پرش به محتوا

حشد الشعبی: تفاوت میان نسخه‌ها

۴۰۳ بایت حذف‌شده ،  ‏۱۳ فوریهٔ ۲۰۲۳
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'خامنه ای' به 'خامنه‌ای')
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
<div class="wikiInfo">[[پرونده:حشد الشعبی.jpg |جایگزین=حشد الشعبی|حشد الشعبی]]
{{جعبه اطلاعات حزب
{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
| عنوان = حَشْد شَعبی یا بسیج مردمی [[عراق]]
!نام حزب یا جنبش
| تصویر = حشد الشعبی.jpg
!حَشْد شَعبی یا بسیج مردمی [[عراق]]
| نام =
|-
| تاریخ تأسیس = ۲۰۱۴ م
|تاریخ تاسیس
| مؤسس = [[نوری مالکی]]
|ژوئن ۲۰۱۴ • سال ۱۳۹۴ش
| رهبران = فالح فیاض • هادی عامری • [[ابومهدی المهندس]]
|-
| اهداف = مبارزه با [[داعش]]
|موسس حزب
}}
|[[نوری مالکی]]
|-
|رهبر (رهبران)
|فالح فیاض • هادی عامری • [[ابومهدی المهندس]]
|-
|اهداف و مبانی
|مبارزه با [[داعش]]
|-
|فعالیت‌ها
|مبارزه نظامی علیه داعش • آزادسازی جرف الصخر • شکستن محاصره آمرلی • جنگ دوم تکریت
|-
|}
</div>
 
'''حشد الشعبی''' یا '''بسیج مردمی عراق''' (به عربی: الحشد الشعبی) که به بسیج عراق نیز معروف است، به نیرو‌های شبه‌نظامی [[عراق]] گفته می‌شود که در کنار ارتش این کشور قرار دارند و با هدف مبارزه علیه [[داعش]] سازمان دهی شدند. این نیرو از حدود ۴۰ گروه مختلف تشکیل شده که عمدتاً گروه‌های [[شیعه]] هستند، اما گروه‌های [[سنی مذهب]] و [[مسیحی]] و [[ایزدی]] نیز در آن حضور دارند.
'''حشد الشعبی''' یا '''بسیج مردمی عراق''' (به عربی: الحشد الشعبی) که به بسیج عراق نیز معروف است، به نیرو‌های شبه‌نظامی [[عراق]] گفته می‌شود که در کنار ارتش این کشور قرار دارند و با هدف مبارزه علیه [[داعش]] سازمان دهی شدند. این نیرو از حدود ۴۰ گروه مختلف تشکیل شده که عمدتاً گروه‌های [[شیعه]] هستند، اما گروه‌های [[سنی مذهب]] و [[مسیحی]] و [[ایزدی]] نیز در آن حضور دارند.


=حشد الشعبی=
== حشد الشعبی ==


«حَشْد» به معنای جماعت، گروه و جمعیت است و «شَعْب» به معنای گروهی از مردم که مشترکاتی خاص دارند.
«حَشْد» به معنای جماعت، گروه و جمعیت است و «شَعْب» به معنای گروهی از مردم که مشترکاتی خاص دارند.
خط ۳۲: خط ۱۸:
در سال ۲۰۱۳ گروه داعش (دولت اسلامی [[عراق]] و [[شام]]) تأسیس شد. این گروه در ۹ ژوئن ۲۰۱۴ (۱۹ خرداد ۱۳۹۳) به شمال عراق حمله کرد و شهر موصل و برخی از مناطق این کشور را تصرف کرد و پس از آن، اماکن اسلامی بویژه [[مساجد]] و آرامگاه‌های مقدس را تخریب کرد. در واکنش فعالیت این گروه حشد شعبی شکل گرفت.
در سال ۲۰۱۳ گروه داعش (دولت اسلامی [[عراق]] و [[شام]]) تأسیس شد. این گروه در ۹ ژوئن ۲۰۱۴ (۱۹ خرداد ۱۳۹۳) به شمال عراق حمله کرد و شهر موصل و برخی از مناطق این کشور را تصرف کرد و پس از آن، اماکن اسلامی بویژه [[مساجد]] و آرامگاه‌های مقدس را تخریب کرد. در واکنش فعالیت این گروه حشد شعبی شکل گرفت.


=پایه‌گذاری حشد شعبی=
== پایه‌گذاری حشد شعبی ==


== دستور نخست‌وزیر ==
=== دستور نخست‌وزیر ===


[[نوری مالکی]] نخست‌وزیر وقت عراق که فرماندهی نیروهای مسلح را نیز بر عهده داشت، طی حکمی فرمان تشکیل بسیج مردمی عراق برای رویارویی با تهدید داعش و جلوگیری از حمله به [[بغداد]] را صادر کرد. پس از این فرمان، نیروهای مردمی، به ویژه با حضور کسانی که تجربه نظامی داشتند، شکل گرفت و به میدان جنگ با داعش روانه شد.
[[نوری مالکی]] نخست‌وزیر وقت عراق که فرماندهی نیروهای مسلح را نیز بر عهده داشت، طی حکمی فرمان تشکیل بسیج مردمی عراق برای رویارویی با تهدید داعش و جلوگیری از حمله به [[بغداد]] را صادر کرد. پس از این فرمان، نیروهای مردمی، به ویژه با حضور کسانی که تجربه نظامی داشتند، شکل گرفت و به میدان جنگ با داعش روانه شد.


== فتوای آیت‌الله سیستانی ==
=== فتوای آیت‌الله سیستانی ===


سه ماه پس از شروع فعالیت حشد شعبی، [[آیت‌الله سیستانی]] [[مرجع تقلید]] [[شیعه]] در نجف به وجوب [[جهاد کفایی]]، [[فتوا]] داد و از همه کسانی که توانایی جنگیدن داشتند، دعوت کرد، در کنار نیروهای ارتش به مقابله با داعش بپردازند. این فتوا نقش به سزایی در ترغیب مردم به پیوستن به حشد شعبی داشت و به آن، مشروعیت بخشید.
سه ماه پس از شروع فعالیت حشد شعبی، [[آیت‌الله سیستانی]] [[مرجع تقلید]] [[شیعه]] در نجف به وجوب [[جهاد کفایی]]، [[فتوا]] داد و از همه کسانی که توانایی جنگیدن داشتند، دعوت کرد، در کنار نیروهای ارتش به مقابله با داعش بپردازند. این فتوا نقش به سزایی در ترغیب مردم به پیوستن به حشد شعبی داشت و به آن، مشروعیت بخشید.


== مشروعیت قانونی ==
=== مشروعیت قانونی ===


در سال ۲۰۱۵ هیأت‌ وزیران عراق تصویب کرد که سازمان حشد شعبی، سازمانی رسمی و مرتبط با نخست‌وزیر است. در پی این مصوبه این نیرو به‌صورت رسمی، بخشی از ساختار نیروهای مسلح عراق محسوب و وابسته به فرمانده کل نیروهای مسلح شد.
در سال ۲۰۱۵ هیأت‌ وزیران عراق تصویب کرد که سازمان حشد شعبی، سازمانی رسمی و مرتبط با نخست‌وزیر است. در پی این مصوبه این نیرو به‌صورت رسمی، بخشی از ساختار نیروهای مسلح عراق محسوب و وابسته به فرمانده کل نیروهای مسلح شد.


=ساختار=
== ساختار ==


درباره تعداد نیروهای حشد شعبی، آمارهای متفاوتی از صد هزار تا دو و نیم میلیون نفر ارایه شده است. همه طوایف دینی از شیعه، [[سنی]] و [[مسیحی]] و همه قومیت‌ها از عرب، کرد و [[ترکمن]] در حشد شعبی حضور دارند.
درباره تعداد نیروهای حشد شعبی، آمارهای متفاوتی از صد هزار تا دو و نیم میلیون نفر ارایه شده است. همه طوایف دینی از شیعه، [[سنی]] و [[مسیحی]] و همه قومیت‌ها از عرب، کرد و [[ترکمن]] در حشد شعبی حضور دارند.
خط ۵۵: خط ۴۱:
# جوانانی که به دعوت [[مرجعیت]] به کمک ارتش آمده‌اند.
# جوانانی که به دعوت [[مرجعیت]] به کمک ارتش آمده‌اند.


=تشبیه به بسیج ایران=
== تشبیه به بسیج ایران ==


عقیل حسینی رئیس شورای بسیج عراق آن را ادامه [[بسیج ایران]] توصیف کرد. وی پیشتر گفته‌ بود که بسیج عراق با تجربه بسیج ایران تشکیل شده‌است. نوری مالکی در مرداد ۱۳۹۴ شمسی در مصاحبه با خبرگزاری ابنا تصریح کرد: ما در ساختار بسیج عراق از بسیج ایران الگو گرفتیم.
عقیل حسینی رئیس شورای بسیج عراق آن را ادامه [[بسیج ایران]] توصیف کرد. وی پیشتر گفته‌ بود که بسیج عراق با تجربه بسیج ایران تشکیل شده‌است. نوری مالکی در مرداد ۱۳۹۴ شمسی در مصاحبه با خبرگزاری ابنا تصریح کرد: ما در ساختار بسیج عراق از بسیج ایران الگو گرفتیم.
خط ۶۳: خط ۴۹:
در حال حاضر این نیرو‌ها تحت وزارت داخله فعالیت دارند. اگرچه حکومت عراق خود به این نیرو‌ها مشروعیت بخشیده‌ است حضور این نیرو‌های قدرتمند شبه نظامی در عراق مورد مناقشه و بحث‌های مختلف است.
در حال حاضر این نیرو‌ها تحت وزارت داخله فعالیت دارند. اگرچه حکومت عراق خود به این نیرو‌ها مشروعیت بخشیده‌ است حضور این نیرو‌های قدرتمند شبه نظامی در عراق مورد مناقشه و بحث‌های مختلف است.


=کادر رهبری=
== کادر رهبری ==


# فالح فیاض: فرمانده حشد شعبی
# فالح فیاض: فرمانده حشد شعبی
خط ۷۲: خط ۵۸:
# اکرم کعبی: دبیر کل مقاومت اسلامی حرکه النجباء
# اکرم کعبی: دبیر کل مقاومت اسلامی حرکه النجباء
# احمد اسدی: سخنگوی رسمی حشد شعبی
# احمد اسدی: سخنگوی رسمی حشد شعبی
#
 
حشد الشعبی از ۴۲ گروه نظامی ثبت شده نزد مشاور امنیت ملی تشکیل شده است که قریب به ۱۱۸ هزار رزمنده دارد اما آمارهای این گروه متفاوت هستند. گروه‌های مسلح حشدالشعبی به ۲ بخش تقسیم می‌شوند:  
حشد الشعبی از ۴۲ گروه نظامی ثبت شده نزد مشاور امنیت ملی تشکیل شده است که قریب به ۱۱۸ هزار رزمنده دارد اما آمارهای این گروه متفاوت هستند. گروه‌های مسلح حشدالشعبی به ۲ بخش تقسیم می‌شوند:  


* نخست گروه‌های مسلح معروف مانند [[سازمان بدر]]، گردان‌های حزب‌الله و [[عصائب اهل الحق]]
* نخست گروه‌های مسلح معروف مانند [[سازمان بدر]]، گردان‌های حزب‌الله و [[عصائب اهل الحق]]
* بخش دوم را گروه‌های کوچکی تشکیل می‌دهند که بخش زیادی از آنها پس از فتوای آیت‌الله سیستانی به وجود آمدند.
* بخش دوم را گروه‌های کوچکی تشکیل می‌دهند که بخش زیادی از آنها پس از فتوای آیت‌الله سیستانی به وجود آمدند.
*
 
پس از سازمان بدر، عصائب اهل‌الحق و گردان‌های حزب‌الله در رتبه های بعدی قرار دارند و هر یک از آنها نزدیک به ۶ هزار رزمنده دارند. جنبش‌های شاخص در نیروهای مردمی را جنبش‌النجباء به فرماندهی شیخ اکرم الکعبی، گردان‌های سید الشهداء به فرماندهی ابوآلاء، گردان های جند الامام به فرماندهی ابوجعفر الاسدی، گردان های امام علی به رهبری الحاج شبل، جنبش طلائع الخراسانی به فرماندهی علی الیاسری و گردان‌های عاشورا وابسته به مجلس اعلای اسلامی به فرماندهی [[عمار حکیم]] هستند.
پس از سازمان بدر، عصائب اهل‌الحق و گردان‌های حزب‌الله در رتبه های بعدی قرار دارند و هر یک از آنها نزدیک به ۶ هزار رزمنده دارند. جنبش‌های شاخص در نیروهای مردمی را جنبش‌النجباء به فرماندهی شیخ اکرم الکعبی، گردان‌های سید الشهداء به فرماندهی ابوآلاء، گردان های جند الامام به فرماندهی ابوجعفر الاسدی، گردان های امام علی به رهبری الحاج شبل، جنبش طلائع الخراسانی به فرماندهی علی الیاسری و گردان‌های عاشورا وابسته به مجلس اعلای اسلامی به فرماندهی [[عمار حکیم]] هستند.
همچنین نیروهای مردمی شامل گروه‌های کوچک‌تری مانند گردان های جهاد و البناء و تشکیل الحسین الثائر و نیروهای شهید صدر و گردان های التیار الرسالی و فرقه العباس و تیپ علی اکبر وابسته به [[عتباب]] مقدس [[حضرت عباس]] و [[امام حسین]] هستند.
همچنین نیروهای مردمی شامل گروه‌های کوچک‌تری مانند گردان های جهاد و البناء و تشکیل الحسین الثائر و نیروهای شهید صدر و گردان های التیار الرسالی و فرقه العباس و تیپ علی اکبر وابسته به [[عتباب]] مقدس [[حضرت عباس]] و [[امام حسین]] هستند.
خط ۸۵: خط ۷۱:
بنابراین از مهم‌ترین گروه‌های تشکیل دهنده حشد الشعبی می‌توان به گروه‌هایی همانند عصائب اهل الحق، سرایا، طلیعة الخراسانی، کتائب سیرالشهداء، حرکتة حزب الله النجباء، کتائب حزب الله، سرایا الاسلام و... اشاره کرد. فرهاندهی حشدالشعبی برعهده فالح فیاض است که [[ابومهدی المهندس]] معاون او بود که در عملیات تروریستی توسط دولت [[آمریکا]] به [[شهادت]] رسید و [[هادی العامری]] به جانشینی او انتخاب شد.
بنابراین از مهم‌ترین گروه‌های تشکیل دهنده حشد الشعبی می‌توان به گروه‌هایی همانند عصائب اهل الحق، سرایا، طلیعة الخراسانی، کتائب سیرالشهداء، حرکتة حزب الله النجباء، کتائب حزب الله، سرایا الاسلام و... اشاره کرد. فرهاندهی حشدالشعبی برعهده فالح فیاض است که [[ابومهدی المهندس]] معاون او بود که در عملیات تروریستی توسط دولت [[آمریکا]] به [[شهادت]] رسید و [[هادی العامری]] به جانشینی او انتخاب شد.


=فرمان ۱۰ بندی دولت عراق=
== فرمان ۱۰ بندی دولت عراق ==


۱۰ [[تيرماه]] ۱۳۹۸«[[عادل عبدالمهدی]]» نخست‌وزیر عراق طی فرمانی ۱۰ بندی دستوراتی را درباره حشد الشعبی عراق صادر کرد.
۱۰ [[تيرماه]] ۱۳۹۸«[[عادل عبدالمهدی]]» نخست‌وزیر عراق طی فرمانی ۱۰ بندی دستوراتی را درباره حشد الشعبی عراق صادر کرد.
خط ۹۱: خط ۷۷:


# تمامی نیرو‌های حشد الشعبی به عنوان بخش جدایی ناپذیری از نیرو‌های مسلح عراق عمل می‌کنند و هرگونه قوانینی که برای نیرو‌های مسلح اعمال می‌شود برای نیرو‌های حشد الشعبی نیز اعمال می‌شود مگر آنکه به صورت صریح به آن اشاره شود. این نیرو‌ها به فرمان فرمانده کل نیرو‌های مسلح و بر اساس قوانین تصویب شده در پارلمان عراق و دستورات صادر شده عمل خواهند کرد و رئیس هیئة الحشد الشعبی مسئول این تشکیلات خواهد بود که توسط فرمانده کل نیرو‌های مسلح تعیین می‌شود و تمامی تشکیلات حشدالشعبی به آن مرتبط می‌شوند.
# تمامی نیرو‌های حشد الشعبی به عنوان بخش جدایی ناپذیری از نیرو‌های مسلح عراق عمل می‌کنند و هرگونه قوانینی که برای نیرو‌های مسلح اعمال می‌شود برای نیرو‌های حشد الشعبی نیز اعمال می‌شود مگر آنکه به صورت صریح به آن اشاره شود. این نیرو‌ها به فرمان فرمانده کل نیرو‌های مسلح و بر اساس قوانین تصویب شده در پارلمان عراق و دستورات صادر شده عمل خواهند کرد و رئیس هیئة الحشد الشعبی مسئول این تشکیلات خواهد بود که توسط فرمانده کل نیرو‌های مسلح تعیین می‌شود و تمامی تشکیلات حشدالشعبی به آن مرتبط می‌شوند.
#
# نام‌گذاری‌هایی که گروه‌های حشد الشعبی در جریان درگیری‌های شجاعانه خود برای پایان دادن به موجودیت گروه داعش تروریستی داشتند کاملا پایان می‌یابد و با نام‌گذاری‌های نظامی نظیر(لشکر، تیپ، گروهان، ..) جایگزین می‌شود که این نام‌گذاری‌ها شامل حشد عشایر و هرگونه تشکیلات محلی دیگر می‌شود و افراد آن نیز همان رتبه‌های نظامی مرسوم در نیرو‌های مسلح را خواهند داشت.
# نام‌گذاری‌هایی که گروه‌های حشد الشعبی در جریان درگیری‌های شجاعانه خود برای پایان دادن به موجودیت گروه داعش تروریستی داشتند کاملا پایان می‌یابد و با نام‌گذاری‌های نظامی نظیر(لشکر، تیپ، گروهان، ..) جایگزین می‌شود که این نام‌گذاری‌ها شامل حشد عشایر و هرگونه تشکیلات محلی دیگر می‌شود و افراد آن نیز همان رتبه‌های نظامی مرسوم در نیرو‌های مسلح را خواهند داشت.
#
# این گروه‌ها، چه فردی و چه تشکیلاتی باید تمام ارتباطات سیاسی خود را قطع کنند.
# این گروه‌ها، چه فردی و چه تشکیلاتی باید تمام ارتباطات سیاسی خود را قطع کنند.
#
# گروه‌هایی که به نیرو‌های مسلح نمی‌پیوندند می‌توانند به گروه‌های سیاسی که تحت قانون احزار است تبدیل شود و از هر گونه حمل سلاح منع خواهند شد مگر با مجوز و در صورت نیاز برای حمایت از مراکز غیرنظامی و فرماندهی و شرایط آنها همانند بقیه گروه‌های سیاسی خواهد بود.
# گروه‌هایی که به نیرو‌های مسلح نمی‌پیوندند می‌توانند به گروه‌های سیاسی که تحت قانون احزار است تبدیل شود و از هر گونه حمل سلاح منع خواهند شد مگر با مجوز و در صورت نیاز برای حمایت از مراکز غیرنظامی و فرماندهی و شرایط آنها همانند بقیه گروه‌های سیاسی خواهد بود.
#
# پادگان‌های میزبان نیرو‌های حشد الشعبی کاملا همانند دیگر نیرو‌های مسلح بوده و مکان‌های حضور نیرو‌های حشد الشعبی برای جنگ بر اساس چارچوب‌های معمول در نیرو‌های مسلح تصمیم گیری خواهد شد.
# پادگان‌های میزبان نیرو‌های حشد الشعبی کاملا همانند دیگر نیرو‌های مسلح بوده و مکان‌های حضور نیرو‌های حشد الشعبی برای جنگ بر اساس چارچوب‌های معمول در نیرو‌های مسلح تصمیم گیری خواهد شد.
#
# تمامی مراکزی که اسم گروهی از گروه‌های حشد الشعبی داشته باشند چه در داخل شهر‌ها و چه خارج از آن، بسته خواهند شد.
# تمامی مراکزی که اسم گروهی از گروه‌های حشد الشعبی داشته باشند چه در داخل شهر‌ها و چه خارج از آن، بسته خواهند شد.
#
# موجودیت هرگونه گروه مسلحی که پنهانی یا آشکارا خارج از این چارچوب فعالیت می‌کند ممنوع بوده و تخطی از قانون به شمار می‌آید که موجب پیگرد خواهد شد.
# موجودیت هرگونه گروه مسلحی که پنهانی یا آشکارا خارج از این چارچوب فعالیت می‌کند ممنوع بوده و تخطی از قانون به شمار می‌آید که موجب پیگرد خواهد شد.
#
# تمامی دفاتر اقتصادی یا ایست و بازرسی‌ها و حضور یا منافع موسسات خارج از چارچوب جدید اعلامی، بسته خواهد شد و سازمان حشد الشعبی بخشی از نیرو‌های مسلح عراق به شمار می‌آید.
# تمامی دفاتر اقتصادی یا ایست و بازرسی‌ها و حضور یا منافع موسسات خارج از چارچوب جدید اعلامی، بسته خواهد شد و سازمان حشد الشعبی بخشی از نیرو‌های مسلح عراق به شمار می‌آید.
#
# تاریخ ۲۰۱۹/۰۷/۳۱ (سی روز آینده) زمان پایانی برای پیاده سازی این اقدامات است.
# تاریخ ۲۰۱۹/۰۷/۳۱ (سی روز آینده) زمان پایانی برای پیاده سازی این اقدامات است.
#
# به زودی دستورات دیگری درباره ساختار حشد الشعبی و تشیکلات آن صادر خواهد شد.
# به زودی دستورات دیگری درباره ساختار حشد الشعبی و تشیکلات آن صادر خواهد شد.


=دستاوردها=
== دستاوردها ==


مهم‌ترین دستاوردهای حشد الشعبی بعد از تاسیس را می‌توان در قالب چند پیروزی‌ راهبردی عنوان کرد که مهم‌ترین آنها عبارتند از:  
مهم‌ترین دستاوردهای حشد الشعبی بعد از تاسیس را می‌توان در قالب چند پیروزی‌ راهبردی عنوان کرد که مهم‌ترین آنها عبارتند از:  
خط ۱۲۱: خط ۹۸:
== منابع ==
== منابع ==
# [https://www.tabnak.ir/fa/tags/20134/1/%D8%AD%D8%B4%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B9%D8%A8%DB%8C برگرفته از سایت در مورد حشد الشعبی در ویکی تابناک بیشتر بخوانیدhttps://www.tabnak.ir]
# [https://www.tabnak.ir/fa/tags/20134/1/%D8%AD%D8%B4%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B9%D8%A8%DB%8C برگرفته از سایت در مورد حشد الشعبی در ویکی تابناک بیشتر بخوانیدhttps://www.tabnak.ir]
#
# [https://www.pasokh.org/fa/Article/View/110001502/%D8%A7%D9%8E%D9%84%D9%92%D8%AD%D9%8E%D8%B4%D9%92%D8%AF%D9%8F-%D8%A7%D9%84%D8%B4%D9%8E%D9%91%D8%B9%D9%92%D8%A8%DB%8C برگرفته از سایت اَلْحَشْدُ الشَّعْبی - مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهاتhttps://www.pasokh.org]
# [https://www.pasokh.org/fa/Article/View/110001502/%D8%A7%D9%8E%D9%84%D9%92%D8%AD%D9%8E%D8%B4%D9%92%D8%AF%D9%8F-%D8%A7%D9%84%D8%B4%D9%8E%D9%91%D8%B9%D9%92%D8%A8%DB%8C برگرفته از سایت اَلْحَشْدُ الشَّعْبی - مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهاتhttps://www.pasokh.org]
#
# [https://www.irna.ir/news/83621910/%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%B4%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B9%D8%A8%DB%8C-%D8%B9%D8%B1%D8%A7%D9%82-%D8%AF%D8%B1-%DA%AF%D8%B0%D8%B1-%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86 برگرفته از سایت الحشد الشعبی عراق در گذر زمان - ایرناhttps://www.irna.ir]
# [https://www.irna.ir/news/83621910/%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%B4%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B9%D8%A8%DB%8C-%D8%B9%D8%B1%D8%A7%D9%82-%D8%AF%D8%B1-%DA%AF%D8%B0%D8%B1-%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86 برگرفته از سایت الحشد الشعبی عراق در گذر زمان - ایرناhttps://www.irna.ir]
#


[[رده:محور مقاومت]]
[[رده:احزاب و گروه‌ها]]
[[رده:گروه‌های عضو جبهه مقاومت اسلامی]]
[[رده:عراق]]
Writers، confirmed، مدیران
۸۷٬۸۸۶

ویرایش