۸۸٬۴۸۲
ویرایش
صاحب بن عباد: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'علیه السلام' به 'علیه‌السلام'
جز (جایگزینی متن - 'گونه ای' به 'گونه‌ای') |
جز (جایگزینی متن - 'علیه السلام' به 'علیه‌السلام') |
||
| خط ۸: | خط ۸: | ||
=جایگاه صاحب در میان آل بویه و خدمات او= | =جایگاه صاحب در میان آل بویه و خدمات او= | ||
خاندان [[شیعه|شیعی]] [[آل بویه]] از منطقه شمال ایران برخاستند و در برههای از تاریخِ این کشور (۳۲۰هجری) بر مناطق وسیعی از [[ایران]] حکمرانی می‌کردند. | خاندان [[شیعه|شیعی]] [[آل بویه]] از منطقه شمال ایران برخاستند و در برههای از تاریخِ این کشور (۳۲۰هجری) بر مناطق وسیعی از [[ایران]] حکمرانی می‌کردند. | ||
<br>در عصر آل بویه بسیاری از محدودیت‌ها و سختیهایی که شیعیان گرفتار آن بودند از میان رفت. شهادت به ولایت حضرت علی | <br>در عصر آل بویه بسیاری از محدودیت‌ها و سختیهایی که شیعیان گرفتار آن بودند از میان رفت. شهادت به ولایت حضرت علی علیه‌السلام در اذان و بزرگداشت حادثه کربلا و شهیدان آنان و علنی کردن دیگر شعارها و مراسم مذهبی شیعیان، از خدمات این خاندان به اسلام است. معزالدوله – از پادشاهان آل بویه – مذهب شیعه را در عراق ترویج نمود. به فرمان وی در دهه اول محرم، بازارهای بغداد تعطیل شده و مردم با لباس سیاه به عزاداری میپرداختند. | ||
<br>بزرگداشت عید غدیر و برپایی جشن‌های باشکوه به مناسبت میلاد ائمه معصومین(ع) و تبلیغ فضیلت‌های امامان شیعه(ع) از خدمات این خاندان است. تجدید بنای مرقد مطهر حضرت علی(ع) و امام حسین(ع) و نیز ساختن گنبد و بارگاه بر مقبره آنان، در شمار فعالیتهای آل بویه است. | <br>بزرگداشت عید غدیر و برپایی جشن‌های باشکوه به مناسبت میلاد ائمه معصومین(ع) و تبلیغ فضیلت‌های امامان شیعه(ع) از خدمات این خاندان است. تجدید بنای مرقد مطهر حضرت علی(ع) و امام حسین(ع) و نیز ساختن گنبد و بارگاه بر مقبره آنان، در شمار فعالیتهای آل بویه است. | ||
<br>در سال ۳۴۷هجری قمری صاحب به همراه مؤیدالدوله و وزیرش ابوعلی بن ابوالفضل کاشانی به بغداد رفت. او در این شهر که مهمترین پایگاه علوم اسلامی در آن روزگار بود به حضور اساتید و بزرگان مشهور شتافت. وی در مدت توقف کوتاه خود در بغداد به محضر مردانی چون سیرافی، قاضی ابوالسائب، ابوبکر احمد بن کامل، مهلّبی وزیر خلیفه، ابوبکر زکریا یحیی بن علوی و بسیاری دیگر شتافت و بهرههای فروان از آنها برد. | <br>در سال ۳۴۷هجری قمری صاحب به همراه مؤیدالدوله و وزیرش ابوعلی بن ابوالفضل کاشانی به بغداد رفت. او در این شهر که مهمترین پایگاه علوم اسلامی در آن روزگار بود به حضور اساتید و بزرگان مشهور شتافت. وی در مدت توقف کوتاه خود در بغداد به محضر مردانی چون سیرافی، قاضی ابوالسائب، ابوبکر احمد بن کامل، مهلّبی وزیر خلیفه، ابوبکر زکریا یحیی بن علوی و بسیاری دیگر شتافت و بهرههای فروان از آنها برد. | ||
| خط ۵۷: | خط ۵۷: | ||
<br>4. دیوان اشعار | <br>4. دیوان اشعار | ||
<br>5. رسائل صاحب (مباحث اخلاقی، اعتقادی و اجتماعی) | <br>5. رسائل صاحب (مباحث اخلاقی، اعتقادی و اجتماعی) | ||
<br>6. رساله‌ای در فضایل حضرت عبدالعظیم حسنی | <br>6. رساله‌ای در فضایل حضرت عبدالعظیم حسنی علیه‌السلام | ||
<br>7. رساله‌ای در علم طب | <br>7. رساله‌ای در علم طب | ||
<br>8. عنوان المعارف | <br>8. عنوان المعارف | ||
| خط ۸۰: | خط ۸۰: | ||
=کتاب‌های اهدایی به صاحب= | =کتاب‌های اهدایی به صاحب= | ||
1. عیون اخبار الرضا | 1. عیون اخبار الرضا علیه‌السلام: از شیخ جلیل و فقیه عالی مقام صدوق رحمه الله علیه | ||
<br>2. کتاب رجال، از حسین بن علی بن بابویه برادر شیخ صدوق | <br>2. کتاب رجال، از حسین بن علی بن بابویه برادر شیخ صدوق | ||
<br>3. تاریخ قم، از حسن بن محمد قمی | <br>3. تاریخ قم، از حسن بن محمد قمی | ||
| خط ۱۰۹: | خط ۱۰۹: | ||
=سروده های صاحب= | =سروده های صاحب= | ||
صاحب در تمامی ابواب و فنون شعر از قبیل مدح، رثاء، هذل، مواعظ و غیره اشعاری سروده و در هر فن قدرت طبع خود را با آوردن معانی نو و مضامین تازه و دقیق آشکار ساخته است. او اشعار متعددی در وصف ائمه و امام علی | صاحب در تمامی ابواب و فنون شعر از قبیل مدح، رثاء، هذل، مواعظ و غیره اشعاری سروده و در هر فن قدرت طبع خود را با آوردن معانی نو و مضامین تازه و دقیق آشکار ساخته است. او اشعار متعددی در وصف ائمه و امام علی علیه‌السلام و در بیان مقام والای آنان سروده است. صاحب در مدح امیرالمؤمنین علیه‌السلام ۲۷ قصیده سروده که در هر یک از قصیده ها یکی از حروف به کار نرفته است. | ||
<br>«صنعت حذف» در قصیده بیست و هشتم که از حرف «واو» خالی است ناتمام ماند. ابن شهر آشوب در معالم العلماء صاحب را در شمار شعرای شیعی آورده و اشعاری از وی نقل کرده و او را از شعرایی دانسته که در بیان تشیع و علاقه خود به خاندان اهل بیت رسول صلی الله علیه و آله بی پروا بودهاند. | <br>«صنعت حذف» در قصیده بیست و هشتم که از حرف «واو» خالی است ناتمام ماند. ابن شهر آشوب در معالم العلماء صاحب را در شمار شعرای شیعی آورده و اشعاری از وی نقل کرده و او را از شعرایی دانسته که در بیان تشیع و علاقه خود به خاندان اهل بیت رسول صلی الله علیه و آله بی پروا بودهاند. | ||
<br>برخی از سرودههای او از این قرار است: | <br>برخی از سرودههای او از این قرار است: | ||
| خط ۱۱۶: | خط ۱۱۶: | ||
<br>إن کان تفضیلی له بدعة | <br>إن کان تفضیلی له بدعة | ||
<br>فلعنة الله علی السنة | <br>فلعنة الله علی السنة | ||
<br>دوستی علی بن ابیطالب | <br>دوستی علی بن ابیطالب علیه‌السلام، راهبر همگان به سوی بهشت است | ||
<br>اگر ترجیح او بر صحابه، بدعت و خلاف سنت است پس نفرین خدا بر این سنت. | <br>اگر ترجیح او بر صحابه، بدعت و خلاف سنت است پس نفرین خدا بر این سنت. | ||
<br>و نیز میسراید: | <br>و نیز میسراید: | ||
| خط ۱۳۸: | خط ۱۳۸: | ||
<br>صاحب در اواخر عمر خویش، ناخوش و رنجور گشت و در بستر هم از مسائل کشور غافل نبود. مردم در ایام بیماری به عیادت او رفته، برای بهبودیاش روزی دوبار مقابل سرای او به درگاه خداوند دعا می‌کردند. ولی صاحب که از زندان تن به تنگ آمده، مشتاق لقای پروردگار خود بود. | <br>صاحب در اواخر عمر خویش، ناخوش و رنجور گشت و در بستر هم از مسائل کشور غافل نبود. مردم در ایام بیماری به عیادت او رفته، برای بهبودیاش روزی دوبار مقابل سرای او به درگاه خداوند دعا می‌کردند. ولی صاحب که از زندان تن به تنگ آمده، مشتاق لقای پروردگار خود بود. | ||
<br>وی سرانجام در شب جمعه ۲۴ صفر سال ۳۸۵هجری قمری جان به پروردگار خویش تسلیم کرد و روح متعالیاش به سرای باقی شتافت. | <br>وی سرانجام در شب جمعه ۲۴ صفر سال ۳۸۵هجری قمری جان به پروردگار خویش تسلیم کرد و روح متعالیاش به سرای باقی شتافت. | ||
<br>بامدادان مردم ری از ارتحال وزیر با وفای دیار خویش با خبر شدند. تمامی بازارهای شهر بسته گردید و دروازههای ری به هم آمد. جمعیتی انبوه در تشییع پیکر صاحب گرد آمدند. ابوالعباس ضبّی از دانشمندان ری که شاگرد صاحب بود بر پیکر استاد نماز خواند. فخرالدوله و سران سپاه در حالی که جامعه سیاه بر تن داشتند در مراسم عزای آن وزیر دانشمند، شرکت داشتند. مدتی تابوت صاحب در خانهاش در ری نهاده شد و سرانجام با شکوه انتقال داده و در زادگاهش اصفهان به خاک سپرده شد. از آن پس مقبره صاحب زیارت گاه خاص و عام گردید و همه ساله افراد زیادی از شیفتگان اهل بیت | <br>بامدادان مردم ری از ارتحال وزیر با وفای دیار خویش با خبر شدند. تمامی بازارهای شهر بسته گردید و دروازههای ری به هم آمد. جمعیتی انبوه در تشییع پیکر صاحب گرد آمدند. ابوالعباس ضبّی از دانشمندان ری که شاگرد صاحب بود بر پیکر استاد نماز خواند. فخرالدوله و سران سپاه در حالی که جامعه سیاه بر تن داشتند در مراسم عزای آن وزیر دانشمند، شرکت داشتند. مدتی تابوت صاحب در خانهاش در ری نهاده شد و سرانجام با شکوه انتقال داده و در زادگاهش اصفهان به خاک سپرده شد. از آن پس مقبره صاحب زیارت گاه خاص و عام گردید و همه ساله افراد زیادی از شیفتگان اهل بیت علیه‌السلام مقبره صاحب را زیارت می‌کنند (مرقدش در میدان طوقچی، جنب مزار آیت‌الله طیب واقع است). | ||
<br>خبر ارتحال وزیر دانشور و دین پرور شیعه به سرعت در تمامی مراکز مهم جهان همچون بغداد و اصفهان انتشار یافت. دلسوختگان و آنان که از عمق فاجعه خبر داشتند آلام درونی و اندوه قلبی خویش را در ضمن اشعاری بر زبان آورده، مراثی جانسوزی در رثای این شخصیت گرانقدر اسلام سرودهاند. | <br>خبر ارتحال وزیر دانشور و دین پرور شیعه به سرعت در تمامی مراکز مهم جهان همچون بغداد و اصفهان انتشار یافت. دلسوختگان و آنان که از عمق فاجعه خبر داشتند آلام درونی و اندوه قلبی خویش را در ضمن اشعاری بر زبان آورده، مراثی جانسوزی در رثای این شخصیت گرانقدر اسلام سرودهاند. | ||
<br>برخی از معاصران او ۱۱۲ بیت در رثای صاحب شعر سروده و ابوالفتح عثمان بن جنی شرحی بر آن ابیات در یک جلد تألیف نمود. | <br>برخی از معاصران او ۱۱۲ بیت در رثای صاحب شعر سروده و ابوالفتح عثمان بن جنی شرحی بر آن ابیات در یک جلد تألیف نمود. | ||