کاربر:Hoosinrasooli/صفحه تمرین: تفاوت میان نسخه‌ها

| عنوان = احمد بن محمد بن سری تمیمی كوفی

| تصویر = احمد بن محمد بن سری تمیمی كوفی.jpg

 

احمد بن محمد بن سری تمیمی كوفی ابوبکرمعروف به «ابن ابی دارم كوفی». فقیه، حافظ و محدث شیعی. در باره تاریخ تولد او گزارشی در منابع نیامده است اما زادگاه او در كوفه بوده است. در باره وفات او نیز گزارش‌‏ها مختلف است. ذهبی در تذكره‏الحفاظ وفات او را 352هجری و به نقلی 351هجری اعلام كرده، اما ابن‏حجر در لسان المیزان آن را 357هجری گزارش كرده است. وی اصالتاً اهل كوفه از تیره «بنی دارم» شاخه‏ای از «بنی‏تمیم» از قبیله «عدنان» است. سلسله اجداد او به «دارم بن مالك بن حنظله» منتسب است. وی در كوفه پرورش یافت و روزگار درازی در این شهر اقامت داشته است. مدتی نیز در بغداد به سر برد و در آنجا ظاهراً از «موسی بن هارون» احادیثی شنیده است، هر چند خطیب بغدادی از اقامت تحصیلی او در بغداد گزارشی نقل نكرده است. از معاصران او در كوفه «ابوالعباس بن عقده»(م333ق) است كه با هم به فراگیری حدیث نزد «احمد بن موسی بن اسحاق تمیمی»(م286ق) و «حسن بن حباش بن یحیی كوفی»(م303ق) اشتغال داشتند. وی در كوفه نزد بسیاری از بزرگان عصر خود حدیث شنید و روایات فراوانی در خاطر سپرد تا آنجا كه او را «حافظ» و «مسند» لقب داده‌‏اند. ذهبی در یك گزارش تعصب ‏آمیز، ضمن اینكه وی را «شیخ گمراه» معرفی نموده، می‏‌گوید: «وی در بیشتر عمر خود دارای اعتقادی سالم بود اما در آخرالایام از این اعتقاد رجوع نمود و به مثالب و مطاعن سلف پرداخت و شاگردان او را می‏دیدم كه حدیث لگدزدن عمر بر فاطمه و سقط ‏شدن محسن را نزد او فرا می‏‌گرفتند». وی همچنین حدیث چگونگی عبور فاطمه (سلام الله علیها) از قیامت را كه با سندی صحیح نقل شده، گزارش نموده است اما ذهبی این حدیث را جعلی و ساختگی معرفی كرده است. بسیاری از احادیث او در باره فضیلت علی (علیه السلام) و ظهور مهدی آخرالزمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) است و حدیثی نیز در باب «اهل كساء» دارد كه در آنجا به فضیلت اهل‏‌بیت (علیه السلام) اشاره نموده است. وی در علوم حدیث بسیار ماهر و زبردست بود و در كوفه شاگردان زیادی از علمای شیعه و اهل‏سنت در مجلس درس او شركت داشتند. از جمله آنها «شیخ تلعكبری»(م385ق) است كه در 333هجری و بعد از آن، در كوفه از او حدیث شنیده و اجازه نقل آن‌ها را از وی دریافت نموده است. هم‌چنین «ابوعبدالله حاكم نبشابوری»(م405ق)، «ابوبكر احمد بن حسن حیری شافعی»(م421ق)، «محمد بن جعفر تمیمی»(م402ق، معروف به «ابن نجار» و مولف كتاب تاریخ كوفه) و «ابوالحسن دارقطنی»(م385ق) از دیگر شاگردان او در كوفه بوده‏‌اند. وی به دلیل اینكه بیشتر عمر خود را با گرایشات اهل‏‌سنت به سر آورده، از اساتید شیعی او كسی شناخته ‏شده نیست، اما از اساتید سنی او می‏‌توان نخست عموی او «هناد بن سری صغیر دارمی»(م331ق) را نام برد و سپس به افرادی چون «محمد بن عثمان بن ابی شیبه كوفی»(م297ق)، «محمد بن عبدالله بن سلیمان حضرمی كوفی» ملقب به «مطین»(م297ق)، «محمد بن علی بن ابراهیم مروزی»(م306ق)، «ابراهیم بن عبدالله عبسی قصار»، «ابوعبدالله حسین بن محمد بجلی» و بسیاری دیگر اشاره نمود. از كتاب‌‏های او ذكری در منابع به میان نیامده است، اما بنا به گفته ذهبی وی كتابی در انحطاطات برخی از صحابه تألیف نموده است.

 

 

| سال تولد =  

| محل تولد =  

| سال درگذشت =  

| تاریخ درگذشت =  

| محل درگذشت =  

| آثار =  

ابوالعباس. معروف به «ابن عقده كوفی». از محدثان و حافظان مشهور شیعه(زیدی جارودی). در سال 249هجری در كوفه متولد شد و در هفتم ذی‏القعده سال 332 هجری در كوفه دعوت حق را لبیك گفت. برخی نیز وفات او را به سال 333هجری نوشته‏اند. وی از موالی بنی‏هاشم بود و جد اعلای او «عجلان» اهل همدان بوده است. پدرش «محمد عقده» معلم قرآن در كوفه و فردی خوش‏خط بود كه در ضمن این‏كار، به حرفه صحافی نیز اشتغال داشت. ظاهراً وی نیز از موقعیت شغلی پدرش استفاده می‏كرد و اوراق و نوشته‏هایش را (كه به ششصد بار شتر می‏رسید) در آنجا صحافی می‏كرد. فرزند او «ابونعیم محمد بن احمد بن عقده» از راویان و حافظان حدیث بوده و تلعكبری در زمان حیات پدرش، از او روایت گرفته است. به گفته ذهبی وی بعد از سال260هجری به طلب حدیث پرداخت و در شهرهای كوفه، بغداد و مكه از راویان بی‏شماری حدیث گرفت به‏طوری كه یادداشت‏های او قابل شمارش نیست. ذهبی در ادامه می‏گوید: «وی در حفظ حدیث به این درجه عالی رسید اما چون كینه خلفای نخستین را در دل داشت پس او معاند و زندیق است». یافعی در باره صاحب شرح حال، ضمن اینكه وی را «شیعی» معرفی كرده است می‏گوید: «یكی از اركان حدیث و یكی از نشانه‏های خداوند در حفظ بود». دارقطنی می‏گوید: «آنچه وی دارد مردم ندارند و آنچه دیگران دارند در وی موجود است». ابن‏عقده از حافظان بزرگی است كه اهل كوفه بالاجماع وی را هم‏طراز با «عبدالله بن مسعود صحابی»(م32ق) قرار داده‏اند. به گفته دارقطنی، وی 120 هزار حدیث همراه با اسانید آنها را حفظ كرده بود، و در باره 300 هزار حدیث در خصوص اهل‏بیت(ع)، آمادگی گفتگو و مناظره داشت. وی فردی شجاع و بی‏پروا بود و در زمانی كه در بغداد بود، منبری در مسجد «براثا»(یكی از پایگاههای مهم شیعیان) داشت و در آنجا به ذكر مطاعن و مثالب سلف می‏پرداخت، به همین دلیل بارها دستگیر و به زندان انداخته شد. بسیاری از علمای حدیث از عامه و خاصه از وی روایت كرده‏اند و جز اندكی (مانند ذهبی، یافعی و دارقطنی) كه او را صرفاً به خاطر تشیعش جرح نموده‏اند، بقیه به ستایش از او پرداخته‏اند. وی از استادان كلینی است و كلینی در كتاب كافی بارها از او روایت كرده است. «ابوغالب زراری»(م368ق)، «ابوعبدالله محمدبن ابراهیم نعمانی» معروف به «ابن ابی زینب»(م360ق) و «احمدبن صلت اهوازی» نیز از وی اجازه روایت داشته‏اند. وی با اینكه مذهب جارودی(چهار امامی) داشت مورد احترام علمای امامیه بود و اینان ارزش آثار وی را به اندازه تألیفات دانشمندان شیعه اثنا عشری می‏دانند. وی در جمع‏آوری احادیث بی‏شمارش نزد اساتید بسیاری روایت گرفته است كه از جمله آنها «ابوجعفر محمدبن مفضل بن ابراهیم اشعری»، «علی بن حسن بن علی بن فضال»(م290ق)، «جعفربن احمد بن یوسف اودی»، «حمیدبن زیادبن نینوایی»(م310ق)، «قاسم بن محمد بن حسین بن خازم»، «جعفر بن عبدالله علوی» و «حسین بن حمدان» هستند. از جمله شاگردان روایی او «احمدبن محمدبن موسی بن صلت اهوازی»، «محمدبن علی بن بابویه»(م381ق)، «محمدبن احمدبن داود»، «هارون بن موسی تلعكبری»(م385ق) و «جعفر بن محمدبن قولویه»(م368ق) می‏باشند. وی نویسنده‏ای پركار بود و آثار فراوانی از خود به یادگار گذاشته است. معروف‏ترین تألیفات او: «الولایه و من روی عن غدیر خم»، «فضل الكوفه»، «اخبار ابی حنیفه»، «من روی عن امیرالمؤمنین و مسنده»، «من روی عن الحسن و الحسین(ع) »، «من روی عن زیدبن علی»، «الرجال»، «الجهر ببسم الله»، «اخبار یحیی بن حسین بن زید» و «صلح الحسن(ع)» هستند.

منابع: (رجال طوسی، ص409 شماره 5949، وص443 شماره 6317؛ الفهرست، شیخ طوسی، ص73 شماره 86؛ یافعی، مرآه الجنان، ج2ص311 وقایع سال 332ق؛ دائره المعارف تشیع، ج1ص350؛ معجم رجال الحدیث، ج3ص64 شماره 871؛ تاریخ بغداد، ج5ص220 شماره 2680؛ سیر أعلام النبلاء، ج15ص340 شماره 178؛ الاعلام، زركلی، ج1ص207؛ الانساب، سمعانی، ج4ص215؛ المجدی فی أنساب الطالبیین، ص322؛ الكنی و الالقاب، ج1ص358؛ الذریعه، ذیل عناوین كتابها)