۸۷٬۶۴۰
ویرایش
تأملی بر پیشینه وحدت اسلامی (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'غرب ستیزی' به 'غرب‌ستیزی'
جز (جایگزینی متن - 'غرب زدگی' به 'غرب‌زدگی') |
جز (جایگزینی متن - 'غرب ستیزی' به 'غرب‌ستیزی') |
||
| خط ۱۷: | خط ۱۷: | ||
=مقدمه= | =مقدمه= | ||
[[جهان اسلام]] از قرن سیزدهم هجری به این سو، در کشاکش رویارویی با هیمنه استعماری غرب. علاوه بر وقوف به برتری مادی غرب، همانند قرن دوم هجری، بار دیگر با انبوهی ازمفاهیم و معارف بیگانه مواجه شد و البته این بار جهان اسلام، نشاط و شادابی و سلامت و قدرت گذشته در مقابله با هیمنه مادی بیگانگان و هضم مطلوب داده‌های فرهنگی جدید را نداشت. | [[جهان اسلام]] از قرن سیزدهم هجری به این سو، در کشاکش رویارویی با هیمنه استعماری غرب. علاوه بر وقوف به برتری مادی غرب، همانند قرن دوم هجری، بار دیگر با انبوهی ازمفاهیم و معارف بیگانه مواجه شد و البته این بار جهان اسلام، نشاط و شادابی و سلامت و قدرت گذشته در مقابله با هیمنه مادی بیگانگان و هضم مطلوب داده‌های فرهنگی جدید را نداشت. | ||
از این رو در مقابله با عالم جدید، موضع‌گیری‌های متفاوتی اتخاذ گردید که بیشتر مابین افراط و تفریط، غرب-گریزی تا | از این رو در مقابله با عالم جدید، موضع‌گیری‌های متفاوتی اتخاذ گردید که بیشتر مابین افراط و تفریط، غرب-گریزی تا غرب‌ستیزی و غرب‌گرایی تا غرب‌زدگی، در نوسان بود. در این میان دیدگاه‌هایی نیز تلاش می‌داشت که از بهت واقعه درآمده و نسبت به امر واقع، یعنی پیشرفت و برتری غرب، نه دچار تسلیم، وادادگی و شیفتگی شود و نه روی درکشد و در انزوا فرو رود و یا به انکار و ستیز برخیزد، بلکه با اعتماد به نفس و دیده انصاف به حلاجی درست وضعیت و چاره جویی بپردازد. | ||
=جنبش اتحاد اسلامی= | =جنبش اتحاد اسلامی= | ||
جنبش [[وحدت اسلامی]] یا اتحاد اسلام را در مجموع می‌توان دارای چنین دیدگاهی شمرد. وحدت اسلامی در این عصر، جنبشی است اندیشه‌ای و عمل‌گرا که تلاشی گران، فشرده و گسترده به خرج داد تا با احیاء، اصلاح و بیداری، جهان اسلام را که در آن دوران، مهم‌ترین و معتبرترین واحدهای سیاسی آن، [[امپراطوری عثمانی]] و [[ایران]] قاجاری بودند. توانایی درک دنیای جدید و دفاع از استقلال و صیانت آن در مقابله با سلطه جویی‌های استعماری غرب ببخشد. وحدت اسلامی با وجود تنوع در گرایش‌ها و سمت و سوهای سیاسی و فرهنگی، یکی از محوری ترین نظریه‌های مطرح در این دوران بوده و در میان اقشار مختلف از سیاستمداران حاکم تا علما، اندیشمندان، روشنفکران و حتی توده مردم، مبلغان، داعیانی داشت و اگرچه فشار و شتاب رویدادهای متوالی آن دوران، فرصت پختگی و کارآمدی مؤثر را به این جنبش نداد و لیکن مسأله وحدت اسلامی در این عصر، تأثیراتی جدی، مانا و پر دامنه برجای گذارد و علیرغم کثرت و تنوع در تعریف، در اشکالی دیگر، همچنان تا امروز مطرح می‌باشد. | جنبش [[وحدت اسلامی]] یا اتحاد اسلام را در مجموع می‌توان دارای چنین دیدگاهی شمرد. وحدت اسلامی در این عصر، جنبشی است اندیشه‌ای و عمل‌گرا که تلاشی گران، فشرده و گسترده به خرج داد تا با احیاء، اصلاح و بیداری، جهان اسلام را که در آن دوران، مهم‌ترین و معتبرترین واحدهای سیاسی آن، [[امپراطوری عثمانی]] و [[ایران]] قاجاری بودند. توانایی درک دنیای جدید و دفاع از استقلال و صیانت آن در مقابله با سلطه جویی‌های استعماری غرب ببخشد. وحدت اسلامی با وجود تنوع در گرایش‌ها و سمت و سوهای سیاسی و فرهنگی، یکی از محوری ترین نظریه‌های مطرح در این دوران بوده و در میان اقشار مختلف از سیاستمداران حاکم تا علما، اندیشمندان، روشنفکران و حتی توده مردم، مبلغان، داعیانی داشت و اگرچه فشار و شتاب رویدادهای متوالی آن دوران، فرصت پختگی و کارآمدی مؤثر را به این جنبش نداد و لیکن مسأله وحدت اسلامی در این عصر، تأثیراتی جدی، مانا و پر دامنه برجای گذارد و علیرغم کثرت و تنوع در تعریف، در اشکالی دیگر، همچنان تا امروز مطرح می‌باشد. | ||