۸۷٬۷۹۸
ویرایش
قانون اساسی مراکش: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'جناحها' به 'جناحها') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳۵: | خط ۳۵: | ||
''' اصل پنجم''' | ''' اصل پنجم''' | ||
تمامی | تمامی مراکشیها در مقابل قانون با هم برابرند. | ||
''' اصل ششم''' | ''' اصل ششم''' | ||
حکومت این کشور اسلامی است و انجام آزادانه | حکومت این کشور اسلامی است و انجام آزادانه آیینهای مذهبی را برای همگان تضمین می‌کند. | ||
''' اصل هفتم''' | ''' اصل هفتم''' | ||
نماد کشور پادشاهی عبارت از | نماد کشور پادشاهی عبارت از پرچم سرخ رنگی است که در و‌سط آن ستاره‌ای پنج‌پر به رنگ سبز نقش بسته است. | ||
شعار کشور پادشاهی عبارت است از: خدا، میهن، شاه. | شعار کشور پادشاهی عبارت است از: خدا، میهن، شاه. | ||
| خط ۶۱: | خط ۶۱: | ||
* آزادی تأ‌سیس انجمن و آزادی عضویت در تمامی سازمان‌های صنفی و سیاسی به انتخاب خود. | * آزادی تأ‌سیس انجمن و آزادی عضویت در تمامی سازمان‌های صنفی و سیاسی به انتخاب خود. | ||
فقط قانون می‌تواند اعمال | فقط قانون می‌تواند اعمال آزادیهای مزبور را تحدید نماید. | ||
''' اصل دهم''' | ''' اصل دهم''' | ||
| خط ۱۱۱: | خط ۱۱۱: | ||
''' اصل نوزدهم''' | ''' اصل نوزدهم''' | ||
شاه، امیرالمؤمنین، مقام اعلی نمایندگی ملت، نماد اتحاد ملی و ضامن بقاﺀ و استمرار دو‌لت، بر رعایت [[اسلام]] و قانون اساسی نظارت دارد. و‌ی پشتیبان حقوق و | شاه، امیرالمؤمنین، مقام اعلی نمایندگی ملت، نماد اتحاد ملی و ضامن بقاﺀ و استمرار دو‌لت، بر رعایت [[اسلام]] و قانون اساسی نظارت دارد. و‌ی پشتیبان حقوق و آزادیهای اتباع، گروههای اجتماعی و جناح‌هاست. | ||
و‌ی ضامن استقلال و تمامیت ارضی کشور پادشاهی در مرزهای رسمی است. | و‌ی ضامن استقلال و تمامیت ارضی کشور پادشاهی در مرزهای رسمی است. | ||
| خط ۱۵۹: | خط ۱۵۹: | ||
''' اصل بیست و هشتم''' | ''' اصل بیست و هشتم''' | ||
شاه می‌تواند، خطاب به مجلس نمایندگان یا خطاب به ملت، | شاه می‌تواند، خطاب به مجلس نمایندگان یا خطاب به ملت، پیامهایی صادر نماید که در یکی از مجالس قرائت می‌شود و مفاد آنها مورد بحث قرار نمی‌گیرد. | ||
''' اصل بیست و نهم''' | ''' اصل بیست و نهم''' | ||
| خط ۱۷۷: | خط ۱۷۷: | ||
شاه سفرائی را نزد قدرت‌های خارجی و سازمان‌های بین‌المللی گسیل می‌نماید. سفرا یا نمایندگان سازمان‌های بین‌المللی نیز نزد و‌ی اعزام می‌شوند. | شاه سفرائی را نزد قدرت‌های خارجی و سازمان‌های بین‌المللی گسیل می‌نماید. سفرا یا نمایندگان سازمان‌های بین‌المللی نیز نزد و‌ی اعزام می‌شوند. | ||
شاه همچنین قراردادها را امضاﺀ و تنفیذ می‌نماید. معذالک قراردادهایی که | شاه همچنین قراردادها را امضاﺀ و تنفیذ می‌نماید. معذالک قراردادهایی که سرمایهگذاریهای دو‌لت را به دنبال دارند بدون اینکه پیشتر قانون آنها را تأ‌یید نکرده باشد تنفیذ نمی‌شوند. | ||
قراردادهایی که ممکن است مقررات قانون اساسی را مورد تردید قرار دهند طبق | قراردادهایی که ممکن است مقررات قانون اساسی را مورد تردید قرار دهند طبق روشهای پیش‌بینی شده برای اصلاح قانون اساسی مورد تصویب قرار می‌گیرند. | ||
''' اصل سی و دو‌م''' | ''' اصل سی و دو‌م''' | ||
| خط ۲۱۳: | خط ۲۱۳: | ||
اعضای مجلس نمایندگان برای یک دو‌رهٴ پنج ساله از طریق انتخابات همگانی مستقیم به این سمت انتخاب می‌شوند. دو‌رهٴ نمایندگی با آغاز نشست اکتبر پنجمین سال پس از انتخابات مجلس پایان می‌پذیرد. | اعضای مجلس نمایندگان برای یک دو‌رهٴ پنج ساله از طریق انتخابات همگانی مستقیم به این سمت انتخاب می‌شوند. دو‌رهٴ نمایندگی با آغاز نشست اکتبر پنجمین سال پس از انتخابات مجلس پایان می‌پذیرد. | ||
تعداد نمایندگان، نوع انتخابات، صلاحیت انتخاب شدن، موارد | تعداد نمایندگان، نوع انتخابات، صلاحیت انتخاب شدن، موارد مغایرتها و رسیدگی به اعتراضات انتخاباتی به موجب قانون بنیادی تعیین می‌شود. | ||
رئیس در و‌هلهٴ نخست در آغاز دو‌رهٴ قانونگذاری سپس در نشست آو‌ریل سومین سال و برای باقیماندهٴ دو‌رهٴ قانونگذاری مزبور برگزیده می‌شود. | رئیس در و‌هلهٴ نخست در آغاز دو‌رهٴ قانونگذاری سپس در نشست آو‌ریل سومین سال و برای باقیماندهٴ دو‌رهٴ قانونگذاری مزبور برگزیده می‌شود. | ||
اعضای هیأ‌ت رئیسه به نسبت حضور | اعضای هیأ‌ت رئیسه به نسبت حضور گروهها در مجلس برای مدت یک سال انتخاب می‌شوند. | ||
''' اصل سی و هشتم''' | ''' اصل سی و هشتم''' | ||
| خط ۲۲۷: | خط ۲۲۷: | ||
* در سطح کشوری از اعضای منتخب یک حوزهٴ انتخاباتی مرکب از نمایندگان مزدبگیران، تشکیل شده است. | * در سطح کشوری از اعضای منتخب یک حوزهٴ انتخاباتی مرکب از نمایندگان مزدبگیران، تشکیل شده است. | ||
اعضای مجلس مشاو‌ران برای مدت نه سال به این سمت برگزیده می‌شوند. انتخابات یک سوم اعضای مجلس مشاو‌ران هر سه سال یکبار قابل تجدید است. | اعضای مجلس مشاو‌ران برای مدت نه سال به این سمت برگزیده می‌شوند. انتخابات یک سوم اعضای مجلس مشاو‌ران هر سه سال یکبار قابل تجدید است. کرسیهای مورد انتخابات مجدد در و‌هلهٴ او‌ل و دو‌م از طریق قرعه تعیین می‌شود. تعداد و شکل انتخاب مشاو‌ران، تعداد اعضای منتخب در هر حوزهٴ انتخاباتی، توزیع کرسیها بر اساس مناطق، شرایط انتخاب شدن و موارد مغایرت، شکل قرعه‌کشی مذکور و همچنین رسیدگی به اعتراضات انتخاباتی به موجب قانون بنیادی تعیین می‌شود. | ||
رئیس مجلس مشاو‌ران و اعضای هیأ‌ت رئیسه در آغاز نشست اکتبر انتخاب و در انتخابات مجدد، اعضای هیأ‌ت رئیسه مجلس به نسبت حضور جناحها در مجلس مجدداً برگزیده می‌شوند. | رئیس مجلس مشاو‌ران و اعضای هیأ‌ت رئیسه در آغاز نشست اکتبر انتخاب و در انتخابات مجدد، اعضای هیأ‌ت رئیسه مجلس به نسبت حضور جناحها در مجلس مجدداً برگزیده می‌شوند. | ||
| خط ۲۵۷: | خط ۲۵۷: | ||
''' اصل چهل و دو‌م''' | ''' اصل چهل و دو‌م''' | ||
و‌زرا می‌توانند در هر یک از مجالس و | و‌زرا می‌توانند در هر یک از مجالس و کمیسیونهای آنها شرکت جویند؛ ایشان می‌توانند کارشناسان منتخب خود را به نمایندگی از خود به جلسات مزبور گسیل نمایند. | ||
علاو‌ه بر | علاو‌ه بر کمیسیونهای دائمی مذکور در بند پیشین، در هر یک از مجالس به ابتکار پادشاه یا به درخواست اکثریت اعضای هر یک از دو مجلس، کمیسیونهای تحقیق به منظور جمع‌آو‌ری اطلاعات در خصوص امور معین و ارایهٴ نتیجهٴ تحقیق به مجلس مزبور، تشکیل می‌شود. هر گاه امور مزبور موجب پیگردهای قضایی شود و حتی در طول پیگردهای مزبور، کمیسیون تحقیق امکان تشکیل نمی‌یابد. مأ‌موریت کمیسیون تشکیل یافته به محض تشکیل پرو‌ندهٴ قضایی مربوط به اموری که موجب تشکیل آن شده بود پایان می‌پذیرد. | ||
کمیسیونهای تحقیق موقتی است. مأ‌موریت کمیسیونهای تحقیق با ارایهٴ گزارش کار خاتمه می‌پذیرد. | |||
چگونگی عملکرد | چگونگی عملکرد کمیسیونهای مذکور به موجب قانون بنیادی تعیین می‌شود. | ||
اصل چهل و سوم''' | اصل چهل و سوم''' | ||
| خط ۲۸۶: | خط ۲۸۶: | ||
* حقوق فردی و جمعی که در فصل او‌ل قانون اساسی حاضر فهرست شده‌اند؛ | * حقوق فردی و جمعی که در فصل او‌ل قانون اساسی حاضر فهرست شده‌اند؛ | ||
* تعیین جرائم و | * تعیین جرائم و مجازاتهای مترتب بر آنها، آیین دادرسی کیفری، آیین دادرسی مدنی و ایجاد محاکم جدید؛ | ||
* نظامنامهٴ قضات؛ | * نظامنامهٴ قضات؛ | ||
* نظامنامهٴ عمومی کارکنان دو‌لت؛ | * نظامنامهٴ عمومی کارکنان دو‌لت؛ | ||
* | * تضمینهای اساسی اعطایی به کارمندان کشوری و لشگری؛ | ||
* نحوهٴ انجام انتخابات مجالس و شوراهای مناطق؛ | * نحوهٴ انجام انتخابات مجالس و شوراهای مناطق؛ | ||
* مقررات مربوط به تعهدات مدنی و تجاری؛ | * مقررات مربوط به تعهدات مدنی و تجاری؛ | ||
| خط ۳۱۳: | خط ۳۱۳: | ||
مجلسین قانون بودجه را در شرایط پیش‌بینی شده در قانون بنیادی تصویب می‌کند. | مجلسین قانون بودجه را در شرایط پیش‌بینی شده در قانون بنیادی تصویب می‌کند. | ||
هزینه‌های | هزینه‌های سرمایهگذاریهای ناشی از طرح‌های توسعه فقط یک بار هنگام تصویب طرح در مجلسین تصویب می‌شود. این هزینه‌ها، در طول اجرای طرح به طور خودکار تجدید می‌شوند. فقط دو‌لت می‌تواند لوایح قانونی اصلاح برنامه‌های مصوب را ارایه نماید. | ||
چنانچه قانون بودجه تا پایان سال مالی تصویب نشود یا به علت ارایه آن به شورای قانون اساسی در راستای اجرای اصل هشتاد و یکم توشیح نگردد، دو‌لت می‌تواند در راستای عملکرد بخش‌های عمومی و اجرای مأ‌موریت آنها، بنا بر طرح‌های بودجه‌ای در حال تصویب، اعتبارات لازم را گشایش نماید. | چنانچه قانون بودجه تا پایان سال مالی تصویب نشود یا به علت ارایه آن به شورای قانون اساسی در راستای اجرای اصل هشتاد و یکم توشیح نگردد، دو‌لت می‌تواند در راستای عملکرد بخش‌های عمومی و اجرای مأ‌موریت آنها، بنا بر طرح‌های بودجه‌ای در حال تصویب، اعتبارات لازم را گشایش نماید. | ||
در این صورت مالیاتها مستمراً مطابق با مقررات قانونی و آیین‌نامه‌ای جاری مربوطه دریافت می‌شود، با و‌جود این | در این صورت مالیاتها مستمراً مطابق با مقررات قانونی و آیین‌نامه‌ای جاری مربوطه دریافت می‌شود، با و‌جود این مالیاتهایی که حذف آنها در لایحه بودجه پیشنهاد شده باشد، از این امر مستثنی می‌گردند. مالیاتهایی که در طرح مذکور کاهش درصدی از آنها پیشنهاد شده باشد به میزان درصد جدید پیشنهادی دریافت می‌گردند. | ||
''' اصل پنجاه و یکم ''' | ''' اصل پنجاه و یکم ''' | ||
| خط ۳۳۷: | خط ۳۳۷: | ||
''' اصل پنجاه و چهارم''' | ''' اصل پنجاه و چهارم''' | ||
طرحها و پیشنهادها برای بررسی به کمیسیونهایی که فعالیت خود را در دو‌ران فترت دنبال می‌کنند، ارجاع می‌شود. | |||
''' اصل پنجاه و پنجم''' | ''' اصل پنجاه و پنجم''' | ||
در دو‌ران فترت دو‌لت می‌تواند با موافقت | در دو‌ران فترت دو‌لت می‌تواند با موافقت کمیسیونهای مورد نظر هر دو مجلس، اقدام به صدو‌ر تدابیر قانونی نماید. تدابیر مزبور باید در نشست عادی آتی مجلسین به تصویب برسند. | ||
لایحهٴ تدابیر قانونی به هیأ‌ت رئیسهٴ یکی از مجالس ارایه می‌گردد. لایحهٴ مزبور ظرف شش رو‌ز، به منظور دستیابی به نظر مشترک در | لایحهٴ تدابیر قانونی به هیأ‌ت رئیسهٴ یکی از مجالس ارایه می‌گردد. لایحهٴ مزبور ظرف شش رو‌ز، به منظور دستیابی به نظر مشترک در کمیسیونهای مربوطهٴ دو مجلس متوالیاً مورد بررسی قرار می‌گیرد. در غیر این صورت به درخواست دو‌لت کمیسیون مشترک مجالس تشکیل می‌شود که از زمان شکل‌گیری آن سه رو‌ز فرصت دارد تا نظریه‌ای مشترک را به کمیسیونهای مربوطه ارایه نماید. | ||
در صورت عدم توفیق کمیسیون مشترک مجالس در مهلت مذکور یا در صورت عدم پذیرش نظریهٴ پیشنهادی کمیسیون مزبور از سوی | در صورت عدم توفیق کمیسیون مشترک مجالس در مهلت مذکور یا در صورت عدم پذیرش نظریهٴ پیشنهادی کمیسیون مزبور از سوی کمیسیونهای مربوطه مجالس ظرف چهار رو‌ز، توافق مذکور در بند نخست این اصل، رد شده تلقی می‌شود. | ||
''' اصل پنجاه و ششم''' | ''' اصل پنجاه و ششم''' | ||
| خط ۳۸۹: | خط ۳۸۹: | ||
دو‌لت در برابر شاه و مجلسین مسؤو‌ل است. | دو‌لت در برابر شاه و مجلسین مسؤو‌ل است. | ||
پس از انتصاب اعضای دو‌لت از سوی شاه، نخست‌و‌زیر در هر یک از مجالس حضور پیدا می‌کند و برنامهٴ اجرایی خود را ارایه می‌نماید. برنامه مذکور باید خطوط کلی اقدامات دو‌لت را در بخش‌های مختلف | پس از انتصاب اعضای دو‌لت از سوی شاه، نخست‌و‌زیر در هر یک از مجالس حضور پیدا می‌کند و برنامهٴ اجرایی خود را ارایه می‌نماید. برنامه مذکور باید خطوط کلی اقدامات دو‌لت را در بخش‌های مختلف فعالیتهای ملی و، بخصوص، در زمینه‌های مربوط به سیاستهای اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، و خارجی، مطرح نماید. | ||
برنامهٴ مزبور در هر یک از مجالس به بحث گذاشته می‌شود. این برنامه در مـجلـس نمایندگان با شرایط پیش‌بینـی شـده در بنـدهـای 2 و 3 اصــل هفتاد و پنجم و با نتیجه مورد نظر آخرین بند این اصل، مورد بحث قرار گرفته و سپس تصویب می‌شود. | برنامهٴ مزبور در هر یک از مجالس به بحث گذاشته می‌شود. این برنامه در مـجلـس نمایندگان با شرایط پیش‌بینـی شـده در بنـدهـای 2 و 3 اصــل هفتاد و پنجم و با نتیجه مورد نظر آخرین بند این اصل، مورد بحث قرار گرفته و سپس تصویب می‌شود. | ||
| خط ۴۱۳: | خط ۴۱۳: | ||
''' اصل شصت و پنجم''' | ''' اصل شصت و پنجم''' | ||
نخست‌و‌زیر مسؤو‌لیت هماهنگی | نخست‌و‌زیر مسؤو‌لیت هماهنگی فعالیتهای و‌زیران را عهده‌دار است. | ||
''' اصل شصت و ششم''' | ''' اصل شصت و ششم''' | ||
| خط ۶۳۲: | خط ۶۳۲: | ||
دیوان محاسبات مجلسین و دو‌لت را در زمینه‌های موجود در حیطهٴ صلاحیت قانونی خود یاری می‌دهد. | دیوان محاسبات مجلسین و دو‌لت را در زمینه‌های موجود در حیطهٴ صلاحیت قانونی خود یاری می‌دهد. | ||
دیوان در خصوص کلیهٴ | دیوان در خصوص کلیهٴ فعالیتهای خود در مقابل شاه پاسخگو است. | ||
''' اصل نود و هشتم''' | ''' اصل نود و هشتم''' | ||
دیوانهای محاسبات منطقه‌ای مسؤو‌لیت نظارت بر محاسبات و اداره تقسیمات کشوری و دسته‌بندی آنها را بر عهده دارند. | |||
''' اصل نود و نهم''' | ''' اصل نود و نهم''' | ||
اختیارات، سازماندهی و چگونگی عملکرد دیوان محاسبات و | اختیارات، سازماندهی و چگونگی عملکرد دیوان محاسبات و دیوانهای محاسبات منطقه‌ای به موجب قانون تعیین می‌شود. | ||
== فصل یازدهم == | == فصل یازدهم == | ||
| خط ۶۴۸: | خط ۶۴۸: | ||
''' اصل صدم''' | ''' اصل صدم''' | ||
مناطق، استان‌ها، | مناطق، استان‌ها، فرمانداریها و بخش‌ها تقسیمات کشور پادشاهی را تشکیل می‌دهند. سایر تقسیمات کشوری به موجب قانون به و‌جود می‌آیند. | ||
''' اصل صد و یکم''' | ''' اصل صد و یکم''' | ||
| خط ۶۵۸: | خط ۶۵۸: | ||
''' اصل صد و دو‌م''' | ''' اصل صد و دو‌م''' | ||
مسؤو‌لین | مسؤو‌لین فرمانداریها، استان‌ها و مناطق نماینده دو‌لت بوده و بر اجرای قوانین نظارت دارند. ایشان مسؤو‌لیت اجرای تصمیمات دو‌لت و، بدین منظور، ادارهٴ دفاتر محلی ادارات مرکزی را بر عهده دارند. | ||
== فصل دو‌ازدهم == | == فصل دو‌ازدهم == | ||
| خط ۶۹۵: | خط ۶۹۵: | ||
تا استقرار شورای قانون اساسی طبق ترکیب پیش‌بینی شده در قانون اساسی حاضر، شورای قانون اساسی فعلی جهت اعمال اختیارات محوله از سوی قانون اساسی و قوانین بنیادی دارای صلاحیت لازم است. | تا استقرار شورای قانون اساسی طبق ترکیب پیش‌بینی شده در قانون اساسی حاضر، شورای قانون اساسی فعلی جهت اعمال اختیارات محوله از سوی قانون اساسی و قوانین بنیادی دارای صلاحیت لازم است. | ||
[[رده:قانون اساسی]] | |||
[[رده:قانون اساسی کشورهای اسلامی]] | [[رده:قانون اساسی کشورهای اسلامی]] | ||
[[رده:مراکش]] | [[رده:مراکش]] | ||