می‌کند، مشکلات داخلی و بروز اختلاف بین رییس‌جمهوری «عمرالبشیر» و «دکتر حسن الترابی» است.
اما آنچه که در شرایط کنونی برای سودان خطر اصلی به شمار می‌آید و هویت اسلامی این کشور را تهدید می‌کند، مشکلات داخلی و بروز اختلاف بین رییس‌جمهوری «عمرالبشیر» و «دکتر حسن الترابی» است.
خط ۱۲۰: خط ۱۲۰:
اختلافات به وجود آمده بین «عمرالبشیر» و «حسن ترابی»، برای برخی از کشورهای اسلامی و از جمله جمهوری اسلامی [[ایران]]، مایه نگرانی بود؛ به همین دلیل جمهوری اسلامی تلاش‌هایی را برای حل درگیری‌ها، میان «عمرالبشیر» و «حسن ترابی» انجام داد. این تلاش‌ها اگرچه با موفقیت صد در صد همراه نبود، ولی از بروز یک جنگ داخلی دیگر در سودان جلوگیری کرد.
اختلافات به وجود آمده بین «عمرالبشیر» و «حسن ترابی»، برای برخی از کشورهای اسلامی و از جمله جمهوری اسلامی [[ایران]]، مایه نگرانی بود؛ به همین دلیل جمهوری اسلامی تلاش‌هایی را برای حل درگیری‌ها، میان «عمرالبشیر» و «حسن ترابی» انجام داد. این تلاش‌ها اگرچه با موفقیت صد در صد همراه نبود، ولی از بروز یک جنگ داخلی دیگر در سودان جلوگیری کرد.
<br>
<br>
«عمرالبشیر»، رییس‌جمهور سودان از هنگام انحلال کنگره ملی و برکناری «حسن ترابی»، تلاش‌های وسیعی را در صحنه‌های بین‌المللی آغاز کرده و می‌خواهد از این راه روابط کشورش با غرب را بهبود بخشد. وی امیدوار است که این تلاش‌ها به لغو تحریم‌های امریکا علیه سودان منجر شود.
«عمرالبشیر»، رییس‌جمهور سودان از هنگام انحلال کنگره ملی و برکناری «حسن ترابی»، تلاش‌های وسیعی را در صحنه‌های بین‌المللی آغاز کرده و می‌خواهد از این راه روابط کشورش با غرب را بهبود بخشد. وی امیدوار است که این تلاش‌ها به لغو تحریم‌های آمریکا علیه سودان منجر شود.
<br>
<br>
سیاست‌های جدید دولت سودان در داخل، اگرچه نارضایتی مردم این کشور را در پی داشته است؛ اما مهم‌ترین برگ برنده «البشیر»، حمایت ارتش و کشورهای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای از اقدامات وی می‌باشد.»
سیاست‌های جدید دولت سودان در داخل، اگرچه نارضایتی مردم این کشور را در پی داشته است؛ اما مهم‌ترین برگ برنده «البشیر»، حمایت ارتش و کشورهای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای از اقدامات وی می‌باشد.»
Writers، confirmed، مدیران
۸۷٬۷۷۵

ویرایش