۸۷٬۷۷۵
ویرایش
حوزه علمیه نجف: تفاوت میان نسخه‌ها
←مدارس علمیه نجف
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۱۹: | خط ۱۹: | ||
* نخست آنکه به رغم ابتکارات شگرف او در حوزه [[اصول فقه|اصول]]، [[فقه]] و دفاعش از فقه تفریعی در حوزه [[شریعت]] و توفیقش در ترویج و تحکیم روش‌های استدلال و استنباط<ref>ر. ک: طوسی، ج ۱، ص۱ـ۳</ref> آرا و نظریات وی تا مدت‌ها به دلیل عظمت شخصیت او در مجامع علمی [[شیعه]] بدون معارض و نقدناپذیر رواج یافت و پیروانش بیش از یک قرن درصدد خرده‌گیری و نقد و بررسی نظریاتش برنیامدند. به تعبیر [[شهید ثانی]]<ref>شهیدثانی، ص۹۳</ref> و [[صاحب معالم]]، ابن شهید ثانی<ref>ابن شهید ثانی، ص۱۷۶</ref> همه فقها تنها ناقل گفته‌های او بودند. | * نخست آنکه به رغم ابتکارات شگرف او در حوزه [[اصول فقه|اصول]]، [[فقه]] و دفاعش از فقه تفریعی در حوزه [[شریعت]] و توفیقش در ترویج و تحکیم روش‌های استدلال و استنباط<ref>ر. ک: طوسی، ج ۱، ص۱ـ۳</ref> آرا و نظریات وی تا مدت‌ها به دلیل عظمت شخصیت او در مجامع علمی [[شیعه]] بدون معارض و نقدناپذیر رواج یافت و پیروانش بیش از یک قرن درصدد خرده‌گیری و نقد و بررسی نظریاتش برنیامدند. به تعبیر [[شهید ثانی]]<ref>شهیدثانی، ص۹۳</ref> و [[صاحب معالم]]، ابن شهید ثانی<ref>ابن شهید ثانی، ص۱۷۶</ref> همه فقها تنها ناقل گفته‌های او بودند. | ||
* عامل دیگر این ایستایی، جوانی حوزه نجف بود که نمی‌توانست همپای مراکزی همچون | * عامل دیگر این ایستایی، جوانی حوزه نجف بود که نمی‌توانست همپای مراکزی همچون حوزه علمیه بغداد، در برخورد با آرای گوناگون، پویایی داشته باشد، مخصوصاً آنکه هنگام مهاجرت شیخ از بغداد به نجف، تنها تعدادی کم شمار او را همراهی کرده بودند.<ref>محمدباقر صدر، ص۶۳</ref> | ||
* از میان رفتن قدرت [[آل بویه]] که پیوسته مراکز و شخصیت‌های علمی شیعه را تحت حمایت خود داشتند، عامل اثرگذار دیگری بر رکود بود و مخصوصاً از همان آغاز تصرف عراق به دست [[سلجوقیان]]، شیعه تحت فشارهای روزافزون قرار گرفت. | * از میان رفتن قدرت [[آل بویه]] که پیوسته مراکز و شخصیت‌های علمی شیعه را تحت حمایت خود داشتند، عامل اثرگذار دیگری بر رکود بود و مخصوصاً از همان آغاز تصرف عراق به دست [[سلجوقیان]]، شیعه تحت فشارهای روزافزون قرار گرفت. | ||
* ظهور [[ابن ادریس حلی|محمدبن ادریس حلّی]] (متوفی ۵۹۸ق) در [[حلّه]] رونق [[حوزه علمیه حله|حوزه علمیه]] این شهر را به همراه داشت ولی همین مسئله به رکود حوزه علمیه نجف شتاب بیشتری بخشید. وی توانست به روحیه پیروی بی‌چون و چرای مشایخ امامیه که در برابر آرا و فتاوای شیخ طوسی تسلیم و منقاد بودند، پایان دهد و با نقادی آرا و برخی روش‌های شیخ، روح تحقیق و نقد و تجدیدنظر را به محافل علمی شیعه باز آوَرَد. | * ظهور [[ابن ادریس حلی|محمدبن ادریس حلّی]] (متوفی ۵۹۸ق) در [[حلّه]] رونق [[حوزه علمیه حله|حوزه علمیه]] این شهر را به همراه داشت ولی همین مسئله به رکود حوزه علمیه نجف شتاب بیشتری بخشید. وی توانست به روحیه پیروی بی‌چون و چرای مشایخ امامیه که در برابر آرا و فتاوای شیخ طوسی تسلیم و منقاد بودند، پایان دهد و با نقادی آرا و برخی روش‌های شیخ، روح تحقیق و نقد و تجدیدنظر را به محافل علمی شیعه باز آوَرَد. | ||
| خط ۲۸: | خط ۲۸: | ||
=== دوره محقق اردبیلی === | === دوره محقق اردبیلی === | ||
از نیمه دوم قرن دهم رونق علمی به حوزه نجف بازگشت. اقدامات اثرگذاری چون آسان ساختن دسترسی به آب آشامیدنی از طریق حفر رودها توسط [[صفویه]] و ساخت قلعه‌های استوار و تأمین امنیت جانی ساکنان، به عنوان عوامل شکوفایی مجدد حوزه نجف شمرده شده است؛<ref>احمد مجید عیسی، ص۷۳۲.</ref> البته پیش از صفویان، برخی فرمانروایان و امیران | از نیمه دوم قرن دهم رونق علمی به حوزه نجف بازگشت. اقدامات اثرگذاری چون آسان ساختن دسترسی به آب آشامیدنی از طریق حفر رودها توسط [[صفویه]] و ساخت قلعه‌های استوار و تأمین امنیت جانی ساکنان، به عنوان عوامل شکوفایی مجدد حوزه نجف شمرده شده است؛<ref>احمد مجید عیسی، ص۷۳۲.</ref> البته پیش از صفویان، برخی فرمانروایان و امیران ایلخانی و جلایری با رویکردی سیاسی به احیای [[نجف]] با ماهیت شیعی در برابر [[بغداد]] با اکثریت سنی به اقدامات مشابهی دست زده، اما توفیق چندانی کسب نکرده بودند.<ref>فقیه، ص۱۲۵</ref> | ||
برخی معتقدند [[مقدس اردبیلی|مولی احمد بن اردبیلی]] در بازیابی رونق حوزه علمیه نجف نیز اثرگذار بوده است. حضور محقق اردبیلی در حوزه نجف و مقبول افتادن مکتب فقهی او، یعنی تتبع در [[حدیث|احادیث]] و توجه به احادیث صحیح السند ـ که چه بسا مورد بی‌اعتنایی یا اعراض فقهای سَلَف قرار گرفته بودـ در برابر قول به پذیرش فتوای مشهور، پژوهش‌گران و طلاب بسیاری را در حلقات درس او حاضر ساخت.<ref>حسن صدر، ج ۱، ص۹۸، ۳۲۱.</ref> [[محمد بن علی عاملی|شمس الدین محمد بن علی عاملی]] و [[صاحب معالم]] از شاگردان او هستند.<ref>حسن صدر، ج ۱، ص۹۳ـ۹۴؛ موسوی عاملی، ج ۱، مقدمه جواد شهرستانی، ص۳۰ـ۳۱.</ref> | برخی معتقدند [[مقدس اردبیلی|مولی احمد بن اردبیلی]] در بازیابی رونق حوزه علمیه نجف نیز اثرگذار بوده است. حضور محقق اردبیلی در حوزه نجف و مقبول افتادن مکتب فقهی او، یعنی تتبع در [[حدیث|احادیث]] و توجه به احادیث صحیح السند ـ که چه بسا مورد بی‌اعتنایی یا اعراض فقهای سَلَف قرار گرفته بودـ در برابر قول به پذیرش فتوای مشهور، پژوهش‌گران و طلاب بسیاری را در حلقات درس او حاضر ساخت.<ref>حسن صدر، ج ۱، ص۹۸، ۳۲۱.</ref> [[محمد بن علی عاملی|شمس الدین محمد بن علی عاملی]] و [[صاحب معالم]] از شاگردان او هستند.<ref>حسن صدر، ج ۱، ص۹۳ـ۹۴؛ موسوی عاملی، ج ۱، مقدمه جواد شهرستانی، ص۳۰ـ۳۱.</ref> | ||
| خط ۳۷: | خط ۳۷: | ||
* رکن الدین علی قُهپایی از شاگردان مکتب اردبیلی، در علم روایت و [[علم رجال|رجال]] متبحر بود و کتاب [[مجمع الرجال]] او از آثار دیگرش مشهورتر است.<ref>آقابزرگ طهرانی، ج ۴، ص۶۵</ref> | * رکن الدین علی قُهپایی از شاگردان مکتب اردبیلی، در علم روایت و [[علم رجال|رجال]] متبحر بود و کتاب [[مجمع الرجال]] او از آثار دیگرش مشهورتر است.<ref>آقابزرگ طهرانی، ج ۴، ص۶۵</ref> | ||
* ملا عبداللّه یزدی (متوفی ۹۸۱) مؤلف حاشیه بر بخش منطق تهذیب المنطق و الکلام اثر [[تفتازانی]] متعلق به همین دوره حوزه نجف بوده و کتاب او همچنان یکی از درسنامه‌های رایج در حوزه‌های علمیه است.<ref>فقیه، ص۱۲۷</ref> | * ملا عبداللّه یزدی (متوفی ۹۸۱) مؤلف حاشیه بر بخش منطق تهذیب المنطق و الکلام اثر [[تفتازانی]] متعلق به همین دوره حوزه نجف بوده و کتاب او همچنان یکی از درسنامه‌های رایج در حوزه‌های علمیه است.<ref>فقیه، ص۱۲۷</ref> | ||
* شیخ ابوالحسن فتونی عاملی نجفی (متوفی ۱۱۴۰) که از او به عنوان افقه المحدثین یاد شده، صاحب نوشته‌هایی چون [[مرآة الانوار(کتاب)|مرآة الانوار]] در تفسیر و ضیاءالعالمین در کلام است. کتاب اخیر در زمره مفصّل‌ترین تألیفات کلامی به شمار می‌رود.<ref>آقابزرگ طهرانی، ج۶، ص۱۷۵</ref> وی همچنین کتابی با عنوان [[تنزیه القمیین (کتاب)|تنزیه القمیین]] در نفی نسبت | * شیخ ابوالحسن فتونی عاملی نجفی (متوفی ۱۱۴۰) که از او به عنوان افقه المحدثین یاد شده، صاحب نوشته‌هایی چون [[مرآة الانوار(کتاب)|مرآة الانوار]] در تفسیر و ضیاءالعالمین در کلام است. کتاب اخیر در زمره مفصّل‌ترین تألیفات کلامی به شمار می‌رود.<ref>آقابزرگ طهرانی، ج۶، ص۱۷۵</ref> وی همچنین کتابی با عنوان [[تنزیه القمیین (کتاب)|تنزیه القمیین]] در نفی نسبت تشبیه و رؤیت به [[محدث|محدّثان]] [[قم]]، نگاشته است. | ||
=== دوره درخشش حوزه نجف === | === دوره درخشش حوزه نجف === | ||
دوره بعدی را که از قرن سیزدهم شروع می‌شود و تا زمان حال ادامه می‌یابد، می‌توان عصر کمال و اوج درخشش و زعامت علمی حوزه نجف دانست. با آغاز فعالیت علامه بحرالعلوم در نجف و عالمان و [[فقیهان]] بسیاری که به همت وحید بهبهانی تربیت شده بودند، حوزه نجف عظمت و شکوه خود را بازیافت و از نو به مرکز علمی جهان تشیع تبدیل شد. تلاش‌های شاگردان مستقیم و غیرمستقیم وحید بهبهانی معطوف مبارزه با [[اخباری]]گری و پاسخگویی به شبهات آنان و اثبات نیاز به قواعد اصولی در استنباط شد.<ref>ر. ک: گرجی، ص۲۳۴ـ۲۳۵</ref> این کوشش‌ها ثمربخش بود؛ علم اصول را به کمال رساند و در زمینه فقه به طور محسوسی باب بحث، نقد و تحلیل موضوعات و کاوش در آرای پیشینیان و ادلّه آنان گشوده شد<ref>بحرالعلوم، ص۸۰</ref> و سرانجام آنکه جریان اخباری هر چند از میان نرفت، به شدت محدود شد. | دوره بعدی را که از قرن سیزدهم شروع می‌شود و تا زمان حال ادامه می‌یابد، می‌توان عصر کمال و اوج درخشش و زعامت علمی حوزه نجف دانست. با آغاز فعالیت علامه بحرالعلوم در نجف و عالمان و [[فقیهان]] بسیاری که به همت وحید بهبهانی تربیت شده بودند، حوزه نجف عظمت و شکوه خود را بازیافت و از نو به مرکز علمی جهان تشیع تبدیل شد. تلاش‌های شاگردان مستقیم و غیرمستقیم وحید بهبهانی معطوف مبارزه با [[اخباری]]گری و پاسخگویی به شبهات آنان و اثبات نیاز به قواعد اصولی در استنباط شد.<ref>ر. ک: گرجی، ص۲۳۴ـ۲۳۵</ref> این کوشش‌ها ثمربخش بود؛ علم اصول را به کمال رساند و در زمینه فقه به طور محسوسی باب بحث، نقد و تحلیل موضوعات و کاوش در آرای پیشینیان و ادلّه آنان گشوده شد<ref>بحرالعلوم، ص۸۰</ref> و سرانجام آنکه جریان اخباری هر چند از میان نرفت، به شدت محدود شد. | ||
=== حوزه علمیه نجف و اندیشه وحدت اسلامی === | === حوزه علمیه نجف و اندیشه وحدت اسلامی === | ||
حوزه علمیه نجف به خاطر سیراب شدن از اندیشه‌های ناب پیامبر (ص) و اهل بیت مطهر و نیز صحابه راستین آن حضرت، از همان ابتدا و ملازم با فعالیت‌های علمی زعما و طلایه داران شکل‌دهی اش، به سرعت رویکردی مقارن و وحدت آفرین اتخاذ کرد. برای نمونه بزرگان موسس این حوزه، هر یک در کتب خود از مشی مقارَن و ناظر به منابع علمی اهل سنت تبعیت می‌نمودند. بزرگانی چون شیخ طوسی و شیخ مفید و ... از علمای سلف و نیز علمای معاصری چون شهید صدر، آیت‌الله سیستانی، شهید حکیم و ... از اندیشمندان معاصر همگی بر اصل مقارَن بودن بحث‌های علمی و نیز نفی تعصب تاکید داشته‌اند و نفی دیگری به نام دین را از مهم‌ترین | حوزه علمیه نجف به خاطر سیراب شدن از اندیشه‌های ناب پیامبر (ص) و اهل بیت مطهر و نیز صحابه راستین آن حضرت، از همان ابتدا و ملازم با فعالیت‌های علمی زعما و طلایه داران شکل‌دهی اش، به سرعت رویکردی مقارن و وحدت آفرین اتخاذ کرد. برای نمونه بزرگان موسس این حوزه، هر یک در کتب خود از مشی مقارَن و ناظر به منابع علمی اهل سنت تبعیت می‌نمودند. بزرگانی چون شیخ طوسی و شیخ مفید و ... از علمای سلف و نیز علمای معاصری چون شهید صدر، آیت‌الله سیستانی، شهید حکیم و ... از اندیشمندان معاصر همگی بر اصل مقارَن بودن بحث‌های علمی و نیز نفی تعصب تاکید داشته‌اند و نفی دیگری به نام دین را از مهم‌ترین حربه‌های دشمنان اسلام برای تخریب و ویران کردن پایگاه اجتماعی اسلام می‌دانستند. | ||
=== مهم‌ترین اندیشمندان تقریبی در حوزه علمیه نجف === | === مهم‌ترین اندیشمندان تقریبی در حوزه علمیه نجف === | ||
| خط ۶۱: | خط ۶۱: | ||
==== علمای وحدت‌گرای معاصر ==== | ==== علمای وحدت‌گرای معاصر ==== | ||
===== آخوند خراسانی ===== | ===== آخوند خراسانی ===== | ||
با اینکه دانشمندان دیگری در حوزه نجف، پس از شیخ انصاری، دست به تألیف و تصنیف در علم اصول زدند، ولی هیچ یک به رتبه آخوند [[محمد کاظم خراسانی|ملامحمدکاظم خراسانی]] (متوفی ۱۳۲۹ق) نرسیدند. وی از تربیت شدگان مکتب اصولی شیخ انصاری است، ولی آرای او در همه مباحث با نظریات شیخ انطباق ندارد.<ref>برای بررسی تطبیقی آرای این دو تن رجوع کنید به عنایةالاصول اثر سیدمرتضی فیروزآبادی</ref> پس از شیخ انصاری، او بیشترین تأثیر را بر حوزه‌های علمی شیعی گذاشته است. کتاب [[کفایة الاصول]] او در بردارنده نظریات و بیان‌هایی ابداعی است و چون به طور موجز تألیف شده، شروح و تعلیقات و تقریرات بسیاری بر آن نوشته‌اند. این کتاب نیز به عنوان آخرین متن آموزشی علم اصول در سطح عالی مورد استفاده قرار می‌گیرد. اغلب [[فقیهان]] برجسته اصولی قرن چهاردهم از پرورش یافتگان مکتب اصولی شیخ انصاری و شمار زیادی از آنان شاگردان آخوند خراسانی بوده‌اند. صدها تن محضر خراسانی را درک کردند و برخی چون شیخ [[محمد جواد بلاغی]] (متوفی ۱۳۵۲)، [[ابوالحسن مشکینی]] (متوفی ۱۳۵۸)، [[محمد حسین نائینی]](متوفی ۱۳۵۶)، [[محمد حسین غروی اصفهانی]] (متوفی ۱۳۶۱)، [[آقا ضیاءالدین عراقی]](متوفی ۱۳۶۱)، [[سید ابوالحسن اصفهانی]] (متوفی ۱۳۶۵)، [[محمد حسین کاشف الغطا|شیخ محمدحسین آل کاشف‌الغطاء]] (متوفی ۱۳۷۳)، | با اینکه دانشمندان دیگری در حوزه نجف، پس از شیخ انصاری، دست به تألیف و تصنیف در علم اصول زدند، ولی هیچ یک به رتبه آخوند [[محمد کاظم خراسانی|ملامحمدکاظم خراسانی]] (متوفی ۱۳۲۹ق) نرسیدند. وی از تربیت شدگان مکتب اصولی شیخ انصاری است، ولی آرای او در همه مباحث با نظریات شیخ انطباق ندارد.<ref>برای بررسی تطبیقی آرای این دو تن رجوع کنید به عنایةالاصول اثر سیدمرتضی فیروزآبادی</ref> پس از شیخ انصاری، او بیشترین تأثیر را بر حوزه‌های علمی شیعی گذاشته است. کتاب [[کفایة الاصول]] او در بردارنده نظریات و بیان‌هایی ابداعی است و چون به طور موجز تألیف شده، شروح و تعلیقات و تقریرات بسیاری بر آن نوشته‌اند. این کتاب نیز به عنوان آخرین متن آموزشی علم اصول در سطح عالی مورد استفاده قرار می‌گیرد. اغلب [[فقیهان]] برجسته اصولی قرن چهاردهم از پرورش یافتگان مکتب اصولی شیخ انصاری و شمار زیادی از آنان شاگردان آخوند خراسانی بوده‌اند. صدها تن محضر خراسانی را درک کردند و برخی چون شیخ [[محمد جواد بلاغی]] (متوفی ۱۳۵۲)، [[ابوالحسن مشکینی]] (متوفی ۱۳۵۸)، [[محمد حسین نائینی]](متوفی ۱۳۵۶)، [[محمد حسین غروی اصفهانی]] (متوفی ۱۳۶۱)، [[آقا ضیاءالدین عراقی]](متوفی ۱۳۶۱)، [[سید ابوالحسن اصفهانی]] (متوفی ۱۳۶۵)، [[محمد حسین کاشف الغطا|شیخ محمدحسین آل کاشف‌الغطاء]] (متوفی ۱۳۷۳)، سیدعبدالحسین شرف الدین عاملی (متوفی ۱۳۷۷) و [[حسین بروجردی|حاج آقا حسین بروجردی]] (متوفی ۱۳۸۰ق) به بالاترین مدارج [[اجتهاد]] و [[مرجعیت]] نایل آمدند.<ref>موسوعة طبقات الفقهاء، ج ۱۴، قسم ۲، ص۷۸۹</ref> | ||
===== سید محمدباقر صدر ===== | ===== سید محمدباقر صدر ===== | ||
| خط ۶۷: | خط ۶۷: | ||
== ضوابط و نظامات تدریس == | == ضوابط و نظامات تدریس == | ||
برای تدریس در حوزه علمیه شروط خاصی چون مدرک یا سن مطرح نیست و | برای تدریس در حوزه علمیه شروط خاصی چون مدرک یا سن مطرح نیست و طلاب آزادانه مدرّسان و استادان خود را برمی‌گزینند. بنابراین، استاد باید از توانایی علمی و قدرت بیان و پیشینه درسی درخور ذکر برخوردار باشد. در برابر تدریس، حقوقی به استادان پرداخت نمی‌شود و نیازهای ضروری زندگی آنان را مراجع تقلید تأمین می‌کنند.<ref>بهادلی، ص۱۰۳ـ۱۰۶</ref> طلاب رکن دیگر حوزه علمیه نجف‌اند که با داشتن برخی شرایط به تحصیل مشغول می‌شوند.<ref>ر. ک: «بحوث شاملة حول اسلوب الدراسة فی النجف»، ص۲۲۳</ref> معیشت طلاب از طریق شهریه مدرسه، کمک‌های مالی مراجع نجف یا مراجع دیگر کشورها، خانواده‌های طلاب، اشخاص حقیقی یا مراکز خیریه یا از محل [[وقف|موقوفات]] مدارس تأمین می‌شود.<ref>آل محبوبه، ج ۱، ص۱۳۲؛ محمد خلیلی، ص۴۰۵؛ جمالی، ص۱۲۰؛ مرتضوی لنگرودی، ص۳۷</ref> بعضاً نیز کمک‌های غیرنقدی و تسهیلاتی چون لوازم التحریر در اختیار طلاب قرار داده می‌شد<ref>جعفریان، ص۴۸</ref> و هر از گاهی در برخی مدارس (نظیر مدرسه قوام) غذا توزیع می‌شد.<ref>آل محبوبه، ج ۱، ص۱۳۰</ref> برخی هم در حوزه نجف ترجیح می‌دادند معاش خویش را از دسترنج خود تأمین کنند.<ref>نجفی قوچانی، ص۵۳۲؛ قاضی، ص۳۸</ref> | ||
=== ملیت طلاب === | === ملیت طلاب === | ||
اغلب طلاب [[نجف]] غیر بومی بوده و ملیت‌های گوناگونی داشتند؛ پاکستانی، هندی، تبتی، سوری، لبنانی، بحرینی، ترک، ایرانی و غیره؛ و از همه پرشمارتر ایرانیان بودند.<ref>جمالی، ص۱۱۸؛ محمد خلیلی، همانجا</ref> علاوه بر ایرانیان، که همواره یکی از مراکز علمی خود را نجف قرار داده بودند، طلاب علوم دینی [[جبل عامل]] نیز از روزگار [[شهید اول]] (نیمه دوم | اغلب طلاب [[نجف]] غیر بومی بوده و ملیت‌های گوناگونی داشتند؛ پاکستانی، هندی، تبتی، سوری، لبنانی، بحرینی، ترک، ایرانی و غیره؛ و از همه پرشمارتر ایرانیان بودند.<ref>جمالی، ص۱۱۸؛ محمد خلیلی، همانجا</ref> علاوه بر ایرانیان، که همواره یکی از مراکز علمی خود را نجف قرار داده بودند، طلاب علوم دینی [[جبل عامل]] نیز از روزگار [[شهید اول]] (نیمه دوم قرن هشتم) از لبنان به نجف مهاجرت می‌کردند و در روزگار سید جواد عاملی (متوفی ۱۲۲۶ق) بر تعداد آنان در این شهر افزوده شد.<ref>خلیل الزین، ص۱۸۰</ref> مدارس، معمولا ملیت طلبه را ملاک پذیرش قرار نمی‌دادند، ولی برخی از مدارس را بانیان آنها برای ملیت خاصی بنا می‌کردند، مثلا مدرسه عاملیین خاص لبنانی‌ها، مدرسه هندی از آنِ هندیان، و مدرسه ایروانی ویژه ترکان بود.<ref>محمد خلیلی، ص۴۰۶</ref> گاهی نیز اختلافاتی پیش می‌آمد.<ref>ر. ک: آل محبوبه، ج ۱، ص۱۳۲</ref> در سال‌های اخیر، پس از سقوط رژیم بعثی، به تدریج طلاب از کشورهای مختلف برای تحصیل به نجف می‌روند. | ||
== مدارس علمیه نجف == | == مدارس علمیه نجف == | ||
| خط ۷۷: | خط ۷۷: | ||
|- style="background:#FFE8E8;" | |- style="background:#FFE8E8;" | ||
| | |مدرسه مقداد سیوری، سلیمیه||فاضل مقداد||۸۲۶||از مدارس بسیار قدیمی و مشهور نجف است. | ||
|- | |- | ||
| | |مدرسه صحن شریف||شاه صفی (م ۱۰۵۲)||۱۰۴۲||۲۹ حجره دارد. | ||
|- style="background:#FFE8E8;" | |- style="background:#FFE8E8;" | ||
| | |مدرسه غرویه||شاه عباس اول|| ||مجاور صحن شریف | ||
|- | |- | ||
| | |مدرسه صدر||محمد حسین خان اصفهانی صدر‌اعظم فتحعلی شاه||۱۲۲۶|| | ||
|- style="background:#FFE8E8;" | |- style="background:#FFE8E8;" | ||
| | |مدرسه کاشف‌الغطاء معتمد||[[جعفر کاشف‌الغطاء|شیخ جعفر کاشف‌الغطاء]]||۱۲۴۳||مزار خاندان کاشف‌الغطاء در آنجاست. | ||
|- | |- | ||
| | |مدرسه شیخ مهدی کاشف‌الغطاء (مدرسه مهدیه)||مهدی بن جعفر کاشف‌الغطاء||۱۲۸۴||در حال حاضر فعال است. | ||
|- style="background:#FFE8E8;" | |- style="background:#FFE8E8;" | ||
| | |مدرسه قوام||قوام الملک فتحعلی خان شیرازی||۱۳۰۰||با نام مدرسۀ رسول اعظم، مرکز اداره مدارس حوزه علمیه نجف است | ||
|- | |- | ||
| | |مدرسه ایروانی||حاج مهدی ایروانی||۱۳۰۷||مخصوص طلاب آذری زبان ساخته شد. | ||
|- style="background:#FFE8E8;" | |- style="background:#FFE8E8;" | ||
|مدرسه بزرگ خلیلی||میرزا حسین خلیلی||۱۳۱۶||در ۱۴۱۲ تخریب شد. | |||
|- | |- | ||
| | |مدرسه شربیانی||شیخ فاضل شربیانی||۱۳۱۶||در حال حاضر فعال است. | ||
|- style="background:#FFE8E8;" | |- style="background:#FFE8E8;" | ||
| | |مدرسه آخوند (کبری)||[[محمدکاظم خراسانی|ملا محمد کاظم آخوند خراسانی]]||۱۳۲۷||با نام [[امام حسن(ع)]] فعال است. | ||
|- | |- | ||
|مدرسه کوچک میرزا حسین خلیلی||میرزا حسین خلیلی||۱۳۱۲||در ۱۴۱۲ تخریب شد. | |||
|- style="background:#FFE8E8;" | |- style="background:#FFE8E8;" | ||
| | |مدرسه قزوینی||محمد آغا امین قزوینی||۱۳۲۴||فعال است. | ||
|- | |- | ||
| | |مدرسه آخوند (متوسط)||ملا محمد کاظم آخوند خراسانی||۱۳۲۶||در ۱۴۱۲ تخریب شد. | ||
|- style="background:#FFE8E8;" | |- style="background:#FFE8E8;" | ||
| | |مدرسه سید محمد کاظم یزدی||سید محمد کاظم یزدی||۱۳۲۵||یکی از بهترین مدارس نجف و فعال است. | ||
|- | |- | ||
| | |مدرسه آخوند(کوچک)||ملا محمد کاظم آخوند خراسانی||۱۳۲۸|| | ||
|- style="background:#FFE8E8;" | |- style="background:#FFE8E8;" | ||
| | |مدرسه بخارایی||محمد یوسف بخاری||۱۳۲۹|| | ||
|- | |- | ||
| | |مسجد هندی|| ||۱۳۲۸||به نام مدرسه [[امام باقر(ع)]] از مدارس فعال نجف است. | ||
|- style="background:#FFE8E8;" | |- style="background:#FFE8E8;" | ||
| | |مدرسه علمیه آیت‌الله بروجردی (نجف)||[[سید حسین بروجردی]]||۱۳۷۳||به نام مدرسه [[امام حسین(ع)]] فعال است. | ||
|- | |- | ||
| | |مدرسه مرتضویه|| || ||[[سید حیدر آملی]] در آن ساکن بوده است. | ||
|- style="background:#FFE8E8;" | |- style="background:#FFE8E8;" | ||
| | |مدرسه ملا شیخ عبدالله||ملا عبدالله بن شهاب‌الدین یزدی||۱۲۷۳||تخریب شد. | ||
|- | |- | ||
| | |مدرسه حکیم|| || ||فعال است. | ||
|- style="background:#FFE8E8;" | |- style="background:#FFE8E8;" | ||
|مدرسه شبّریه||سید علی شبّر|| || | |||
|- | |- | ||
| | |مدرسه دارالحکمه||[[سید محسن حکیم]]||۱۳۲۶||در ۱۴۱۲ تخریب شد. | ||
|- style="background:#FFE8E8;" | |- style="background:#FFE8E8;" | ||
| | |مدرسه رحباوی||حاج عباس رحباوی||۱۳۷۸||یکی از بهترین مدارس نجف و فعال است. | ||
|- | |- | ||
| | |مدرسه جوهرچی||حاج محمد صالح جوهرچی||۱۳۸۳|| | ||
|- style="background:#FFE8E8;" | |- style="background:#FFE8E8;" | ||
| | |مدرسه بغدادی||عبدالعزیز بغدادی||۱۳۸۳||فعال است. | ||
|- | |- | ||
| | |مدرسه عاملی||محمد تقی فقیه عاملی|| ||فعال است. | ||
|- style="background:#FFE8E8;" | |- style="background:#FFE8E8;" | ||
|مدرسه الامام مهدی(ع)|| || ||فعال است. | |||
|- | |- | ||
|مدرسه افغانیها||شیخ حسن افغانی||۱۳۸۴|| | |||
|- style="background:#FFE8E8;" | |- style="background:#FFE8E8;" | ||
|مدرسه یزدی دوم||سید اسدالله یزدی فرزند سید محمد کاظم یزدی||۱۳۸۴|| | |||
|- | |- | ||
| | |مدرسه‌دار العلم||[[سید ابوالقاسم خویی]]|| ||نیروهای [[صدام]] پس از [[انتفاضه شعبانیه]] این مدرسه را تخریب کردند. | ||
|- style="background:#FFE8E8;" | |- style="background:#FFE8E8;" | ||
| | |مدرسه شیرازی||سید عبدالله شیرازی||۱۳۷۳|| | ||
|- | |- | ||
| | |مدرسه علامه بلاغی||[[سید علی سیستانی |سید علی سیستانی]]|| || | ||
|- style="background:#FFE8E8;" | |- style="background:#FFE8E8;" | ||
| | |جامعة نجف الاشرف||حاج محمد تقی اتفاق- سید محمد کلانتر||۱۳۳۵ش -۱۳۸۲ق||این مدرسه از فعالترین مدارس نجف است. | ||
|- style="background:#FFE8E8;" | |- style="background:#FFE8E8;" | ||
|} | |} | ||
| خط ۲۵۴: | خط ۲۴۷: | ||
رJoyce N. Wiley, The Islamic movement of Iraqi Shi`as, Boulder, Col. 1992. | رJoyce N. Wiley, The Islamic movement of Iraqi Shi`as, Boulder, Col. 1992. | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
== پیوند به بیرون == | == پیوند به بیرون == | ||