۸۷٬۹۶۹
ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'می خوانیم' به 'میخوانیم') |
جز (جایگزینی متن - 'عده ای ' به 'عدهای ') |
||
خط ۶۴: | خط ۶۴: | ||
=اندیشههای شیخ محمدجواد مغنیه= | =اندیشههای شیخ محمدجواد مغنیه= | ||
نوگرایی در اجتهاد، ضرورت اصلاح حوزههای علمیه، به کارگیری شیوههای نوین در تبلیغ دین و دموکراسی اسلامی جزء اندیشههای شیخ محمدجواد بود. او به این واقعیت رسیده بود که زندگی در حال دگرگونی و تغییر است و اسلام، برخی از مسائل عصر جدید را میپذیرد و برخی را رد میکند. شهید [[سید محمدباقر صدر]](متوفای 1400ق) درباره اندیشه فقهی و اجتهادی او مینویسد: «اکنون برای نخستین بار ملاحظه میکنیم که عنصر فهم اجتماعی نصوص به صورتی مستقل مطرح میشود و هنگامی که بخشهایی از کتاب «فقه الامام الصادق»(نوشته استاد محمدجواد مغنیه) را میخوانم، میبینم استاد بزرگ ما شیخ محمدجواد مغنیه در این تألیف خود، این موضوع را طرح کرده و با دست خویش، فقه جعفری را به شکلی زیبا و با شیوهای نودرآورده است. با آن که من اکنون درباره فهم اجتماعی نص، با احتیاط سخن میگویم باز هم ایمان دارم | نوگرایی در اجتهاد، ضرورت اصلاح حوزههای علمیه، به کارگیری شیوههای نوین در تبلیغ دین و دموکراسی اسلامی جزء اندیشههای شیخ محمدجواد بود. او به این واقعیت رسیده بود که زندگی در حال دگرگونی و تغییر است و اسلام، برخی از مسائل عصر جدید را میپذیرد و برخی را رد میکند. شهید [[سید محمدباقر صدر]](متوفای 1400ق) درباره اندیشه فقهی و اجتهادی او مینویسد: «اکنون برای نخستین بار ملاحظه میکنیم که عنصر فهم اجتماعی نصوص به صورتی مستقل مطرح میشود و هنگامی که بخشهایی از کتاب «فقه الامام الصادق»(نوشته استاد محمدجواد مغنیه) را میخوانم، میبینم استاد بزرگ ما شیخ محمدجواد مغنیه در این تألیف خود، این موضوع را طرح کرده و با دست خویش، فقه جعفری را به شکلی زیبا و با شیوهای نودرآورده است. با آن که من اکنون درباره فهم اجتماعی نص، با احتیاط سخن میگویم باز هم ایمان دارم قاعدهای که استاد ما مغنیه برای این موضوع وضع کرده است، گره بزرگی را در فقه میگشاید» <ref>کسار: 150.</ref> | ||
وی درباره ضرورت اصلاح حوزههای علمیه، مقاله ای با عنوان «معرکة فی الازهر بین المجددین و المحافظین» نوشت که در مجله «عرفان» در سال 1954م به چاپ رسید. در این مقاله وی ضمن خشنودی از روح تجدید و اصلاح در دانشگاه الازهر، خواستار حرکت اصلاحی مشابه در حوزههای علمیه شیعی شد. خطاب او در این مقاله به همه حوزهها و مؤسسات دینی اعم از شیعه و سنی بود. او بدون تعصب نسبت به شیعه یا سنی، دشمنان حوزهها و مؤسسات دینی را دو نوع داخلی و خارجی دانست. دشمنان داخلی همان | وی درباره ضرورت اصلاح حوزههای علمیه، مقاله ای با عنوان «معرکة فی الازهر بین المجددین و المحافظین» نوشت که در مجله «عرفان» در سال 1954م به چاپ رسید. در این مقاله وی ضمن خشنودی از روح تجدید و اصلاح در دانشگاه الازهر، خواستار حرکت اصلاحی مشابه در حوزههای علمیه شیعی شد. خطاب او در این مقاله به همه حوزهها و مؤسسات دینی اعم از شیعه و سنی بود. او بدون تعصب نسبت به شیعه یا سنی، دشمنان حوزهها و مؤسسات دینی را دو نوع داخلی و خارجی دانست. دشمنان داخلی همان عدهای هستند که به نام دین، یأس و ناامیدی را در میان جوانان تقویت میکنند و دشمن خارجی نیز با استفاده از غفلت حوزه، درسهای غربی را به نام مباحث اجتماعی و علوم انسانی، در جامعه رواج میدهند <ref>همان: 122 و 133.</ref><br> | ||
به اعتقاد شیخ محمدجواد، کتابهای حوزوی متأسفانه یک بعدی است و به زوایای دیگر علمی که در جامعه مطرح است، توجه نمیشود و غالباً طلاب حوزهها از علوم روز دنیا مطلع نیستند. وی درباره حوزه علمیه نجف میگوید: «از ویژگیهای این حوزه آن است که علوم جدید را نمیداند، بلکه نمیخواهد در مواد درسی و اسلوب حوزوی بگنجاند. حوزه در برابر قضایای مسلمین و مردم عالم از حرکت ایستاده و در برابر مثلاً نهضت الجزایر یا جنگهای استعماری و سلاحهای مرگ بار آنان هیچ صدایی از آن شنیده نشد. حوزه نجف نیاز به اصلاح دارد و این مسئله را شیوخ و طلاب آن حوزه فهمیدهاند». <ref>همان: 126</ref><br> | به اعتقاد شیخ محمدجواد، کتابهای حوزوی متأسفانه یک بعدی است و به زوایای دیگر علمی که در جامعه مطرح است، توجه نمیشود و غالباً طلاب حوزهها از علوم روز دنیا مطلع نیستند. وی درباره حوزه علمیه نجف میگوید: «از ویژگیهای این حوزه آن است که علوم جدید را نمیداند، بلکه نمیخواهد در مواد درسی و اسلوب حوزوی بگنجاند. حوزه در برابر قضایای مسلمین و مردم عالم از حرکت ایستاده و در برابر مثلاً نهضت الجزایر یا جنگهای استعماری و سلاحهای مرگ بار آنان هیچ صدایی از آن شنیده نشد. حوزه نجف نیاز به اصلاح دارد و این مسئله را شیوخ و طلاب آن حوزه فهمیدهاند». <ref>همان: 126</ref><br> | ||
استاد مغنیه پس از نقل مطالب فوق درباره علل آن سخن میگوید و اذعان دارد که در نجف و قم علمای بزرگی هستند که تلاش و دستاوردهای آنان کم تر از تلاش مخترعان و دانشمندان علوم تجربی نیست، اما چرا تا کنون نسبت به مسائل جدید موفق نبوده است؟ علت این ناکامی، مطالب نظری محض حوزوی است، اما در تطبیق عملی و حل مشکلات آن ناموفق است. وی میپرسد چرا باید طلاب حوزه در نجف نام «سنهوری»<ref>عبدالرزاق احمد سنهوری(متوفای 1971م) از حقوق دانان مصری است که به ادیان الهی تسلط داشته و کتاب مشهوری به نام «الوسیط» در دوازده جلد نگاشته است.</ref> را نشنیده باشند. او میگوید روزی طلبهای مرا دید که مجله و روزنامهای خریدهام. تعجب کرد و گفت خریدن اینها بر تو حرام است. گفتم حرام آن است که خداوند حرام کرده است. من با خواندن این مجلهها، دشمنم را میشناسم و میدانم که چه کسانی چه توطئههایی برای مسلمان دارند.<ref>گلشن ابرار، ج3، مقاله محمدجواد مغنیه.</ref> وی عقیده داشت که حوزهها باید تلاش فرهنگی گستردهای داشته باشند. باید از حوزهها مجلهها و نشریات گوناگون و متنوع به بلاد اسلامی صادر شود. باید از امکانات جدید مثل تلویزیون و غیره بهرهگیرند. باید دروس حوزه منظم شود و امتحانات برگزار گردد. باید حوزه خود را به بلاد اسلامی معرفی کند. حوزهها باید بخش اداری و بخش إفتا داشته باشند. <br> | استاد مغنیه پس از نقل مطالب فوق درباره علل آن سخن میگوید و اذعان دارد که در نجف و قم علمای بزرگی هستند که تلاش و دستاوردهای آنان کم تر از تلاش مخترعان و دانشمندان علوم تجربی نیست، اما چرا تا کنون نسبت به مسائل جدید موفق نبوده است؟ علت این ناکامی، مطالب نظری محض حوزوی است، اما در تطبیق عملی و حل مشکلات آن ناموفق است. وی میپرسد چرا باید طلاب حوزه در نجف نام «سنهوری»<ref>عبدالرزاق احمد سنهوری(متوفای 1971م) از حقوق دانان مصری است که به ادیان الهی تسلط داشته و کتاب مشهوری به نام «الوسیط» در دوازده جلد نگاشته است.</ref> را نشنیده باشند. او میگوید روزی طلبهای مرا دید که مجله و روزنامهای خریدهام. تعجب کرد و گفت خریدن اینها بر تو حرام است. گفتم حرام آن است که خداوند حرام کرده است. من با خواندن این مجلهها، دشمنم را میشناسم و میدانم که چه کسانی چه توطئههایی برای مسلمان دارند.<ref>گلشن ابرار، ج3، مقاله محمدجواد مغنیه.</ref> وی عقیده داشت که حوزهها باید تلاش فرهنگی گستردهای داشته باشند. باید از حوزهها مجلهها و نشریات گوناگون و متنوع به بلاد اسلامی صادر شود. باید از امکانات جدید مثل تلویزیون و غیره بهرهگیرند. باید دروس حوزه منظم شود و امتحانات برگزار گردد. باید حوزه خود را به بلاد اسلامی معرفی کند. حوزهها باید بخش اداری و بخش إفتا داشته باشند. <br> |