تروریسم: تفاوت میان نسخه‌ها

'''تِروریسم''' (به فرانسوی: Terrorisme) که در زبان فارسی از آن با عنوان وحشت‌افکنی، هراس‌افکنی و ارعاب‌گری نیز نام‌برده شده‌است، به استفاده از خشونت یا تهدید برای دستیابی به اهداف سیاسی، [[مذهبی]]، یا ایدئولوژیک گفته می‌شود، تروریسم استفاده غیرقانونی از خشونت یا ارعاب است، به خصوص علیه غیر نظامیان، برای دنبال کردن اهداف سیاسی است. تروریسم یکی از واژه‌هایی است که امروزه در ادبیات سیاسی جهان کاربرد بسیار گسترده‌ای یافته است. البته درباره این پدیده وچیستی آن [[اجماع]] نظری وجود ندارد و دراین حوزه با آشفتگی معنایی روبرو هستیم.

در جهان امروزی، تعریف دقیقی از واژه <big>تروریسم</big> ارائه نشده‌است. زیرا هنوز هیچ تعریفی از تروریسم در [[سازمان ملل متحد]] تعریف نشده که مورد توافق همه کشورهای عضو باشد<ref>صادق صبا-رئیس [وقت] بخش فارسی بی‌بی‌سی (۳۱ مرداد ۱۳۹۳). «چرا بی‌بی‌سی به کسی تروریست نمی‌گوید؟</ref>.

ترور، در لغت، در زبان [[فرانسه]]، ‌به معنای هراس و هراس افکنی است. و در سیاست به کارهای خشونت‌آمیز و غیر قانونی حکومت‌ها برای سرکوبی مخالفان خود و ترساندن آنها ترور می‌‌گویند و نیز کردار گروه‌های مبارزی که برای رسیدن به هدف‌های سیاسی خود، دست به کارهای خشونت‌آمیز و هراس انگیز می‌‌زنند، ترور نامیده می‌‌شود. همچنین ترور به معنای کشتار سیاسی نیز به کار می‌‌رود<ref>داریوش آشوری، دانشنامه سیاسی، تهران، مروارید، ۱۳۷۳، صص -۹۹. ۹۸</ref>.

فرهنگ جامع سیاسی نیز بیان می‌‌کند که “ترور، به معنای ترس و وحشت است و در اصطلاح عام بیشتر به قتل‌های سیاسی گفته می‌‌‌شود که البته معنای واقعی این واژه نیست<ref>محمود طلوعی، فرهنگ جامع سیاسی، تهران، علم، ۱۳۷۷، ص .۳۵۶</ref>. ” همچنین آلن بیرو در فرهنگ علوم اجتماعی، ترور را به معنای حالت ویا احساس ترس دسته جمعی می‌‌داند که خشونت و کشتار بی حساب موجد آن است<ref>-آلن بیرو، فرهنگ علوم اجتماعی، ترجمه باقر ساروخانی، چاپ سوم، تهران، کیهان، ۱۳۷۵، ص .۴۲۶</ref>.

فرهنگ علوم سیاسی نیز این تعریف را از ترور ارائه می‌‌دهد: ترور به معنای وحشت و ترس زیاد است. همچنین در معنی حزب یا جنبشی که باعث حالت ترور شود به کار رفته است. اصطلاحا‌ به حالت وحشت فوق‌العاده‌ای اطلاق می‌‌‌شود که ناشی از دست زدن به خشونت و قتل و خون‌ریزی از سوی یک گروه، حزب ویا دولت به منظور نیل به هدف‌های سیاسی، کسب و یا حفظ قدرت است<ref>علی اکبر آقا بخشی، فرهنگ علوم سیاسی، تهران، چاپار، ۱۳۷۹، ص. ۵۸۳</ref>.

همانطور که در تعریف ترور ذکر شد، ترور به معنای کشتار سیاسی نیز به کار می‌‌رود و کسانی را که به کشتار سیاسی دست بزنند، تروریست می‌‌خوانند<ref>داریوش آشوری، همان، ص .۹۹</ref>.

فرهنگ [[علوم سیاسی]] نیز اشخاصی را که دست به ترور می‌‌زنند تروریست نامیده، و در بیانی دیگر تروریست را چنین تعریف می‌‌کند: فردی که برای پیشبرد هدف‌های سیاسی خود که معمولا‌ واژگون کردن نظام سیاسی موجود است، متوسل به تهدید و خشونت می‌‌شود. این واژه غالبا‌ توسط طرفداران یک رژیم خاص برای اشاره به مخالفان رژیم که به اعمال خشونت‌آمیز دست زده باشند بکار می‌‌رود. مخالفان رژیم‌ها ترجیح می‌‌دهند که پارتیزان، انقلابی یا عضو نهضت مقاومت خوانده شوند.  

# تروریست‌ها با رژیم‌های خودکامه هم پیمانند.

تروریست، فردی را گویند که به ترور مبادرت ورزد، البته فرد به معنای خاص نیست بلکه می‌‌توان از گروه تروریست و یا دول تروریست نیز نام برد. به عبارت دیگر، تروریست در معنای عام، هر فردی است که از طریق خشونت و قتل و خون‌ریزی و ایجاد ترس و وحشت می‌‌خواهد به اهداف سیاسی دست یابد<ref>علی اکبر آقا بخشی، فرهنگ علوم سیاسی، تهران، چاپار، ۱۳۷۹، صص -۵۸۴. ۵۸۳</ref>.

از تروریسم تعاریف متعدد و مختلفی به عمده آمده است. تروریسم اصطلاحی است که بر سر تعریف آن توافقی میان حکومت‌ها یا تحلیل‌گران دانشگاهی وجود ندارد، اما تقریبا‌ به شیوه‌های گوناگون به تعبیری منفی به کار می‌‌رود تا غالبا‌ اقدامات گروه‌های فرا دولتی خودساخته با انگیزه سیاسی علیه جان افراد را توصیف کند<ref>ایان مک لین، فرهنگ علوم سیاسی آکسفورد، ترجمه حمید احمدی، تهران، میزان، ۱۳۸۱، ص .۸۰۸</ref>.

تروریسم، به معنای مبارزه تروریستی روشنفکران [[انقلابی]] جدا از توده‌ها، عبارت است از یک جریان خرده بورژوایی که درمرحله ای از جنبش انقلابی در [[اروپا]] ظاهر شد. تروریسم، به تئوری قهرمانانه فعال توده‌های غیر فعالی که در انتظار این قهرمانان هستند، معتقد است<ref>علی اکبر آقا بخشی، همان، ص .۵۸۳</ref>.

تروریسم، اعمال ترور به صورتی منظم وسازمان یافته را می‌‌رساند. تروریسم نه فقط با استفاده از وسایلی که می‌‌توانند زندگی و امنیت افراد را مورد سوء قصد قرار دهند، صورت می‌‌یابد، بلکه از طریق تخریب خشونت‌آمیز خدمات عمومی و یا تجهیزات زیر بنایی متعلق به یک جمع نیز اعمال می‌‌‌شود<ref>آلن بیرو، همان، ص .۴۲۶</ref>.

تروریسم که از ریشه لاتینی “ Terror” به معنای ترس و وحشت گرفته شده است به رفتار و اعمال فرد یا گروهی اطلاق می‌‌‌شود که از راه ایجاد ترس و وحشت و به کار بستن زور می‌‌خواهند به هدف‌های سیاسی خود، برسند<ref>علی اکبر آقا بخشی، همان، ص ۵۸۳</ref>.

تروریسم، فعالیت‌های عاملان دولتی و غیر دولتی است که در کوشش‌هایشان برای دستیابی به اهداف سیاسی از روشها و وسایل خشونت‌آمیز استفاده می‌‌کنند<ref>حسین علیزاده، فرهنگ خاص علوم سیاسی، تهران، روزنه، ۱۳۷۷، ص .۲۷۴</ref>.

ترورگری، روش حکومت‌هایی است که با بازداشت و شکنجه واعدام وانواع آزارهای غیر قانونی، از راه پلیس سیاسی مخفی، مخالفان را سرکوب می‌‌کنند و می‌‌هراسانند. و یا روش دسته‌های راست و چپی است که برای برافکندن یا هراساندن دولت به آدمکشی و آدم دزدی و خرابکاری دست می‌‌زنند<ref>جک پلینو، فرهنگ روابط بین الملل، ترجمه حسن پستا، تهران، فرهنگ معاصر، ۱۳۷۵، ص .۲۴۳</ref>.

همچنین تروریسم به عنوان شیوه حکومت از طریق ایجاد رعب و وحشت نیز تعریف شده است<ref>داریوش آشوری، همان، ص .۹۹</ref>.

# کاربرد سیستماتیک ترور، به عنوان وسیله اجبار یا روا شمردن اقدامات دارای ماهیت وحشت آفرینی در اذهان عامه و گروه‌های انسانی<ref>محمود طلوعی، همان، ص .۳۵۶</ref>.

در فهرست کشورهایی که بیشترین آسیب را از تروریسم دیده‌اند، ایران پس از [[بریتانیا]] و پیش از یونان و ایالات متحده آمریکا در رده ۲۸ام قرار دارد. ایران همچنین جزو ۱۳ کشوری است که بنابراین گزارش در کنار کشورهایی مثل مکزیک و اسرائیل در معرض خطر افزایش حملات تروریستی است<ref>ه‌هزار حمله تروریستی' در سال ۲۰۱۳، بی‌بی‌سی فارسی، ۲۷ آبان ۱۳۹۳</ref>.

بنابر گزارش نهاد محاسب دولت آمریکا (جی‌ای‌او) از ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ تا ابتدای سال ۲۰۱۷ راست‌گرایان افراطی که شامل طیف گسترده‌ای از گروه‌های سیاسی و اجتماعی در آمریکا است مسئول ۷۳ درصد از حملات تروریستی مرگبار در خاک آمریکا بوده‌است که در بیشتر موارد [[مسلمانان]]، سیاهپوستان و اقلیت‌های نژادی هدف این حملات بوده‌اند<ref> «واکنش‌ها به نزاع خونین سفیدبرترپنداران و مخالفان نژادپرستی در آمریکا». بی‌بی‌سی فارسی. ۲۱ مرداد ۱۳۹۶</ref>.

پاکستان همواره به حمله پهپادهای آمریکایی اعتراض و آن را نقض حاکمیت خود تلقی کرده است. اما با این همه، آمریکا به تکرار ادعا خود اصرار دارد که این هواپیماها جنگ‌جویانی را که در مناطق بی‌قانون قبایلی، هم مرز با افغانستان مخفی شده‌اند، نابود می‌کنند.