confirmed، مدیران
۳۲٬۹۱۵
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۴۲: | خط ۴۲: | ||
|} | |} | ||
</div> | </div> | ||
'''عثمان بن عفان''' سومین [[خلیفه]] از [[خلفای راشدین]] نزد اهل سنت و از اصحاب [[محمد ( | '''عثمان بن عفان''' سومین [[خلیفه]] از [[خلفای راشدین]] نزد اهل سنت و از اصحاب [[محمد (صلی الله علیه) خاتم الانبیاء|پیامبر اکرم (صلی الله علیه)]] است. عثمان بنابر شورایی که عمر بن خطاب پیش از مرگ خود برای انتخاب خلیفه تعیین کرد به خلافت رسید و از سال ۲۳ قمری تا هنگام کشته شدنش در سال ۳۵ قمری حکومت کرد. | ||
عثمان ۴۹ روز آخر عمر خود را در محاصره مخالفین و معترضین خود بود که نهایتاً به قتل او انجامید. عثمان همچنین نسخهای رسمی از [[قرآن]] را جمعآوری و به ثبت رسانید. پس از قتل عثمان اختلافات گروههای مسلمانان و سرزمینهای متحده اسلامی (مثل [[شام]]، [[عراق]]، [[حجاز]] و [[مصر]]) بیشتر شد، این ناسازگاریهای سیاسی و دینی منجر به درگیریهایی موسوم به فتنه اول و دوم گردید. | عثمان ۴۹ روز آخر عمر خود را در محاصره مخالفین و معترضین خود بود که نهایتاً به قتل او انجامید. عثمان همچنین نسخهای رسمی از [[قرآن]] را جمعآوری و به ثبت رسانید. پس از قتل عثمان اختلافات گروههای مسلمانان و سرزمینهای متحده اسلامی (مثل [[شام]]، [[عراق]]، [[حجاز]] و [[مصر]]) بیشتر شد، این ناسازگاریهای سیاسی و دینی منجر به درگیریهایی موسوم به فتنه اول و دوم گردید. | ||
خط ۴۹: | خط ۴۹: | ||
عثمان بن ابى العاص بن امیه بن عبد شمس بن عبد مناف بن قصىّ، مادرش اروى دختر کریز بن ربیعة بن حبیب بن عبد شمس بن عبد مناف بن قصى است و مادر مادرش بیضاء دختر عبدالمطلب بن هاشم بن عبد مناف است که کنیهاش ام حکیم است.<ref>طبقات ابن سعد/ترجمه، ج۳ ص </ref> | عثمان بن ابى العاص بن امیه بن عبد شمس بن عبد مناف بن قصىّ، مادرش اروى دختر کریز بن ربیعة بن حبیب بن عبد شمس بن عبد مناف بن قصى است و مادر مادرش بیضاء دختر عبدالمطلب بن هاشم بن عبد مناف است که کنیهاش ام حکیم است.<ref>طبقات ابن سعد/ترجمه، ج۳ ص </ref> | ||
کنیه عثمان در جاهلیت ابو عمرو بود و چون اسلام آشکار شد از رقیه دختر رسول خدا ( | کنیه عثمان در جاهلیت ابو عمرو بود و چون اسلام آشکار شد از رقیه دختر رسول خدا (صلی الله علیه) داراى پسرى به نام عبدالله شد و کنیه ابو عبدالله را براى خود برگزید.<ref>طبقات ابن سعد/ترجمه، ج۳ ص </ref> تولد عثمان را به اختلاف، سال هفتم<ref> ابن عبدالبر، الاستیعاب، ۳، ۱۰۳۷</ref> یا ششم [[عام الفیل]] نوشتهاند. | ||
گفتهاند که عثمان به دعوت ابوبکر<ref>ذهبی، اسدالغابه، ۳، ۴۸۱</ref> در مکه اسلام آورد. البته برخی اسلام او را در پی اسلام [[طلحه]] و [[زبیر]] دانستهاند.<ref>طبقات ابن سعد/ترجمه، ج۳ ص ۴۶</ref> | گفتهاند که عثمان به دعوت ابوبکر<ref>ذهبی، اسدالغابه، ۳، ۴۸۱</ref> در مکه اسلام آورد. البته برخی اسلام او را در پی اسلام [[طلحه]] و [[زبیر]] دانستهاند.<ref>طبقات ابن سعد/ترجمه، ج۳ ص ۴۶</ref> | ||
== اسلام آوردن عثمان == | == اسلام آوردن عثمان == | ||
عثمان به دعوت ابوبکر، در مکه اسلام آورد. <ref>ذهبی، اسدالغابه، ۳، ۴۸۱</ref> سال دقیق اسلام آوردن عثمان به درستی دانسته نیست؛ ولی گفتهاند که او در همان اوایل دعوت پیامبر( | عثمان به دعوت ابوبکر، در مکه اسلام آورد. <ref>ذهبی، اسدالغابه، ۳، ۴۸۱</ref> سال دقیق اسلام آوردن عثمان به درستی دانسته نیست؛ ولی گفتهاند که او در همان اوایل دعوت پیامبر(صلی الله علیه) در خانه ارقم بن ابی ارقم ایمان آورده است. <ref> ابن جوزی، المنتظم، ۴، ۳۳۵</ref> | ||
عثمان از نخستین کسانی است که از مکه به حبشه هجرت کرد. <ref>ابن عبدالبر، الاستیعاب، ۳، ۱۰۳۸</ref> با این که در زمان جنگ بدر در مدینه بود، در جنگ شرکت نکرد. تاریخنگاران گفتهاند علت عدم شرکت او در جنگ، بیماری همسرش رقیه دختر پیامبر اکرم( | عثمان از نخستین کسانی است که از مکه به حبشه هجرت کرد. <ref>ابن عبدالبر، الاستیعاب، ۳، ۱۰۳۸</ref> با این که در زمان جنگ بدر در مدینه بود، در جنگ شرکت نکرد. تاریخنگاران گفتهاند علت عدم شرکت او در جنگ، بیماری همسرش رقیه دختر پیامبر اکرم(صلی الله علیه) بود و شخص پیامبر او را ملزم به ماندن در مدینه کرد و رقیه در پایان همان جنگ درگذشت. <ref>واقدی، المغازی، ۱، ۱۰۱؛ابن عبدالبر، الاستیعاب، ۳، ۱۰۳۸؛ ذهبی، اسدالغابه، ۳، ۴۸۲</ref> | ||
== عثمان قبل از خلافت == | == عثمان قبل از خلافت == | ||
خط ۶۳: | خط ۶۳: | ||
وی از جمله [[مهاجرین]] به [[حبشه]] به همراه همسرش خویش بوده است.<ref>طبقات ابن سعد/ترجمه، ج۳ ص ۴۶</ref> و در هنگام هجرت به مدینه به خانه اوس بن ثابت (برادر حسان بن ثابت) در محله بنى نجار وارد شد. | وی از جمله [[مهاجرین]] به [[حبشه]] به همراه همسرش خویش بوده است.<ref>طبقات ابن سعد/ترجمه، ج۳ ص ۴۶</ref> و در هنگام هجرت به مدینه به خانه اوس بن ثابت (برادر حسان بن ثابت) در محله بنى نجار وارد شد. | ||
نوشتهاند که به دلیل بیماری همسرش در [[جنگ بدر]] حضور نیافته است.<ref> واقدی، المغازی، ۱، ۱۰۱</ref> اما پیامبر ( | نوشتهاند که به دلیل بیماری همسرش در [[جنگ بدر]] حضور نیافته است.<ref> واقدی، المغازی، ۱، ۱۰۱</ref> اما پیامبر (صلی الله علیه) سهم عثمان را در غنایم بدر منظور فرمود.<ref>طبقات ابن سعد/ترجمه، ج۳ ص ۴۶</ref> وی همراه مسلمانان در [[غزوه احد]] شرکت کرد، اما از جمله مسلمانانی بود که در حین جنگ و پس از سخت شدن اوضاع، فرار کرد. مورخین نوشتهاند که وی سه روز فراری بوده است.<ref>المغازى، ج ۱، ص ۲۳۷، ترجمه ارشاد، ص ۷۳(طبری، ۳۱۰ق)، ج ۴، ص ۱۴۵، ناشر: دار الفکر/تاریخ الطبری، ج ۲، ص ۶۹، ناشر: دار الکتب العلمیة/أسد الغابة فی معرفة الصحابة، ج ۴، ص ۶۳، تحقیق عادل أحمد الرفاعی، ناشر: دار إحیاء التراث العربی/ السیرة النبویة، ج ۳، ص ۵۵؛ / المطالب العالیة بزوائد المسانید الثمانیة، ج ۱۷، ص ۳۴۷، تحقیق: د. سعد بن ناصر بن عبدالعزیز الشتری، ناشر: دار العاصمة/ دار الغیث/ الاستیعاب فی معرفة الأصحاب، ج ۳، ص ۱۰۷۴، تحقیق علی محمد البجاوی، ناشر: دار الجیل/ الوافی بالوفیات، ج ۲۰، ص ۶۱، تحقیق: أحمد الأرناؤوط وترکی مصطفى، ناشر: دار إحیاء التراث/ البدایة والنهایة، ج ۴، ص ۲۸ ۲۹،، ناشر: مکتبة المعارف)</ref> و هنگامی که بازشگت رسول خدا (صلی الله علیه) به او فرمود: <sub>خیلى راه رفتی!</sub> | ||
همچنین رسول خدا( | همچنین رسول خدا(صلی الله علیه) در جریان [[صلح حدیبیه]] او را به عنوان سفیر به نزد قریش فرستادند تا به آنها بگوید که مسلمانان براى جنگ نیامده اند، بلکه براى تعظیم خانه خدا آمده و پس از قربانى شتران شهر را ترک خواهند کرد. | ||
عثمان در بلدح با [[قریش]] برخورد. پیام [[رسول خدا]] ( | عثمان در بلدح با [[قریش]] برخورد. پیام [[رسول خدا]] (صلی الله علیه) را به قریش رساند و از جمله آن که شما را نیز به ستوه آورده و برگزیدگانتان را از بین برده است. قریش گفتند که از همانجا بازگرد و به محمد (صلی الله علیه) بگو: آنان اجازه نخواهند داد تا او وارد [[مکه]] شود. | ||
در این لحظه ابان بن سعید بن عاص از اشراف مکه بدو پناه داد و براى حفظ جان او، پشت سر وى سوار اسب شد و او را به مکه آورد. عثمان با تک تک اشراف مکه سخن گفت، اما اقدام عثمان نیز حاصلى در بر نداشت. گفته اند که عثمان سه روز در مکه براى دعوت قریش به پذیرش صلح ماند. غیبت سه روز او موجب نگرانی مسلمان و بیعت رضوان بین مسلمانان شد. | در این لحظه ابان بن سعید بن عاص از اشراف مکه بدو پناه داد و براى حفظ جان او، پشت سر وى سوار اسب شد و او را به مکه آورد. عثمان با تک تک اشراف مکه سخن گفت، اما اقدام عثمان نیز حاصلى در بر نداشت. گفته اند که عثمان سه روز در مکه براى دعوت قریش به پذیرش صلح ماند. غیبت سه روز او موجب نگرانی مسلمان و بیعت رضوان بین مسلمانان شد. | ||
خط ۷۹: | خط ۷۹: | ||
در سال ۲۳ هجری فیروز غلام ایرانی مغیرة بن شعبه، عمر بن خطاب را مضروب ساخت. عمر تنها چند روز پس از این ضربت زنده ماند، اما پیش از مرگ خود، شورایی شش نفره متشکل از [[امام علی]] (علیه السلام)، [[عثمان بن عفان]]، [[زبیر بن عوام]]، [[طلحة بن عبیدالل]]ه، [[عبدالرحمن بن عوف]] و [[سعد بن ابی وقاص]] تشکیل داد و به آنها دستور داد تا یک نفر را از بین خود به عنوان خلیفه انتخاب کنند. سعد از ابتدا رأی خود را به عبدالرحمان واگذار کرد. زبیر به طرفداری از علی (علیه السلام) از نامزدی خلافت انصراف داد. عبدالرحمان اعلام کرد که خواستار خلافت نیست. طلحه که پسرعموی ابوبکر و مخالف علی(علیه السلام) بود، به طرفداری از عثمان کنار رفت. بنابراین فقط علی (علیه السلام) و عثمان نامزد خلافت بودند<ref>تاریخ الامم و الملوک، ج ۳، ص ۲۹۶؛ شرح نهجالبلاغه، ابن ابی الحدید، ج ۱، ص ۱۸۸</ref> و رأی و نظر عبدالرحمن بسیار حائز اهمیت شد. | در سال ۲۳ هجری فیروز غلام ایرانی مغیرة بن شعبه، عمر بن خطاب را مضروب ساخت. عمر تنها چند روز پس از این ضربت زنده ماند، اما پیش از مرگ خود، شورایی شش نفره متشکل از [[امام علی]] (علیه السلام)، [[عثمان بن عفان]]، [[زبیر بن عوام]]، [[طلحة بن عبیدالل]]ه، [[عبدالرحمن بن عوف]] و [[سعد بن ابی وقاص]] تشکیل داد و به آنها دستور داد تا یک نفر را از بین خود به عنوان خلیفه انتخاب کنند. سعد از ابتدا رأی خود را به عبدالرحمان واگذار کرد. زبیر به طرفداری از علی (علیه السلام) از نامزدی خلافت انصراف داد. عبدالرحمان اعلام کرد که خواستار خلافت نیست. طلحه که پسرعموی ابوبکر و مخالف علی(علیه السلام) بود، به طرفداری از عثمان کنار رفت. بنابراین فقط علی (علیه السلام) و عثمان نامزد خلافت بودند<ref>تاریخ الامم و الملوک، ج ۳، ص ۲۹۶؛ شرح نهجالبلاغه، ابن ابی الحدید، ج ۱، ص ۱۸۸</ref> و رأی و نظر عبدالرحمن بسیار حائز اهمیت شد. | ||
عبدالرحمن بن عوف پس از ۳ روز رایزنی با مردم، بهویژه اشراف و امرا، ابتدا از علی (علیه السلام) خواست تا متعهد شود که در صورت نیل به مقام خلافت، به کتاب خدا، [[سیره پیامبر]] ( | عبدالرحمن بن عوف پس از ۳ روز رایزنی با مردم، بهویژه اشراف و امرا، ابتدا از علی (علیه السلام) خواست تا متعهد شود که در صورت نیل به مقام خلافت، به کتاب خدا، [[سیره پیامبر]] (صلی الله علیه) و ابوبکر و عمر عمل کند. علی (علیه السلام) در جواب گفت: امید آن دارم که در محدوده دانش، توانایی و [[اجتهاد]] خود به کتاب خدا و سنت رسول خدا(صلی الله علیه) عمل کنم. سپس عبدالرحمن شرط خود را با عثمان در میان گذاشت و او بلافاصله پذیرفت. به همین جهت، ابن عوف با عثمان بیعت کرد. | ||
== عثمان از هجرت به مدینه تا رحلت پیامبر == | == عثمان از هجرت به مدینه تا رحلت پیامبر == | ||
از زمان هجرت تا رحلت پیامبر( | از زمان هجرت تا رحلت پیامبر(صلی الله علیه)، عثمان جز در وقایعی معدود نقش برجستهای در میان مسلمانان نداشت و هیچ رشادت و شجاعتی، در جنگهای پیامبر(صلی الله علیه) از او نقل نشده است. آنچه در این ایام از ایشان نقل شده به شرح زیر است: | ||
1. عثمان با اجازه از پیامبر( | 1. عثمان با اجازه از پیامبر(صلی الله علیه) و به دلیل بیماری سخت همسرش رقیه – در جنگ بدر حضور نیافت <ref>الاستیعاب فی معرفة الأصحاب، ج 3، ص 1038</ref> و همان روزی که خبر پیروزی مسلمانان به مدینه رسید، رقیه از دنیا رفت. <ref>اسدالغابة فی معرفة الصحابة، ج 3، ص 482</ref> | ||
2. در سفر مسلمانان به مکه که منجر به صلح حدیبیّه شد؛ پیامبر گرامی اسلام، عثمان را به جهت ارتباط عاطفی که با قریش داشت، برای صلح به داخل مکه فرستاد. پس از مدتی خبر رسید که اهالی مکه عثمان را کشتهاند. | 2. در سفر مسلمانان به مکه که منجر به صلح حدیبیّه شد؛ پیامبر گرامی اسلام، عثمان را به جهت ارتباط عاطفی که با قریش داشت، برای صلح به داخل مکه فرستاد. پس از مدتی خبر رسید که اهالی مکه عثمان را کشتهاند. | ||
خط ۹۵: | خط ۹۵: | ||
[[قرآن کریم]] در زمان پیامبر هم به کتابت در میآمد و هم بسیاری از نزدیکان آن حضرت آیات را از حفظ میکردند. با این حال به دلایلی قرآن تا زمان ابوبکر در قالب یک کتاب گرد هم نیامد. [[رویداد یمامه]] که عدهای کثیر از حافظان قرآن در آن کشته شدند، باعث گشت تا موضوع تدوین قرآن در قالب یک کتاب برای مسلمانان پیش آید. ابوبکر برای این کار، [[زید بن ثابت]] را انتخاب کرد. | [[قرآن کریم]] در زمان پیامبر هم به کتابت در میآمد و هم بسیاری از نزدیکان آن حضرت آیات را از حفظ میکردند. با این حال به دلایلی قرآن تا زمان ابوبکر در قالب یک کتاب گرد هم نیامد. [[رویداد یمامه]] که عدهای کثیر از حافظان قرآن در آن کشته شدند، باعث گشت تا موضوع تدوین قرآن در قالب یک کتاب برای مسلمانان پیش آید. ابوبکر برای این کار، [[زید بن ثابت]] را انتخاب کرد. | ||
زید همه نوشتههای پراکنده قرآنی را جمع کرد و هر آیه قرآنی را هرچند دهها حافظ و دهها نوشته، مؤید و مطابق آن بود، با اخذ حداقل دو شاهد (یکی از کتابت، یکی از حفظ) میپذیرفت. قرآن جمع و تدوین یافتۀ زید همچنان متشکل از صحیفهها بود و به صورت مصحف نبود و سرانجام آن را در جعبهای نهادند و کسی را مأمور حفظ و نگهبانی آن کردند. این گردآوری، ۱۴ ماه و حداکثر تا وفات ابوبکر در سال ۱۳ق طول کشید. این نسخه را طبق وصیت ابوبکر در اختیار عمر نهادند. پس از عمر نیز طبق وصیتش آن را در اختیار دخترش حفصه دختر عمر همسر پیامبر( | زید همه نوشتههای پراکنده قرآنی را جمع کرد و هر آیه قرآنی را هرچند دهها حافظ و دهها نوشته، مؤید و مطابق آن بود، با اخذ حداقل دو شاهد (یکی از کتابت، یکی از حفظ) میپذیرفت. قرآن جمع و تدوین یافتۀ زید همچنان متشکل از صحیفهها بود و به صورت مصحف نبود و سرانجام آن را در جعبهای نهادند و کسی را مأمور حفظ و نگهبانی آن کردند. این گردآوری، ۱۴ ماه و حداکثر تا وفات ابوبکر در سال ۱۳ق طول کشید. این نسخه را طبق وصیت ابوبکر در اختیار عمر نهادند. پس از عمر نیز طبق وصیتش آن را در اختیار دخترش حفصه دختر عمر همسر پیامبر(صلی الله علیه) قرار دادند. | ||
در زمان خلافت عثمان، با فتوحات اسلامی و رفتن قرآن به سرزمینهای تازه گشوده، اختلافات و مشکلات بسیاری در قرائت کلمات قرآن پیش آمد. عثمان گروهی مرکب از زید بن ثابت و [[سعید بن عاص]] و عبدالله بن زبیر و [[عبدالرحمن بن حارث]] تشکیل داد. این گروه با همکاری ۱۲ نفر از قریش و انصار که امام علی(علیه السلام) بر کار آنان به نوعی نظارت و اشراف داشت کار استنساخ نسخه نهایی را آغاز کرد. | در زمان خلافت عثمان، با فتوحات اسلامی و رفتن قرآن به سرزمینهای تازه گشوده، اختلافات و مشکلات بسیاری در قرائت کلمات قرآن پیش آمد. عثمان گروهی مرکب از زید بن ثابت و [[سعید بن عاص]] و عبدالله بن زبیر و [[عبدالرحمن بن حارث]] تشکیل داد. این گروه با همکاری ۱۲ نفر از قریش و انصار که امام علی(علیه السلام) بر کار آنان به نوعی نظارت و اشراف داشت کار استنساخ نسخه نهایی را آغاز کرد. | ||
آنان تمام نوشتههای زمان پیامبر( | آنان تمام نوشتههای زمان پیامبر(صلی الله علیه) را گردآوردند. سپس نسخه کتابت زید در زمان ابوبکر را که نزد حفصه محفوظ بود، به امانت گرفتند. قرار بر این بود که هر وقت ۳ تن همکار زید با او در کتابت کلمهای اختلاف یافتند به لهجه قریش کتابت کنند. به این ترتیب کار تدوین نهایی، بر مبنای صحایف بازمانده از پیامبر(صلی الله علیه) و نسخههای اختصاصی از جمله نسخه حفصه و نسخه خود زید، و با تکیه به حفظ حافظان و شهادت شاهدان، پیش رفت و <sub>مصحف امام</sub> یعنی مصحف نمونه و رسمی و نهایی که معروف به [[مُصحَف عُثمانی]] بود، در فاصله چهار پنج سال از ۲۴ق تا قبل از ۳۰ق، سرانجام یافت و از روی آن ۵ یا ۶ نسخه عیناً استنساخ شد. | ||
دو نسخه در مکه و مدینه نگه داشته شد و ۳ یا ۴ نسخه دیگر همراه با یک حافظ قرآن که نقش معلم و راهنمای درست خوانی را داشت، به مراکز مهم جهان اسلام یعنی بصره، کوفه، شام و بحرین ارسال شد. سپس عثمان دستور داد تمام نوشتهها و نسخههای پیشین را از میان ببرند تا ریشه نزاع و اختلاف به کلی از میان برود. <ref>تاریخ قرآن، رامیار، ص۴۰۷-۴۳۱؛ خرمشاهی، دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی، ج۲، ص۱۶۳۵</ref> | دو نسخه در مکه و مدینه نگه داشته شد و ۳ یا ۴ نسخه دیگر همراه با یک حافظ قرآن که نقش معلم و راهنمای درست خوانی را داشت، به مراکز مهم جهان اسلام یعنی بصره، کوفه، شام و بحرین ارسال شد. سپس عثمان دستور داد تمام نوشتهها و نسخههای پیشین را از میان ببرند تا ریشه نزاع و اختلاف به کلی از میان برود. <ref>تاریخ قرآن، رامیار، ص۴۰۷-۴۳۱؛ خرمشاهی، دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی، ج۲، ص۱۶۳۵</ref> | ||
خط ۱۰۵: | خط ۱۰۵: | ||
=تغییر در احکام اسلام بوسیله عثمان= | =تغییر در احکام اسلام بوسیله عثمان= | ||
عثمان در برخی موارد احکام اسلام را تغییر دارد. او در منا نماز را بر خلاف سنت رسول خدا( | عثمان در برخی موارد احکام اسلام را تغییر دارد. او در منا نماز را بر خلاف سنت رسول خدا(صلی الله علیه) تمام خواند و وقتی با اعتراض صحابه از جمله [[عبدالرحمان بن عوف]] روبرو شد و نتوانست به آنان جوابی بدهد، گفت: <sub>هذا رَأىٌ رَأَیْتُهُ</sub>. این رأیی است که خود بر آن شدم! <ref>تاریخ اسلام، ج4 ص268</ref> به گفته متقی هندی تغییر در وضو و اختلاف در وضوی شیعه و اهل سنت نیز از زمان خلافت او آغاز شد. <ref>کنزالعمال ج9 ص443 ح 26890</ref> او با آنکه در جایی خود میگوید پیامبر(صلی الله علیه) پس از شستن صورت و دستها و مسح سر، پاها را نیز مسح کرد <ref>المصنف فی الأحادیث والآثار ج1 ص16</ref> اما در جای دیگر وضوی پیامبر(علیه السلام) با شستن پاها میداند.<ref> مسند الدارمی ج1 ص544 </ref> | ||
'''حضرت علی(علیه السلام) دراینباره میفرماید''': | '''حضرت علی(علیه السلام) دراینباره میفرماید''': | ||
اگر دین تابع نظر افراد بود، هرآینه کف پاها به مسح کردن سزاوارتر از روی پاها بود؛ ولی من دیدم که رسول خدا( | اگر دین تابع نظر افراد بود، هرآینه کف پاها به مسح کردن سزاوارتر از روی پاها بود؛ ولی من دیدم که رسول خدا(صلی الله علیه) روی پاها را مسح میفرمود. <ref> ابن ابی شیبه، المصنف فی الأحادیث والآثار ج1 ص25؛ کنز العمال فی سنن الأقوال والأفعال ج9 ص606</ref> | ||
بر اساس روایاتی از اهل سنت جبرئیل نیز مسح پا ها را به پیامبر( | بر اساس روایاتی از اهل سنت جبرئیل نیز مسح پا ها را به پیامبر(صلی الله علیه) تعلیم داد. <ref>صنعانی، المصنف ج1 ص19؛ ابن ابی شیبه، المصنف فی الأحادیث والآثار ج1 ص26</ref> | ||
== فتوحات عثمان == | == فتوحات عثمان == | ||
خط ۱۴۴: | خط ۱۴۴: | ||
=== پیامدهای قتل عثمان === | === پیامدهای قتل عثمان === | ||
پس از کشته شدن عثمان بن عفان به دست شورشیان، مسلمانان با علی بن ابیطالب(علیه السلام) به عنوان خلیفه بیعت کردند. معاویه که والی شام بود، مدعی خلافت شد ولی از آنجا که در مقابل منزلت علی بن ابیطالب(علیه السلام) در جامعه پس از پیامبر( | پس از کشته شدن عثمان بن عفان به دست شورشیان، مسلمانان با علی بن ابیطالب(علیه السلام) به عنوان خلیفه بیعت کردند. معاویه که والی شام بود، مدعی خلافت شد ولی از آنجا که در مقابل منزلت علی بن ابیطالب(علیه السلام) در جامعه پس از پیامبر(صلی الله علیه) توانایی کافی برای طرح این ادعا را نداشت، قتل عثمان را بهانه کرد و مدعی شد که علی(علیه السلام) در قتل عثمان نقش داشته و خود را ولی خون عثمان خواند و شامیان را به جنگ علیه او شوراند. | ||
معاویه در پاسخ به کسانی که از او میخواستند از خلافت مشروع علی بن ابیطالب پیروی کند، میگفت علی در کشته شدن عثمان بیتقصیر نیست و اگر تقصیر ندارد، قاتلان او را به ما تحویل دهد تا آنگاه به موضوع بعدی که خلافت مسلمانان است، بپردازیم و درباره آن بیندیشیم. <ref>ابن مزاحم، وقعة صفین/ترجمه، ص:271</ref> از آن طرف، همسر عثمان پیراهن خونالود و مقداری از ریش کنده شده او را همراه نامهای برای معاویه فرستاد و طلب خونخواهی کرد. | معاویه در پاسخ به کسانی که از او میخواستند از خلافت مشروع علی بن ابیطالب پیروی کند، میگفت علی در کشته شدن عثمان بیتقصیر نیست و اگر تقصیر ندارد، قاتلان او را به ما تحویل دهد تا آنگاه به موضوع بعدی که خلافت مسلمانان است، بپردازیم و درباره آن بیندیشیم. <ref>ابن مزاحم، وقعة صفین/ترجمه، ص:271</ref> از آن طرف، همسر عثمان پیراهن خونالود و مقداری از ریش کنده شده او را همراه نامهای برای معاویه فرستاد و طلب خونخواهی کرد. | ||
خط ۱۵۰: | خط ۱۵۰: | ||
معاویه از این نامه و <sub>پیراهن عثمان</sub> برای بیعت گرفتن از مردم به نفع خود استفاده کرد و امام علی(علیه السلام) را مقصر کشته شدن عثمان معرفی نمود. علاوه بر این، او با [[پیراهن عثمان]]، مردم شام را به جنگ علیه امام علی(علیه السلام) تشویق کرد. بدین ترتیب، لباس خونین و خونخواهی عثمان تبدیل به بهانهای شد برای ناحق نشان دادن خلافت علی(علیه السلام) و حقانیت خلافت معاویه. شامیان نیز با او موافقت کردند و به معاویه گفتند: عثمان پسر عموی توست و تو ولی دم او هستی، ما نیز همراه تو هستیم. <ref>دینوری، امامت وسیاست/ترجمه، ص:۱۱۰</ref> | معاویه از این نامه و <sub>پیراهن عثمان</sub> برای بیعت گرفتن از مردم به نفع خود استفاده کرد و امام علی(علیه السلام) را مقصر کشته شدن عثمان معرفی نمود. علاوه بر این، او با [[پیراهن عثمان]]، مردم شام را به جنگ علیه امام علی(علیه السلام) تشویق کرد. بدین ترتیب، لباس خونین و خونخواهی عثمان تبدیل به بهانهای شد برای ناحق نشان دادن خلافت علی(علیه السلام) و حقانیت خلافت معاویه. شامیان نیز با او موافقت کردند و به معاویه گفتند: عثمان پسر عموی توست و تو ولی دم او هستی، ما نیز همراه تو هستیم. <ref>دینوری، امامت وسیاست/ترجمه، ص:۱۱۰</ref> | ||
قتل عثمان و متعاقب آن، ادعای خلافت معاویه، جنگ های بزرگی مانند جنگ صفین را به مسلمانان تحمیل کرد و هزاران نفر و از جمله برخی صحابه پیامبر( | قتل عثمان و متعاقب آن، ادعای خلافت معاویه، جنگ های بزرگی مانند جنگ صفین را به مسلمانان تحمیل کرد و هزاران نفر و از جمله برخی صحابه پیامبر(صلی الله علیه) مانند [[عمار بن یاسر]] در این جنگ ها جان خویش را از دست دادند. شهادت امام علی(علیه السلام) و به حکومت رسیدن معاویه و تغییر مسیر خلافت اسلامی به حکومت موروثی از مهمترین پیامدهای قتل عثمان بن عفان است. | ||
== پانویس == | == پانویس == |