۸۷٬۷۸۰
ویرایش
جبهه آزادیبخش ملی الجزایر: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'آزادیبخش' به 'آزادیبخش'
جز (جایگزینی متن - ' افریقا' به ' آفریقا') |
جز (جایگزینی متن - 'آزادیبخش' به 'آزادیبخش') |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
<div class="wikiInfo">[[پرونده:جبهه | <div class="wikiInfo">[[پرونده:جبهه آزادیبخش ملی الجزایر.jpg|جایگزین=|بندانگشتی|نشان]] | ||
{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ | | {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ | | ||
!نام | !نام | ||
!جبهه | !جبهه آزادیبخش ملی الجزایر | ||
|- | |- | ||
|تاریخ تشکیل | |تاریخ تشکیل | ||
| خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
</div> | </div> | ||
'''جبهه | '''جبهه آزادیبخش ملی [[الجزایر]]''' ('''جبهه التحریر الوطنی الجزائری''') تشکلی است که جنگ استقلال الجزایر برضد استعمار [[فرانسه]] را سازماندهی کرد و پس از استقلال تنها حزب حاکم در این کشور شد. | ||
با آغاز استعمار الجزایر و اشغال این کشور به دست فرانسویان در 13 محرّم 1246/ 5 ژوئیه 1830، قیامهای گسترده‌ای برضد استعمار [[فرانسه]] شکل گرفت که از آن جمله قیام بزرگ [[عبدالقادرِ الجزایری]] در 1249ـ1263/ 1833ـ 1847 بود. <ref>بوحوش، ص 108، 120</ref> در اواخر 1338/1920، به تدریج نهضتهای ملی‌گرایانه در قالب تشکل‌های سیاسی و منسجم گسترش یافتند. | با آغاز استعمار الجزایر و اشغال این کشور به دست فرانسویان در 13 محرّم 1246/ 5 ژوئیه 1830، قیامهای گسترده‌ای برضد استعمار [[فرانسه]] شکل گرفت که از آن جمله قیام بزرگ [[عبدالقادرِ الجزایری]] در 1249ـ1263/ 1833ـ 1847 بود. <ref>بوحوش، ص 108، 120</ref> در اواخر 1338/1920، به تدریج نهضتهای ملی‌گرایانه در قالب تشکل‌های سیاسی و منسجم گسترش یافتند. | ||
| خط ۳۱: | خط ۳۱: | ||
در 24 خرداد 1305/ 15 ژوئن 1926، حزب ستاره [[شمال آفریقا]] (حزب نجم شمال افریقیا) تأسیس شد. <ref>سعداللّه، ج 2، ص 372؛ بوحوش، ص 288</ref> و در 31 مرداد 1306/ 23 اوت 1927 مِصالی الحاج *، رهبری آن را پذیرفت. این حزب، که با اوضاع نامناسب کار برای کارگران کشورهای شمال آفریقا مبارزه می‌کرد، در 9 آبان 1308/ 31 اکتبر 1929 منحل شد ولی در 1315 ش/ 1937 با عنوان حزب خلق [[الجزایر]] ('''حزب الشعب‌الجزائری''') مجدداً شروع به فعالیت کرد. <ref>سعداللّه، همانجا؛ آژرون، ص 112؛ نیز رجوع کنید به: بوحوش، ص 289ـ301</ref> | در 24 خرداد 1305/ 15 ژوئن 1926، حزب ستاره [[شمال آفریقا]] (حزب نجم شمال افریقیا) تأسیس شد. <ref>سعداللّه، ج 2، ص 372؛ بوحوش، ص 288</ref> و در 31 مرداد 1306/ 23 اوت 1927 مِصالی الحاج *، رهبری آن را پذیرفت. این حزب، که با اوضاع نامناسب کار برای کارگران کشورهای شمال آفریقا مبارزه می‌کرد، در 9 آبان 1308/ 31 اکتبر 1929 منحل شد ولی در 1315 ش/ 1937 با عنوان حزب خلق [[الجزایر]] ('''حزب الشعب‌الجزائری''') مجدداً شروع به فعالیت کرد. <ref>سعداللّه، همانجا؛ آژرون، ص 112؛ نیز رجوع کنید به: بوحوش، ص 289ـ301</ref> | ||
در 14 اردیبهشت 1310/ 5 مه 1931، [[شیخ عبدالحمیدبن بادیس]]، [[جمعیت علماءالمسلمین الجزایر]] را برای دفاع از فرهنگ عربی و اسلامی سازماندهی کرد. [[جنگ جهانی دوم]] (1939ـ 1945) و تحولات پس از آن، جایگاه [[فرانسه]] را در کشورهای آفریقای شمالی متزلزل کرد و موجب تحریک جنبش‌های | در 14 اردیبهشت 1310/ 5 مه 1931، [[شیخ عبدالحمیدبن بادیس]]، [[جمعیت علماءالمسلمین الجزایر]] را برای دفاع از فرهنگ عربی و اسلامی سازماندهی کرد. [[جنگ جهانی دوم]] (1939ـ 1945) و تحولات پس از آن، جایگاه [[فرانسه]] را در کشورهای آفریقای شمالی متزلزل کرد و موجب تحریک جنبش‌های آزادیبخش ملی در این کشورها شد. | ||
در 1321 ش/ فوریه 1943، سه تن از سران احزاب [[الجزایر]]، بیانیه خلق الجزایر (مشهور به «بیانیه دوم»، البیان‌الثانی) را برای استقلال کشور صادر کردند. در این بیانیه آمده بود که الجزایر باید مجدداً کشوری اسلامی و مستقل شود و همه شهروندان آن از حقوق مساوی برخوردار گردند. | در 1321 ش/ فوریه 1943، سه تن از سران احزاب [[الجزایر]]، بیانیه خلق الجزایر (مشهور به «بیانیه دوم»، البیان‌الثانی) را برای استقلال کشور صادر کردند. در این بیانیه آمده بود که الجزایر باید مجدداً کشوری اسلامی و مستقل شود و همه شهروندان آن از حقوق مساوی برخوردار گردند. | ||
| خط ۵۱: | خط ۵۱: | ||
آنان در 3 فروردین 1333/ 23 مارس 1954 برای پیشبرد اهداف انقلابی خود تشکلی با 22 عضو، با عنوان کمیته انقلابی برای اتحاد و اقدام (اللَّجْنه الثوریه للوحده و العمل)، ایجاد کردند. | آنان در 3 فروردین 1333/ 23 مارس 1954 برای پیشبرد اهداف انقلابی خود تشکلی با 22 عضو، با عنوان کمیته انقلابی برای اتحاد و اقدام (اللَّجْنه الثوریه للوحده و العمل)، ایجاد کردند. | ||
با آغاز شدن انقلاب [[الجزایر]]، این کمیته به جبهه | با آغاز شدن انقلاب [[الجزایر]]، این کمیته به جبهه آزادیبخش ملی الجزایر (جبهه التحریر الوطنی الجزائری) تغییر نام داد و ارتش آزادیبخش ملی [[الجزایر]] (جیش التحریر الوطنی الجزائری) برای انجام دادن عملیات نظامی پایه‌گذاری شد. <ref>حربی، ص 135؛ آژرون، ص 131ـ132؛ بوحوش، ص 351ـ 356، 359ـ361؛ عسلی، ص 17، 19، 202ـ 203</ref> | ||
== آغاز فعالیت == | == آغاز فعالیت == | ||
جبهه | جبهه آزادیبخش ملی در 10 آبان 1333/ اول نوامبر 1954، در بیانیه‌ای، اهداف داخلی و خارجی خود را اعلام کرد. اهداف داخلی‌عبارت بودند از: برپایی حکومت دموکراتیک برطبق مبانی اسلامی و برقراری استقلال ملی، احترام به تمام آزادی‌های اساسی بدون هیچ‌گونه تبعیض نژادی یا مذهبی، زدودن فساد و تباهی از چهره انقلاب، و گسترش انقلاب الجزایر. در عرصه بین‌المللی نیز اتحاد کشورهای شمالی آفریقا با محوریت اسلامی ـ عربی و پیوند نزدیک با حامیان انقلاب [[الجزایر]] در جامعه بین‌المللی، به ویژه در سازمان‌ملل‌متحد، از مهم‌ترین اهداف خارجی جبهه بود. در این بیانیه همچنین نوشته شده بود که در صورت پذیرش حق تعیین سرنوشت مردم [[الجزایر]] و استقلال کشور، جبهه نیز آماده است تا بحران [[الجزایر]] را به روشهای دموکراتیک و مسالمت‌آمیز رفع نماید. <ref>رودی، ص 159ـ160؛ بوحوش، ص 576 ـ579؛ شیخ نوری، ص 159ـ 160</ref> | ||
فرانسوا میتران، وزیر کشور وقت [[فرانسه]]، در پاسخ به این بیانیه گفت الجزایر جزئی از [[فرانسه]] است و این کشور حاکمیتی جز حاکمیت خود را بر الجزایر به رسمیت نمی‌شناسد. <ref>بوحوش، ص 405؛ دژاردن، ص 331</ref> | فرانسوا میتران، وزیر کشور وقت [[فرانسه]]، در پاسخ به این بیانیه گفت الجزایر جزئی از [[فرانسه]] است و این کشور حاکمیتی جز حاکمیت خود را بر الجزایر به رسمیت نمی‌شناسد. <ref>بوحوش، ص 405؛ دژاردن، ص 331</ref> | ||
با انتشار بیانیه جبهه | با انتشار بیانیه جبهه آزادیبخش الجزایر، بسیاری از سازمان‌ها و گروه‌های سیاسی فعال در [[الجزایر]]، در 1335ش/ آوریل 1956 به جبهه ملحق شدند، از جمله جمعیت العلماءالمسلمین، اتحادیه کارگران مسلمان، سازمان دانشجویان مسلمان شمال آفریقا، و اتحادیه دموکراتیک بیانیه [[الجزایر]] <ref>اوزگان، ص 199ـ200؛ عسلی، ص 21؛ آژرون، ص 131</ref> | ||
با اتحاد و ائتلاف دیگر تشکل‌های انقلابی [[الجزایر]] به رهبری احمدبن بلا، در 29 مرداد 1335/ 20 اوت 1956 همایش مخفی جبهه در منطقه صومام شکل گرفت. همچنین کمیته اجرایی و شورای ملی انقلاب [[الجزایر]] از نمایندگان سراسر [[الجزایر]] تشکیل شد تا به عنوان عالی‌ترین مرجع اجرایی انقلاب، اداره امور را برعهده گیرد <ref>اوزگان، همانجا؛ بوحوش، ص 391ـ397؛ آژرون، ص 131ـ 132</ref> دولت [[فرانسه]] نیز برای سرکوب قیام [[الجزایر]] تلاش نمود تا کمکهای خارجی به جبهه را قطع کند. | با اتحاد و ائتلاف دیگر تشکل‌های انقلابی [[الجزایر]] به رهبری احمدبن بلا، در 29 مرداد 1335/ 20 اوت 1956 همایش مخفی جبهه در منطقه صومام شکل گرفت. همچنین کمیته اجرایی و شورای ملی انقلاب [[الجزایر]] از نمایندگان سراسر [[الجزایر]] تشکیل شد تا به عنوان عالی‌ترین مرجع اجرایی انقلاب، اداره امور را برعهده گیرد <ref>اوزگان، همانجا؛ بوحوش، ص 391ـ397؛ آژرون، ص 131ـ 132</ref> دولت [[فرانسه]] نیز برای سرکوب قیام [[الجزایر]] تلاش نمود تا کمکهای خارجی به جبهه را قطع کند. | ||
در آبان 1335/ اکتبر 1956، منازعه [[فرانسه]]، [[انگلیس]] و [[اسرائیل(فلسطین اشغالی)]] با [[جمال عبدالناصر]] - که از حامیان جبهه | در آبان 1335/ اکتبر 1956، منازعه [[فرانسه]]، [[انگلیس]] و [[اسرائیل(فلسطین اشغالی)]] با [[جمال عبدالناصر]] - که از حامیان جبهه آزادیبخش ملی [[الجزایر]] به شمار می‌آمد - در قطع ارتباط جبهه با کشورهای خارجی، بی‌نتیجه بود و حتی بحران سوئز سبب شد تا حمایت دیگر دولت‌های تازه استقلال‌یافته و غیرمتعهد، از جبهه بیشتر شود. <ref>بیل و لیدن، ص 148ـ242؛ شریط و میلی، ص 291ـ292؛ صدر، ص 22؛ سوئز</ref> | ||
پس از برگزاری همایش مخفی جبهه در صومام، برنامه تشکیل جمهوری [[الجزایر]] سازماندهی شد. این برنامه در چارچوب اصول پیشنهادی رهبران جبهه و با هدف مبارزه مسلحانه با اشغالگران تعیین گردید و تأسیس جمهوری سوسیال دموکرات [[الجزایر]] در دستور کار آن بود. | پس از برگزاری همایش مخفی جبهه در صومام، برنامه تشکیل جمهوری [[الجزایر]] سازماندهی شد. این برنامه در چارچوب اصول پیشنهادی رهبران جبهه و با هدف مبارزه مسلحانه با اشغالگران تعیین گردید و تأسیس جمهوری سوسیال دموکرات [[الجزایر]] در دستور کار آن بود. | ||
| خط ۶۹: | خط ۶۹: | ||
فرحات عباس و دوستانش در غیاب بن‌بلا، رهبری تشکیلات جبهه را به عهده گرفتند. | فرحات عباس و دوستانش در غیاب بن‌بلا، رهبری تشکیلات جبهه را به عهده گرفتند. | ||
آنان با صدور اعلامیه، دستگیری پنج تن از رهبران سیاسی ـ نظامی جبهه را محکوم و تأکید کردند تا کسب استقلال و آزادی به مبارزه خود ادامه خواهند داد. ژنرال دوگل پس از روی کار آمدن (1337 ش/ 1958) در [[فرانسه]]، به سبب تشدید ناآرامیها در [[الجزایر]]، به اقدام نظامی متوسل شد و حدود پانصد هزار تن از نظامیان [[فرانسه]] را علیه جبهه | آنان با صدور اعلامیه، دستگیری پنج تن از رهبران سیاسی ـ نظامی جبهه را محکوم و تأکید کردند تا کسب استقلال و آزادی به مبارزه خود ادامه خواهند داد. ژنرال دوگل پس از روی کار آمدن (1337 ش/ 1958) در [[فرانسه]]، به سبب تشدید ناآرامیها در [[الجزایر]]، به اقدام نظامی متوسل شد و حدود پانصد هزار تن از نظامیان [[فرانسه]] را علیه جبهه آزادیبخش ملی به کار گرفت. <ref>بوحوش، ص 429ـ431؛ اسعدی، ج 1، ص 146ـ147</ref> | ||
ارتش | ارتش آزادیبخش ملی [[الجزایر]] نیز به دو بخش درون مرزی و برون مرزی تقسیم شد. ارتش درون مرزی متشکل از گروه‌های نظامی بود که به طور نامنظم و پراکنده در داخل کشور مبارزه می‌کردند و ارتش برون‌مرزی در [[مراکش]] و [[تونس]] دارای فرماندهی واحد و تشکیلات منسجم و مجهز به سلاحهای جدید بود و رهبری آن را هُواری بومِدیَن * برعهده داشت. | ||
در مجموع، 90% از کل نیروهای نظامی را دهقانان و کشاورزان تشکیل می‌دادند. <ref>روآ، ص 102؛ ازغندی، ص 71ـ73</ref> | در مجموع، 90% از کل نیروهای نظامی را دهقانان و کشاورزان تشکیل می‌دادند. <ref>روآ، ص 102؛ ازغندی، ص 71ـ73</ref> | ||
در 13 تیر 1337/ 4 ژوئن 1958، ژنرال دوگل به [[الجزایر]] رفت و در سخنرانی خود در مقابل کاخ دولت در [[الجزایر]]، خواستار مصالحه شد و بر وجود ملت [[الجزایر]] و حق آنان برای تعیین سرنوشت خویش تأکید نمود. <ref>بوحوش، ص 432؛ آژرون، ص 136ـ137</ref> | در 13 تیر 1337/ 4 ژوئن 1958، ژنرال دوگل به [[الجزایر]] رفت و در سخنرانی خود در مقابل کاخ دولت در [[الجزایر]]، خواستار مصالحه شد و بر وجود ملت [[الجزایر]] و حق آنان برای تعیین سرنوشت خویش تأکید نمود. <ref>بوحوش، ص 432؛ آژرون، ص 136ـ137</ref> | ||
در 28 شهریور 1337/ 19 سپتامبر 1958، جبهه | در 28 شهریور 1337/ 19 سپتامبر 1958، جبهه آزادیبخش [[الجزایر]]، دولت موقت در تبعید را تشکیل داد و شورای ملی انقلاب و اعضای دولت موقت جمهوری [[الجزایر]] نیز انتخاب شدند. | ||
[[فرحات عباس]] نخست وزیر یا رئیس دولت و کریم بِلْقاسم نایب رئیس یا معاون اول نخست‌وزیر شد. <ref>بوحوش، ص 475ـ476؛ ازغندی، ص 79ـ80</ref> | [[فرحات عباس]] نخست وزیر یا رئیس دولت و کریم بِلْقاسم نایب رئیس یا معاون اول نخست‌وزیر شد. <ref>بوحوش، ص 475ـ476؛ ازغندی، ص 79ـ80</ref> | ||
در 13 آبان 1339/ 4 نوامبر 1960، ژنرال دوگل در یک سخنرانی تاریخی تولد [[الجزایر]] را اعلام، و تأکید نمود که در راه صلح در [[الجزایر]] کوشش خواهد کرد <ref>بوحوش، ص 523 ـ524</ref> | در 13 آبان 1339/ 4 نوامبر 1960، ژنرال دوگل در یک سخنرانی تاریخی تولد [[الجزایر]] را اعلام، و تأکید نمود که در راه صلح در [[الجزایر]] کوشش خواهد کرد <ref>بوحوش، ص 523 ـ524</ref> | ||
در 19ـ24 آذر 1339/ 10ـ 15 دسامبر 1960، میلیون‌ها تن از مردم [[الجزایر]] در حمایت از جبهه | در 19ـ24 آذر 1339/ 10ـ 15 دسامبر 1960، میلیون‌ها تن از مردم [[الجزایر]] در حمایت از جبهه آزادیبخش، تظاهرات کردند و صدها تن از آنان کشته شدند. <ref>بوحوش، ص449؛ رودی، ص174؛ ازغندی، ص 81</ref> | ||
در پی کشتار مردم [[الجزایر]]، سازمان ملل متحد حق استقلال مردم [[الجزایر]] را به رسمیت شناخت، ولی حکومت [[فرانسه]] بر حفظ حاکمیت خویش در [[الجزایر]] پافشاری می‌کرد. در [[فرانسه]] نیز دربارهجنگ با الجزایریها اختلافات بالا گرفته بود. حزب کمونیست [[فرانسه]] نیز که از 1333 ش/1954 نسبت به انقلاب [[الجزایر]] موضعی انتقادی داشت، ادامه فعالیتهای استعماری دولت [[فرانسه]] را علیه [[الجزایر]] محکوم نموده و شرکت اعضای خود را در هر نوع فعالیت برضد [[الجزایر]] ممنوع کرد. | در پی کشتار مردم [[الجزایر]]، سازمان ملل متحد حق استقلال مردم [[الجزایر]] را به رسمیت شناخت، ولی حکومت [[فرانسه]] بر حفظ حاکمیت خویش در [[الجزایر]] پافشاری می‌کرد. در [[فرانسه]] نیز دربارهجنگ با الجزایریها اختلافات بالا گرفته بود. حزب کمونیست [[فرانسه]] نیز که از 1333 ش/1954 نسبت به انقلاب [[الجزایر]] موضعی انتقادی داشت، ادامه فعالیتهای استعماری دولت [[فرانسه]] را علیه [[الجزایر]] محکوم نموده و شرکت اعضای خود را در هر نوع فعالیت برضد [[الجزایر]] ممنوع کرد. | ||
| خط ۱۰۸: | خط ۱۰۸: | ||
== اختلاف در بین اعضا == | == اختلاف در بین اعضا == | ||
دولت موقت، در پی اعتراض اعضای جبهه | دولت موقت، در پی اعتراض اعضای جبهه آزادیبخش به اقدامات سازشکارانه دولت موقت در قرارداد اویان، مبارزان معروف ارتش آزادیبخش ملی را بازداشت کرد و هواری بومدین و دو تن از فرماندهان ارتش و معاونان او را برکنار نمود. دولت موقت کوشید تا مردم [[الجزایر]] را علیه بن‌بلا تحریک کند، | ||
از این‌رو [[بن بلا]] به قاهره و سپس به [[مراکش]] رفت. او در 20 تیر/ 11 ژوئیه همان سال به [[الجزایر]] بازگشت. به عقیده بن‌بلا جبهه می‌توانست حمایت مردمی را در جهت سیاست‌های دولت سازماندهی کند و از این طریق نقش خود را در رهبری کشور تقویت نماید؛ از این‌رو، وی در فروردین 1342/ آوریل 1963 بن خیضر را به دبیرکلی جبهه بر گزید. در مرداد 1342/ اوت 1963، قانون اساسی تحت نظارت جبهه پس از همه‌پرسی، به تصویب مجلس [[الجزایر]] رسید. بر اساس قانون اساسی جدید، جبهه | از این‌رو [[بن بلا]] به قاهره و سپس به [[مراکش]] رفت. او در 20 تیر/ 11 ژوئیه همان سال به [[الجزایر]] بازگشت. به عقیده بن‌بلا جبهه می‌توانست حمایت مردمی را در جهت سیاست‌های دولت سازماندهی کند و از این طریق نقش خود را در رهبری کشور تقویت نماید؛ از این‌رو، وی در فروردین 1342/ آوریل 1963 بن خیضر را به دبیرکلی جبهه بر گزید. در مرداد 1342/ اوت 1963، قانون اساسی تحت نظارت جبهه پس از همه‌پرسی، به تصویب مجلس [[الجزایر]] رسید. بر اساس قانون اساسی جدید، جبهه آزادیبخش به عنوان تنها حزب سیاسی تعیین گردید و بن‌بلا نیز برای پنج سال به ریاست جمهوری انتخاب شد. <ref>اسعدی، ج 1، ص 153؛ میتکیس، ص 27</ref>؛ «بن‌بلا و جبهه آزادیبخش ملی». (2003) | ||
== احیای دوباره == | == احیای دوباره == | ||
نخستین کنگره جبهه در 1343 ش/1964 در [[الجزیره]] تشکیل شد و در آن آیین‌نامه و برنامه حزب - که به منشور [[الجزیره]] شهرت یافت - تصویب گردید. | نخستین کنگره جبهه در 1343 ش/1964 در [[الجزیره]] تشکیل شد و در آن آیین‌نامه و برنامه حزب - که به منشور [[الجزیره]] شهرت یافت - تصویب گردید. | ||
در این منشور، بر هدایت جبهه در مسیر تغییرات عمیق دموکراتیک، مبارزه با امپریالیسم و حرکت در مسیر سوسیالیسم تأکید شد. | در این منشور، بر هدایت جبهه در مسیر تغییرات عمیق دموکراتیک، مبارزه با امپریالیسم و حرکت در مسیر سوسیالیسم تأکید شد. | ||
حزب کمونیست [[الجزایر]] نیز منشور الجزیره را مبنای همکاریهای مشترک با جبهه قرار داد و در خرداد 1343/ ژوئن 1964 اعضای حزب کمونیست [[الجزایر]] به جبهه پیوستند(دخانیاتی، ص380ـ381). در 1355ش/ 1976، «منشور ملی» پس از انتشار و همه‌پرسی تصویب شد و دوباره در آن نقش مسلط جبهه | حزب کمونیست [[الجزایر]] نیز منشور الجزیره را مبنای همکاریهای مشترک با جبهه قرار داد و در خرداد 1343/ ژوئن 1964 اعضای حزب کمونیست [[الجزایر]] به جبهه پیوستند(دخانیاتی، ص380ـ381). در 1355ش/ 1976، «منشور ملی» پس از انتشار و همه‌پرسی تصویب شد و دوباره در آن نقش مسلط جبهه آزادیبخش ملی احیا گردید. در آبان/ نوامبر همان سال، اصول مندرج در منشور ملی مجدداً به عنوان قانون اساسی جدید به همه‌پرسی گذاشته و تصویب شد. | ||
بر اساس قانون اساسی جدید، ارتش ملی و خلقی وارث ارتش ملی | بر اساس قانون اساسی جدید، ارتش ملی و خلقی وارث ارتش ملی آزادیبخش و حافظ انقلاب دانسته شد و جبهه آزادیبخش نیز نیروی پیشاهنگی تلقی شد که خلق را برای برپایی نظام سوسیالیسم هدایت می‌نمود. همچنین بر اساس قانون اساسی جدید، مقرر شد مناصب و مقامات حساس و اساسی دولتی در اختیار اعضای رهبری حزب قرار گیرد. <ref>رودی، ص210؛ مجیدی سورکی، ص73؛ نیز رجوع کنید به: بومدین، هواری</ref> | ||
== تشکیلات == | == تشکیلات == | ||
از لحاظ تشکیلاتی نیز، براساس اساسنامه‌های حزبی مصوبه دی 1357/ژانویه 1979 در همایش جبهه | از لحاظ تشکیلاتی نیز، براساس اساسنامه‌های حزبی مصوبه دی 1357/ژانویه 1979 در همایش جبهه آزادیبخش ملی، مقرر گردید کمیته مرکزی این حزب - که همایش حزب آن را انتخاب می‌کند - دبیر کلی برای حزب برگزیند که دبیرکل نامزد ریاست جمهوری نیز بشود. این حزب را دبیرخانه‌ای اجرایی، متشکل از پنج عضو، اداره می‌کند. | ||
این حزب به 17 فدراسیون، 109 بخش (دایره) و 112، 1 کمون (بلدیه) تقسیم گردیده است. <ref>اسعدی، ج 1، ص 166</ref> | این حزب به 17 فدراسیون، 109 بخش (دایره) و 112، 1 کمون (بلدیه) تقسیم گردیده است. <ref>اسعدی، ج 1، ص 166</ref> | ||
== کثرت گرایی حزبی == | == کثرت گرایی حزبی == | ||
از اواسط دهه 1360 ش/1980، [[الجزایر]] با وخامت اوضاع اقتصادی و شکست سیاست‌های صنعتی و توسعه ملی مواجه شد. دراین دهه رشد اسلام‌گرایی از یک‌سو و افزایش انحصارطلبی جبهه | از اواسط دهه 1360 ش/1980، [[الجزایر]] با وخامت اوضاع اقتصادی و شکست سیاست‌های صنعتی و توسعه ملی مواجه شد. دراین دهه رشد اسلام‌گرایی از یک‌سو و افزایش انحصارطلبی جبهه آزادیبخش ملی از سوی دیگر، به عنوان تنها حزب حاکم در کشور، سبب گسترش ناآرامیها و درگیریهایی در [[الجزایر]] شد و دولت حاکم مجبور گردید در 14 اسفند 1367/ 23 فوریه 1989، با برگزاری همه‌پرسی، در قانون اساسی بازنگری کند. | ||
بر اساس قانون اساسی جدید، کثرت‌گرایی حزبی به رسمیت شناخته شد و همین امر، سبب اعتراض رهبران سنّتی و قدیمی جبهه گردید. | بر اساس قانون اساسی جدید، کثرت‌گرایی حزبی به رسمیت شناخته شد و همین امر، سبب اعتراض رهبران سنّتی و قدیمی جبهه گردید. | ||
جبهه نجات اسلامی نیز در این فضای باز سیاسی، با اخذ مجوز رسمی از وزارت کشور، به عنوان رقیب اصلی جبهه | جبهه نجات اسلامی نیز در این فضای باز سیاسی، با اخذ مجوز رسمی از وزارت کشور، به عنوان رقیب اصلی جبهه آزادیبخش ملی فعالیت خود را آغاز کرد. دائره‌المعارف جهان اسلام آکسفورد. <ref>ذیل "Islamic Salvation Front"؛ کسرایی، ص19ـ26، 31ـ 35، 68؛ نیز رجوع کنید به جبهه نجات اسلامی الجزایر</ref> و در انتخابات شوراهای شهرداری و شوراهای شهر (ایالتی) [[الجزایر]] در 22 خرداد 1362/ 12 ژوئن 1990، و انتخابات مجلس در 5 دی 1370/ 26 دسامبر 1991 به‌طور شگفت‌انگیزی بر جبهه آزادیبخش ملی [[الجزایر]] پیروز شد، ولی کودتای نظامیان در 22 دی 1370/ 12 ژانویه 1992 و انحلال جبهه در 14 اسفند/ 4 مارس همان سال، زمینه را برای افزایش انحصارطلبی حزب حاکم فراهم کرد. <ref>کسرایی، ص 71، 74، 137، 167ـ169؛ رمضان قرنی محمد، ص 213ـ217</ref> | ||
الیامین رِزوال نیز در دوره ریاست جمهوری خود تلاش کرد تا سازمان حزبی جدیدی را جانشین جبهه | الیامین رِزوال نیز در دوره ریاست جمهوری خود تلاش کرد تا سازمان حزبی جدیدی را جانشین جبهه آزادیبخش نماید، از این‌رو حزب التجمع الوطنی‌الدیمقراطی را تأسیس کرد، که از اعضای پایین رتبه جبهه تشکیل شده بود. حزب مذکور، در انتخابات مجلس در 15 خرداد 1376/ 5 ژوئن 1997 بر جبهه آزادیبخش ملی پیروز شد اما، در 20 شهریور 1377/ 11 سپتامبر 1998 ژنرال زروال، تحت فشار سیاسی نظامیان، از قدرت کناره گرفت. <ref>صیداوی، ص40؛ میتکیس، ص 34ـ35؛ باسل، ص200؛ مهابه، 1997، ص 136</ref> | ||
پس از او در 16 فروردین 1378/ 5 آوریل 1999، عبدالعزیز بوتفلیقه که از 1356ش/1977 در ارتش جبهه | پس از او در 16 فروردین 1378/ 5 آوریل 1999، عبدالعزیز بوتفلیقه که از 1356ش/1977 در ارتش جبهه آزادیبخش ملی حضور داشت، با حمایت کمیته مرکزی جبهه و پشتیبانی نظامیان، نامزد انتخابات ریاست جمهوری شد. | ||
برخی از رهبران سنّتی و قدیمی | برخی از رهبران سنّتی و قدیمی جبههآزادیبخش، با نامزدی وی مخالف بودند؛ با این همه، [[بوتفلیقه]] با کسب 79ر73% آرا به ریاست جمهوری [[الجزایر]] رسید. <ref>مهابه، 1999، ص 178ـ179؛ صیداوی، ص40ـ41</ref> | ||
== منابع:== | == منابع:== | ||
| خط ۱۴۴: | خط ۱۴۴: | ||
-رجب باسل، «ابعاد استقاله الرئیس الجزائری الامین زروال»، السیاسه‌الدولیه، ش 135 (ژانویه 1999)؛ | -رجب باسل، «ابعاد استقاله الرئیس الجزائری الامین زروال»، السیاسه‌الدولیه، ش 135 (ژانویه 1999)؛ | ||
-م. براگینسکی، بیداری آفریقا: بررسی جنبش‌های | -م. براگینسکی، بیداری آفریقا: بررسی جنبش‌های آزادیبخش ملی در آفریقای استعماری، ترجمه ج. علوی‌نیا و ا. ح. رضوانی، تهران 1352 ش؛ | ||
-عمار بوحوش، التاریخ السیاسی للجزائر: من البدایه و لغایه 1962، بیروت 1997؛ محمد حربی، الجزائر 1954ـ1962: جبهه التحریر الوطنی، الاسطوره و الواقع، ترجمه کمیل قیصر داغر، بیروت 1983؛ | -عمار بوحوش، التاریخ السیاسی للجزائر: من البدایه و لغایه 1962، بیروت 1997؛ محمد حربی، الجزائر 1954ـ1962: جبهه التحریر الوطنی، الاسطوره و الواقع، ترجمه کمیل قیصر داغر، بیروت 1983؛ | ||