خدیجه بنت خویلد: تفاوت میان نسخه‌ها

!نخستین بانوی مسلمان

|-

|-

|اطلاعات نشر

|}

</div>

خدیجه دختر '''خویلد بن أسد بن عبدالعُزّی بن قُصَیّ'''، پانزده سال پیش از [[عام الفیل]] در [[مکه]] دیده به جهان گشود. پدرش خویلد بن أسد از اشراف [[قریش]] و بزرگان بنی أسد بن عبدالعزی _از تیره‌های قریش_ بوده و مادرش فاطمه دختر زائدة بن أصم نام داشته است<ref>فی فضائل أمهات المؤمنین، ص ۲۲.</ref>. پسرعمویش '''ورقة بن نوفل بن أسد''' نیز مردی خردمند و برخوردار از دانش و حکمت در روزگار جاهلی بود و از مردان نیک دوران خود به شمار می‌رفت<ref>خدیجة أم‌المؤمنین، ص ۳۳.</ref>.

هنگامی که پیامبر گرامی اسلام به سن ۲۵ سالگی رسید، با خدیجه ازدواج کرد؛ خدیجه (سلام‌الله ‌علیها) در آن روزگار بانویی بازرگان بوده و از شرف و دارایی فراوانی برخوردار بود. فضیلت‌های اخلاقی پیامبر اسلام از جمله راستگویی، امانتداری و حسن‌خلق آن یگانه روزگار، به خدیجه (سلام‌الله ‌علیها) رسیده بود و از این رو ایشان به پیامبر خدا که در زمان پیش از بعثت آن حضرت را [[حضرت محمد (ص)|محمد امین (صلی‌الله علیه وآله وسلم)]] می‌خواندند، پیشنهاد کرد برای تجارت با کاروان تجاری‌اش رهسپار [[شام]] شوند. رسول‌خدا (صلی‌الله علیه وآله وسلم) این پیشنهاد را پذیرفت و خدیجه (سلام‌الله ‌علیها) در این سفر، خادم خویش ''مَیسَرة'' را نیز فرستاد و میسره در بازگشت به [[مکه مکرمه|مکه]]، شمه‌ای از مکارم اخلاقی و آراستگی رفتاری پیامبر را برای بانو شرح داد. پس از این جریان، ایشان که آن هنگام مجرد بوده <ref>به گواهی تاریخ، خدیجه دخترررر خویلد پیش از ازدواج با رسول‌خدا(صل الله علیه وآله) دو مرتبه ازدواج کرده بود. یک بار با ابوهالة بن زرارة وصلت نمود که حاصل این ازدواج، تولد پسرانی به نام‌هالة و هند بوده است. این ازدواج دیری نپایید و ابوهالة وفات کرد. در ادامه، خدیجه دخترررر خویلد با مردی به نام عتیق بن عائذ مخزومی ازدواج کرد که از او نیز صاحب دخترررری به نام هند شد. (ر. ک: خدیجة أم المؤمنین «س»، ص ۳۵ - ۳۳).</ref> و شیفته رفتار والا و اخلاق آسمانی محمد امین(صلی‌الله علیه وآله وسلم) شده بود، به آن حضرت پیغام داد: ای پسر عمو، من به شما تمایل یافته‌ام، به دلیل نزدیکی و خویشاوندی، شرف و جایگاه شما در میان قوم قریش و نیز امانتداری، حسن‌خلق و راستگویی‌ات. در ادامه پیشنهاد ازدواج از سوی بانو به رسول‌خدا (صلی‌الله علیه وآله وسلم) مطرح شد. پیامبر اسلام نیز این جریان را با عموهایش به‌ویژه عموی والاتبارش [[ابوطالب]] طرح نمود و این وصلت خجسته به انجام رسید و خدیجه بانوی بزرگوار تاریخ، به افتخار همسری پیامبر اسلام نائل آمد؛ پیامبر نیز که بانو را به همسری برگزیده بود، او را دوست می‌داشت و همواره آن بانوی بزرگوار را محترم داشته و تا زمانی که زنده بود، همسر دیگری برنگزید. همه فرزندان پیامبر اسلام به جز ابراهیم نیز از خدیجه(سلام‌الله ‌علیها) متولد شدند<ref>حیاة أم المؤمنین خدیجة، ص ۵۱ - ۵۰؛ نام مادر ابراهیم بن رسول الله (صلی‌الله علیه وآله وسلم)، ماریة قبطیة بوده است.</ref>.

پس از آنکه پیامبر اسلام در سال چهلم عام الفیل به مقام [[نبوت]] نائل آمد و فرشته وحی بر آن بزرگوار نازل و جهان به نور نبوت خاتم پیامبران روشن شد، همسرش خدیجه(سلام‌الله ‌علیها) نخستین زنی بود که به رسالت محمد امین (صلی‌الله علیه وآله وسلم) ایمان آورد و طبق اجماع مورخان، ایشان نخستین بانویی است که به آیین اسلام گرویده است. در‌این‌باره ''نسایی'' از بزرگان [[اهل‌سنت]]، از مردی به نام ''عفیف'' چنین روایت کرده است: در ابتدای [[بعثت]] [[محمد (ص) خاتم الانبیاء|پیامبر اسلام]] برای تجارت و خرید لباس و عطر برای خانواده‌ام، به شهر [[مکه]] آمدم. در [[مکه]] نزد '''عباس بن عبدالمطلب''' عموی پیامبر که از تاجران بزرگ مکه بوده است، رفتم و هنگامی که کنار او نشسته بودم، دیدم جوانی آمد و نگاهش را به آسمان دوخت و روبروی [[کعبه]] ایستاد و کمی بعد، نوجوانی را دیدم که سمت راست آن مرد جوان ایستاد و در ادامه بانویی را دیدم که پشت سر آن دو ایستاد. هنگامی که آن مرد جوان به رکوع رفت، آن نوجوان و زن نیز چنین کردند. من گفتم: ای عباس، صحنه شگفت‌انگیزی و بزرگی است! عباس نیز گفت: آری چنین است. آیا می‌دانی آن مرد کیست؟ پاسخ دادم: خیر. گفت: او [[حضرت محمد (ص)|محمد بن عبدالله (صلی‌الله علیه وآله وسلم)]] است. آیا می‌دانی آن نوجوان کیست؟ او [[علی]] پسر برادرم است… آیا می‌دانی آن زن کیست؟ او خدیجه دخترر خویلد همسر او(پیامبر) است. برادر زاده‌ام خبر داده که پروردگارش خدای آسمان و زمین است… به خدا سوگند جز این سه تن، کسی را نمی‌شناسم بر روی زمین بر این [[دین]] استوار و پایبند باشد<ref>خصائص أمیر المؤمنین(‌علیه‌السلام)، ص ۲۷.</ref>. آری، خدیجه همسر پیامبر، نخستین بانوی مسلمان بوده و از جایگاه والایی نزد خدا و پیامبر اسلام برخوردار بوده و محبوب پیامبر خدا بوده و رسول‌خدا (صل الله علیه وآله) حتی پس از وفات ایشان بسیار از او یاد کرده و زبان به ستایشش گشوده و به نیکی یاد فرموده است<ref>فی فضائل أمهات المؤمنین، ص ۲۴.</ref>.

از پیامبر گرامی اسلام چنین روایت شده است: «خَیرُ نِسَاءِ العَالَمِینَ مَریَمُ بِنتُ عِمرانَ وَ آسِیَّةُ بِنتُ مُزاحِمَ وَ خَدِیجَةُ بِنتُ خُویلد وَ فَاطِمَةُ بِنتُ مُحَمَّدٍ»<ref>اعلام الوری لأعلام الهدی، ج ۱ ص ۱۵۶؛ در روایت مشابه دیگر أنس بن مالک از رسول‌خدا(صل الله علیه وآله) چنین نقل کرده است: از میان زنان جهانیان [در فضیلت و برتری]، چهار تن تو را کافی است: مریم دخترر عمران و خدیجه دخترر خویلد و فاطمة دخترر محمد و آسیه همسر فرعون. (ر. ک: الثغور الباسمة فی فضائل السیدة فاطمة، ص ۷۰).</ref>؛ «بهترین بانوان جهان، [[حضرت مریم|مریم]] دختر عمران، آسیه دختر مزاحم، خدیجه دختر خویلد و [[حضرت فاطمه زهرا|فاطمه]] دختر [[حضرت محمد (ص)|محمد]] هستند.»

«عبدالله بن عباس» نیز که از شاگردان برجسته مکتب وحی به‌شمار می‌رفت، در این خصوص اظهار داشته است: «أفضَلُ نِسَاءِ أهلِ الجَنَّةِ خَدِیجَةُ بِنتُ خُویلد وَ فَاطِمَةُ بِنتُ مُحَمَّدٍ وَ مَریَمُ بِنتُ عِمرانَ وَ آسِیَّةُ بِنتُ مُزاحِمَ»<ref>چهل حدیث در فضائل حضرت زهرا(سلام‌ الله ‌علیها)، ص ۱۲.</ref>؛ «برترین و بالاترین زنان اهل بهشت عبارتند از: خدیجه دختر خویلد، [[حضرت فاطمه زهرا|فاطمه]] دختر [[حضرت محمد (ص)|محمد (صلی‌الله علیه وآله وسلم)]]، [[حضرت مریم|مریم]] دختر عمران و آسیه دختر مزاحم».

خدیجه با سابقه‌ترین زن مسلمان و در میان همسران [[پیامبر (ص)|پیامبر (صلی‌الله‌ علیه‌ و‌آله وسلم)]] از بیشترین فضیلت برخوردار بود، ازاین رو همۀ آیاتی را که از مؤمنان و جایگاه آنان نزد خدا و فرجام نیکوی آنها سخن می‌گویند را می‌توان بر حضرت خدیجه تطبیق داد و ایشان را مصداقی از آنها دانست؛ چنان‌که '''«مقربون»''' را در تفسیر آیات: {{متن قرآن|والسابقون السابقون * اُولکَ المقربون|سوره = واقعه| آیه = 10و11}} رسول خدا (صلی‌الله‌ علیه‌ و‌آله وسلم) ، خدیجه و علی‌بن ابی طالب و ذریۀ آنان که به ایشان می‌پیوندند، دانسته‌اند.

در شأن آیۀ مدنی: {{متن قرآن|والسّـبِقونَ الاَوَّلونَ مِنَ المُهـجِرینَ والاَنصارِ والَّذینَ اتَّبَعوهُمبِاِحسـنٍ رَضِیَ اللّهُ عَنهُم و رَضوا عَنهُ ...|سوره = توبه| آیه = 100}}  گفته‌اند که '''«السابقون الاولون»''' حضرت خدیجه (علیهاالسلام) است که نخستین زن ایمان آورنده به رسول خدا بود، در حالی که آیه یاد شده دربارل نخستین مهاجران و انصار و پیروان آنان است نه نخستین مؤمنان؛ وانگهی حضرت خدیجه پیش از هجرت به مدینه از این دنیا رفته بودند، از این رو گفتار مفسران را باید از گونۀ تطبیق آیه بر خدیجه دانست.

سرانجام این بانوی گرانقدر و والامقام که عمر خویش را صرف خدمت به محبوبترین خلق خدا و اشرف پیامبران الهی و دفاع از حقانیت [[اسلام]] و رواج آیین الهی و نفی [[شرک]] و [[بت‌پرستی‌|بت‌پرستی]] کرد، در حالی که ۶۴ سال و چند ماه از عمرش می‌گذشت، در [[مکه]] وفات یافت<ref>همان.</ref>.

[[ابوطالب]] عموی گرامی پیامبر و خدیجه(سلام‌الله ‌علیها) بنت خویلد با فاصله‌ای کوتاه، سه سال پیش از هجرت به [[یثرب]] (مدینة الرسول) و حدود هشت ماه پس از خروج از شِعب أبی‌طالب وفات کردند. پیامبر اکرم (صلی‌الله علیه وآله وسلم) این سال را که طی آن دو تن از نزدیک‌ترین و عزیزترین افراد خانواده‌اش را از دست داد، عام الحزن (سال اندوه) نامید<ref>خدیجه مادر کوثر است، ص ۱۳۰؛ ابوطالب بن عبدالمطلب عموی پیامبر اسلام که او را سید البطحاء، شیخ قریش و رئیس مکه می‌نامیدند، نیز در همان سال وفات خدیجه در سن بالای ۸۰ سالگی رحلت کرد و پیامبر را با کوهی از مشکلات تنها گذارد. در ادامه خداوند زمینه هجرت پیامبر و مسلمانان را به مدینه فراهم کرد و با این هجرت مبارک، فصل نوینی در تاریخ اسلام گشوده شد. (ر. ک: دیوان أبی‌طالب عم النبی، ص ۹).</ref>.

ایشان از برترین و نامدارترین بانوان [[جهان اسلام]] به شمار رفته و در راه گسترش آیین توحید، فداکاری بسیاری از خویش آشکار کرد و نخستین زنی است که دین اسلام را پذیرفت. نسل [[حضرت محمد (ص)|پیامبر اسلام (صلی‌الله علیه وآله وسلم)]] نیز از طریق این بانوی والا مقام جریان داشته و مادر فرزندان پیامبر اسلام بوده است. فضیلت‌های این بانوی برجسته و پاک‌سیرت فراتر از آن است که در قالب کلمات بگنجد. ایشان الگویی نیکو برای همهٔ زنان در سراسر گیتی به‌شمار می‌رود.

{{پانویس}}

[[رده:مقالات]]