پرش به محتوا

بنی امیه: تفاوت میان نسخه‌ها

۴۱۸ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۳ فوریهٔ ۲۰۲۳
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۶۱: خط ۶۱:


== بنی‌امیه در عصر بعثت حضرت رسول ==
== بنی‌امیه در عصر بعثت حضرت رسول ==
ظهور پیامبری از بنی‌هاشم باعث حسادت بنی‌امیه گردید، از این رو امویان همچون دیگر قبائل قریش، مواضع سختی در برابر رسول خدا (ص) اتخاذ کردند، تنها تعداد انگشت‌شماری به پیامبر ایمان آوردند و برای حفظ ایمانشان به حبشه مهاجرت کردند. <ref>مرکز فرهنگ و معارف قرآن، اعلام قرآن، قم، بوستان کتاب، 1386، ج 3، ص 234-232</ref>
ظهور پیامبری از بنی‌هاشم باعث حسادت بنی‌امیه گردید، از این رو امویان همچون دیگر قبائل قریش، مواضع سختی در برابر رسول خدا (صلی الله علیه) اتخاذ کردند، تنها تعداد انگشت‌شماری به پیامبر ایمان آوردند و برای حفظ ایمانشان به حبشه مهاجرت کردند. <ref>مرکز فرهنگ و معارف قرآن، اعلام قرآن، قم، بوستان کتاب، 1386، ج 3، ص 234-232</ref>


== حکومت بنی‌امیه ==
== حکومت بنی‌امیه ==
در دوران خلافت امام علی(علیه السلام) سران بنی‌امیه به مکه گریختند. امام علی(علیه السلام) فتنه بنی‌امیه را خطرناک‌ترین فتنه‌ها معرفی می‌‌کرد، ولی در عین حال از آنجا که اقتضای مقام امامت است در فرازهای گوناگون آنها را مورد نصیحت قرار می‌داد. برای مثال آنها را از کوتاهی عمر حکومتشان مطلع می‌سازد. آنها هنگامی که طلحه و زبیر به خون‌خواهی عثمان به مخالفت با امام برخاستند، مجالی برای مخالفت با امام یافتند و پس از جنگ جمل بیشتر آنها راهی شام، مقر خلافت معاویه شدند.
در دوران خلافت امام علی(علیه السلام) سران بنی‌امیه به مکه گریختند. امام علی(علیه السلام) فتنه بنی‌امیه را خطرناک‌ترین فتنه‌ها معرفی می‌‌کرد، ولی در عین حال از آنجا که اقتضای مقام امامت است در فرازهای گوناگون آنها را مورد نصیحت قرار می‌داد. برای مثال آنها را از کوتاهی عمر حکومتشان مطلع می‌سازد. آنها هنگامی که طلحه و زبیر به خون‌خواهی عثمان به مخالفت با امام برخاستند، مجالی برای مخالفت با امام یافتند و پس از جنگ جمل بیشتر آنها راهی شام، مقر خلافت معاویه شدند.


از این‌رو نقطه آغازین حکومت امویان را باید ولایت شام و به دست معاویه در سال ۴۱ هجری دانست که تا سال ۱۳۲ هجری حکومت داشتند و به تبع حکومت‌های روم و فارس، بساط و تشریفات و تجملات و عیش و نوش‌هایی راه انداخته بودند. برخی از خلفای بنی‌امیه عبارت بودند از: معاویه، یزید، مروان، عبدالملک، ولید، سلیمان، عمر بن عبدالعزیز، یزید، هشام و... که با مروان حمار، این سلسله منقرض شد. در جریان قیام ابومسلم خراسانی مدت حکومتشان هزار ماه بود. امویان اولین کسانی بودند که سنت رسول خدا(ص) را تغییر دادند و پیامبر اکرم(ص) پیشگویی کرده بود که چنین خواهد شد: إِنَّ أَوَّلَ مَنْ یُبَدِّلْ سُنَّتِی رَجُلُ مِنْ بَنِی أُمَیَّةَ<ref>شرح الأخبار فی فضائل الأئمة الأطهار(علیه السلام)، ج‏۲، ص: ۱۵۷</ref>. <ref>شرح الأخبار فی فضائل الأئمة الأطهار(علیه السلام)، ج‏۲، ص: ۱۵۷</ref>
از این‌رو نقطه آغازین حکومت امویان را باید ولایت شام و به دست معاویه در سال ۴۱ هجری دانست که تا سال ۱۳۲ هجری حکومت داشتند و به تبع حکومت‌های روم و فارس، بساط و تشریفات و تجملات و عیش و نوش‌هایی راه انداخته بودند. برخی از خلفای بنی‌امیه عبارت بودند از: معاویه، یزید، مروان، عبدالملک، ولید، سلیمان، عمر بن عبدالعزیز، یزید، هشام و... که با مروان حمار، این سلسله منقرض شد. در جریان قیام ابومسلم خراسانی مدت حکومتشان هزار ماه بود. امویان اولین کسانی بودند که سنت رسول خدا(صلی الله علیه) را تغییر دادند و پیامبر اکرم(صلی الله علیه) پیشگویی کرده بود که چنین خواهد شد: إِنَّ أَوَّلَ مَنْ یُبَدِّلْ سُنَّتِی رَجُلُ مِنْ بَنِی أُمَیَّةَ<ref>شرح الأخبار فی فضائل الأئمة الأطهار(علیه السلام)، ج‏۲، ص: ۱۵۷</ref>. <ref>شرح الأخبار فی فضائل الأئمة الأطهار(علیه السلام)، ج‏۲، ص: ۱۵۷</ref>


روش حکومتی بنی‌امیه در طول دوران خلافت بر غلبه سیاسی و نظامی استوار بود و دین در حکومت آنها جایگاهی نداشت و تنها محملی برای بنی‌عباس بود تا با دعوت به دین و تأکید بر حق اهل بیت پیامبر(ص) پایه حکومتی آنها را سست و ساقط کنند. <ref>شرح الأخبار فی فضائل الأئمة الأطهار(علیه السلام)، ج‏۲، ص: ۱۵۷</ref>
روش حکومتی بنی‌امیه در طول دوران خلافت بر غلبه سیاسی و نظامی استوار بود و دین در حکومت آنها جایگاهی نداشت و تنها محملی برای بنی‌عباس بود تا با دعوت به دین و تأکید بر حق اهل بیت پیامبر(صلی الله علیه) پایه حکومتی آنها را سست و ساقط کنند. <ref>شرح الأخبار فی فضائل الأئمة الأطهار(علیه السلام)، ج‏۲، ص: ۱۵۷</ref>


== بنی‌امیه بعد از پیامبر ==
== بنی‌امیه بعد از پیامبر ==
خط ۷۵: خط ۷۵:
نخستین کسی که در بنی‌امیه حکومت تشکیل داد و دولت اموی را پایه‌گذاری کرد، "معاویه" پسر ابوسفیان بود. وی یک دولت عربی محض در شام پی افکند که 90 سال دوام یافت و پس از او 13 تن از اعضای خاندان او بر جهان اسلام حکومت کردند.<ref>صدر حاج سیدجوادی، احمد و بهاءالدین خرمشاهی و کامران فانی؛ دائرةالمعارف تشیع، تهران، مؤسسه دائرةالمعارف تشیع، 1371، اول، ج 3، ص 450.</ref> چهره‌های مشهور بنی‌امیه در زمان حضرت امیر (علیه السلام) از بیعت با ایشان سرباز زدند و به بهانۀ خونخواهی عثمان، با عایشه همراه شدند و جنگ جمل را به‌راه انداختند و امام حسن (علیه السلام) و امام حسین (علیه السلام) و بسیاری از بنی‌هاشم و شیعیان را به شهادت رساندند.
نخستین کسی که در بنی‌امیه حکومت تشکیل داد و دولت اموی را پایه‌گذاری کرد، "معاویه" پسر ابوسفیان بود. وی یک دولت عربی محض در شام پی افکند که 90 سال دوام یافت و پس از او 13 تن از اعضای خاندان او بر جهان اسلام حکومت کردند.<ref>صدر حاج سیدجوادی، احمد و بهاءالدین خرمشاهی و کامران فانی؛ دائرةالمعارف تشیع، تهران، مؤسسه دائرةالمعارف تشیع، 1371، اول، ج 3، ص 450.</ref> چهره‌های مشهور بنی‌امیه در زمان حضرت امیر (علیه السلام) از بیعت با ایشان سرباز زدند و به بهانۀ خونخواهی عثمان، با عایشه همراه شدند و جنگ جمل را به‌راه انداختند و امام حسن (علیه السلام) و امام حسین (علیه السلام) و بسیاری از بنی‌هاشم و شیعیان را به شهادت رساندند.
   
   
از خلفای اموی چهار تن سر آمد دیگران بودند: معاویه، عبدالملک، هشام و عمر بن عبدالعزیز، به جز عمر بن عبدالعزیز همه آنها مردانی دنیاجوی و خوشگذران بودند اما عمر بن عبدالعزیز کوشید بار دیگر سنت رسول اکرم(ص) را احیا کند و فساد رایج در دستگاه بنی‌امیه را براندازد. وی فدک را بازگردانید، ناسزاگویی به حضرت امیر (علیه السلام) بر سر منبرها را برداشت و...<ref>خرمشاهی، بهاءالدین؛ دانش نامه قرآن و قرآن پژوهی، تهران، دوستان و ناهید، 1377، اول، ج 1ص 250</ref>
از خلفای اموی چهار تن سر آمد دیگران بودند: معاویه، عبدالملک، هشام و عمر بن عبدالعزیز، به جز عمر بن عبدالعزیز همه آنها مردانی دنیاجوی و خوشگذران بودند اما عمر بن عبدالعزیز کوشید بار دیگر سنت رسول اکرم(صلی الله علیه) را احیا کند و فساد رایج در دستگاه بنی‌امیه را براندازد. وی فدک را بازگردانید، ناسزاگویی به حضرت امیر (علیه السلام) بر سر منبرها را برداشت و...<ref>خرمشاهی، بهاءالدین؛ دانش نامه قرآن و قرآن پژوهی، تهران، دوستان و ناهید، 1377، اول، ج 1ص 250</ref>


== عوامل سقوط خلافت بنی‌امیه ==  
== عوامل سقوط خلافت بنی‌امیه ==  
خط ۱۰۰: خط ۱۰۰:
4) رویارویی امویان با اهل بیت(علیه السلام) و بویژه رویداد شهادت [[امام حسین]](علیه السلام): خاندان اموی هنگامی که به قدرت دست یافتند همواره بنی‌هاشم و بویژه اهل بیت(علیه السلام) را به دیده افرادی که می‌توانند آنان را از اریکه قدرت به زیر آورده و قدرت را از آنان سلب نمایند، نگریسته و از این رو، با آنان همواره دشمنی کرده و رویکردی منفی نسبت به خاندان وحی(علیه السلام) داشته و این دشمنی را ترویج می‌نمودند.
4) رویارویی امویان با اهل بیت(علیه السلام) و بویژه رویداد شهادت [[امام حسین]](علیه السلام): خاندان اموی هنگامی که به قدرت دست یافتند همواره بنی‌هاشم و بویژه اهل بیت(علیه السلام) را به دیده افرادی که می‌توانند آنان را از اریکه قدرت به زیر آورده و قدرت را از آنان سلب نمایند، نگریسته و از این رو، با آنان همواره دشمنی کرده و رویکردی منفی نسبت به خاندان وحی(علیه السلام) داشته و این دشمنی را ترویج می‌نمودند.


اوج این دشمنی و کینه توزی امویان در جریان قیام حسینی(علیه السلام) و جنایت بی مانند خاندان اموی در رویارویی با نهضت سالار شهیدان(علیه السلام) و سبط رسول خدا(ص) قابل مشاهده است. <ref>مسعودی، علی بن الحسین، مروج الذهب، بیروت، المکتبة العصریة 2005</ref> قیام امام حسین بن علی(علیه السلام) در سال 60 هجری و شهادت آن امام همام(علیه السلام) در محرم سال 61 هجری و حوادث پس از آن که به رسوایی امویان انجامید و نقاب را از چهره آنان زدود، از مهمترین عوامل سقوط بنی‌امیه محسوب می‌گردد. این رویداد آن چنان تاثیری بر جان مردم برجای گذاشت و چنان موجی در جهان اسلام به راه انداخت که به سیلی خروشان تبدیل شده و امویان را در خود غرق ساخت.
اوج این دشمنی و کینه توزی امویان در جریان قیام حسینی(علیه السلام) و جنایت بی مانند خاندان اموی در رویارویی با نهضت سالار شهیدان(علیه السلام) و سبط رسول خدا(صلی الله علیه) قابل مشاهده است. <ref>مسعودی، علی بن الحسین، مروج الذهب، بیروت، المکتبة العصریة 2005</ref> قیام امام حسین بن علی(علیه السلام) در سال 60 هجری و شهادت آن امام همام(علیه السلام) در محرم سال 61 هجری و حوادث پس از آن که به رسوایی امویان انجامید و نقاب را از چهره آنان زدود، از مهمترین عوامل سقوط بنی‌امیه محسوب می‌گردد. این رویداد آن چنان تاثیری بر جان مردم برجای گذاشت و چنان موجی در جهان اسلام به راه انداخت که به سیلی خروشان تبدیل شده و امویان را در خود غرق ساخت.


بسیاری از رویدادهای مهم تاریخی همانند قیام‌های عصر اموی و همچنین نهضت ابومسلم خراسانی که به سقوط خاندان اموی انجامید، با تاثیر پذیری از قیام سالار شهیدان(علیه السلام) آغاز شد و این قیام، بیشترین نقش را در بسیج کردن نیروی پنهان مردم در سراسر سرزمین‌های اسلامی (بویژه خراسان) ایفا کرد. ستیز و دشمنی فزاینده آل امیه با اهل بیت رسالت(علیه السلام) که در قلوب مردم جای داشتند، از مهمترین عوامل سقوط خاندان اموی به شمار می‌رود.
بسیاری از رویدادهای مهم تاریخی همانند قیام‌های عصر اموی و همچنین نهضت ابومسلم خراسانی که به سقوط خاندان اموی انجامید، با تاثیر پذیری از قیام سالار شهیدان(علیه السلام) آغاز شد و این قیام، بیشترین نقش را در بسیج کردن نیروی پنهان مردم در سراسر سرزمین‌های اسلامی (بویژه خراسان) ایفا کرد. ستیز و دشمنی فزاینده آل امیه با اهل بیت رسالت(علیه السلام) که در قلوب مردم جای داشتند، از مهمترین عوامل سقوط خاندان اموی به شمار می‌رود.
خط ۱۱۹: خط ۱۱۹:


=دشمنی بنی‌امیه با اهل بیت ==
=دشمنی بنی‌امیه با اهل بیت ==
بنی‌امیه پیش از ظهور اسلام نیز با قبیله بنی‌هاشم رقابت داشتند، اما ظهور اسلام بر تقابل آنها با بنی‌هاشم و دشمنی آنها با رسول خدا(ص) و خاندانش افزود. هنگام ظهور اسلام، ابوسفیان برجسته‌ترین فرد خاندان بنی‌امیه در شمار مخالفان پیامبر اکرم(ص) قرار داشت. آنها در چندین مورد به اقدام عملی بر ضد پیامبر(ص) دست زدند. بزرگانی از بنی‌امیه در جنگ‌های صدر اسلام به دست مسلمانان کشته شدند، لذا آنها نسبت به عترت پیامبر(ص) و آل علی(علیه السلام) کینه و دشمنی شدید داشتند.
بنی‌امیه پیش از ظهور اسلام نیز با قبیله بنی‌هاشم رقابت داشتند، اما ظهور اسلام بر تقابل آنها با بنی‌هاشم و دشمنی آنها با رسول خدا(صلی الله علیه) و خاندانش افزود. هنگام ظهور اسلام، ابوسفیان برجسته‌ترین فرد خاندان بنی‌امیه در شمار مخالفان پیامبر اکرم(صلی الله علیه) قرار داشت. آنها در چندین مورد به اقدام عملی بر ضد پیامبر(صلی الله علیه) دست زدند. بزرگانی از بنی‌امیه در جنگ‌های صدر اسلام به دست مسلمانان کشته شدند، لذا آنها نسبت به عترت پیامبر(صلی الله علیه) و آل علی(علیه السلام) کینه و دشمنی شدید داشتند.


بنی‌امیه در طول حکومت خود ذکر فضائل امام علی(علیه السلام) را منع و آن حضرت را ناسزا می‌دادند. شجره ملعونه در آیه ۶۰ سوره اسراء بر بنی‌امیه تفسیر شده و رسول خدا(ص) آنها را لعنت کرده و به دلیل دشمنی آنها با اهل‌بیت پیامبر(ص)، همواره مورد لعن و نفرین شیعیان‌اند و در زیارت عاشورا می‌خوانیم اللَّهُمَّ الْعَنْ بَنِی أُمَیَّةَ قَاطِبَةً یعنی همه بنی‌امیه ملعون‌اند چون در میان آنان جز دشمن اهل بیت(علیه السلام) به وجود نیامده و رسول خدا(ص) درباره آنان فرمود: هر دینی آفتی دارد و آفت دین من بنی‌امیه‌اند. <ref>ملاحم، ص ۱۶۲</ref>
بنی‌امیه در طول حکومت خود ذکر فضائل امام علی(علیه السلام) را منع و آن حضرت را ناسزا می‌دادند. شجره ملعونه در آیه ۶۰ سوره اسراء بر بنی‌امیه تفسیر شده و رسول خدا(صلی الله علیه) آنها را لعنت کرده و به دلیل دشمنی آنها با اهل‌بیت پیامبر(صلی الله علیه)، همواره مورد لعن و نفرین شیعیان‌اند و در زیارت عاشورا می‌خوانیم اللَّهُمَّ الْعَنْ بَنِی أُمَیَّةَ قَاطِبَةً یعنی همه بنی‌امیه ملعون‌اند چون در میان آنان جز دشمن اهل بیت(علیه السلام) به وجود نیامده و رسول خدا(صلی الله علیه) درباره آنان فرمود: هر دینی آفتی دارد و آفت دین من بنی‌امیه‌اند. <ref>ملاحم، ص ۱۶۲</ref>


== دشمنی بنی‌امیه بابنی‌هاشم ==
== دشمنی بنی‌امیه بابنی‌هاشم ==
خط ۱۲۸: خط ۱۲۸:


[[امام صادق]] (علیه السلام) در روایتی سبب این دشمنی را این‌گونه بیان می‌فرمایند:
[[امام صادق]] (علیه السلام) در روایتی سبب این دشمنی را این‌گونه بیان می‌فرمایند:
انا و آل ابی سفیان اهل بیتین تعادینا فی الله قلنا صدق الله و قالوا کذب الله قاتل ابوسفیان رسول الله (ص) و قاتل معاویه علی بن ابی‌طالب (علیه السلام) و قاتل یزید بن معاویه الحسین بن علی (علیه السلام) و السفیانی یقاتل القائم.
انا و آل ابی سفیان اهل بیتین تعادینا فی الله قلنا صدق الله و قالوا کذب الله قاتل ابوسفیان رسول الله (صلی الله علیه) و قاتل معاویه علی بن ابی‌طالب (علیه السلام) و قاتل یزید بن معاویه الحسین بن علی (علیه السلام) و السفیانی یقاتل القائم.
ما و فرزندان ابوسفیان افراد دو خانواده هستیم، دشمنی ما با هم در راه خداست، ما میگوییم: خدا راست گفته، ولی آنان می‌گویند: خدا دروغ گفته است. ابوسفیان با پیغمبر (ص) جنگید و معاویه با علی بن ابی‌طالب پیکار نمود، و یزید پسر معاویه با حسین بن علی (علیه السلام) جنگید و او را بشهادت رسانید و سفیانی با قائم آل محمد (ص) خواهد جنگید. <ref>صدوق، معانی الاخبار، ص346 نقل از: همایون، تاریخ تمدن و ملک مهدوی، ص391</ref>
ما و فرزندان ابوسفیان افراد دو خانواده هستیم، دشمنی ما با هم در راه خداست، ما میگوییم: خدا راست گفته، ولی آنان می‌گویند: خدا دروغ گفته است. ابوسفیان با پیغمبر (صلی الله علیه) جنگید و معاویه با علی بن ابی‌طالب پیکار نمود، و یزید پسر معاویه با حسین بن علی (علیه السلام) جنگید و او را بشهادت رسانید و سفیانی با قائم آل محمد (صلی الله علیه) خواهد جنگید. <ref>صدوق، معانی الاخبار، ص346 نقل از: همایون، تاریخ تمدن و ملک مهدوی، ص391</ref>
اسناد تاریخی در توضیح حدیث بالا دلالت می‌کند بر اینکه امیه، نه فرزند عبدشمس که فرزند خوانده وی بود و از روم آمده بود. <ref>همایون، تاریخ تمدن و ملک مهدوی، ص391</ref>
اسناد تاریخی در توضیح حدیث بالا دلالت می‌کند بر اینکه امیه، نه فرزند عبدشمس که فرزند خوانده وی بود و از روم آمده بود. <ref>همایون، تاریخ تمدن و ملک مهدوی، ص391</ref>


خط ۱۴۲: خط ۱۴۲:


=== جهت‌گیری مشترک یهود و خاندان امیه علیه ایرانیان ===
=== جهت‌گیری مشترک یهود و خاندان امیه علیه ایرانیان ===
در بینابین آشوب و هجوم حوادث پس از پیامبر (ص) در میان [[امت اسلامی]] و مسائل و مشکلات داخلی که خلیفه با آن درگیر بود، و در حالی که هنوز خطر تهدید جامعه اسلامی از سوی روم منتفی نشده بود، حمله به فارس قدری عجولانه می‌نمود، به ویژه هنگامی که رابطه [[روم]] و [[یهود]] و سوابق تاریخی آن را در نظر گرفته و نقش آخرالزمانی ایرانیان و تمجیدهای پیامبر (ص) را از آنان در خاطر آوریم. <ref>همایون، تاریخ تمدن و ملک مهدوی، ص388</ref>
در بینابین آشوب و هجوم حوادث پس از پیامبر (صلی الله علیه) در میان [[امت اسلامی]] و مسائل و مشکلات داخلی که خلیفه با آن درگیر بود، و در حالی که هنوز خطر تهدید جامعه اسلامی از سوی روم منتفی نشده بود، حمله به فارس قدری عجولانه می‌نمود، به ویژه هنگامی که رابطه [[روم]] و [[یهود]] و سوابق تاریخی آن را در نظر گرفته و نقش آخرالزمانی ایرانیان و تمجیدهای پیامبر (صلی الله علیه) را از آنان در خاطر آوریم. <ref>همایون، تاریخ تمدن و ملک مهدوی، ص388</ref>


=== تقابل یهود و بنی‌امیه با اهل بیت پیامبر ===
=== تقابل یهود و بنی‌امیه با اهل بیت پیامبر ===
گروهی از افراد جامعه اسلامی بودند که بعد از فتح مکه چون خود را در زیر سایۀ شمشیر مسلمانان دیدند، اسلام آوردند. سر دسته این گروه [[ابوسفیان]] بود. این فرد و همراهان وی، معروف به [[طلقاء|طلقا]] می‌باشند. پیامبر (ص) دو راه را به ایشان پیشنهاد فرمود: از جامعه اسلامی مهاجرت کنند و اگر نمی خواهند اسلام بیاورند، [[جزیه]] بدهند. این گروه به <sub>طلقا معروف</sub> شدند که هرگز در دل به اسلام ایمان نیاوردند. با توجه به مطالب فوق الذکر لازم به ذکر است:
گروهی از افراد جامعه اسلامی بودند که بعد از فتح مکه چون خود را در زیر سایۀ شمشیر مسلمانان دیدند، اسلام آوردند. سر دسته این گروه [[ابوسفیان]] بود. این فرد و همراهان وی، معروف به [[طلقاء|طلقا]] می‌باشند. پیامبر (صلی الله علیه) دو راه را به ایشان پیشنهاد فرمود: از جامعه اسلامی مهاجرت کنند و اگر نمی خواهند اسلام بیاورند، [[جزیه]] بدهند. این گروه به <sub>طلقا معروف</sub> شدند که هرگز در دل به اسلام ایمان نیاوردند. با توجه به مطالب فوق الذکر لازم به ذکر است:


'''اولاً''' دو گروه بنی‌امیه و بنی‌هاشم به طور ریشه‌ای اختلاف داشته‌اند.  
'''اولاً''' دو گروه بنی‌امیه و بنی‌هاشم به طور ریشه‌ای اختلاف داشته‌اند.  
confirmed، مدیران
۳۲٬۶۹۰

ویرایش